Kant Immanuel 1724-1804
Kant Immanuel
Ο Immanuel Kant γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1724 στο Καίνιξμπεργκ. Από το 1732 ως το 1740 μαθήτευσε στο κολλέγιο Fridericianum και το 1740 μπήκε στο Πανεπιστήμιο του Καίνιξμπεργκ. Τυπικά εγγεγραμμένος στη Θεολογική σχολή, αφοσιώνεται κυρίως στη μελέτη της φιλοσοφίας και της φυσικής. Το 1747 δημοσιεύει το πρώτο του έργο: "Σκέψεις πάνω στην πραγματική αξιολόγηση των ζωτικών δυνάμεων". Από το 1747 ως το 1756 ο Kant εξασφαλίζει το βιοπορισμό του παραδίδοντας μαθήματα κατ' οίκον, ενώ το 1755 ο Kant αρχίζει να παραδίδει μαθήματα στο πανεπιστήμιο ως άμισθος υφηγητής. Δημοσιεύει ένα άρθρο πάνω στους σεισμούς, με αφορμή το σεισμό της Λισαβόνας, και τη Γενική ιστορία της φύσης και θεωρία του ουρανού, που αποτελεί την πιο σημαντική συμβολή του στο τομέα των φυσικών επιστημών. Από το 1760 ο Kant αρχίζει να παίρνει μέρος στα πιο επίμαχα προβλήματα του Διαφωτισμού. 1759: "Δοκίμιο σχετικά με τον οπτιμισμό", 1762: "Περί της ψευδεπίγραφης λεπτότητας των τεσσάρων συλλογιστικών σχημάτων". 1763: "Το μόνο δυνατό θεμέλιο για την απόδειξη της ύπαρξης του Θεού" και "Δοκίμιο για την εισαγωγή της έννοιας του αρνητικού μεγέθους στη φιλοσοφία", 1764: "Παρατηρήσεις πάνω στο αίσθημα του ωραίου και του υπέροχου" και "Δοκίμιο σχετικά με τις ασθένειες του νου" 1766: "Ερμηνεία των ονείρων ενός οραματιστή μέσω των ονείρων της μεταφυσικής". Το 1770 o Kant αναγορεύεται τακτικός καθηγητής και καταλαμβάνει την έδρα της μεταφυσικής και της λογικής. Με την αναγόρευσή του αυτή θα δημοσιεύσει την περίφημη μελέτη "Περί της μορφής και των αρχών του αισθητού και του νοητού κόσμου". Μετά από 11 χρόνια δημοσιεύεται "Η κριτική του καθαρού λόγου" κείμενο δύσκολο και ο Kant δημοσιεύει το 1783 σε πιο προσιτή μορφή τα "Προλεγόμενα σε κάθε μελλοντική μεταφυσική" περιλαμβάνοντας τις κύριες ιδέες του "Καθαρού Λόγου". Με τα κείμενα "Τί είναι Διαφωτισμός;" και "Ιδέα μιας καθολικής ιστορίας από κοσμοπολίτικη άποψη" το 1784 ο Kant αρχίζει να παρεμβαίνει άμεσα στη διαμάχη γύρω από τη φιλοσοφία του διαφωτισμού. Την επόμενη χρονιά 1785 εμφανίζεται το πρώτο από τα μεγάλα έργα του, αφιερωμένα στην ηθική: "Θεμέλια της μεταφυσικής των ηθών". Μέχρι το θάνατό του το 1804 θα δημοσιεύσει μια πλειάδα έργων.
Η θρησκεία εντός των ορίων του λόγου και μόνο
Kant Immanuel 1724-1804
Πόλις (2007)
Η "Θρησκεία εντός των ορίων του λόγου και μόνο" (1793), το κύριο έργο της φιλοσοφίας της θρησκείας του Καντ, είναι ένα έργο-σταθμός. Αποβλέπει στην αναζήτηση της αληθινής, έλλογης θρησκείας και στην εξακρίβωση του πυρήνα αληθείας των ιστορικών θρησκειών, ώστε να διασωθεί από αυτές (και ειδικότερα από τον Χριστιανισμό) ό,τι είναι δυνατόν να αντέξει στον κριτικό έλεγχο του "Λόγου". Στόχος του Καντ είναι η ανάδειξη της αυθεντικής διδασκαλίας (ή της "ουσίας") του Χριστιανισμού και συγχρόνως η αυστηρή κριτική της κατεστημένης θεσμικής Εκκλησίας. Η "Θρησκεία εντός των ορίων τ...
Προς την αιώνια ειρήνη: Ένα φιλοσοφικό σχεδίασμα. Η ιδέα του Καντ περί της αιώνιας ειρήνης: Από την ιστορική απόσταση 200 ετών
Kant Immanuel 1724-1804
Πόλις (2006)
Στην "Αιώνια ειρήνη" συναντώνται με αριστοτεχνικό τρόπο η ηθική φιλοσοφία, η φιλοσοφία της ιστορίας και της θρησκείας και η πολιτική φιλοσοφία του Καντ. Η αιώνια ειρήνη δεν είναι χιμαιρικός σκοπός ή κενή ιδέα, αλλά καθήκον που απορρέει από την ίδια τη φύση του Λόγου. Το ιδεώδες της αιώνιας ειρήνης δεν συμπίπτει με την ιδέα μιας παγκόσμιας κυβέρνησης αλλά εκφράζει την ανάγκη να καταλήξουν τα κράτη σε μια συμφωνία για τους νόμους που θα διευκολύνουν την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών τους χωρίς παράλληλα να υποσκάπτουν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα. Εξ αυτού του λόγου ο Κ...
Θεωρίες της πολιτικής και του κράτους
Συλλογικό έργο
Σαββάλας (2005)
Το βιβλίο περιέχει αποσπάσματα από τα έργα πέντε στοχαστών που πραγματεύονται δύο κρίσιμα ζητήματα: την πολιτική και το κράτος. Καλύπτοντας το εύρος σχεδόν τριών αιώνων, οι πέντε αυτοί στοχαστές θέτουν ουσιαστικά τα θεμέλια αυτού που σήμερα θεωρείται η άποψη της νεωτερικότητας για το πώς πρέπει να οργανώνεται πολιτικά η κοινή ζωή των ανθρώπων. Εκείνο που κάνει επίκαιρα τα κείμενα αυτά σήμερα, παρ’ όλο που στον 21ο αιώνα φαίνεται πια να έχουν λεχθεί και συμβεί τα πάντα, είναι το ότι φαίνεται να επιστρέφουμε σε μορφές πολιτικής αλλά και αντίληψης για το κράτος που φαντάζουν π...
Κριτική της κριτικής ικανότητας
Kant Immanuel 1724-1804
Ροές (2005)
"Αν η κριτική ικανότητα, η οποία αποτελεί, στην τάξη των γνωστικών μας ικανοτήτων, έναν ενδιάμεσο όρο ανάμεσα στη νόηση και τον Λόγο, διαθέτει επίσης, θεωρούμενη καθαυτή, a priori αρχές· αν αυτές είναι συστατικές ή απλώς ρυθμιστικές (και επομένως δεν υποδηλώνουν έναν δικό τους τομέα)· αν η ικανότητα αυτή παρέχει a priori έναν κανόνα στο αίσθημα της ευαρέστησης και της δυσαρέστησης, ως ενδιάμεσο όρο ανάμεσα στη γνωστική ικανότητα και το επιθυμητικό (όπως ακριβώς η νόηση επιτάσσει a priori νόμους στην πρώτη, και ο Λόγος στο δεύτερο): όλα τούτα είναι ερωτήματα με τα οποία θα α...
Κριτική του πρακτικού λόγου
Kant Immanuel 1724-1804
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2004)
"Δύο πράγματα γεμίζουν την ψυχή με πάντοτε καινούριο και αυξανόμενο θαυμασμό και σεβασμό, όσο συχνότερα και σταθερότερα ασχολείται μαζί τους ο στοχασμός: ο έναστρος ουρανός πάνω μου και ο ηθικός νόμος μέσα μου". (Κάντ, "Κριτική του πρακτικού λόγου"). Η "Κριτική του πρακτικού λόγου" (1788) του Καντ (I. Kant, 1724-1804) είναι το κυριότερο συστηματικό ηθικό έργο του φιλοσόφου. Συγχρόνως αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα κλασικά έργα της ηθικής, συγκρίσιμο με την "Πολιτεία" του Πλάτωνα ή τα "Ηθικά Νικομάχεια" του Αριστοτέλη. Κεντρικές έννοιες της σύγχρονης ηθικής θεωρίας -η ελ...
Η διένεξη των σχολών
Kant Immanuel 1724-1804
Σαββάλας (2004)
Το βιβλίο του μεγάλου φιλοσόφου του διαφωτισμού "Η διένεξη των σχολών" αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της πνευματικής ιστορίας της νεωτερικότητας εν γένει. Γεννημένο μέσα από τις αντιπαραθέσεις που προϊδέασαν και συνόδευσαν τη Γαλλική Επανάσταση, το βιβλίο αυτό του Καντ περιέχει την πρώτη ρητή θεωρία περί νεωτερικού πανεπιστημίου όσο και την πρώτη φιλοσοφική διατύπωση περί της αστικής δημοσιότητας - θέματα που δύο αιώνες αργότερα παραμένουν επίκαιρα. Πρόκειται για σπονδυλωτό έργο που αποτελείται από τρία κείμενα, στα οποία αναλύονται οι σχέσεις της φιλοσοφικής σ...
Περί παιδαγωγικής
Kant Immanuel 1724-1804
Κυριακίδη Αφοί (2004)
Η πραγματεία του Ιμμάνουελ Καντ "Περί παιδαγωγικής" περιλαμβάνει μια σειρά πρακτικών συμβουλών και υποδείξεων για γονείς και παιδαγωγούς στο καθημερινό τους έργο της ανατροφής και εκπαίδευσης του εξελισσoμένου ανθρώπου από την πρώτη παιδική ηλικία έως την εφηβεία. Περιέχει δε ως θεωρητικό υπόβαθρο και μια σειρά παρατηρήσεων, αναφερομένων στην αγωγή, οι οποίες ανάγονται στις αρχές της φιλοσοφίας του συγγραφέα. Βασικά θέματα, τα οποία αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης των μεγάλων, ευρέως γνωστών έργων του Καντ, και βασικές έννοιες, οι οποίες απαρτίζουν το οικοδόμημα της φ...
Κριτική της κριτικής δύναμης
Kant Immanuel 1724-1804
Ιδεόγραμμα (2002)
Η "Κριτική της κριτικής δύναμης" -η τρίτη μεγάλη "Κριτική" του Immanuel Kant- πραγματεύεται τα ζητήματα της θεμελίωσης της αισθητικής και της φιλοσοφίας της φύσης, ιδίως το πρόβλημα της τελολογίας. Αναγνωρίζεται καθολικά ως το επιστέγασμα της καντιανής φιλοσοφίας.
Δοκίμιο για την εισαγωγή της έννοιας του αρνητικού μεγέθους στη φιλοσοφία
Kant Immanuel 1724-1804
Printa (2001)
Χρησιμοποιώντας ορισμένες εκφράσεις, για να δηλώσουμε ότι τα αντίθετα δεν είναι σε αντίφαση μεταξύ τους-και ότι αν το ένα είναι κάτι το θετικό, το άλλο δεν είναι μια καθαρή άρνηση, αλλά αντιτίθεται στο πρώτο, όπως θα δούμε στη συνέχεια, ως κάτι το καταφατικό - μπορούμε να πούμε, ακολουθώντας τη μέθοδο των μαθηματικών: η καταστροφή είναι μια αρνητική δημιουργία, η πτώση μια αρνητική άνοδος, η επιστροφή μια αρνητική αναχώρηση· δηλώνοντας μ' αυτόν τον τρόπο ότι η πτώση δεν διαφέρει από την άνοδο απλώς και μόνο όπως το μη-a από το a, αλλά είναι εξίσου θετική όπως και η άνοδος·...
Παρατηρήσεις πάνω στο αίσθημα του ωραίου και του υπέροχου
Kant Immanuel 1724-1804
Printa (2001)
"Το υπέροχο ταράσσει, το ωραίο γοητεύει". "Το υπέροχο απαιτεί την απλότητα, το ωραίο ανέχεται τον καλλωπισμό". "Δεν υπάρχει στο ωραίο τίποτε πιο ενοχλητικό από μια κοπιώδη τέχνη, ούτε τίποτα πιο εκνευριστικό από την επίπονη αναζήτηση της γοητείας". "Η ευφυία είναι υπέροχη, το ευφυολόγημα είναι ωραίο. Η τόλμη είναι μεγάλη και υπέροχη· η πανουργία είναι ελάσσων αλλά ωραία". "Η φιλία έχει κατεξοχήν το χαρακτήρα του υπέροχου, ο έρωτας αυτόν του ωραίου".[...]
Κριτική της κριτικής ικανότητας
Kant Immanuel 1724-1804
Printa (2000)
"Αν η κριτική ικανότητα, που αποτελεί μέσα στην τάξη των γνωστικών μας ικανοτήτων έναν ενδιάμεσο όρο ανάμεσα στη νόηση και το Λόγο, διαθέτει, θεωρούμενη καθαυτή, a priori αρχές· αν αυτές είναι συστηματικές ή απλώς ρυθμιστικές (και επομένως δεν υποδεικνύουν ένα δικό τους τομέα)· αν η ικανότητα αυτή προσφέρει a priori έναν κανόνα στο αίσθημα της ευαρέστησης και της δυσαρέστησης, ως ενδιάμεσο όρο ανάμεσα στη γνωστική ικανότητα και το επιθυμητικόν (όπως ακριβώς η νόηση επιτάσσει a priori νόμους στην πρώτη, και ο Λόγος στο δεύτερο): όλα τούτα είνα ερωτήματα με τα οποία θ' ασχολη...
Δοκίμια
Kant Immanuel 1724-1804
Δωδώνη (1971)
Η μεγάλη δύναμη με την οποία ο Kant έριξε το βάρος του απάνω στη φιλοσοφική κίνηση πρώτα του καιρού του, βρίσκεται ίσως πιο πολύ στο ασύγκριτο άπλωμα του πνευματικού ορίζοντα και στη σιγουριά με την οποία ήξερε να βλέπει παντού, από τη δική του σκοπιά, τα κοντινά και τα μακρινά στη σωστή τους σχέση. Δεν υπάρχει πρόβλημα της νεωτέρας φιλοσοφίας που δεν θα μπορούσε να το πραγματευθεί· κανένα που, ακόμα και αν το άγγιξε μόνο ευκαιριακά, δεν θα ήταν ικανός να τυπώσει απάνω στη λύση του την ξεχωριστή σφραγίδα του πνεύματός του. Αλλ' αυτή η καθολικότητα είναι μόνο το εξωτερικό πε...