Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Φορτωμένος με την εμπειρία του πολέμου της Κορέας, και με ένα χέρι λιγότερο, ο Φρανκ θα επιστρέψει στη γενέθλια πόλη του, κάπου στην αμερικάνικη επαρχία. Χωρίς ψευδαισθήσεις για τη ζωή, αλλά με την επιθυμία για ένα νέο ξεκίνημα που αναζωογονεί η επαφή με τους οικείους του. Τότε, μια σειρά από φρικαλέους φόνους που συμβαίνουν στην περιοχή θα τραβήξει τις υποψίες πάνω του: τα θύματα είναι όλα γυναίκες με τις οποίες είχε ερωτική σχέση στο παρελθόν. Ο Μπορίς Βιάν έγραψε μια περίληψη και τα τέσσερα πρώτα κεφάλαια του "Δεν γλιτώνεις". Το Oulipo, το Εργαστήρι Δυνητικής Λογοτεχν...

Μεταψυχολογία ονόμασε ο Φρόυντ την περιγραφή της ψυχικής διαδικασίας βάσει τοπικών, δυναμικών και οικονομικών σχημάτων. Αυτά είναι εποπτικά, θα λέγαμε, μέσα, ρητορικές συμβάσεις, που βοηθούν να παρασταθεί, να αναδειχθεί, να «ομιληθεί» ό,τι εξ ορισμού ήταν εκείνη την εποχή, και εξακολουθεί να είναι, σχεδόν ασύλληπτο, αδιανόητο και αδιατύπωτο, δηλαδή ο ανθρώπινος ψυχισμός και οι διεργασίες του, πολλώ μάλλον όταν αυτές είναι ασυνείδητες. Έτσι, τα "Δοκίμια μεταψυχολογίας" επιχειρούν να θεμελιώσουν και να αποσαφηνίσουν σ' ένα γενικότερο θεωρητικό και αναστοχαστικό επίπεδο τις...

Ανακοινώσεις, διαλέξεις, κείμενα σε καταλόγους έκθεσης, με τη σφραγίδα του φιλοσόφου της "λιβιδινικής οικονομίας". Σκέψη στοχαστικής ωριμότητας που επιζητεί να ακουστεί από ένα ευρύτερο, όχι όμως ανυποψίαστο, κοινό. Ο χρόνος ως οντολογικό αίνιγμα, οι χρονικότητες, μέσα στον ύστερο καπιταλισμό, μέσα στη μετανεωτερικότητα, αποτελούν εδώ βασικό άξονα. Είτε πρόκειται για τον χρόνο-προθεσμία μέχρι την ηλιακή έκρηξη, που θα σημάνει το τέλος της επίγειας ζωής, είτε πρόκειται για το «τώρα», την ακαριαία διάλειψη του χρόνου που απαιτείται στην αισθητική πρόσληψη της παρουσίας, πριν...

Ο τίτλος του τόμου αυτού -από το φερώνυμο δοκίμιο που περιέχει- δεν παραπέμπει σε μια ουμανιστικής εμπνεύσεως ψυχοπαιδαγωγική ούτε σε μια καταγγελία της κακοποίησης των παιδιών. Για τη φροϋδική αντίληψη, απεναντίας, το ξύλο μέσα στη διανθρώπινη συνάντηση γίνεται ένα μέσο για να κυλήσει η τριχοειδής ροή της επιθυμίας. Το ξύλο βγαίνει από τον "παράδεισο" της ηδονής ή από την "κόλαση" του ασυνειδήτου, και γίνεται η πανούργα εκείνη βελόνα που, ξετυλίγοντας το κουβάρι των σαδομαζοχιστικών φαντασιώσεων, θα πλέξει το αίτημα της αγάπης ανάμεσα στα παιδιά και στους γονείς. Οπότε δεν...

Στο συμβολικό κατώφλι του τέλους του 20ού αιώνα, μέσα από την επίγευση και τη μελαγχολία ενός οργίου που άφησαν πίσω τους οι ποικιλώνυμες επαναστάσεις, οι επιτεύξεις της τεχνικής και της γενετικής, η έκρηξη της πληροφορικής και το απρόβλεπτο των οικονομικών διακυμάνσεων, απαιτείται μια εξήγηση για τηφύση των ακραίων φαινομένων: ΑΙDS, κραχ, πληροφορικοί ιοί, κλωνοποιήσεις αποτελούν τα ακραία φαινόμενα απέναντι στα οποία ο ορθός λόγος των συστημάτων δεν έχει καμία ισχύ και θα επιτείνονται όσο πιο εξεζητημένα είναι τα συστήματά μας. Η πληροφορική και γενετική επανάσταση φέρνει...

H ψυχανάλυση έχει κατακτήσει πολλά μετά την Ερμηνεία των ονείρων, όμως δεν θα ήταν τίποτα χωρίς αυτή την ορμητική βρυσομάνα δημιουργικών συλλήψεων, χωρίς αυτό το μνημειώδες συμβολικό τοπόσημο ενός ολόκληρου πνευματικού αιώνα, ενός ολόκληρου πολιτισμού. Η πασίγνωστη φράση του Φρόυντ ότι "το όνειρο είναι η βασιλική οδός για το ασυνείδητο" δείχνει και τα ίχνη της προσπάθειάς του. Παράλληλα με την αποκρυπτογράφηση του ονείρου οδηγείται, αναπόφευκτα, στην ανακάλυψη των σημαντικών προταγμάτων της θεωρίας του, που κάνουν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους μέσα στις σελίδες τηςΤraumd...

Γραμμένη στα 1838, η πραγματεία "Για τη συνήθεια" του γάλλου φιλοσόφου Felix Ravaisson (1813-1900) συμπυκνώνει τον φιλοσοφικό στοχασμό αριστοτελικής έμπνευσης γύρω από ένα θέμα που άπτεται της συγκρότησης του εαυτού, όπως είναι η έξη, η συνήθεια, με σκοπό να υπερβεί την καντιανή αντινομία μεταξύ Φύσης και Ελευθερίας, μέσω της ιδέας ότι οι συνήθειες αποτελούν δεύτερη φύση. Επειδή η σχετική μελέτη βασίστηκε τόσο για τον καρτεσιανό όσο και για τον καντιανό στοχασμό στην οντολογική διχοτόμηση μεταξύ πνεύματος και σώματος, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η πραγματεία αυτή του Ra...

Ο γερμανός φιλόσοφος και κοινωνιολόγος Georg Simmel (1858-1918) μέσω της πληθώρας των θεματικών που εξέτασε (μεταξύ άλλων το τοπίο, το χρήμα, ο έρωτας, η μητρόπολη), ανήκει σε όσους πραγματοποίησαν την επιστροφή της φιλοσοφίας σε αντικείμενα και πτυχές της καθημερινής ζωής της νεωτερικότητας. Σύμφωνα με τον Adorno, κατόρθωσε "να αποτελεί τον κανόνα για όποιον δεν έμενε ικανοποιημένος από τα κύμβαλα της γνωσιοθεωρίας και της ιστορίας του πνεύματος". Το ακαδημαϊκό κατεστημένο τον αντάμειψε για το επιστημολογικό του θράσος αλλά και για την δημοφιλία των κειμένων και των διαλέ...

Oι Μπρόυερ και Φρόυντ μας παρουσιάζουν στο βιβλίο αυτό μια καινοφανή για την εποχή τους αντίληψη περί υστερίας και, συγχρόνως, το πρώτο πλαίσιο για τη γέννηση της ψυχαναλυτικής θεωρίας. Οι υστερικές γυναίκες δεν είναι πια εκφυλισμένες ή νοητικά καθυστερημένες, όπως ήθελε η προγενέστερη ψυχιατρική παράδοση. Καθώς το άγχος, το τραύμα, η οδυνηρή ανάμνηση σοβούν βασανιστικά στο επώδυνο και δυσφορικό τους σώμα, ο μηχανισμός της υστερίας θα μελετηθεί στην κομβική σχέση μεταξύ ψυχικού και σωματικού, μεταξύ βιώματος, ανάμνησης και συμπτώματος. Το ασυνείδητο είναι πλέον ένα δεδομένο...

Το παλίμψηστο, ως γνωστόν, είναι μια περγαμηνή όπου έχει αποξεστεί μια πρώτη εγγραφή για να χαραχτεί μια άλλη, η οποία δεν κρύβει εντελώς την αρχική. Στο βιβλίο αυτό παλίμψηστα, μεταφορικά μιλώντας, είναι τα υπερκείμενα. Ο συγγραφέας περιγράφει αναλυτικά τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους ένα μεταγενέστερο κείμενο ωθεί τους αναγνώστες του, ρητά ή υπόρρητα, να διαβάσουν ή να θυμηθούν κάποιο παλαιότερο. Μέσα από παραδείγματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και πρωτίστως της γαλλικής, ο Ζενέτ πραγματεύεται συστηματικά τη φύση και τη γραμματολογική θέση συγκεκριμένων λογοτεχνικώ...

Η νομαδική σκέψη διασχίζει ερήμους και στέπες, ο νομάδας της πόλης φεύγει με τη σκέψη για ένα ταξίδι, έστω επιτόπου, ενεργοποιώντας όλες τις εντάσεις, αυτές που, σε θερμοκρασία στοχαστικής υψικαμίνου, και με μια σαγηνευτικά κωδικοποιημένη γλώσσα, οι συγγραφείς του βιβλίου επιχειρούν να καταγράψουν. Ένα ευρύ φάσμα γνώσεων -βιολογία, γλωσσολογία, γεωμετρία, οικονομία κ.λπ.- κινητοποιείται για να αποκτήσει πρόσωπο τούτη η σκέψη, που δεν μένει όμως στις ιστορικές και κοινωνικές, ούτε στις ασυνείδητες, αιτιότητες, που ερευνά τον άνθρωπο ως μηχανή, ως ροή, ως φυγή, τις κοινωνικές...

Στo "Χτυπούν ένα παιδί" ο Φρόυντ αναλύει τις παιδικές διαστροφές που εκφράζουν ασυνείδητα οι φαντασιώσεις των νευρωτικών με βίαιο περιεχόμενο. Στο "Σκοτώνουν ένα παιδί" ο Σερζ Λεκλαίρ ασχολείται με το παιδί που πρέπει να θανατώσουμε μέσα μας, το παιδί που συμπυκνώνει τις κρυφές φιλοδοξίες των γονιών μας, αυτήν την πρωτογενή ναρκισσιστική παράσταση που μας καταδυναστεύει και από την οποία πρέπει να απελευθερωθούμε για να μπορέσουμε να ζήσουμε ως ομιλούντα υποκείμενα, για να μπορέσουμε να ανοιχτούμε στον έρωτα. Σε τούτη την ασυνείδητη εικόνα του αθάνατου παιδιού των ονείρων μ...

Το 1969, μετά τις μελέτες του για την τρέλα, την κλινική ιατρική και τις προϋποθέσεις ύπαρξης των επιστημών της ζωής, της γλώσσας και της οικονομίας, ο Μισέλ Φουκώ θα προχωρήσει αποφασιστικά στη θεωρητική συστηματοποίηση του σχεδίου που τον ενέπνεε και θα δώσει το ακριβές στίγμα του ως ιστορικού και φιλοσόφου. Η αρχαιολογία που προτείνει δεν αναζητά αιτιακές σχέσεις και επιδράσεις ανάμεσα στα συμβάντα, δεν θεωρεί την ιστορία μια σταδιακή εκδίπλωση του ορθού λόγου που θα οδηγούσε τελεολογικά στην επικράτηση της απόλυτης αλήθειας, δεν τη στηρίζει σε κάποιον καθοριστικό ρόλο π...

Αριστούργημα του διακειμενικού είδους που θα ονομάζαμε "περίληψη", το βιβλίο αυτό γράφεται στα 1938, χρονιά που πεθαίνει ο Ζίγκμουντ Φρόυντ. Δεν τελειώνει απότομα, αλλά ενδέχεται ο συγγραφέας του να το συνέχιζε με κάποιον τρόπο. Με την περίφημη ευθυβολία της σκέψης του, με μιαν απαράμιλλη συμπυκνωτική ικανότητα, ο Φρόυντ "ψηλαφεί" τις βασικές αρθρώσεις της θεωρίας που ο ίδιος θεμελίωσε, και που ήδη είχε απλωθεί σε μια πληθωρική φιλολογία. Πλάθει ένα κείμενο που δεν χάνει τίποτα από το πειστικό σφρίγος των άλλων έργων του, όπως και τίποτα από τη φινέτσα του προσωπικού του ύφ...

"Όμως γιατί τούτη η επιστροφή σε έναν στοχασμό περί εξουσίας, ενώ το νέο διακύβευμα της αναστοχαστικής του προσπάθειας είναι να αποκαλύψει τους μηχανισμούς της σεξουαλικότητας; Για πολλούς λόγους, από τους οποίους, κάπως αυθαίρετα, θα κρατήσω μόνο δύο: δηλαδή, επιβεβαιώνοντας τις αναλύσεις του για την εξουσία, ο Φουκώ θέλει να αντικρούσει τις αξιώσεις του Νόμου, o oποίος, παρότι επιτηρεί, ή και απαγορεύει, κάποιες σεξουαλικές εκδηλώσεις, συνεχίζει να ορίζεται ως ουσιώδες συστατικό της ίδιας της Επιθυμίας κι ακόμη, επειδή η σεξουαλικότητα, όπως την εννοεί ο ίδιος, ή, τουλάχι...

Από τις πολλές πτυχές του φροϋδικού έργου (θεραπευτική, πολιτισμική, μεταψυχολογική κ.ά.) αυτή που εκπροσωπείται σε τούτο το βιβλίο είναι, σίγουρα, η πιο προσιτή, η πιο δημοφιλής, η πιο διασκεδαστική και η πιο φαινομενικά αθώα. Διότι ο συγγραφέας εστιάζει στην καθημερινή ζωή όλων μας, τόσο των ασθενών όσο και των λεγόμενων υγιών. Μετά τον Φρόυντ όμως, λάθη, παραλείψεις, παραγραμματισμοί, άστοχες κινήσεις, ακόμη και παραπατήματα, δεν θα είναι πια όσο αθώα πιστευόταν. Δεν είναι απλώς αποτελέσματα απροσεξίας και χαλαρότητας. Τα βαθύτερα κίνητρά μας δείχνουν ότι το ασυνείδητο κ...

Τα κείμενα του βιβλίου μαρτυρούν έναν δεκάχρονο και πλέον (1957-1969) σταθερό προβληματισμό του Ρολάν Μπαρτ για το ένδυμα, γι' αυτό το, όπως πίστευε, ολικό κοινωνικό φαινόμενο. Προβληματισμός που θα κορυφωθεί, άλλωστε, με τη λαμπρή σημειολογική ανάλυση του βιβλίου του "Σύστημα της μόδας" (1967). Εκκινώντας από το όραμα του Σωσσύρ για μια ολική επιστήμη των σημείων, ο συγγραφέας οδηγείται πέρα από την παραδοσιακή ιστοριογραφία του ενδύματος (με τις λεπτομερείς απογραφές πολύτιμων ρούχων του παρελθόντος ή τη συσχέτισή τους με το «πνεύμα της εποχής»), και εφαρμόζει με τόλμη σκ...

Στον απόηχο του γαλλικού Μάη του ’68 οι Ντελέζ και Γκουατταρί δημοσιεύουν τούτο το καταιγιστικό, ανελέητο και μνημειώδες "κατηγορώ" εναντίον της ψυχανάλυσης, εναντίον της κομβικής της έννοιας, που είναι το οιδιπόδειο σύμπλεγμα.Υποστηρίζουν ότι το ψυχαναλυτικό αυτό τέχνασμα παγιδεύει το υποκείμενο μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, κάνει τη σεξουαλικότητα ένα βρώμικο ανομολόγητο μυστικό και αφαιρεί κάθε επαναστατική ισχύ από το ασυνείδητο. Αυτό όμως είναι ένα εργοστάσιο επιθυμίας που οι παραγωγικές του δυνάμεις διασπούν το οικογενειακό τρίγωνο και επενδύουν ολόκληρο το ιστορι...

Στο κείμενο αυτό ο Μισέλ Φουκώ μάς προτείνει μια φιλοσοφική προέκταση των σύγχρονων αναζητήσεων για τη σχέση μεταξύ γλώσσας και ομιλούντος υποκειμένου. Η γλώσσα δεν είναι πλέον ο χώρος μιας αλήθειας, μιας εσωτερικότητας ή μιας υποκειμενικότητας. Δείχνει τη γυμνή της ουσία, καθώς το υποκείμενο εξαφανίζεται μέσα σ’ αυτήν, αφήνοντας πίσω του μιαν ανυπαρξία, όπου η γλώσσα διαχέεται. Και μέσα σ’ αυτό το χάσμα μεταξύ υποκειμένου και γλώσσας εντοπίζεται η εμπειρία, ο στοχασμός του έξω. Δεν πρόκειται για μιαν αποφατική θεολογία της γλώσσας ούτε για έναν καινούριο μυστικισμό, αλλά γ...

"[...] Κάτι δεν λειτουργεί μεταξύ ανδρών και γυναικών. Δεν σας λέω τίποτα καινούριο, ήταν ανέκαθεν γνωστό. Αναμφίβολα, υποφέρουμε ανέκαθεν από αυτό. Λέω αναμφίβολα, γιατί δεν παραπονιόμασταν ανέκαθεν. Από πότε παραπονιόμαστε γι' αυτό; Θα μπορούσαμε να μελετήσουμε το θέμα, θα μπορούσαμε να το κάνουμε αντικείμενο μιας μελέτης του πολιτισμού. Σε κάθε περίπτωση, είναι ξεκάθαρο ότι από τον Φρόυντ και μετά σίγουρα παραπονιόμαστε γι' αυτό. Σε σημείο μάλιστα που ο Λακάν, χωρίς περιστροφές, να φτάσει να πει, σχετικά με την αναλυτική διαδικασία: "Στην ανάλυση μιλάμε για το γαμήσι και...