Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Ο Διογένης Λαέρτιος είναι συγγραφέας μιας αρχαίας ελληνικής "ιστορίας της φιλοσοφίας", ενός συνθετικού έργου με τίτλο "Φιλοσόφων βίων" και "δογμάτων συναγωγή", σε δέκα βιβλία, που, με τελευταίο στην καταγραφή το φιλόσοφο Επίκουρο, αναφέρεται στους φιλοσοφήσαντες από την αρχαιότατη εποχή ως τις μέρες που τελούν υπό τη βάσανο και τον έλεγχο, σχετικώ τω τρόπω, του συγγραφέα. Όπως συνάγεται από τον τίτλο του έργου, ο Διογένης Λαέρτιος συνδυάζει στη συγγραφή του λίγα ιστορικά στοιχεία με πολλά φιλοσοφικά δεδομένα των προσώπων που αναφέρονται στην ιστορική έκθεσή του. Το πλ...

[...] Ο Διογένης Λαέρτιος είναι συγγραφέας μιας αρχαίας ελληνικής "ιστορίας της φιλοσοφίας", ενός συνθετικού έργου με τίτλο "Φιλοσόφων βίων" και "δογμάτων συναγωγή", σε δέκα βιβλία, που, με τελευταίο στην καταγραφή το φιλόσοφο Επίκουρο, αναφέρεται στους φιλοσοφήσαντες από την αρχαιότατη εποχή ως τις μέρες που τελούν υπό τη βάσανο και τον έλεγχο, σχετικώ τω τρόπω, του συγγραφέα. Όπως συνάγεται από τον τίτλο του έργου, ο Διογένης Λαέρτιος συνδυάζει στη συγγραφή του λίγα ιστορικά στοιχεία με πολλά φιλοσοφικά δεδομένα των προσώπων που αναφέρονται στην ιστορική έκθεσή του. Το πλ...

Έξι χρόνια μετά την κυκλοφορία του βιβλίου "Η αραβική γλώσσα για τους Έλληνες", οι εκδόσεις Ζήτρος συνεχίζουν να στηρίζουν μια επιστημονική προσπάθεια για την εξοικείωση μεγαλύτερου μέρους του ελληνικού αναγνωστικού κοινού με την αραβική γλώσσα. Η παρούσα αραβική γραμματική έρχεται ως ένα ακόμα βήμα στην κατεύθυνση αυτή, χάρη στο ενδιαφέρον των Ελλήνων σπουδαστών και φίλων της αραβικής γλώσσας και της επιθυμίας τους να κυκλοφορήσει ένα εγχειρίδιο, που θα καλύπτει τις ανάγκες τους. Έτσι λοιπόν αποφασίστηκε η συγγραφή ενός έργου, που φιλοδοξεί να διευκολύνει όχι μόνο τους Έλλ...

[...] Ο Λυκούργος της Σπάρτης και του Πλουτάρχου αναδύεται από το σκοτάδι ή το ημίφως των μυθικών χρόνων της εποχής του χαλκού και φέρνει το φως, τον ήλιο της Δικαιοσύνης, στην σπαρασσόμενη από εμφύλιους πολέμους περιοχή της Λακεδαιμονικής γης. Η μορφή του Λυκούργου δεν είναι μυθική μόνον εκ του λόγου ότι βρίσκεται στα όρια του μύθου και της ιστορίας, δεδομένου ότι έζησε στους πρώιμους αρχαϊκούς χρόνους, τον 8ο αιώνα π.Χ. Άλλωστε, δε θεωρώ ότι οι προϊστορικοί χρόνοι ανήκουν στη μυθολογία. Απλά, τα στοιχεία καταγραφής λείπουν. Και αυτά όχι όλες τις φορές. Οι τρεις εκστρατείε...

[...] Στον τόμο αυτόν ο συγγραφέας προτάσσει έναν πρόλογο (σελ. 9-13). Από αυτόν παραθέτω ένα απόσπασμα, που αποτέλεσε την αφόρμηση για τη σύνθεση του τόμου που κρατάτε στα χέρια σας. Καταθέτοντας ο Γιώργος Ζωγραφίδης τους προβληματισμούς του και την ιστορία της προσπάθειας του να μας παρουσιάσει μια εμπεριστατωμένη εικόνα της επικούρειας φιλοσοφίας λέει στο απόσπασμα αυτό: "Η ηθική του Επίκουρου είναι ανοιχτή όπως πάντα σε παραναγνώσεις. Αν τη διαβάσουμε ανεξάρτητα από τη φυσική του, δε χάνουμε μόνο την κατανόηση του συνόλου της φιλοσοφίας του, δεν προδίδουμε απλώς τη δική...

Στη σειρά των Βυζαντινών κειμένων η έκδοση του Ευσέβιου, επισκόπου Καισαρείας, για τη ζωή και τη δράση του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου, έχει την αμεσότητα του συγγραφέα που γνώρισε από κοντά τον βιογραφούμενο και που παρακολούθησε τη δυναμική του προέλαση στην κατάληψη της κοσμικής εξουσίας, αλλά και την αποφασιστικότητά του να επιβάλει τη νέα θρησκεία του χριστιανισμού, πατάσσοντας κάθε άλλη θρησκευτική έκφραση, ιδίως την αρχαία θρησκεία και λατρεία των Ελλήνων. Η θυελλώδης ζωή του για την εξόντωση των αντιπάλων του, ακόμη και του εντελώς οικείου περιβάλλοντ...

Η επανέκθεση στο ανακατασκευασμένο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκns (εγκαινιάσθηκε τον Σεπτέμβριο του 2006) έχει πέντε εκθεσιακέs ενότητεs που καλύπτουν όλεs τις εποχέs στη Μακεδονία, μέχρι την ύστερη αρχαιότητα. Ο ανά χείραs τόμοs αποτελεί οδηγό για την τρίτη εκθεσιακή ενότητα που είναι αφιερωμένη στη Μακεδονία των ιστορικών χρόνων. Η έκθεση είναι κατανεμημένη σε θεματικέs ενότητεs που καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομικής, κοινωνικής και ιδεολογικής ζωής των Μακεδόνων της εποχής εκείνης. Ειδικοί επιστήμονεs από όλουs τους ακαδημαϊκούs χώρουs καλύπτουν με περιεκτικ...

Αν πραγματευόμουν την εξιστόρηση των γεγονότων με τρόπο παρόμοιο με τους άλλους, θα μπορούσα να συζητήσω προεισαγωγικά μερικά θέματα, όσο αυτό ήταν πρόσφορο, και να προχωρήσω στη συνέχεια της εξιστόρησής μου· αν είχα προσδιορίσει μικρή έκταση εξιστόρησης, θα είχα τον καιρό να απολαύσω τον καρπό από τις προεισαγωγικές παρατηρήσεις· επειδή όμως υποσχέθηκα ότι σε λίγα βιβλία θα εξιστορήσω τα γεγονότα όσο μπορώ, αλλά και θα περιλάβω χρονική έκταση μεγαλύτερη από χίλια εκατό χρόνια, είναι απαραίτητο να παραμερίσω τη μεγάλη έκταση των προεισαγωγικών παρατηρήσεων και να προχωρήσω...

Στον τόμο αυτό επιχειρείται μια συνοπτική παρουσίαση της αρχαίας ελληνικής αισθητικής, ειδικότερα της αρχαϊκής και της κλασικής εποχής. Στα δέκα του κεφάλαια καταγράφονται κυρίως οι απόψεις των Ελλήνων για το ωραίο και την τέχνη, έτσι όπως διατυπώθηκαν ιστορικά, απο την ομηρική εποχή μέχρι τον Αριστοτέλη. Στο πρώτο μέρος περιλαμβάνονται οι απόψεις, μεταξύ άλλων, του Ομήρου, του Ησίοδου και των λυρικών ποιητών, ενώ στο δεύτερο εκείνες των ποιητών και των καλλιτεχνών της κλασικής εποχής, των Πυθαγορείων, του Δημοκρίτου, των σοφιστών, του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Αριστ...

Η συγκρότηση της δυτικής μεταφυσικής θεμελιώνεται, με εντασιακό τρόπο, στους δύο κορυφαίους πυλώνες της αρχαίας ελληνικής σκέψης, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Το διδάσκαλο και τον μαθητή, τον μυθικό διαλεκτικό και τον ορθολογικό άξονα της αφήγησης. Ο καθείς με την οικεία του συγκρότηση και με την αυτόνομη διαδρομή του. Ο διδάσκαλος δια της Ακαδημίας και ο μαθητής για του Λυκείου διαμορφώνουν τις τάσεις εκείνες που σε κάποιο σημείο εμφανίζονται να ευρίσκονται σε ασυμφιλίωτη αντιπαράθεση. Η ιστορία όμως της φιλοσοφίας επιτελεί το καθήκον της. Μέσα από προσεκτικές ανιχνεύσε...

Τα "Αργοναυτικά" του Ορφέα είναι ένα ποιητικό κείμενο στο οποίο περιγράφεται η πρώτη οργανωμένη πανελλήνια ενέργεια. Η πρώτη κίνηση στην οποία συμμετείχαν όλοι οι ήρωες των ελληνικών φύλων, άνθρωποι αναγνωρισμένης αξίας και ικανοτήτων. Σύμφωνα με τις χρονολογήσεις και με βάση τα Τρωικά, το εγχείρημα έλαβε χώρα το 1360 ή το 1350 π.Χ. Πρόκειται για όλα τα αρχαιοελληνικά φύλλα, από τους Πρωτοέλληνες Πελασγούς έως τη νέα εκείνη την εποχή από τα Μυκηναϊκά φύλλα της Αργολίδας και της Μαγνησίας. Η εκστρατεία αυτή περιγράφηκε από πολλούς Έλληνες και Λατίνους ποιητές. Το πρώτο κείμε...

[...] Και ο "Περί στεφάνου" λόγος, μολονότι πνίγεται μέσα σε ένα ασφυκτικό πολιτικό περιβάλλον που περιέχει οπωσδήποτε διαστάσεις εξωτερικής πολιτικής, όσο και εσωτερικής πολιτικής ουσίας μέχρι, αν όχι κυρίως, και εμπάθειας, δικανικός λόγος είναι. Ίσως ο τελευταίος. Με δικανικούς λόγους άρχισε, με δικανικό λόγο τελείωσε αυτός ο φωτεινός Αθηναίος πολιτικός του παρακμιακού 4ου αι. π.Χ. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Με ιδιοφυή κριτική οξυδέρκεια και εκπλήσσουσα αντικειμενικότητα και ακρίβεια ο Αθηναίος ιστορικός, μας κληροδότησε ένα "κτήμα εσαεί ή αγώνισμα ες το παραχρήμα". Και ένα διαρκές μέγιστο μάθημα, εφόσον παρόμοια γεγονότα θα συμβαίνουν ή θα απειλούνται πάντοτε όσο η φύση του ανθρώπου θα μένει η ίδια. "Γιγνόμενα και αιεί εσόμενα έως αν η αυτή φύσις ανθρώπων η" (111,82,2). Ο Θουκυδίδης δεν περιγράφει τον φλοιό των γεγονότων, διεισδύει και ανατέμνει την ένδον φυσιολογία τους, δηλαδή τα πάθη, τις αρετές και τις ενδημούσες κακίες των ανθρώπων. Φιλαλήθης, αμερόληπτος, ψύχραιμος...

Τα "Ηθικά Μεγάλα" (ΗΜ) είναι η μία από τις τρεις μεγάλες συνθέσεις ηθικής διδασκαλίας που η αρχαιότητα μας παρέδωσε ως δημιουργήματα του Αριστοτέλη. Οι δύο άλλες πραγματείες που φέρουν το όνομα του Σταγειρίτη φιλοσόφου είναι τα "Ηθικά Ευδήμια" (ΗΕ) και τα "Ηθικά Νικομάχεια" (ΗΝ). Στα "Ηθικά Μεγάλα" (όπως και στις δύο άλλες πραγματείες) προτείνεται μία ηθική ανθρωπολογική, απαλλαγμένη από κάθε υπερβατικό στοιχείο τόσο στην πηγή και θεμελίωση της όσο και στη δόμηση και προοπτική της. Πρόκειται για ηθική εγγενώς πολιτική, προσανατολισμένη απαρέγκλιτα σε ένα κορυφαίο αγαθό,...

[...] Ο "Τίμαιος" εμφανίζεται ως συνέχεια κατά κάποιο τρόπο της "Πολιτείας" του Πλάτωνα. Ο Σωκράτης ανοίγει τη συζήτηση με αναφορά στα βασικά σημεία που εξέθεσε στην ίδια συντροφιά προσώπων την προηγούμενη ημέρα (173·-19b) και η ανακεφαλαίωση που γίνεται συμπίπτει απολύτως με τα περιεχόμενα των πρώτων πέντε βιβλίων της "Πολιτείας". Το έργο χωρίζεται σε τρία ευδιάκριτα μέρη: α) την εισαγωγική ανακεφαλαίωση των περιεχομένων των πρώτων πέντε βιβλίων της "Πολιτείας" (17a-19b) από τον Σωκράτη με έκφραση της έντονης επιθυμίας υλοποίησης της θεωρίας σε συγκεκριμέν...

Ο πλατωνικός "Πολιτικός" ελαύνοντας μετά το πέρας του Σοφιστή στη "χώρα" του φιλοσοφικού στοχασμού αναλαμβάνει τη χάραξη της οδού σύνδεσης οντολογίας και πολιτικής. Ο "Πολιτικός" είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ "Πολιτείας" και "Νόμων". Ο φιλοσοφικός λόγος αφιγμένος από τον κόσμο της θέασης του Αγαθού (πρώτος πλους) επιχειρεί τώρα (δεύτερος πλους) να μετουσιωθεί σε εμπράγματη δράση πραγματώνοντας το σωκρατικό όραμα βελτίωσης του ανθρώπου ως όντος και ως μέρους (πολίτης) ενός πολιτικού όλου (πόλις). Η πλατωνική διαλεκτική έχοντας φτάσει στα ανώτατα στάδια θέασης των Ειδών κα...

Το 6ο και το 7ο βιβλίο του Θουκυδίδη αποτελούν τα λεγόμενα "Σικελικά" και αναφέρονται στην εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία (415-413 π.Χ.). Είναι τα πιο καλοδουλεμένα τμήματα των Ιστοριών του Θουκυδίδη· συγκεκριμένα, η περιγραφή της αναχώρησης του στόλου από τον Πειραιά (Ζ. 30-32), της ναυμαχίας στο μεγάλο λιμάνι των Συρακουσών (Η. 70-72) και κυρίως της σφαγής των Αθηναίων στον Ασσίναρο ποταμό (Η. 84) θεωρούνται μέχρι και σήμερα μερικά από τα καλύτερα κομμάτια της παγκόσμιας λογοτεχνίας, πράγμα που δείχνει ότι ο ιστορικός δεν περιγράφει απλώς με τρόπο ωμό και ρεαλιστικό...

Ποιος ήταν ο Ποσειδώνιος ο καταγόμενος από την Απάμεια της Συρίας και πολίτης της Ρόδου στη συνέχεια; Ήταν ο σημαντικότερος τελευταίος φιλόσοφος της Μέσης περιόδου της Ελληνιστικής Στοάς ή ο επιστήμονας, μαθηματικός, αστρονόμος, γεωγράφος και ιστορικός του 1ου αι. π.Χ. Με την πλατωνική στροφή που έκανε στην ψυχολογία του ο Ποσειδώνιος θεωρείται ως ο αποφασιστικός συνδετικός κρίκος μεταξύ της αρχαίας Ακαδημίας και του Μέσου Πλατωνισμού. Στα σωζόμενα μέσα στις διάφορες πηγές, ελληνικές και λατινικές, αποσπάσματα του έργου του διακρίνεται η διφυής διάσταση της σκέψης του...

Το λεύκωμα αυτό αποτελεί ένα ολοκληρωμένο ιστορικό αφήγημα με αρχή μέση και τέλος, που στήθηκε με σκοπό να ενημερώσει και να διαδώσει το πληροφοριακό του υλικό σε όσους προσλαμβάνουν πιο εύκολα τη γνώση με οδηγό την εικόνα. Η σημαντικότερη όμως, κατά την άποψη μας, συμβολή του Λευκώματος αυτού είναι η δυνατότητα που προσφέρει να εγείρει σημαντικότατα για την Ελλάδα και τον Ελληηνισμό ζητήματα, όπως αυτό των ελληνόφωνων μουσουλμάνων και των κρυπτοχριστιανών, ζητήματα που η τρέχουσα πολιτική συγκυρία τα καθιστά επίκαιρα και επιτάσσει την προσεκτική εξέταση τους. Γιατί η δύναμ...