Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο αυτό αποτελεί την πρώτη κριτική έκδοση όλων των σωζόμενων υμνογραφικών έργων του γνωστού υστεροβυζαντινού λογίου Μάρκου Ευγενικού, μητροπολίτη Εφέσου (1394/5-1446). Τα περισσότερα από τα έργα αυτά παραδίδονται από τον σπουδαιότερο διασωθέντα αυτόγραφο κώδικα του συγγραφέα, ο οποίος περιγράφεται, επίσης για πρώτη φορά, λεπτομερώς. Τα ποιητικά έργα του Μάρκου Ευγενικού διακρίνονται για τις εύστοχες παρατηρήσεις, τη βαθειά γνώση και την εμπειρία του για τα θέματα στα οποία αναφέρεται. Προσφέρουν ακόμη άγνωστα και ενδιαφέροντα στοιχεία για γεγονότα που έζησε από κοντ...

Με την Άλωση της Πόλης το 1453 οι περισσότεροι πίστεψαν ότι τελείωσε η ζωή και η παρουσία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που είχε διαρκέσει 1123 χρόνια. Τα πράγματα όμως δεν ήταν έτσι. Η ελληνική αυτοκρατορία της Ανατολής είχε, πρίν πέσει, φροντίσει να διατηρήσει την παρουσία της και για πολλούς αιώνες μετά, παρουσία που φτάνει μέχρι τις μέρες μας. Αυτό οφείλεται κυρίως στην πνευματική παραγωγή της αυτοκρατορίας, στα έργα υψηλής διανόησης που αγγίζουν κάθε τομέα του επιστητού. Οι τελευταίοι αιώνες, που από πολιτική, οικονομική και κοινωνική άποψη ήταν αιώνες παρακ...

Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στον τόμο αυτό είχαν αρχικά παρουσιασθεί ως ανακοινώσεις στο Διεθνές Συμπόσιο που οργανώθηκε από το Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών το Νοέμβριο του 2000, στα πλαίσια του προγράμματος "Πρακτικός και κοινωνικός βίος των Βυζαντινών". Το Συμπόσιο έφερε τον τίτλο "Αφύπνιση των αισθήσεων και προσωπικές προτιμήσεις από τον ενδέκατο στον δέκατο πέμπτο αιώνα". [...] (Από την εισαγωγή του βιβλίου)

Το Βυζάντιο στη χιλιόχρονη διαδρομή του επετέλεσε διπλό έργο: μετέδωσε το χριστιανικό φως κατά τρόπο συστηματικό και επίσημο και συντέλεσε στη διάδοση του Ελληνοχριστιανικού πνεύματος στην Ανατολή. Παράλληλα στάθηκε ακλόνητος ακρίτας στο μεταίχμιο Δύσεως και Ανατολής αποκρούοντας τον ένα ύστερα από τον άλλο τους ποικιλώνυμους βαρβάρους, που σε κύματα ατέλειωτα ορμούσαν να σκεπάσουν τη χριστιανική Ανατολή και Δύση. Κυματοθραύστης αγέρωχος η Ελληνική αυτοκρατορία προστάτευσε επί ολόκληρη χιλιετηρίδα όχι μόνο τα όσια και ιερά τα δικά της, αλλά και της Ευρώπης όλης και αναδείχθ...

Για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία το πρώτο μισό του 14ου αι. είναι μια περίοδος πολιτικών αναταραχών, θεολογικών ερίδων και εδαφικής συρρίκνωσης, αλλά και μια εποχή Αναγέννησης των γραμμάτων. Επιφανείς λόγιοι παράγουν πλήθος χειρογράφων, στα οποία αντιγράφουν και υπομνηματίζουν έργα αρχαίων συγγραφέων ή εκπονούν δικά τους συγγράμματα, είτε για διδακτικούς, είτε για ερευνητικούς σκοπούς. Λαμπρό παράδειγμα της λεγόμενης Παλαιολόγειας Αναγέννησης των γραμμάτων είναι ο Νικηφόρος Γρηγοράς (ca 1293-1360). Το πλούσιο επιστολογραφικό του έργο αποτελεί αντικείμενο μελέτης του παρόντο...

Σε μιά κοινωνία μοιρασμένη ανάμεσα σε χριστιανούς και εθνικούς που έχει απολέσει την πολιτική της σταθερότητα της πάλαι ποτέ κραταιάς ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και που γνώριζε καινούργιες αυθεντίες, ο κόσμος της ύστερης αρχαιότητας που ξεπρόβαλε ήταν ένας κόσμος "μικτός" κινητικός και αβέβαιος. Εξοπλισμένος με την παντοδύναμη εξουσία που του δίνει πρώτα η πανάρχαιη παράδοση της μεσογειακής οικογένειας και επισφραγίζει ύστερα ο ρωμαϊκός νόμος, ο πατέρας γνωρίζει τότε μιά καίρια αμφισβήτηση. Οι νέες αξίες που θεμελιώνονται στην χριστιανική πίστη και η έξοδος από την κοινωνία...

Η σειρά προσεγμένων επανεκδόσεων μελετών μου από τη "Στιγμή" του Αιμίλιου Καλιακάτσου, στους τόμους "Μινωικά και ελληνικά", "Δημώδη βυζαντινά", "Κρητικά φιλολογικά" και "Ποικίλα ελληνικά", συνεχίζεται τώρα με τα "Ποικίλα νεοελληνικά". Οι εργασίες αναφέρονται σε θέματα των μεσαιωνικών και νέων ελληνικών, από τον Διγενή Ακρίτη ως τις μέρες μας. Από αυτές, η εκτενής μελέτη γύρω από το Κάστρο-Ηράκλειο και τη ζωή του στον 16ο-17ο αιώνα, που παρουσιάζεται εδώ βελτιωμένη και επαυξημένη, δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1965 στα "Κρητικά Χρονικά". Το άρθρο "Γύρω από το βυζαντινό ηρωι...

Το ότι διαβάζουμε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, τρεις περίπου χιλιετίες μετά τον θάνατο του Ομήρου, το ότι ακούμε να συζητούν ο Σωκράτης και οι συνομιλητές του, περισσότερο από είκοσι τρείς αιώνες μετά τον θάνατο του Πλάτωνος τι το πιο φυσικό; Ή μάλλον, τι το πιο εκπληκτικό από την παράδοση, σε συνεχή ροή, χειρογράφων βιβλίων, βιβλίων που το καθένα του μαρτυρεί τη νέα κάθε φορά σημασία που έχει το έργο που αντιγράφηκε; Σε μια τέτοια έκπληξη, η εργασία αυτή παρέχει απάντηση και αιτιολόγηση. Πηγαίνει όμως και πιο πέρα. Από τον Όμηρο έως τους Βυζαντινούς ιστορικούς, με προτίμ...

Στον τόμο αυτόν συγκεντρώνονται μελετήματα που αφορούν διάφορες πτυχές της παιδείας και του πνευματικού πολιτισμού που καλλιεργήθηκαν κατά τη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου και ιδίως στα χρόνια της βενετικής κυριαρχίας στην Κρήτη. Κατά τη μακρά αυτή ιστορική διαδρομή συντελέστηκε στη μεγαλόνησο, που ανέκαθεν αποτελούσε ένα σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών, όχι μόνο η εμπέδωση της χριστιανικής πίστης που είχε κλονιστεί μετά από τη μακρόχρονη κατάκτηση του νησιού από τους Άραβες, και η πολιτισμική ανάδυση του ορθόδοξου πληθυσμού, αλλά και η δημιουργική συνάντηση της βυζαντιν...

Τα όνειρα και τα οράματα ως διηγηματικές μονάδες που διανθίζουν έργα κάθε λογοτεχνικού είδους, έχουν ιδιαίτερη σημασία, επειδή μπορούν να συνδέουν τον κόσμο του ύπνου και των συμβόλων με αυτόν της εγρήγορσης και της πραγματικότητας. Η ύστερη αρχαιότητα κυρίως κληροδότησε ποικίλα θεωρητικά δοκίμια και εγχειρίδια πρακτικής όσον αφορά τις ονειρολογικές θεωρίες και την ονειροκριτική, τα οποία αρκετοί βυζαντινοί συγγραφείς σχολίασαν και προσάρμοσαν στις αντιλήψεις της εκάστοτε περιόδου. Δεδομένου μάλιστα ότι οι ονειρικές και οραματικές αφηγήσεις, καθώς επίσης και οι αφηγήσεις πρ...

[...] Στον παρόντα τόμο παρουσιάζονται συνοπτικά ο βίος και η δράση του Νικήτα Μυρσινιώτη και μετέπειτα Νείλου μητροπολίτη Ρόδου, η εργογραφία του, οι ομιλίες του και ακολουθεί η κριτική έκδοση των έξι ομιλιών, από τις οποίες η μία είναι αφιερωμένη στην Κυριακή της Ορθοδοξίας, οι δύο αναφέρονται σε παραβολές (του Ασώτου και του Δείπνου), οι δύο αναφέρονται σε ευαγγελικές περικοπές (η ανάσταση του υιού της χήρας εκ Ναΐν και η αρχή του κατά Ματθαίον ευαγγελίου) και η έκτη ομιλία αναφέρεται στη Δευτέρα Παρουσία. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)