Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο παρόν βιβλίο ο όρος ''Έλεγχος'' χρησιμοποιείται με την αρχική του σημασία. Δηλαδή αποδίδει τη συστηματική κριτική εξέταση συλλογισμών, τόσο ως προς το σημαίνον όσο ιδίως ως προς το σημαινόμενό τους. Έτσι αντιμετωπίζονται τα επιχειρήματα ανάλογα με το είδος και κυρίως με το βαθμό οικείωσης της ιστορικής πραγματικότητας. Οι ειδικότερες εστίες προβληματισμού είναι το έθνος, η εθνότητα, το κράτος-έθνος, η πολιτική και η πολιτιστική ηγεμονία, η γλώσσα, η παράδοση, το κοινωνικό φύλο, η καθημερινότητα, οι αξίες, η ιστορική αιτιότητα, η επιστημονική θεωρία και το φιλοσοφείν. Κο...

Το βιβλίο αναφέρεται στα Κούκουρα (σημερινό όνομα Αγία Άννα), μια αρβανίτικη κοινότητα χτισμένη στην ορεινή περιοχή του Ελικώνα στο νομό Βοιωτίας. Πρόκειται για μια δίγλωσση κοινότητα όπου τα ελληνικά μιλιούνται παράλληλα με τα αρβανίτικα μέχρι σήμερα. Στόχος του βιβλίου είναι η μελέτη της πολιτισμικής ταυτότητας μέσα από μια διεξοδική ανάλυση του τρόπου ζωής (οικονομία, οικογένεια, συγγένεια, τελετουργία, αφηγήσεις κλπ.) και της γλωσσικής ιδιαιτερότητα, ώστε να κατανοήσουμε τους παράγοντες οι οποίοι συντείνουν στη διατήρηση της ταυτότητας της ομάδας. Η παρούσα μελέτη εντάσ...

"Έχουν ξεκληριστεί οικογένειες. Βλέπει κανείς και θλίβεται κείνα τα παιδάκια με τα αδύνατα ποδαράκια και χεράκια, με τις φουσκωμένες κοιλίτσες από τον ερεθισμένο σπλήνα. Και το τελευταίο που θα σκεφτούν είναι ο γιατρός - και τούτο όταν είναι πια αργά. Τούτα τα πλάσματα δεν ξέρουν σχεδόν τίποτα από μαγειρεμένο φαγητό. Ένα κομμάτι ψωμί, κι αυτό μετρημένο, είναι όλο κι όλο για να χορτάσουν την πείνα τους. Το αβγό μόνο που το βλέπουν, γιατί τα στέλνουν οι μανάδες τους στον μπακάλη, να το δόσουν, για να πάρουν λίγο ρύζι. Με συγχωρείτε, σύντροφε Παπά, δεν μπορώ να συνεχίσω." Έσπ...

Περίπου ένας στους τρεις κατοίκους της ελληνικής Μακεδονίας είχε το 1912 ως μητρική του γλώσσα τα σλαβομακεδονικά. Το 1965, υπηρεσιακές εκθέσεις εκτιμούσαν σε 130-150.000 τους σλαβόφωνους κατοίκους τριών μονάχα νομών (Φλώρινας, Καστοριάς και Πέλλας). Στις αρχές του 21ου αιώνα, τα "ντόπικα" εξακολουθούν να μιλιούνται σε μεγάλο μέρος της Βόρειας Ελλάδας. Η εξάλειψη αυτής της σλαβογλωσσίας θεωρήθηκε ευθύς εξαρχής -και παρέμεινε ως τις μέρες μας- ο μείζων "εθνικός στόχος" στην περιοχή. Για την επίτευξή του στρατεύτηκε όλος ο κρατικός μηχανισμός, από την κορυφή της διοικητική...

Αυτή είναι η β΄ έκδοση του βιβλίου ιστορίας που βρέθηκε στο επίκεντρο μιας μεγάλης δημόσιας διαμάχης για την ιστορία, τη μνήμη και την εθνική ταυτότητα. Εκδίδεται για να μπορεί να μελετηθεί και να κριθεί, να κατακριθεί ενδεχομένως, όχι μόνον για ό,τι συμβολίζει αλλά και για ό,τι πραγματικά είναι. Εκδίδεται επίσης για να μπορεί να αξιοποιηθεί, συμπληρωματικά έστω, στη διδασκαλία της ιστορίας στο σχολείο και να εκπληρώσει μ' αυτό τον τρόπο το σκοπό της συγγραφής του. Εκδίδεται, τέλος, για να αντισταθεί στην αυθαιρεσία της απόσυρσής του και να δικαιωθεί ως πνευματικό προϊόν πο...

"Το κύριο καθήκον εκείνου που ορίζεται αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων δεν είναι μόνο να μελετά τη στρατιωτική κατάσταση, αλλά παράλληλα να παράγει σκέψη". Η αξιωματική αυτή φράση του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, βγαλμένη από απόρρητα πρακτικά συνεδριάσεων της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης του 1921, συμπυκνώνει τη φιλοσοφία μιας πραγματικότητας που ισχύει από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας μέχρι σήμερα: οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις είναι ένας θεσμός που οφείλει να ασχολείται όχι μόνο με τις στρατιωτικές υποθέσεις, αλλά και με την εσωτερική και εξωτερικ...

Το "χωλό άλογο" ήταν η Ελλάδα του 1946-1947 (κατά τους Βρετανούς "φίλους" της· οι "διεθνείς συνθήκες" είναι ο διαλεκτικά απαραίτητος όρος κατανόησης της ελληνικής κρίσης της περιόδου 1941-1949. Οι Έλληνες της εποχής εκείνης ήταν ελεύθεροι να δημιουργήσουν οι ίδιοι την ιστορία τους, όχι όμως υπό περιστάσεις και σε συνθήκες της δικής τους επιλογής. Διερευνώντας αυτές τις διεθνείς συνθήκες και περιστάσεις, το βιβλίο αντιπαρατίθεται στον κατακερματισμό του ερευνητικού πεδίου και του ερμηνευτικού πλαισίου της ελληνικής ιστορίας της περιόδου 1941-1949· στην πραγματολογικά, άρα κα...

"Ο Ιανός του εθνικισμού" κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1993, από τις εκδόσεις του περιοδικού "Ο Πολίτης", σε μια εποχή που ο εθνικιστικός πυρετός, με αιχμή το Μακεδονικό, βρισκόταν σε έξαρση. Σήμερα, δεκαπέντε σχεδόν χρόνια μετά, το ζήτημα της αναγνώρισης της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (του "κρατιδίου των Σκοπίων", όπως αποκαλείται στον εθνικιστικό λόγο), παραμένει ακόμα άλυτο για το ελληνικό κράτος. Και τα όσα μεσολάβησαν επιβεβαιώνουν, δυστυχώς, τις περισσότερες, αν όχι όλες τις αναλύσεις των συγγραφέων. Γιατί τώρα μπορούμε να αντιληφθούμε, πολύ κ...

"Των εχθρών τα φουσάτα περνούσαν/σαν το λίβα που καίει τα σπαρτά", υπυνθυμίζει ένα παλιό στρατιωτικό εμβατήριο, πριν μας διαβεβαιώσει πως "η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει". Όμως και τα δικά μας φουσάτα διέπραξαν ουκ ολίγα στο πέρασμά τους, σε πόλεις και χωριά με "εθνολογική σύσταση" πολύ διαφορετική απ' ό,τι υποστήριζαν οι κήρυκες της Μεγάλης Ιδέας. Από τα Γιαννιτσά και το Κιλκίς του 1912-13 μέχρι τη Βόρειο Ήπειρο του 1914 και την ενδοχώρα της Μικρασίας το 1919-22, η δράση του ελληνικού στρατού και των παραστρατιωτικών ομάδων που τον συνόδευαν (ή τον υποκαθιστούσαν) σημαδεύτηκε...

Πενήντα χρόνια από τον θάνατο του Νίκου Νικολαΐδη επιχειρείται μια νέα θεώρηση και επανεκτίμηση του συγγραφικού και εικαστικού του έργου. Ο ανατολισμός, η ειρωνεία και ο μύθος του Φάουστ, η αφηγηματική δομή των κειμένων και η μεταφορική τους γλώσσα, το ανάπηρο σώμα και η κοινωνική διαφορά, οι αλληγορίες της παράβασης και οι συμβολικές διαστάσεις του τόπου, η θητεία του συγγραφέα στον αισθητισμό, την προφορική και λόγια παράδοση και η σχέση του με τα αλεξανδρινά Γράμματα και τον Σικελιανό (με βάση επιστολές του προς τον Στέφ. Πάργα) είναι τα βασικά θέματα που εξετάζονται στι...

Το 1936, στην Ισπανία κυριαρχούσε ένα συναίσθημα "μεγάλου φόβου". Στην Ελλάδα επικρατούσε μια "εικόνα γαλήνης", αλλά κι εδώ υπέβοσκε η ανατροπή. Στην ιστορία του Μεσοπολέμου, η σχεδόν ταυτόχρονη ανατροπή της Β΄ Ελληνικής Δημοκρατίας (1924-1936) και της Β΄ Ισπανικής Δημοκρατίας (1931-1936) μπορεί να διαβαστεί σαν το "χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου". Οι ειδικοί επιστήμονες του παρόντος τόμου διατρέχουν τις περιόδους των εθνικών διχασμών εκατέρωθεν και καταδεικνύουν τους διαφορετικούς κοινωνικούς και πολιτικούς ρυθμούς των δύο χωρών, έως το "έτος-κλειδί 1936". Ακόμη,...

[...] Το πρώτο κείμενο που δημοσιεύεται στο βιβλίο αυτό, η αφήγηση (Α), αποτελεί απομαγνητοφώνηση συνέντευξης που έδωσε στο γιο του Δημήτρη το 2003 και 2004. Παρά τις αδυναμίες του προφορικού λόγου, με τις επαναλήψεις και την έλλειψη χρονολογιών, αποτελεί μια συνοπτική αυτοβιογραφία του. Το δεύτερο τμήμα (Β) αποτελούν τα χειρόγραφα του Κώστα Ζαφείρη, όλα γραμμένα τη δεκαετία του 1960, εκτός από το 1 που γράφτηκε στην περίοδο της γερμανικής κατοχής, περίπου από τον Μάιο έως τον Αύγουστο του 1944, και που καταγράφει με μορφή σημειώσεων διάφορα συμβάντα, αλλά και τη δύναμη...

Το ύψωμα κατά του οποίου θα κάναμε την επίθεση λεγόταν Μάλι Τοπιάνι. Και είχε κι αυτό μεγάλη στρατιωτική σημασία για τους Ιταλούς. Ήτανε κι αυτό από τα στηρίγματά τους στον κεντρικό τομέα, θυμάμαι ότι κατά την έως εκεί οδοιπορία μας δοκίμασα δύο πολύ έντονες συγκινήσεις. Την μία, όταν πάτησα (χωρίς να το καταλάβω βέβαια, μέσα στο σύθαμπο) πάνω σ' έναν σκοτωμένο Ιταλό. Ρίγησα όταν το αντιλήφθηκα. Και για πολλή ώρα κατόπιν γύριζε επίμονα στο μυαλό μου η σκληρή του μοίρα. Η μοίρα του, να σκοτωθεί πρώτα και να μείνει άταφος μετά, για να τον πατάμε εμείς σήμερα και να τον φάν...

Ο τόμος αυτός περιέχει τα κεφάλαια: - Η πορεία της Ευρώπης προς τον πόλεμο - Το "Spazio Vitale" του φασισμού και η είσοδος της Ιταλίας στον πόλεμο - Η ιταλική Κατοχή - Το "οργανωμένο χάος" - Η πολιτική της Βουλγαρίας έναντι της Ελλάδας μετά τη δεκαετία του '30 - Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων - Οι κυβερνήσεις εξορίας: Ένα ευρωπαϊκό φαινόμενο - Η ακμή του ναυτεργατικού κινήματος της "Ελευθέρας Ελλάδος" - Το Σώμα των Ελλήνων Αξιωματικών στον πόλεμο και την πολιτική.

Ο τόμος αυτός περιέχει τα κεφάλαια: - Οι οργανώσεις της Αντίστασης - Γερμανοί αντιφασίστες στις τάξεις του ΕΛΑΣ - Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας στην πρόκληση της ιστορίας 1940-1945 - Κατοχικές κυβερνήσεις και έθνος - Η ελληνική οικονομία πεδίο μάχης και αντίστασης - Η πείνα στην Κατοχή - Οι εικαστικές τέχνες στην Ελλάδα - Η λογοτεχνία στην Κατοχή - Η θεατρική σκηνή 1941-1953 - Δεκέμβρης 1944, τέλος και αρχή.

Η ιστορική διερεύνηση των λόγων περί λογοτεχνίας που αναπτύσσονται στη διάρκεια της κρίσιμης δεκαετίας του 1930 φωτίζει μια σειρά από κεντρικά ζητήματα, όπως: - η σπασμωδική σχέση της λογοτεχνίας με το (υπαρκτό και δυνάμει) αναγνωστικό κοινό· - η συγκρότηση της λογοτεχνίας σε γνωστικό αντικείμενο και οι όροι της ένταξης της στη μέση και στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση· - οι αισθητικές αναζητήσεις και οι ιδεολογικές αντιπαραθέσεις που αποτυπώνονται στα λογοτεχνικά περιοδικά του μεσοπολέμου· - η αμήχανη προσοικείωση των αισθητικών αρχών του μοντέρνου· - ο λόγος περί ελλην...

Μια περιήγηση στον κόσμο του ποδοσφαίρου και στα ενδότερα των οργανωμένων ομάδων των οπαδών. Τι είναι το ποδόσφαιρο; Σύμβολο των εντάσεων μιας κοινωνίας; Όπιο του λαού; Ένα τελετουργικό δράμα: Τι είναι οι οργανωμένοι σύνδεσμοι των οπαδών; Τι συνδέει μεταξύ τους αυτά τα νέα παιδιά; Ποια κοινή ταυτότητα διαμορφώνουν, ποια συλλογικά πάθη: Πώς βλέπουν τους "άλλους"; Πώς, περνώντας τα χρόνια, εγκαταλείπουν τις εξέδρες των φανατικών; Μια ευχάριστη περιήγηση στο σκληρό αλλά και μαγικό κόσμο του ποδοσφαίρου. Μετά από πολύχρονες έρευνες στην Ιταλία, τη Γαλλία και το Ιράν, ο συγγρα...

Η σχεδόν αυτονόητη ένταξη των Ορλωφικών στην άμεση προϊστορία του Εικοσιένα αποτέλεσε μέρος ενός συνολικότερου επιχειρήματος περί εθναφύπνισης, το οποίο η ελληνική ιστοριογραφία επεξεργάζεται από τα μέσα του 19ου αιώνα. Η μελέτη αναλύει κριτικά τις φάσεις οικοδόμησης του ενοποιητικού επιχειρήματος της εθναφύπνισης εντοπίζοντας τις ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές ανάμεσα στο 1770 και στο 1821. Υπό την οπτική αυτή, παρακολουθεί και ανασυστήνει τους τρόπους με τους οποίους ενσωματώνονται διαφορετικού τύπου προσδοκίες και σχέδια απελευθέρωσης στο ενιαίο αφήγημα της Εθνικής...