Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο πρώτος τόμος της μνημειώδους "Ιστορίας της Σύγχρονης Ελλάδας (1941-1974)" του Σόλωνα Γρηγοριάδη, Κατοχή-Δεκεμβριανά (1941-1945), σταμάτησε με την Απελευθέρωση, τα Δεκεμβριανά και τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Ο παρών τόμος εκκινεί την αφήγησή του από μία ακόμη τραγικότερη ελληνική εμπειρία: τον Εμφύλιο. Προτού καλά-καλά προλάβει να ανασάνει ο πληθυσμός στις πόλεις και στα χωριά, κι ενώ η χώρα βοούσε για αναστύλωση και άμεση ανασυγκρότηση σε συνθήκες -επιτέλους- ειρηνικής ζωής, καθώς η οικονομία και σχεδόν κάθε άλλος τομέας της ζωής βρίσκονταν σε απελπιστική κατάσταση, μία...

Και, ενώ στις Κορυσχάδες συγκροτείται η "κυβέρνηση του Βουνο"", η πρώτη και δυστυχώς τελευταία κυβέρνηση της Ελεύθερης Ελλάδας, το πολιτικό παιχνίδι παίζεται μεταξύ Καΐρου και Λιβάνου. Η διάσκεψη του Λιβάνου ουσιαστικά ανοίγει το ψυχρό παιχνίδι εξουσίας ανάμεσα στα αστικά κόμματα και την Αριστερά για το ποιος θα κυριαρχήσει την επόμενη ημέρα και η συμφωνία της Καζέρτας, με την ταυτόχρονη μεταφορά της κυβέρνησης στη Νεάπολη της Ιταλίας, δείχνει με σαφήνεια την επόμενη μέρα. Μια μέρα που η αυτοπαγίδευση της Αριστεράς θα της αποστερήσει τα όποια πλεονεκτήματα στις διαπραγματεύ...

Η ίδρυση του ΝΑΤΟ, η ρήξη του Τίτο με τον Στάλιν, το σχέδιο Μάρσλαλ και η άφιξη στην Ελλάδα του αμερικανικού αντιστράτηγου Τ. Βαν Φλιπ πύκνωσαν τα σύννεφα στο πολιτικο-στρατιωτικό τοπίο της χώρας. Την ώρα που η Αθήνα ετοιμαζόταν για τη μεγάλη μάχη, η ρήξη Ζαχαριάδη - Βαφειάδη δημιουργούσε νέα δεδομένα. Η μετατροπή του ΔΣΕ σε "τακτικό λαϊκοεπαναστατικό στρατό", σύμφωνα με τον ηγέτη του ΚΚΕ, θα ήταν η απαρχή της νίκης. Όμως οι πρώτες βόμβες ναπάλμ στον Γράμμο έδειχναν το δρόμο της ήττας και η πτώση του 2520 έγραφε το τέλος του ελληνικού εμφυλίου. Η ηγεσία του ΚΚΕ αγνοού...

Τι συνδέει την 27η Απριλίου 1941, ημέρα κατάληψης της Αθήνας από τους Γερμανούς, με την 29η Μαΐου 1453, ημέρα άλωσης της Κωνσταντινούπολης, και την 6η Σεπτεμβρίου 1922, όταν το τελευταίο ελληνικό στρατιωτικό τμήμα εγκατέλειψε τη Μ. Ασία; Με μια πρώτη "ματιά", η απάντηση είναι "μάλλον τίποτα", όμως, επειδή η Ιστορία δεν είναι στατική αλλά διαρκώς εξελίσσεται, η απάντηση θα μπορούσε να συμπυκνωθεί στη φράση "το μεγαλείο ενός λαού". Και αν τον Απρίλιο του 1941 ξεκινούσε η "μεγάλη νύχτα" στην Ελλάδα, δεν πέρασε παρά μόλις ένας μήνας όταν δύο φοιτητές, οι Μ. Γλέζος και Απ. Σά...

Ο αφοπλισμός του ΕΛΑΣ στις 28 Φεβρουάριου 1945 ήταν η πρώτη πράξη του δράματος που θα ακολουθούσε. Η "μετά Βάρκιζα" εποχή θα σημάδευε την Ελλάδα για τα επόμενα χρόνια, αφού αμέσως μετά την παράδοση των όπλων άρχισε το κυνηγητό των αριστερών και ο εξοπλισμός των παρακρατικών ακροδεξιών οργανώσεων. Η άφιξη του Νίκου Ζαχαριάδη, του "Μεγάλου Αρχηγού", έβαζε τον θεμέλιο λίθο των εξελίξεων και η τραγική αυτοκτονία του αποκηρυγμένου από το ΚΚΕ Άρη Βελουχιώτη "έδειχνε την πυγμή" του παντοδύναμου γραμματέα. Το όνειρο του Ζαχαριάδη, "η νίκη της λαϊκής δημοκρατίας στην Ελλάδα", σύ...

Ο τελικός απολογισμός του κόστους της τριετίας 1946-1949 σε αίμα μπορεί να γίνει κατά προσέγγιση μόνο, εξαιτίας της δυσκολίας ακριβούς προσδιορισμού, αφ' ενός των απωλειών των παραστρατιωτικών σωμάτων από την κυβερνητική πλευρά και αφετέρου των απωλειών του Δημοκρατικού Στρατού, ιδιαίτερα στους καιρούς της ήττας. Από τα γνωστά πάντως και προσβάσιμα μπορούμε να κάνουμε ορισμένες πρώτες εκτιμήσεις. Οι συνολικές απώλειες του Εθνικού Στρατού έφθασαν τους 44.000 αξιωματικούς και οπλίτες (14.000 νεκροί). Στο Δημοκρατικό Στρατό, οι νεκροί, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ανήλθαν στους 25.0...

Ο τελικός απολογισμός του κόστους της τριετίας 1946-1949 σε αίμα μπορεί να γίνει κατά προσέγγιση μόνο, εξαιτίας της δυσκολίας ακριβούς προσδιορισμού, αφ' ενός των απωλειών των παραστρατιωτικών σωμάτων από την κυβερνητική πλευρά και αφετέρου των απωλειών του Δημοκρατικού Στρατού, ιδιαίτερα στους καιρούς της ήττας. Από τα γνωστά πάντως και προσβάσιμα μπορούμε να κάνουμε ορισμένες πρώτες εκτιμήσεις. Οι συνολικές απώλειες του Εθνικού Στρατού έφθασαν τους 44.000 αξιωματικούς και οπλίτες (14.000 νεκροί). Στο Δημοκρατικό Στρατό, οι νεκροί, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ανήλθαν στους 25.0...

Στο βιβλίο αυτό μέσ' από συναρπαστικές αφηγήσεις και ιστορικά ντοκουμέντα προβάλλουν οι μεγάλες στιγμές της πρόσφατης εθνικής μας ιστορίας αλλά και τα μεγάλα ελαττώματα της ελληνικής φυλής. Στη διάρκεια ενός μόνο αιώνα, του 20ού, τρεις φορές ο νέος ελληνισμός άγγιξε τα υπερώα της δόξας κι άλλες τρεις κατρακύλησε "στου κακού τη σκάλα". Έτσι τους θριάμβους των δυο Βαλκανικών Πολέμων ακολούθησε η καταστροφή του μικρασιατικού ελληνισμού και η αφάνταστη δοκιμασία της Ελλάδας που υποχρεώθηκε να απορροφήσει ενάμισυ εκατομμύριο πρόσφυγες. Από την άλλη, η δόξα του Σαράντα ξέφτισ...

Σ' αυτό το γραπτό θα προσπαθήσω να γράψω μια ωδή, ένα μοιρολόι, δίχως πάθος και γδικιωμό για τα δημοκρατικά νιάτα που σκοτώθηκαν δίχως να δικαστούν σ' ολόκληρη την πατρίδα και ειδικά εκεί στο Μοριά... Δε μ' αρέσει να "ξαίνω πληγές", αλλά πιστεύω ότι αυτά τα τραγικά γεγονότα, που συνέβησαν στον τόπο μας δεν πρέπει να τα σκεπάσει η λήθη, πρέπει να γραφτεί καθαρά η αλήθεια απ' όλους τους Έλληνες, απ' όποια μεριά του λόφου κι αν πολέμησαν τους κατακτητές, πρέπει να ενημερωθεί ο ελληνικός λαός, τα νιάτα να μάθουν τι έγινε τότε, ώστε να μην συμβεί ποτέ ξανά αυτό το αδελφοκτόνο μ...

Περιέχονται οι ενότητες: Πρώτη Συνεδρία Α. Έναρξη - υποδοχή συνέδρων - προσφωνήσεις - Κώστας Διαφωνίδης - Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος - Κώστας Λαλιώτης - Ελισάβετ Παπαζώη - Ευάγγελος Βενιζέλος - Στέφανος Λέπουρας - Βασίλης Εφραιμίδης - Βασίλης Χρηστακέας Β. Παρεμβάσεις για την προστασία και ανάδειξη του ιστορικού τόπου - Νίκη Ζαμενοπούλου, "Σύντομη αναφορά στο έργο της Διυπουργικής Ομάδας Εργασίας" - Μίνα Ξύδη, "Χωρική και θεσμική προσέγγιση, προβλήματα" - Μόνικα Σκαλτσά, "Παρεμβάσεις σε ιστορικό τόπο: η περίπτωση της Μακρονήσου" - Ρένα Λευκαδίτου, "Οδοιπορικ...

Ο Γιάννης Λελούδας γεννήθηκε κάπου,με το χάραμα της δεκετίας του '60. Μια ιστορία του παππού για τις Καρούτες, την περίοδο της Κατοχής, που ξεκίνησε σαν παραμύθι, τον 'έσπρωξε' στον λαβύρινθο της σύγχρονης ιστορίας του τόπου, που γεννήθηκε και αγάπησε, αλλά μεγάλωνε μαθαίνοντας μόνον την 'σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού' της,που κάποιοι του την φάνταζαν σαν τον 'λαμπερό ήλιο' της ... Οι Καρούτες γίνονται,όχι τυχαία,το κέντρο των εξελίξεων από την περίοδο της ίδρυσης του αντάρτικου,του εμφύλιου,της μετεμφυλιακής περιόδου,της δικτατορίας μέχρι και τις μέρες μας... τις...

Η δεκαετία του 1940-1950 υπήρξε για την Ελλάδα μια δεκαετία κρίσης, διχασμού αλλά και η μήτρα κοινωνικών και ιδεολογικών μετασχηματισμών που καθόρισαν την πορεία της χώρας τα επόμενα χρόνια, αλλά και τη συλλογική μνήμη σήμερα. Μόλις τα τελευταία χρόνια η ιστοριογραφία άνοιξε συστηματικά το ερευνητικό κεφάλαιο αυτής της δεκαετίας και έχει προχωρήσει στη συστηματική εξέταση μιας σειρά ζητημάτων του κομβικού τρίπτυχου "Κατοχή-Αντίσταση-Εμφύλιος" ως επί το πλείστον από τη σκοπιά της γενικής ιστορίας. Ο ανά χείρας συλλογικός τόμος συγκεντρώνει επιστημονικές εργασίες ιστορικών...

Η μελέτη του τοπικού στις επιστήμες της Λαογραφίας, της Ανθρωπολογίας και της Ιστορίας έχει αποδώσει πολύπλευρη και συνολική γνώση για την κοινωνία και τον πολιτισμό της μικρής κλίμακας, με την προϋπόθεση ότι οι προσεγγίσεις δεν αντιμετωπίζουν τις κοινωνίες αυτές ως κλειστά και αυτόνομα συστήματα, αλλά ως επί μέρους σύνολα, τα οποία διαμορφώνονται στη βάση των ενδογενών οικονομικών, κοινωνικών παραγόντων και δυναμικών τους, καθώς και των αντίστοιχων εξωγενών παραγόντων που λειτουργούν σε εθνικό - κεντρικό επίπεδο. Το ενδιαφέρον για τη μελέτη της τοπικής διάστασης υπαγορε...

Ο εμφύλιος πόλεμος είναι ίσως το πιο τραυματικό γεγονός στην ιστορία του νεότερου Ελληνισμού. Μέσα από την τραγική αυτή σύγκρουση βρέθηκαν σε αντίπαλα στρατόπεδα ακόμη και φίλοι και συγγενείς πρώτου βαθμού. Ο ιστορικός Andre Gerolymatos περιγράφει τα γεγονότα που μετέτρεψαν τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα σε εμφύλιο πόλεμο και οδήγησαν την Ελλάδα σε εθνικό σπαραγμό. Παραθέτει μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν σε εκείνη την ταραγμένη εποχή και περιγράφει παράλληλα τις επιδιώξεις και τη στρατηγική των Μεγάλων Δυνάμεων. Δεν διστάζει επίσης να περιγράψει τις αγριότητες που διαπράχθη...

"Η παλλαϊκότητα της δεκεμβριανής αντίστασης είναι κάτι που κανένας τίμιος άνθρωπος δεν μπορεί να αμφισβητήσει". "Οι δεσμοί του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ με το λαό είχαν σφυρηλατηθεί στη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα και στις 50 μέρες που ακολούθησαν την απελευθέρωση. Το Δεκέμβρη λαός και στρατός δέθηκαν σε μια αδιάρρηκτη ενότητα. Ο Σκόμπι και ο χαφιές αντιμετώπιζαν παντού και πάντα ολόκληρο το λαό έτοιμο και αποφασιστικό. Γι' αυτό και το μεγαλύτερο βάρος της πολεμικής μηχανής των Εγγλέζων στράφηκε ενάντια στους μαχητές της πρώτης γραμμής αλλά και ενάντια στον άοπλο λαό των λαϊ...

Το ζήτημα της επαναστατικής βίας Επτά δεκαετίες μετά το Δεκέμβρη του 1944, είναι πια αυτονόητο πως η ανάλυση της επαναστατικής βίας που εκλύθηκε στη διάρκειά του μπορεί και πρέπει ν΄αποσκοπεί όχι στην καταγγελία ή τη δικαιολόγηση, αλλά πρωτίστως στην κατανόησή της. Τα ειδοποιά χαρακτηριστικά αυτής της βίας είναι άλλωστε σε θέση να μας αποκαλύψουν καθοριστικά στοιχεία για την ένοπλη εξέγερση των 33 ημερών και την κοινωνική δυναμική της, που η αποκλειστική ενασχόληση με τις ηγετικές στρατηγικές επιλογές και κινήσεις αφήνει συνήθως στη σκιά. Ο "Κόκκινος Δεκέμβρης" προτε...

Η "Λευκή Βίβλος" που εξέδωσε το 1945 στα Τρίκκαλα το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) δεν αποτελεί ένα οποιοδήποτε βιβλίο. Πρόκειται για μια συγκλονιστική παράθεση, όλων εκείνων των ντοκουμέντων, που αδιάψευστα αποδεικνύουν την συστηματικά μεθοδευμένη παρέμβαση των Άγγλων ιμπεριαλιστών και των ντόπιων συμμάχων τους, συνεργατών των Ναζί κατά ένα σημαντικό τμήμα, για την υπονόμευση, συκοφάντηση και ακύρωση του μεγάλου εθνικού απελευθερωτικού αγώνα του ελληνικού λαού κατά του γερμανικού, ιταλικού και Βουλγαρικού φασισμού. Σελίδα την σελίδα, τα ντοκουμέντα μιλούν από μό...

Από την ιστορία της Εθνικής Αντίστασης περισσότερο απασχολεί και συζητιέται η κατάληξή της. Η ήττα δηλαδή του ΕΑΜικού κινήματος και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε δυνατή. Δεν είναι παράδοξο που συμβαίνει αυτό. Το ΕΑΜικό κίνημα την περίοδο 1941-1944 κατάφερε να γίνει η κυρίαρχη πολιτική δύναμη στην Ελλάδα. Ειδικότερα, το ΕΑΜ υπολογίζεται ότι είχε περί τα 2 εκατ. μέλη, η Εθνική Αλληλεγγύη περί τα 4 εκατ., η ΕΠΟΝ περί τις 700.000, ενώ το ΚΚΕ 400.000. Δίπλα σε αυτές τις πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις υπήρχε ένας στρατός, ο ΕΛΑΣ, με δύναμη 130.000 μαχητές, αλλά κα...