Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η ιδιάζουσα ανάπτυξη της χριστιανικής τέχνης στη μεσαιωνική ευρωπαϊκή Ανατολή, η αμυντική οχύρωση της αυτοκρατορίας, η ευρύτερη φιλοσοφική προσφορά της και η λογοτεχνική έκφρασή της μέσα από την ερωτική σχέση επιδιώκουν να διεισδύσουν στο πώς ο βυζαντινός άνθρωπος αντιμετώπιζε σε καθημερινή βάση τον γύρω του ορατό κόσμο σε δύο αλλεπάλληλα επίπεδα: το νοητικό και το υλικό.

Με την Άλωση της Πόλης το 1453 οι περισσότεροι πίστεψαν ότι τελείωσε η ζωή και η παρουσία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που είχε διαρκέσει 1123 χρόνια. Τα πράγματα όμως δεν ήταν έτσι. Η ελληνική αυτοκρατορία της Ανατολής είχε, πρίν πέσει, φροντίσει να διατηρήσει την παρουσία της και για πολλούς αιώνες μετά, παρουσία που φτάνει μέχρι τις μέρες μας. Αυτό οφείλεται κυρίως στην πνευματική παραγωγή της αυτοκρατορίας, στα έργα υψηλής διανόησης που αγγίζουν κάθε τομέα του επιστητού. Οι τελευταίοι αιώνες, που από πολιτική, οικονομική και κοινωνική άποψη ήταν αιώνες παρακ...

Τα γραπτά και τα σεμινάρια του Γερμανού μελετητή και ακαδημαϊκού Καρλ Κρουμπάχερ αποτέλεσαν σταθμό στη σύγχρονη μελέτη του βυζαντινού πολιτισμού και βάση για την εξειδικευμένη εκπαίδευση των βυζαντινών λογίων σε όλα τα μέρη του κόσμου. Εκπαιδευμένος στα κλασικά πανεπιστήμια της Λειψίας και του Μονάχου, ο Κρουμπάχερ στράφηκε στη μεσαιωνική λογοτεχνία και συνέγραψε το μνημειώδες έργο Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας, ενώ ίδρυσε περιοδικό που αποτέλεσε το κεντρικό όργανο για τις διεθνείς βυζαντινές σπουδές. Η σημασία της βυζαντινής λογοτεχνίας, επισημαίνεται στον πρώτο τόμο,...

Τα γραπτά και τα σεμινάρια του Γερμανού μελετητή και ακαδημαϊκού Καρλ Κρουμπάχερ αποτέλεσαν σταθμό στη σύγχρονη μελέτη του βυζαντινού πολιτισμού και βάση για την εξειδικευμένη εκπαίδευση των βυζαντινών λογίων σε όλα τα μέρη του κόσμου. Εκπαιδευμένος στα κλασικά πανεπιστήμια της Λειψίας και του Μονάχου, ο Κρουμπάχερ στράφηκε στη μεσαιωνική λογοτεχνία και συνέγραψε το μνημειώδες έργο Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας, ενώ ίδρυσε περιοδικό που αποτέλεσε το κεντρικό όργανο για τις διεθνείς βυζαντινές σπουδές. Στον δεύτερο τόμο της Ιστορίας, ο Κρουμπάχερ, εντός του πλαισίου της...

Τα γραπτά και τα σεμινάρια του Γερμανού μελετητή και ακαδημαϊκού Καρλ Κρουμπάχερ αποτέλεσαν σταθμό στη σύγχρονη μελέτη του βυζαντινού πολιτισμού και βάση για την εξειδικευμένη εκπαίδευση των βυζαντινών λογίων σε όλα τα μέρη του κόσμου. Εκπαιδευμένος στα κλασικά πανεπιστήμια της Λειψίας και του Μονάχου, ο Κρουμπάχερ στράφηκε στη μεσαιωνική λογοτεχνία και συνέγραψε το μνημειώδες έργο Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας, ενώ ίδρυσε περιοδικό που αποτέλεσε το κεντρικό όργανο για τις διεθνείς βυζαντινές σπουδές. Στον τρίτο τόμο της Ιστορίας, τμήμα τρίτον, ο Κρουμπάχερ εξετάζει τη...

Στον τόμο εκδίδονται κριτικώς εννέα κανόνες, ως ένα μικρό δείγμα της υμνογραφικής παραγωγής των αιώνων ακμής του ποιητικού είδους του κανόνος. Προτάσσεται μία εισαγωγή περί της εκκλησιαστικής ποιήσεως, ενώ κάθε κανόνας εκτός από την κριτική έκδοσή του σχολιάζεται και υπομνηματίζεται.

Στον τόμο αυτόν αναδημοσιεύονται μελετήματα, τα οποία εμπίπτουν στο επιστημονικό πεδίο της πολιτικής θεωρίας του Βυζαντίου, της βυζαντινής ιστοριογραφίας και χρονογραφίας, της βυζαντινής ρητορικής (θύραθεν και εκκλησιαστικής) και του βυζαντινού δικαίου. Τα εν λόγω μελετήματα δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά κατά το χρονικό διάστημα 2003-2013. Η αναδημοσίευσή τους κρίθηκε σκόπιμη, αφενός διότι με τον συγκεντρωτικό της χαρακτήρα θα διευκολύνει τους ειδικούς ερευνητές των βυζαντινών σπουδών και αφετέρου διότι θα καταστήσει τα μελετήματα αυτά π...

Οι πρώτοι χριστιανικοί αιώνες αποτελούν μια περίοδο έντονης πνευματικής αναζήτησης, στο πλαίσιο της οποίας εμφανίζεται το φαινόμενο της μεταστροφής (conversio): πρόκειται για την αλλαγή πορείας ενός ατόμου και την προσήλωσή του σε ένα νέο, διαφορετικό ιδεώδες, φιλοσοφικό ή θρησκευτικό. Αυτά τα φαινόμενα μεταστροφής περιγράφονται σε αντίστοιχες "μεταστροφικές" αφηγήσεις, οι οποίες μπορεί να αφορούν είτε περιπτώσεις μεταστροφής στη φιλοσοφία, όπως του Δίωνα Χρυσοστόμου, του Μάρκου Αυρηλίου και του Αίλιου Αριστείδη, είτε περιπτώσεις μεταστροφής στο χριστιανισμό, όπως του αποστ...

Η σειρά προσεγμένων επανεκδόσεων μελετών μου από τη "Στιγμή" του Αιμίλιου Καλιακάτσου, στους τόμους "Μινωικά και ελληνικά", "Δημώδη βυζαντινά", "Κρητικά φιλολογικά" και "Ποικίλα ελληνικά", συνεχίζεται τώρα με τα "Ποικίλα νεοελληνικά". Οι εργασίες αναφέρονται σε θέματα των μεσαιωνικών και νέων ελληνικών, από τον Διγενή Ακρίτη ως τις μέρες μας. Από αυτές, η εκτενής μελέτη γύρω από το Κάστρο-Ηράκλειο και τη ζωή του στον 16ο-17ο αιώνα, που παρουσιάζεται εδώ βελτιωμένη και επαυξημένη, δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1965 στα "Κρητικά Χρονικά". Το άρθρο "Γύρω από το βυζαντινό ηρωι...

Σε μιά κοινωνία μοιρασμένη ανάμεσα σε χριστιανούς και εθνικούς που έχει απολέσει την πολιτική της σταθερότητα της πάλαι ποτέ κραταιάς ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και που γνώριζε καινούργιες αυθεντίες, ο κόσμος της ύστερης αρχαιότητας που ξεπρόβαλε ήταν ένας κόσμος "μικτός" κινητικός και αβέβαιος. Εξοπλισμένος με την παντοδύναμη εξουσία που του δίνει πρώτα η πανάρχαιη παράδοση της μεσογειακής οικογένειας και επισφραγίζει ύστερα ο ρωμαϊκός νόμος, ο πατέρας γνωρίζει τότε μιά καίρια αμφισβήτηση. Οι νέες αξίες που θεμελιώνονται στην χριστιανική πίστη και η έξοδος από την κοινωνία...

Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η μελέτη της γλώσσας του Γεωργίου Ακροπολίτη. Η μονογραφία αυτή φιλοδοξεί να καλύψει ένα μέρος ενός σημαντικού, κατά τη γνώμη μας, κενού στις βυζαντινολογικές σπουδές: λείπουν αναλυτικές ειδικές μονογραφίες, που να παρουσιάζουν με πληρότητα και με μέθοδο περιγραφική το γλωσσικό κεφάλαιο βασικών λογοτεχνικών έργων της βυζαντινής περιόδου.

Τα όνειρα και τα οράματα ως διηγηματικές μονάδες που διανθίζουν έργα κάθε λογοτεχνικού είδους, έχουν ιδιαίτερη σημασία, επειδή μπορούν να συνδέουν τον κόσμο του ύπνου και των συμβόλων με αυτόν της εγρήγορσης και της πραγματικότητας. Η ύστερη αρχαιότητα κυρίως κληροδότησε ποικίλα θεωρητικά δοκίμια και εγχειρίδια πρακτικής όσον αφορά τις ονειρολογικές θεωρίες και την ονειροκριτική, τα οποία αρκετοί βυζαντινοί συγγραφείς σχολίασαν και προσάρμοσαν στις αντιλήψεις της εκάστοτε περιόδου. Δεδομένου μάλιστα ότι οι ονειρικές και οραματικές αφηγήσεις, καθώς επίσης και οι αφηγήσεις πρ...

Η συγκριτική αυτή μελέτη επιχειρεί να συμβάλει στην αναζήτηση της κατασκευής και του ποιητικού χαρακτήρα τόσο του μεσαιωνικού ελληνικού έπους του "Διγενή Ακρίτη" - διασκευή escorial - όσο και των ποντιακών δημοτικών τραγουδιών και κυρίως των ηρωικών. Επίσης, στη διαφώτιση ζητημάτων του έπους, όπως της βαθύτερης σχέσης των συστημάτων έκφρασης του κειμένου του "Διγενή Ακρίτη" Escorial με την προφορική λαϊκή ποιητική παράδοση του τόπου σύνθεσης του έπους, της αρχικής γλωσσικής μορφής του και της σημασίας των λογοτύπων που απαντούν τόσο στο κείμενο του χειρογράφου του Escorial...

[...] Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται συστηματική διαπραγμάτευση του εικονογραφικού κύκλου των Εωθινών ευαγγελίων στα χρόνια των Παλαιολόγων, εποχή κατά την οποία εξελίσσεται σημαντικά και ιστορείται στην πιο εκτεταμένη του μορφή. Στο Α' μέρος εξετάζονται κείμενα της χριστιανικής γραμματείας, τα οποία αποτέλεσαν το θεωρητικό υπόβαθρο για τη δημιουργία του κύκλου. Τα ευαγγελικά κείμενα εξετάζονται λεπτομερειακά αφενός γιατί αποτέλεσαν τη βασική πηγή έμπνευσης των ζωγράφων για τη δημιουργία των εικονογραφικών θεμάτων του κύκλου, αφετέρου διότι ορισμένα επεισόδια περιγράφο...