Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Η δεύτερη κατηγορία των κειμένων που μας άφησε ο Παπασιώπης αποτελείται από μεταφράσεις γαλλόφωνων δοκιμίων, με προορισμό να δημοσιευθούν, τις περισσότερες φορές, στο περιοδικό "Νέα Πορεία". Ο δεσμός αυτός που συνδέει το προσωπικό συγγραφικό του έργο με το μεταφραστικό δεν είναι τυχαίος. Γιατί ο Παπασιώπης δεν ήταν ένας οποιοσδήποτε μεταφραστής, ούτε στην επιλογή των κειμένων, ούτε στον τρόπο με τον οποίο τα μετέφερε στη γλώσσα μας από τα γαλλικά. Τα κείμενα που διάλεγε εκφράζανε τους δικούς του προβληματισμούς, είτε λογοτεχνικούς είτε φιλοσοφικούς. Γιατί οι μεταφράσε...

Ο Σαρτρ δημοσίευσε τις "Λέξεις" το 1964· η σύνθεσή του τον απασχόλησε τουλάχιστον μία δεκαετία. Στο βιβλίο αυτό (μετά απ' το οποίο του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ, που το απέρριψε), αφηγείται την παιδική του ηλικία και εξηγεί πως, μέσα από τις λέξεις και την ανάγνωση, ανακάλυψε την ύπαρξη. Σταδιακή οικοδόμηση μιας εικόνας του εαυτού όπου κυριαρχεί μια ναρκισσιστική προβληματική, την οποία ωστόσο ο συγγραφέας αρνείται, ενώ οι έννοιες του ατομικού και του καθολικού αποτελούν τις θεμελιώδεις ιδέες του πονήματος. "Οι λέξεις" του Ζαν-Πωλ Σαρτρ θεωρούνται σήμερα ανά τον κόσμο έ...

Η "Ναυτία" (1938), το πρώτο μυθιστόρημα του Ζ.-Π. Σαρτρ, είναι ένα έργο σύνθετο, ένα μυθιστόρημα μεταφυσικό, το χρονικό ενός απωθητικού κόσμου από τη ματιά ενός υποκειμενικού αφηγητή. Η αποκάλυψη του παραλόγου γίνεται μέσω μιας αφήγησης με φιλοσοφική βάση η οποία προσφεύγει στην παρωδία, τη γελοιοποίηση, ακόμη και την απομίμηση. Σ' αυτό το "μυθιστόρημα ρήξης" με το οποίο παίρνει τις αποστάσεις του από τις λογοτεχνικές συμβάσεις, ο Σαρτρ αμφισβητεί ριζικά την κληρονομιά της αστικής παιδείας χρησιμοποιώντας μια γραφή ειρωνική και αποστασιοποιημένη. Ένα βιβλίο από πρώτη άποψη...

Γραφή και ανάγνωση είναι οι δύο όψεις του ίδιου ιστορικού συμβεβηκότος, και η ελευθερία στην οποία ο συγγραφέας μας καλεί δεν είναι απλώς η αφηρημένη συνείδηση του να είναι κανείς ελεύθερος. Για να μιλήσουμε καθαρά, η ελευθερία δεν είναι, η ελευθερία κατακτιέται σε κάθε ιστορική περίσταση. Κάθε βιβλίο προτείνει μια συγκεκριμένη ελευθερία με βάση μια ιδιαίτερη αποξένωση... Κι επειδή οι ελευθερίες του συγγραφέα και του αναγνώστη αλληλοαναζητούνται και αλληλοεπενεργούν διαμέσου του κόσμου, μπορεί εξίσου καλά να ισχυριστεί κανείς πως, όταν ο συγγραφέας επιλέγει μια ορισμένη έκφ...

"Ο αντισημιτισμός είναι μια μανιχαϊστική και πρωτόγονη κοσμοαντίληψη, όπου το μίσος του Εβραίου λειτουργεί ως ένας μεγάλος ερμηνευτικός μύθος. Δεν πρόκειται για μεμονωμένη γνώμη, αλλά για μια σφαιρική επιλογή που κάνει ένας άνθρωπος για τον εαυτό του και για το νόημα του σύμπαντος. Είναι η έκφραση μιας βάρβαρης και μυστικιστικής αίσθησης της ακίνητης περιουσίας. [...] Ο αντισημιτισμός δεν είναι εβραϊκό πρόβλημα: είναι "δικό μας" πρόβλημα [...] θα πρέπει να δώσουμε στον καθένα να καταλάβει πώς η μοίρα των Εβραίων είναι η "δική του" μοίρα. Ούτε ένας Γάλλος δεν θα είναι ελεύθε...

"Ανάμεσα στον κόσμο και στη συνείδηση δεν υπάρχει τίποτα, αλλά αυτό το τίποτα, είναι αδιαπέραστο, είναι ο πιο ριζικός χωρισμός. Δεν είμαι αυτός ο κόσμος, όπως δεν είμαι και το παρελθόν μου, ή το μέλλον μου. Χρειάζεται να είμαι όλα αυτά χωρίς ποτέ να τα κατέχω οριστικά, διότι ως συνείδηση είμαι αυτή η άρνηση που εμφανίζει τον κόσμο σαν κόσμο και εμένα σαν καθορισμένη κατάσταση μέσα στον κόσμο." (Ζαν Ιπολίτ) "Ενίοτε στο "Είναι και το Μηδέν" εκφράζεται ο μάταιος χαρακτήρας της ύπαρξης, όπως με τη φράση "ο άνθρωπος είναι ένα άχρηστο πάθος". Αν μπορεί πάντως να είναι πηγή αυ...

Ο αθεϊσμός και η θρησκευτική πίστη είναι δύο από τα βασικότερα εριοτήματα που τίθενται με το έργο "Μπαριονά", όμως είναι και, ίσως, ο πιο δισεπίλυτος προβληματισμός του Σαρτρ που τον απασχόλησε από τις απαρχές της καλλιτεχνικής και πνευματικής του προσφοράς. Η βαθιά του επιρροή από τον Νίτσε, τον παρότρυνε να αποκηρύξει τον ουνιβερσαλισμό και την τεκνοποιία, τον έκανε να συνδέσει τον υπαρξισμό και τον αντιανθρωπισμό, στοιχεία που είτε αναφέρονται είτε εννοούνται στο έργο αυτό, αλλά και που αντιπαλεύουν με τα αντίθετά τους, την αγάπη προς τον συνάνθρωπο, το κοινωνικό σύνολο...

Ο Κιν είναι ελεύθερος. Ο λόγος για τον οποίο αλλάζει συμπεριφορά, που παραφέρεται, χάνει τα λογικά του ή προσποιείται ότι τα χάνει, είναι η έλλειψη σεβασμού που εισπράττει από την κοινωνία. Η κοινωνία τη μια στιγμή τον χρίζει "βασιλέα της Αγγλίας" και την άλλη τον κατακεραυνώνει για την απρεπή και άλογη στάση του. Η κοινωνία του επιβάλλει την αλλαγή που, όταν βλέπει το αληθινό του πρόσωπο, δεν της αρέσει και ανά πάσα ώρα και στιγμή καιροφυλακτεί για να του επιτεθεί. Έτσι κι εκείνος αναγκάζεται να φορέσει την οικεία μάσκα του ρόλου του, του ρόλου που κάθε φορά τον συμφέρει ν...

ο λουλούδι της ανθρωπιάς που ανθίζει στη συνείδηση μιας γυναίκας του δρόμου δεν έχει την τύχη να νικήσει με το μύρο του την αποφορά του κοινωνικού βούρκου που το ζώνει. Ξεγελιέται και παραδίνεται στη μοίρα. Η απόγνωση φεύγει από την πληγωμένη ψυχή μιας ταπεινωμένης γυναίκας και τη θέση της παίρνει μια ψευδαίσθηση: η αποκατάσταση της κουρελιασμένης αξιοπρέπειας. Ωστόσο η σκοτεινή ατμόσφαιρα τούτου του φαύλου κύκλου ξαστερώνει με τις προεκτάσεις που παίρνουν στον ψυχικό μας κόσμο οι αρετές του έργου.

Λίζι: Ποιος σου μιλάει για λεφτά. Σε ρώτησα αν έμεινες ευχαριστημένος και θα μπορούσες, νομίζω, ν' απαντήσεις ευγενικά. Τι συμβαίνει; Έχει γούστο να μη σ' άρεσε. Α, αυτό, μα την αλήθεια, θα 'ταν πολύ παράξενο... Φρεντ: Βούλωσ' το. Λίζι: Μ' έσφιγγες τόσο δυνατά. Και μου ψιθύριζες στ' αφτί πως μ' αγαπάς. Φρεντ: Ήσουνα μεθυσμένη. Λίζι: Δεν ήμουνα καθόλου μεθυσμένη... Φρεντ: Πάντως, ήμουνα εγώ... Δε θυμάμαι τίποτα. Λίζι: Κρίμα... Είχα γδυθεί στο μπάνιο κι όταν ήρθα σου, είχες γίνει κατακόκκινος. Δεν το θυμάσαι; Ούτε όταν σου είπα: "Να, ο αστακός μου;" Δε θυμάσαι που ήθελε...