Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη) του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης παραδίδει σήμερα στη δημοσιότητα το βιβλίο του αείμνηστου καθηγητή της Γλωσσολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή και για πολλά χρόνια μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Νικολάου Π. Ανδριώτη "Ιστορία της ελληνικής γλώσσας". Από τα τέσσερα μέρη του έργου τα δύο πρώτα, που αναφέρονται στην αρχαία και στη μεταγενέστερη ιστορία της ελληνικής γλώσσας, είχαν δημοσιευθεί στο συνθετικό έργο "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους" της Εκδοτικής Αθηνών (τομ. Γ2, σελ. 566-570 και τομ. Ε, σ...

[...] Η γραμματική αυτή της αρχαίας ελληνικής είναι γραμμένη στη νεοελληνική και εκθέτοντας έτσι τα γραμματικά φαινόμενα της αρχαίας στη σημερινή γλώσσα του ελληνικού λαού υπογραμμίζει την ενότητα της εθνικής μας γλώσσας, "που μιλημένη αδιάκοπα από χείλη Ελλήνων για τρεις και τέσσερις χιλιάδες χρόνια άλλαξε από χείλη σε χείλη και από πατέρα σε παιδί, για να καταλήξει στη σημερινή της μορφή". Το περιεχόμενο του βιβλίου στο κύριο μέρος του προορίζεται ως βοήθημα για τη γραμματική διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής. Παρέχει όμως σε άφθονες σημειώσεις ύλη συμπληρωματική και δι...

Έχουν περάσει είκοσι πέντε σχεδόν χρόνια από τον αρχικό σχεδιασμό του παρόντος βιβλίου ως διδακτικού βοηθήματος για τις παραδόσεις του μαθήματος της Γενικής Γλωσσολογίας ΙΙ στο Τμήμα Φιλολογίας του Α.Π.Θ. Το μάθημα απευθυνόταν σε ένα ακροατήριο υποψήφιων φιλολόγων, πολλοί λίγοι από τους οποίους θα στρέφονταν προς την ειδίκευση της γλωσσολογίας, και αποσκοπούσε στην εξέταση των γλωσσικών υποσυστημάτων καθώς και σε μια πρώτη γνωριμία με την εξέλιξη της γλωσσικής σκέψης. Πρωταρχικός, επομένως, στόχος του βιβλίου είναι να αποτελέσει ένα σύντομο χρηστικό βοήθημα στη μελέτη των...

Μια εισαγωγή και ερμηνευτική μελέτη του "Συμποσίου" του Πλάτωνα για όσους έχουν διαβάσει ή διαβάζουν το έργο, αλλά και μια πρόσκληση σε όσους δεν το γνωρίζουν να έρθουν σε επαφή με ένα από τα γοητευτικότερα κείμενα της ελληνικής γραμματείας. Στο "Συμπόσιον" η φιλοσοφία παρουσιάζει το γιορτινό της πρόσωπο. Ένας διαφορετικός Σωκράτης, φρεσκολουσμένος και ντυμένος με τα καλά του, διερευνά με άλλους εκλεκτούς καλεσμένους του ποιητή Αγάθωνα το θέμα του έρωτα αλλά και της φιλοσοφικής προσπάθειας για την απόκτηση γνώσης, ενώ ο Αλκιβιάδης μάς παρουσιάζει ένα πορτρέτο του Σωκράτη π...

Με τον προκείμενο τόμο συμπληρώνεται το ερευνητικό και συγγραφικό πρόγραμμα "Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση" το οποίο αποτυπώθηκε μέχρι στιγμής σε πέντε εγχειρίδια, προορισμένα για διαταξική υποστήριξη της αρχαιογνωσίας και της αρχαιογλωσσίας στο γυμνάσιο. Πρόκειται για εγχείρημα συνεταιρικό, με θέμα την αρχαϊκή επική ποίηση, όπως θεμελιώθηκε και ασκήθηκε στα δύο διαδοχικά ομηρικά έπη. Η εισαγωγή ορίζει το ευρύτερο πλαίσιο της ομηρικής ποίησης· ανιχνεύει την ταυτότητα του Ομήρου και την υποθετική σχέση των ομηρικών επών με την ιστορία· σχολιάζει το ύφ...

Η υπηρεσία που παρέχει στην έρευνα η δημοσίευση παλαιότερων επιστολών για τη γνωριμία μας με τα γεγονότα του πολύμορφου παρελθόντος είναι αναμφισβήτητη. Γι' αυτό και δε δίστασα να δώσω στη δημοσιότητα πάμπολλα γράμματα από όσα σώζονται στο επιστολικό μου αρχείο, σταλμένα σ' εμένα από σημαντικά πρόσωπα του περασμένου αιώνα (1924-2002), λογοτέχνες, επιστήμονες και άλλους λογίους. Δημοσίευσα γράμματα γνωστών προσώπων με πλούσιο περιεχόμενο, δεν αγνόησα όμως και γράμματα προσωπικοτήτων, ακόμη και αν απλώς μαρτυρούσαν τα ενδιαφέροντα του προσώπου που αλληλογραφεί. Σχεδόν όλα τα...

O τόμος αυτός περιλαμβάνει κείμενα που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της 27ης ετήσιας συνάντησης εργασίας του τομέα γλωσσολογίας του τμήματος φιλολογίας του Α.Π.Θ. (6-7 Μαΐου 2006), και είναι αφιερωμένος στη μνήμη του καθηγητή γλωσσολογίας του Α.Π.Θ. Αναστασίου-Φοίβου Χρηστίδη (1946-2004). Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Bernard Comrie, "Areal typology and the "World Atlas of Language Structures"" - Hector Campos, ""Agree" and "move FF" in Greek Αromanian" - Chariton Charitonidis, "Towards a typological classification of modern Greek" - Γεώργιος Κ. Γιαννάκης, "Ινδοευρωπαϊκ...

[...] Ο σκοπός του βιβλίου δεν είναι να βρει την αρχή, την πηγή της νεοελληνικής στιχουργίας και να παρακολουθήσει την ιστορία της, ούτε να δώσει οδηγίες στους στιχουργούς πως να συνθέτουν τους στίχους τους· είναι να διατυπώσει, όσο μπορεί πιο απλά και καθαρά, τους νόμους που βγαίνουν από την απροκατάληπτη εξέταση των νεοελληνικών μετρικών φαινομένων, να μιλήση για το χαρακτήρα των νεοελληνικών στίχων, όπως παρουσιάζονται διαμορφωμένοι στο λαϊκό τραγούδι και στην προσωπική ποιίηση, και να τους ταξινομήση με βάση τα κύρια χαρακτηριστικά τους, που είναι, πρώτο, ο ρυθμός και,...

Φιλοσοφία για γυμνασιακούς μαθητές, δεν πάει πολύ; Οπότε το συγκεκριμένο εγχείρημα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ουτοπικό και απρόσιτο. Η επιφύλαξη ωστόσο ισχύει μόνον αν μείνουμε καθηλωμένοι στη βολική προκατάληψη ότι η γυμνασιακή ηλικία δεν είναι έτοιμη ακόμα να δεχθεί στοιχεία φιλοσοφικού στοχασμού και βίου. Μίζερη γνώμη που αντιστρέφεται, αν λάβουμε υπόψη τις οριακές απορίες για τον κόσμο και τον άνθρωπο, που βασανίζουν τους εφήβους. Αυτή τη στοχαστική αγωνία της εφηβικής ηλικίας έρχεται να καλύψει το προκείμενο εγχειρίδιο, και το κατορθώνει με οικείο και συναρπαστικό τρ...

Η παρούσα εισαγωγή στην πραγματολογία προέρχεται από τη σειρά εισαγωγικών γλωσσολογικών βιβλίων του Oxford University Press. Στόχος της συγκεκριμένης σειράς είναι να σκιαγραφήσει επιμέρους πεδία στη μελέτη της γλώσσας για αναγνώστες και αναγνώστριες που δεν διαθέτουν απαραίτητα ειδικότερες γλωσσολογικές γνώσεις. Αποτελεί μια πρώτη επαφή με τον χώρο της γλωσσολογικής πραγματολογίας και ταυτόχρονα λειτουργεί αποτελεσματικά ως εισαγωγικό εγχειρίδιο στη διδασκαλία της. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται, επίσης, αποσπάσματα από πρωτότυπες πραγματολογικές μελέτες, καθοριστικές για τη δ...

Στόχος της παρούσας έκδοσης είναι η καταγραφή του προβληματισμού για θέματα γλώσσας και φύλου σε σχέση με την ελληνική -που αν και περιορισμένος παρ' όλα αυτά υπάρχει- και η αποτροπή μιας ενδεχόμενης παραγραφής των ζητημάτων που συνεπάγεται στην ελληνική κοινή γνώμη. Σημείο εκκίνησης στο εγχείρημα αυτό αποτελεί το κοινωνικό πρόβλημα, δηλαδή ο κοινωνικός σεξισμός σε βάρος των γυναικών που και σήμερα ακόμη (συν)καθορίζει την ελληνική πραγματικότητα. Αυτό δεν συνιστά φυσικά ένα "γυναικείο" ζήτημα, αλλά ένα ζήτημα σχέσεων, σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα. Γλωσσολογική αφε...

Ο όρος γραμματισμός χρησιμοποιείται εδώ και μερικά χρόνια στην ελληνική βιβλιογραφία αντί του παλαιότερου αλφαβητισμός, έχει όμως ευρύτερο περιεχόμενο. Δεν δηλώνει απλώς την ικανότητα για ανάγνωση και γραφή, αλλά και την ικανότητα κατανόησης, παραγωγής και κριτικής αντιμετώπισης διαφόρων μορφών προφορικών και γραπτών κειμένων, ανάλογα με τις εκάστοτε επικοινωνιακές περιστάσεις. Είναι δύσκολο να δοθεί ένας ορισμός του γραμματισμού που να έχει καθολική ισχύ, γιατί γραμματισμός σημαίνει διαφορετικά πράγματα, σε διαφορετικές εποχές, για διαφορετικά άτομα και για διαφορετικές κο...

Η σύνταξη αρχαία ελληνικής γραμματολογίας προορισμένης για το Γυμνάσιο αποτελεί εκπαιδευτική πρόκληση, στον βαθμό μάλιστα που υπόσχεται ανανέωση κριτηρίων και στόχων. Σε αυτή την υπόσχεση ανταποκρίθηκε ο Φάνης Κακριδής και τη μετέφρασε σε συντελεσμένο έργο συντακτικής και συνθετικής αρτιότητας. Θεμέλιος λίθος της ο πολύμορφος και πολύτροπος λόγος: προφορικός και γραπτός, ακροαματικός και αναγνωστικός, μουσικός και απαγγελλόμενος, ανώνυμος και επώνυμος, λαϊκός και λόγιος, αυθόρμητος και φροντισμένος, αφηγηματικός και δραματικός, συγκινησιακός και στοχαστικός, ευκαιριακός...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί επανέκδοση, με πολλές διορθώσεις, της λεγόμενης "Μεγάλης" ή "Κρατικής" Νεοελληνικής Γραμματικής (έκδοση του ΟΕΣΒ, 1941), που είχε συνταχτεί από επιτροπή με πρόεδρο και εισηγητή το Μανόλη Τριανταφυλλίδη, και μέλη τους Κ. Καρθαίο (Κλέανδρο Λάκωνα), Θρασύβουλο Σταύρου, Αχελλέα Τζάρτζανο, Βασίλειο Φάβη και Νικόλαο Ανδριώτη. Πρόκειται για την πληρέστερη και εγκυρότερη ως σήμερα γραμματική της δημοτικής, σταθμό στη μελέτη της νεοελληνικής γλώσσας και στην ιστορία της νεοελληνικής παιδείας και του μαχόμενου δημοτικισμού. Κατά την ανατύπωση η γενική μορφή το...

Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε για πρώτη φορά σε πολυγραφημένη μορφή το 1973 για να εξυπηρετήσει κυρίως τις διδακτικές ανάγκες του Σχολείου Νέας Ελληνικής Γλώσσας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Αφού δοκιμάστηκε για εννιά χρόνια στο σχολείο, τυπώθηκε για πρώτη φορά το 1982. Από τότε επανεκδόθηκε πολλές φορές σε χιλιάδες αντίτυπα με πολλές διορθώσεις, βελτιώσεις και αλλαγές. Περιλαμβάνει 38 μαθήματα με τις ανάλογες ασκήσεις, γραμματική και πλήρες λεξιλόγιο στα ελληνικά, αγγλικά και ρωσικά. Εδώ και πολλά χρόνια χρησιμοποιείται για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε...

Κατόρθωμα αποτελεί η "Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας", συνταγμένη από τον Τάσο Χριστίδη. Στην πραγματικότητα το εγχειρίδιο καλύπτει λίγο πολύ όλο το φάσμα της ελληνικής γλώσσας, από τα προϊστορικά χρόνια έως τις μέρες μας, αποκαλύπτοντας με συναρπαστική ενάργεια τα μυστικά της γλώσσας και της γραφής ειδικότερα. Συγχρόνως, διαφωτίζει με νηφάλιο και τεκμηριωμένο τρόπο παθολογικές εκτροπές στην πορεία της ελληνικής γλώσσας. Τα Παραρτήματά του εξάλλου προσφέρουν διαδοχικά κειμενικά παραδείγματα της εξελισσόμενης ελληνικής γλώσσας. Πρόκειται για θεμέλιο λίθο της εκπαιδ...

Το εγχειρίδιο "Η Ρώμη και ο κόσμος της" αναπληρώνει ένα κενό της σχολικής αρχαιογνωσίας, η οποία, χρόνια τώρα, επιμένει στην απόλυτη ελληνική κυριότητά της, απωθώντας με αστόχαστη υπεροψία το μερίδιο των Ρωμαίων στη συγκρότηση και στην παράδοση της κλασικής παιδείας, που αναγνωρίστηκε ως θεμέλιος λίθος των ανθρωπιστικών σπουδών και του ανθρωπισμού στο λεγόμενο δυτικό κόσμο -και όχι μόνον. Η επιστήμη της αρχαιογνωσίας συμπίπτει, ως προς το διπλό αντικείμενό της και τον δίδυμο στόχο της, με την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα. Αν το ελληνικό στοιχείο χρονικά προηγήθηκε και ποιοτ...

Ο παρών τόμος περιλαμβάνει τις ανακοινώσεις της ΙΑ΄ επιστημονικής συνάντησης του τομέα Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2004 στη Θεσσαλονίκη και ήταν αφιερωμένη στον Ψυχάρη με την αφορμή της επετείου των 150 χρόνων από τη γέννηση και των 75 από τον θάνατό του. [...] Η εξαιρετικά συνοπτική παρουσίαση των ανακοινώσεων σε καμιά περίπτωση δεν εξαντλεί τον πλούτο και τις αποχρώσεις που περιλαμβάνει καθεμιά από αυτές. [...] (από το προλογικό σημείωμα της επιμελήτριας του τόμου) Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Εμμανουήλ Κριαράς,...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί το πρώτο μέρος από ένα πρόγραμμα με παιχνίδια έκφρασης με το συνδυασμό και την ανάμειξη μουσικής, χορού, εικαστικών και θεατρικού παιχνιδιού, σε πενήντα περίπου ενότητες. Το πρόγραμμα προορίζεται για παιδιά της προσχολικής και της πρώτης σχολικής ηλικίας. Οι δραστηριότητες που περιλαμβάνει δεν είναι όλες πρωτότυπες, συγκροτούν όμως μια ολοκληρωμένη ενότητα που δίνει στο δάσκαλο λεπτομερειακές οδηγίες και τον οδηγεί στην καθημερινή του πράξη ολόκληρη τη σχολική χρονιά. Η εφαρμογή του προγράμματος απαιτεί ελάχιστη υλικοτεχνική υποδομή και μπορεί να εφα...