Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Δημήτριος Καμπούρογλου (βλ. αρ. 200, 239-240, 252, 263 και 282 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών), διευθυντής τότε της Εθνικής Βιβλιοθήκης, συμπληρώνει εδώ τα ιστορικά ανέκδοτα για την αρχαία και την οθωμανοκρατούμενη Αθήνα, που ξεκίνησε με τα "Μνημεία της ιστορίας των Αθηναίων" (1890-92) και τας "Παλαιάς Αθήνας" (1922). Ο επιφανής "ατθιδογράφος" αναφέρεται στις Μυστικές Πύλες των Ελευσίνιων Μυστηρίων, για το ιερό της Αφροδίτης στην Ιερά Οδό, τα Ορφικά αλλά και στα νεώτερα θρησκευτικά πανηγύρια της περιοχής: της Χελιδονούς, τα Εννιάμερα και της μονής του Δαφνίου. Φέρνει ε...

Στον πρόλογο ο επιφανής Έλληνας νομισματολόγος κάνει σύντομη περιγραφή της γεωγραφίας και της αρχαίας, ρωμαϊκής και βυζαντινής ιστορίας και τοπογραφίας της Αμοργού και των τριών της πόλεων. Περιγράφονται και επεξηγούνται οι επιγραφές, οι απεικονίσεις, το μέταλλο, το βάρος και η προέλευση συνολικά 32 νομισμάτων της αρχαίας και ρωμαϊκής περιόδου. Τα μισά από αυτά προέρχονται από την προσωπική συλλογή του Π. Λάμπρου και ένα εξ αυτών, που απεικονίζει τον Μέγα Αλέξανδρο ως Δία καθήμενο επί θρόνου, ήταν ανέκδοτο. Στο τέλος υπάρχει καλλιτεχνική απεικόνιση των δύο όψεων και των 32...

Η ενδιαφέρουσα αυτή μελέτη αποτελεί το τέταρτο μέρος της νομισματολογικής σειράς της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών. Ο Παύλος Λάμπρος προτάσσει της νομισματικής μελέτης μία σύντομη και περιεκτική εισαγωγή, που κατατοπίζει τον αναγνώστη στο πολιτικό πλαίσιο και τα γεγονότα που στάθηκαν αφορμή για την κοπή των μεταλλίων. Συνολικά παρουσιάζονται δώδεκα μετάλλια της Ιονίου Πολιτείας (1800-1807) και εννέα μετάλλια που εκδόθηκαν από τους Ζακυνθίους, τους Κεφαλλήνες και τους Ιθακησίους αμέσως μετά την κατάληψη των νήσων τους από τον βρετανικό στόλο και μέχρι τον καθορισμό του καθεσ...

Η "Επετηρίς" περιέχει γεωγραφικές, ιστορικές, αρχαιολογικές, φιλολογικές, λαογραφικές, βιβλιογραφικές κ.ά. μελέτες και δημοσιεύσεις εγγράφων και επιγραφών σχετικές με τις Κυκλάδες από την οθωμανική άλωση (1566) και εξής. Συγκεκριμένα, ο παρών (πρώτος) τόμος περιλαμβάνει την περιγραφή ενός ελληνικού πορτολάνου του 1416, σύντομη ιστορία των Κυκλάδων, της Σάμου και της Πάτμου από την πρώτη οθωμανική επιδρομή (1537) έως το 1797 (σσ. 9-114), επιστολές του μητροπολίτη Παροναξίας Γερασίμου (απεβ. 1689), άρθρα για την ανασύσταση των γαλλικών προξενείων στις Κυκλάδες το 1724, για το...

Τα ανάλεκτα του φιλολογικού συλλόγου "Παρνασσού" (ίδρ. 1865) περιέχουν συλλογή από ανέκδοτα νεοελληνικά ήθη και έθιμα, θρύλους, παραμύθια, αινίγματα, παροιμίες, δημοτικά τραγούδια και γλωσσάρια τοπικών διαλέκτων. Εντασσόμενη στο ιδεολογικό ρεύμα του ιστορισμού και του λαογραφισμού, η έκδοση των Νεοελληνικών Αναλέκτων αποσκοπούσε στην επίρρωση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων. Η πενταμελής επιτροπή, που ανέλαβε την επιμέλεια και την έκδοση των αναλέκτων, στην οποία συμμετείχαν ο ιστορικός Σπυρίδων Π. Λάμπρος (1851-1919) και ο λαογράφος Νικόλαος Πολίτης (1852-1921), χαρακτη...

Ο δεύτερος τόμος των Νεοελληνικών Αναλέκτων του φιλολογικού συλλόγου "Παρνασσού" περιέχει τα εξής "ζώντα στοιχεία και μαρτύρια του εθνικού βίου" των Ελλήνων: 36 λαϊκά παραμύθια (παραβολές) από τη Νάξο, μακροσκελές γλωσσάριο της τοπικής διαλέκτου της Κεφαλληνίας, συνταχθέν από τον Ηλία Τσιτσέλη το 1875, προλήψεις και δοξασίες (ευχές, κατάρες και 47 όρκους της Κεφαλληνίας) του ελληνικού λαού, 42 δημοτικά τραγούδια και 54 δίστιχα (βαυκαλήματα) της Θήρας (Σαντορίνης), και ποικίλα ανέκδοτα τεκμήρια σχετικά με τη μεσαιωνική ιστορία της Κέρκυρας: εγκώμιο στον μάρτυρα Θερίνο από το...

Η εμβριθής μελέτη του Κωνσταντίνου Μαχαιρά διαιρείται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος προτάσσεται εισαγωγή σχετικά με την οργάνωση και την κοινωνική λειτουργία των ναών "εν γένει" και του Κλήρου επί Βενετοκρατίας και εν συνεχεία καταγράφονται η ονομασία, το ιστορικό, οι εσωτερικοί κανονισμοί και το νομικό καθεστώς των 18 ναών της πόλης της Λευκάδας και των 15 των περιχώρων με βάση επίσημα έγγραφα. Στο δεύτερο μέρος εξετάζονται οι 17 διαλυθείσες μονές, μία εκ των οποίων ήταν η λατινική του Παντοκράτορος (S.S. Salvatore), και η μοναδική εν ενεργεία (της Υπεραγίας Θεοτόκου της Φα...

Ο Ηπειρώτης λόγιος Παναγιώτης Αραβαντινός (Πάργα 1809 - Ιωάννινα 1870), συγγραφέας της περίφημης μακροσκελούς "Χρονογραφίας της Ηπείρου" (1856-1857), εντάσσεται στη μεγάλη χορεία των ιστοριοδιφών που θεμελίωσαν την ελληνική ιστοριογραφία. Η συγγραφική του παραγωγή παρακολουθεί τις (πολιτικές) σκοπιμότητες της ιστοριογραφίας του 19ου αιώνα. Η Μονογραφία περί Κουτσοβλάχων γράφτηκε το 1862, έτος εμφάνισης του Απόστολου Μαργαρίτη (από την Κλεισούρα της Μακεδονίας), πράκτορα του Μακεδονορουμανικού κομιτάτου, στο Βουκουρέστι, και δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 1905, λίγους μήνες μ...

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει τα κυριότερα και πιο αντιπροσωπευτικά μοιρολόγια (τραγούδια του αποχωρισμού ή του αποχαιρετισμού) από όλη την Ελλάδα. Η επιλογή έγινε σε μοιρολόγια που αναφέρονται σε άτομο που έφυγε από τη ζωή. Ήρθε η ώρα του Θεού ή έσβησε το καντήλι του, όπως συνήθως λέγεται. Η συγκέντρωση και καταγραφή τους είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας έρευνας τόσο επιτόπιας, όσο και βιβλιογραφικής. Αποτελεί ουσιαστική συμβολή στην πληρέστερη έρευνα και μελέτη της λαϊκής μας παράδοσης.

[set τριών τόμων] Ο ιστοριοδίφης, λογοτέχνης (ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και διηγηματογράφος) και Ακαδημαϊκός Δημήτριος Καμπούρογλου (1852-1942) ήταν ο κατεξοχήν "Αθηναιογράφος". Τα τρίτομα "Μνημεία της ιστορίας των Αθηναίων", μαζί με την επίσης τρίτομη "Ιστορία των Αθηναίων" (1889-1896), αποτέλεσαν τον πυρήνα της ιστορικής του έρευνας γύρω από την Αθήνα. Πρόκειται για συλλογή πηγών, πρωτογενών και δευτερογενών, της Αθηναϊκής ιστορίας την περίοδο της Τουρκοκρατίας και της Επανάστασης: μονογραφίες, άρθρα, ανακοινώσεις, χρονογραφίες, αποσπάσματα περιηγητών, βιογραφικά,...

[set τριών τόμων] Ο ιστοριοδίφης, λογοτέχνης (ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και διηγηματογράφος) και Ακαδημαϊκός Δημήτριος Καμπούρογλου (1852-1942) ήταν ο κατεξοχήν "Αθηναιογράφος". Τα τρίτομα "Μνημεία της ιστορίας των Αθηναίων", μαζί με την επίσης τρίτομη "Ιστορία των Αθηναίων" (1889-1896), αποτέλεσαν τον πυρήνα της ιστορικής του έρευνας γύρω από την Αθήνα. Πρόκειται για συλλογή πηγών, πρωτογενών και δευτερογενών, της Αθηναϊκής ιστορίας την περίοδο της Τουρκοκρατίας και της Επανάστασης: μονογραφίες, άρθρα, ανακοινώσεις, χρονογραφίες, αποσπάσματα περιηγητών, βιογραφικά,...

[set τριών τόμων] Ο ιστοριοδίφης, λογοτέχνης (ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και διηγηματογράφος) και Ακαδημαϊκός Δημήτριος Καμπούρογλου (1852-1942) ήταν ο κατεξοχήν "Αθηναιογράφος". Τα τρίτομα "Μνημεία της ιστορίας των Αθηναίων", μαζί με την επίσης τρίτομη "Ιστορία των Αθηναίων" (1889-1896), αποτέλεσαν τον πυρήνα της ιστορικής του έρευνας γύρω από την Αθήνα. Πρόκειται για συλλογή πηγών, πρωτογενών και δευτερογενών, της Αθηναϊκής ιστορίας την περίοδο της Τουρκοκρατίας και της Επανάστασης: μονογραφίες, άρθρα, ανακοινώσεις, χρονογραφίες, αποσπάσματα περιηγητών, βιογραφικά,...

Ο Περικλής Ζερλέντης (βλ. αρ. 193-194, 216, 267 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) καταθέτει εδώ τη δική του μικρή συμβολή στην ανασκευή των θεωριών "ξένων ιστορικών" (εννοεί τον Φαλλμεράυερ), οι οποίοι "εσλάβωσαν" όλη την Πελοπόννησο. Ο Συριανός λόγιος αποκαθιστά την "ιστορικήν αλήθειαν" και βάζει τάξη στο "χάος", που προκάλεσαν όσοι "εφαντάσθησαν πανταχού της Ελλάδος επιδρομάς Σλάβων και σλαβικάς αποικίσεις". Πηγές του είναι οι συγγραφές του βυζαντινού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου (Περί των θεμάτων, Περί της βασιλείου τάξεως), το (φραγκικό) Χρονικό του Μωρέως...

Ο αρχιτέκτων-μηχανικός Αναστάσιος Παναγιωτόπουλος, από τον Πύργο της Τριφυλίας, προσφέρει μία διεξοδική και πρωτότυπη επιστημονική μελέτη της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και της τοπογραφίας της ιδιαίτερης πατρίδας του, των χωριών των Κοντοβουνίων της Μεσσηνίας. Η μελέτη κινείται σε ιστορικογεωγραφική βάση, με ιδιαίτερες αναφορές στα τοπωνύμια και στην ιστορία του χώρου σε προοπτική τεσσάρων αιώνων (17ος-20ός), με συγκρίσεις με άλλους χώρους, και συνοδεύεται από φωτογραφίες, χάρτες, δημογραφικούς πίνακες και αρχιτεκτονικά σχέδια. Η εργασία πρωτοπαρουσιάστηκε υπό μορφή διάλεξ...

Ο Ανδρέας Μ. Ανδρεάδης (1876 - 1935) διετέλεσε καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Στο βιβλίο "Μαθήματα δημόσιας οικονομίας" δίνει μια σύντομη και περιεκτική εικόνα του τομέα της δημοσιονομικής πολιτικής, που αφορά τη σύναψη και εξυπηρέτηση των δανείων. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου αναλύει διαχρονικά τα αίτια των δημοσιονομικών προβλημάτων στο χώρο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους από την Επανάσταση, τη διακυβέρνηση του Καποδίστρια και τη συγκρότηση του κράτους έως την πτώχευση του 1893. Η ανάλυση αυτή παρακολουθεί τόσο τις πολιτειακές όσο...

Η Όλγα Κατσιαρδή-Hering, καθηγήτρια της ιστορίας του νέου ελληνισμού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, παρουσιάζει εδώ μια λησμονημένη πτυχή του ελληνικού εμπορίου στην Αδριατική: τη συμμετοχή των Ελλήνων στο εμπορικό πανηγύρι της Senigallia. Η Senigallia (Σινιγάλια), μια μικρή ιταλική πόλη στις εκβολές του ποταμού Misa, κοντά στην Αγκώνα, και η οποία ανήκε στο παρελθόν (μέχρι το 1871) στο παπικό κράτος, ήταν ένας κρίκος στα εμπορικά διαδίκτυα των Ελλήνων ανάμεσα στη Δύση και στο Levante. Η συγγραφέας εντάσσει τη μελέτη της: α) μέσα στο γενικότερο προβληματισμό για τον ρόλο των εμπο...

Ο Νότης Καραβίας προχωρεί εδώ στη βιβλιογραφία τη σχετική με την ιστορία, τον πνευματικό πολιτισμό, την οικονομία κλπ. της Λακωνίας. Η πρώτη συμβολή του στη λακωνική βιβλιογραφία περιέχει 583 λήμματα τίτλων, που εκδόθηκαν τα έτη 1593-1987, καθώς και πλήρες ευρετήριο ονομάτων των συγγραφέων. Η βιβλιογραφική καταγραφή βασίζεται κατά πρώτον στην ιδιωτική του συλλογή πελοποννησιακών βιβλίων, την οποία δώρισε στη βιβλιοθήκη του Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων της Πύλου. Κατά δεύτερον, προέρχεται από "επικουρικές" έρευνες του συγγραφέα στις βιβλιοθήκες Σπάρτης, Αρεοπόλεως, Βυτίνας κ...

Ο Αντώνιος Μηλιαράκης παρουσιάζει εδώ μια λεπτομερή και αρκετά αξιόπιστη σύνθεση για τα νησιά που σχημάτιζαν κύκλο γύρω από το ιερό νησί της Δήλου. Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στην αρχαία γεωγραφία, την τοπογραφία και τη μυθολογία ενός εκάστου των Κυκλάδων με βάση τις περιγραφές αρχαίων περιηγητών και συγγραφέων (του Πλίνιου, του Σκύλακα, του Παυσανία κ.ά.). Τα υπόλοιπα επτά κεφάλαια του βιβλίου αφηγούνται την ιστορία των νησιών από τους πρώτους κατοίκους (τους Κάρες) μέχρι την υποταγή τους στους Φράγκους και στους Βενετούς (1204). Ο επιφανής ιστοριοδίφης έχει μελετήσει κα...

Η έκδοση, που διαιρείται σε δύο μέρη, περιλαμβάνει οκτώ ανέκδοτα μελετήματα για την ιστορία και τις αρχαιότητες των Κυθήρων. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει μελέτες για τις αρχαιολογικές έρευνες (της Γερμανικής, της Γαλλικής και της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής) στα Κύθηρα κατά τα έτη 1875-1966, για τη γενεαλογία της "προνομιούχου" (ευγενούς) οικογένειας του λογίου Νικολάου-Σοφοκλή Καλούτση, για τον Κυθήριο λόγιο Θεόδωρο Στάθη ή Μπιρμπιλιού (†1819), μαθητή του Θεόφιλου Κορυδαλλέως, για τους διακριθέντες Κυθήριους κληρικούς (16ος-18ος αιώνας), το γενεαλογικό δένδρο της οικογέ...

Ο Κωνσταντίνος Σάθας (βλ. αρ. 71 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) δημοσίευσε πρώτος τα τέσσερα σημαντικότερα έργα (δύο τραγωδίες, μία κωμωδία και ένα ποιμενικό δράμα) της κρητικής λογοτεχνίας: την Ερωφίλη, τον Ζήνωνα, τον Στάθη και τον Γύπαρι (ή Πανώρια) του Γεωργίου Χορτάτση, από κώδικες της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης της Βενετίας (πρώτος ο Σάθας αναφέρει τον όρο ''Κρητικόν θέατρον''). Ωστόσο, η σημασία του βιβλίου δεν περιορίζεται στη δημοσίευση ακέραιου του κειμένου τεσσάρων αριστουργημάτων της κρητικής λογοτεχνίας (1570-1669). Οι κριτικές παρατηρήσεις του ("ψιλαί υποθέσεις...