Μαθηματικά - Φιλοσοφία και θεωρία

Όπερ έδει δείξαι

Αλεξάνδρεια (2009)

Η φράση όπερ έδει δείξαι, ή η αντίστοιχη λατινική quod erat demonstrandum (συντομογραφία: Q.E.D.), συναντάται στο τέλος ορισμένων απλών, εντυπωσιακών και συνάμα οπτικά ελκυστικών αποδείξεων. Από μια άποψη, είναι συνώνυμη της αλήθειας και της ομορφιάς στα μαθηματικά. Από μια άλλη, αντιπροσωπεύει τη φαινομενικά απρόσιτη πλευρά αυτής της αρχαίας επιστήμης. Παρουσιάζοντας ορισμένες από τις πιο διάσημες αποδείξεις, ο μαθηματικός Μπέρκαρντ Πόλστερ μας δίνει να καταλάβουμε με τον πιο άμεσο τρόπο γιατί ισχύει το πυθαγόρειο θεώρημα, με ποια μέθοδο έβρισκε ο Αρχιμήδης το εμβαδό ενός...

Παραδοξολογίες και παιχνίδια

Νεφέλη (2019)

Τα παράδοξα, εκτός του ότι προκαλούν τη λογική και μας εμβάλλουν σε διανοητική απορία, συγχρόνως μας μεταφέρουν σε ένα πεδίο με όρους και κανόνες που από τη μια μεριά μας καλούν να τους χρησιμοποιήσουμε για να λύσουμε τα παράδοξα και από την άλλη επιτρέπουν και κάνουν δυνατή την απόλαυση ενός διανοητικού παιχνιδιού, στο οποίο ο Άρις Αραγεώργης ενδίδει με τη σιγουριά του δεξιοτέχνη και μας καλεί να συμμετάσχουμε. Η δεξιοτεχνία του είναι τόσο στιβαρή που δεν ξεχωρίζει για να προβληθεί αλλά σβήνει μέσα στην απλότητα των χειρισμών ενός έμπειρου μάστορα. Ο συγγραφέας στέκετα...

Παρατηρήσεις για τη θεμελίωση των μαθηματικών

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2006)

Ο Wittgenstein είχε γράψει 1000 σελίδες περίπου, αφιερωμένες στη λογική και τα μαθηματικά, οι περισσότερες από τις οποίες περιλαμβάνονται στις "Φιλοσοφικές παρατηρήσεις" και τη "Φιλοσοφική γραμματική" (τα λεγόμενα "μεταβατικά κείμενα"). Μολονότι τα δύο αυτά κείμενα περιέχουν εκτενείς αναφορές σε θέματα ανωτέρων μαθηματικών, οι ωριμότερες απόψεις, που περιέχονται στο ανά χείρας βιβλίο, κινούνται κυρίως στο στοιχειώδες επίπεδο. Ο λόγος είναι ότι, στο βιβλίο αυτό, ο Wittgenstein εκθέτει, τρόπον τινά, τα πορίσματα των ερευνών που διεξήγαγε στα μεταβατικά κείμενα, και, έχοντας π...

Περί της κοινής μαθηματικής επιστήμης

Αίθρα (2012)

Το έργο του Ιαμβλίχου "Περί της κοινής μαθηματικής επιστήμης", το οποίο αποτελεί το πρώτο αμιγές βιβλίο στην φιλοσοφία των μαθηματικών, αποτελείται από 35 μικρά κεφάλαια. Το παρόν βιβλίο διαιρείται σε τρία κεφάλαια. Το 1ο κεφάλαιο περιέχει διάφορα εισαγωγικά θέματα: - Τη ζωή και το έργο του Ιαμβλίχου. - Παρουσίαση του "Νεοπλατωνισμού" - Το φιλοσοφικοθρησκευτικό σύστημα του Ιαμβλίχου. - Περιληπτική παρουσίαση του παρόντος έργου - Παρουσίαση της φιλοσοφίας των μαθηματικών. - Βασική ορολογία και βασικές έννοιες του έργου - Περιλήψεις των 35 κεφαλαίων του παρόντος...

Πυθαγόρεια αριθμοσοφία

Δαμιανός (2004)

Το θέμα αυτού του βιβλίου περιγράφεται στις πρώτες σελίδες του εναρκτήριου κεφαλαίου. Πραγματεύεται την πιθανότητα να γίνει μια στροφή της επιστημονικής σκέψης σε μια εποχή πριν από εικοσιπέντε αιώνες, πράγμα που ελάχιστοι ευελπιστούν να πραγματοποιηθεί. Αν αυτή η στροφή σε ένα μακρινό παρελθόν -γιατί αυτή είναι, πράγματι, η πιο πρόσφατη φιλοσοφία της επιστήμης- γίνει γενικά αποδεκτή, οι απόγονοί μας σε λίγες γενιές από τώρα, θα κοιτάζουν πίσω εμάς και την επιστήμη μας, και θα νιώθουν ότι βρίσκονται στο απόλυτο σκοτάδι. [...]

Πώς να το λύσω;

Καρδαμίτσα (1998)

Πως τα μαθηματικά εξηγούν τον κόσμο

Αβγό (2009)

Για τους περισσότερους ανθρώπους τα μαθηματικά είναι γοητευτικά μεν αλλά... δυσνόητα.. Στο βιβλίο αυτό o καθηγητής Στάιν καταφέρνει να τα εξηγήσει με τρόπο διαυγή, φιλικό και διασκεδαστικό. Ξεκινά με τις συναρπαστικές ιστορίες των ανθρώπων που συνέλαβαν τις σημαντικότερες μαθηματικές ιδέες από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Μέσα από τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους, τις αυταπάτες και τις συχνές διαμάχες τους, εξυφαίνεται η ιστορία των μαθηματικών και ο αντίκτυπός τους στην κοινωνία. Η κβαντική μηχανική, ο χωρόχρονος, η θεωρία του χάους και η λειτουργία των πολύπλοκ...

Σκέψεις για τα μαθηματικά

Εκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρών (2006)

Αυτό το μοναδικό βιβλίο του Stewart Shapiro εξετάζει με ευρύτητα τα φιλοσοφικά ζητήματα και τις θέσεις που αφορούν στα μαθηματικά σε τέσσερα περιεκτικά μέρη. Το βιβλίο αντιμετωπίζει τις ερωτήσεις και τα ζητήματα για τα μαθηματικά που έχουν αποτελέσει κίνητρα για τους φιλοσόφους από την αρχή του πολιτισμού μας. Στην ιστορική σύνοψη ο συγγραφέας συζητά το ρόλο των μαθηματικών σε διανοητές όπως ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, ο Kant, και o Mill, και καλύπτει τις τρεις σημαντικές σχολές του εικοστού αιώνα: Τον Λογικισμό, ότι δηλαδή τα μαθηματικά ανάγονται στη Λογική, (logicism), τον...

Στιγμές και διάρκειες

Νεφέλη (2009)

Η παρούσα συλλογή περιλαμβάνει δεκατρία κείμενα φιλοσοφίας και ιστορίας των μαθηματικών και της λογικής, που καλύπτουν μια ευρύτατη περιοχή, τόσο θεματικά όσο και χρονικά. Τα κείμενα φιλοσοφίας αφορούν στη φύση των μαθηματικών αντικειμένων και στο πληροφορικό περιεχόμενο των μαθηματικών αληθειών (Δ. Αναπολιτάνος), στα ενορατικά μαθηματικά του L.E.J. Brouwer και στη λογική τους (Γ. Βαφειάδου και J. Rand Moschovakis), στη χρήση της θεωρίας αναδρομικών συναρτήσεων στη θεωρία προσδιορισμού αναφοράς (Ε. Καλυβιανάκη και Γ.Ν. Μοσχοβάκης), στην ανθυφαιρετική φύση της γεωμετρίας και...

Τα διλήμματα του Paul Benacerraf

Οκτώ (2017)

Το βιβλίο αποτελείται από κείμενα της Δήμητρας Χριστοπούλου σχετικά με την προβληματική των διλημμάτων του P. Benacerraf. Τα διλήμματα του Benacerraf, που απασχόλησαν τη Φιλοσοφία των Μαθηματικών από το 1965 και ύστερα, αφορούν τη μαθηματική γνώση και τη σημασιολογία της μαθηματικής γλώσσας σε σχέση με την υπόθεση του μαθηματικού ρεαλισμού. Το βιβλίο παρουσιάζει όψεις της σύγχρονης συζήτησης και προτάσεις για την αντιμετώπιση των εν λόγω διλημμάτων στη βάση κάποιων ισχυρών ή μετριοπαθών εκδοχών του μαθηματικού ρεαλισμού.

Τα θεμέλια της αριθμητικής

Νεφέλη (2009)

Στα "Θεμέλια της Αριθμητικής" (1884), ο Φρέγκε διατυπώνει και υποστηρίζει την κεντρική θέση του ότι η αριθμητική αποτελεί μέρος της λογικής (Λογικισμός). Ασκώντας, πρώτα, έντονη κριτική σε διάφορες παλιές ή τρέχουσες αλλά κυρίαρχες αντιλήψεις σχετικά με τη φύση της αριθμητικής και τη φύση των φυσικών αριθμών, όπως αυτές του Καντ (οι προτάσεις των μαθηματικών είναι a priori συνθετικές), του Μιλ (οι προτάσεις της αριθμητικής είναι εμπειρικές) κ.ά., αναπτύσσει τις θέσεις του σχετικά με τη φύση των αριθμών, της αριθμητικής και της αριθμητικής γνώσης: (α) τα αντικείμενα της αριθ...

Τα μαθηματικά και ο νεοελληνικός διαφωτισμός επί τουρκοκρατίας

Δίον (2002)

Τα Μαθηματικά και η Ηλιοκεντρική Θεωρία, βασικά συστατικά του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, έφεραν τους προοδευτικούς λογίους, αντιμέτωπους με το συντηρητικό κατεστημένο της εποχής και τη Μεγάλη Εκκλησία. Θύματα οι περισσότεροι της ιδεολογικής σύγκρουσης που ξέσπασε μεταξύ του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και της Εκκλησιαστικής Συντήρησης, θέτουν με τον αγώνα τους τις βάσεις για την εισαγωγή της σύγχρονης επιστήμης στον ελληνικό χώρο και προετοιμάζουν τις συνειδήσεις των Ελλήνων για τη μεγάλη Ελληνική Επανάσταση και τη δημιουργία του ελεύθερου Ελληνικού Κράτους. Στα 250 χρόνια...

Τα μαθηματικά και το απροσδόκητο

Δίαυλος (1993)

Το βιβλίο του Ekeland αποτελεί υψηλή εκλαϊκευση μιας οικογένειας ιδεών και αποτελεσμάτων για τα μαθηματικά του χρόνου, όπως υποδηλώνει ο υπότιτλος της πρώτης γαλλικής έκδοσής του, που έχουν αποτελέσει ένα από τα κύρια ερευνητικά αντικείμενα των φυσικών επιστημών σε περιοχές που αναφέρονται με τίτλους όπως "μη γραμμικά δυναμικά συστήματα" ή "τάξη και Χάος". Συγκεκριμένα, το βιβλίο πραγματεύεται το πώς οι απλοί νόμοι που διέπουν τη "φυσική του σύμπαντος" προκαλούν την πολύπλοκη ή και χαοτική μορφή του πραγματικού κόσμου. Για να πετύχει το στόχο του ο συγγραφέας, στο πρώτο κεφ...

Τα μαθηματικά στο δυτικό πολιτισμό

Κώδικας (2002)

Αυτό το σπινθιροβόλο βιβλίο παρουσιάζει τα μαθηματικά σαν μια πολύ μεγάλη πολιτιστική δύναμη στον δυτικό πολιτισμό. Τα μαθηματικά δεν είναι μια σειρά από στεγνές τεχνικές διαδικασίες, αλλά μια πηγή που μορφοποιεί και καθορίζει τη ζωή και τη σκέψη. Στους τίτλους των κεφαλαίων διαβάζουμε: Τα μαθηματικά τροφοδοτούν τις αποδείξεις που χρησιμοποιεί η αρχαία ελληνική, αλλά και η σύγχρονη επιστήμη, για να περιγράψει και να ταξινομήσει τα φυσικά φαινόμενα· η σπουδαιότητα των μαθηματικών στη σύλληψη και την υποστήριξη της ηλιοκεντρικής θεωρίας της κίνησης των πλανητών η εκμετάλλευσ...

Το ανυπόστατο του απείρου

Εκδόσεις Σαΐτα (2015)

Σε αυτή τη θεωρία, Το Ανυπόστατο του Απείρου, εισάγω με τρεις αυτοτελείς αποδείξεις μία εντελώς νέα θεώρηση για τη φύση και τις σχέσεις ανάμεσα στους (καθαρούς) αριθμούς. Οι εφαρμογές αυτής της ολοκληρωτικά νέας γνώσης οδηγούν στη λύση με απόδειξη κορυφαίων προβλημάτων και ανοιχτών θεμάτων, όπως η Υπόθεση του Ρήμαν, τα Παράδοξα του Ζήνωνα, το Πρόβλημα P Vs NP, και άλλων κορυφαίων θεμάτων. Ο γνωστικός πυρήνας, από τις τρεις προαναφερθείσες αποδείξεις, είναι ότι ένας αριθμός δεν μπορεί να είναι σύνθετος, δεν φέρει καθόλου ιδιότητες, και δεν νοείται κανένα είδος σχέσης ανάμεσα...

Το αρχέτυπο του τυχερού παιχνιδιού

Γαβριηλίδης (2006)

Στο βιβλίο αυτό, χρησιμοποιώντας υλικό από το έργο του Jung και κυρίως της von Franz, παρουσιάζουμε το αρχέτυπο του τζόγου, δηλαδή του τυχερού παιχνιδιού, που συνδέεται με την τύχη, τη μαντική και τη συγχρονότητα, αλλά και με τη σύγχρονη επιστήμη και τα μαθηματικά. Στόχος μας είναι να παρουσιάσουμε μια εργασία κατανοητή τόσο από το ευρύ κοινό όσο και από τους ειδικούς. Στην προσπάθειά μας αυτή απλοποιήσαμε, χωρίς να απλουστεύσουμε, κάποια δύσκολα επιστημονικά ζητήματα και προσθέσαμε πληροφοριακά σχόλια και σημειώσεις.

Το πρόβλημα και η επίλυσή του

Σαββάλας (2000)

Το σπασμένο ζάρι

Δίαυλος (1995)

Το βιβλίο αποτελεί μια αναφορά στην τύχη και στις σχέσεις της επιστήμης με το τυχαίο. Ο συγγραφέας δεν είναι ένας περιηγητής του τυχαίου. Είναι ένας επιστήμονας που έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με την τύχη, και έχει την διάθεση να εκλαϊκεύσει τις γνώσεις του χρησιμοποιώντας "εύκολα" μαθηματικά του λυκείου. Το βιβλίο έχει επιπλέον ενδιαφέρον διότι παρουσιάζει την ανάλυση για την έννοια "τύχη" μέσα από ένα πρωτότυπο μέσο: Τις Σάγκες των βασιλέων της Νορβηγίας, από το έργο του Ισλανδού Σνόρι Στούρλανσον, χωρισμένο σε επεισόδια. Κάθε ένα ξεχωριστά από τα επεισόδια προσφέρει ένα σημ...

Συνολικά Βιβλία 83
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου