Καρβέλης Τάκης 1925-2017
Karvélis Tákis
Ο Τάκης Καρβέλης (1925-2017) γεννήθηκε στο Αιτωλικό Μεσολογγίου. Φοίτησε στο Μαράσλειο Διδασκαλείο και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε στη μέση εκπαίδευση από το 1953 ως το 1984, ως φιλόλογος, γενικός επιθεωρητής και σχολικός σύμβουλος. Υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων, της οποίας διετέλεσε Γενικός Γραμματέας επί σειρά ετών (1986-1992). Ήταν συνεκδότης του γιαννιώτικου περιοδικού "Δοκιμασία" και μέλος της συντακτικής επιτροπής των "Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", γυμνασίου και λυκείου. Δημοσίευσε τις συλλογές ποιημάτων, "Σήματα" (1956), "Κατάθεση" (1966), "Μετάφαση" (1972), "Γραφή παρανόμων" (1977), "Η μνήμη μισοφέγγαρο" (1983), "Δεν είναι ο περσινός καιρός" (1988), "Αλλαγή σκηνικού" (1991), "Τα ποιήματα της μικρής Ρεζεντά" (1995), "Στην άβυσσο της λήθης" (2002), "Κατάθεση 1956-2002" (2004), "Των αφανών" (2011). Επίσης, τις μελέτες "Η νεότερη ποίηση. Θεωρία και πράξη" (1983), "Δεύτερη ανάγνωση" (1984), "Δεύτερη ανάγνωση 2" (1991), "Κωσταντίνος Χατζόπουλος, ο πρωτοπόρος" (1998), "Μίνως Ζώτος" (2000), "Δεύτερη ανάγνωση 3" (2001), "Η γενιά του 1880" (2003), "Πολύτροπος αρμονία: Η κατά Κάλβον πολύτροπος αρμονία της ποίησης του Ελύτη" (2007). Μετάφρασε πραγματείες του Ιωάννου του Χρυσοστόμου (1974) και τον διάλογο του Λουκιανού, "Λούκιος ή όνος" (1982). Το 1999, τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου-Κριτικής για το βιβλίο του "Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, ο πρωτοπόρος", ενώ το 2016 τιμήθηκε με το Βραβείο Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του. Έφυγε από τη ζωή στις 18 Ιανουαρίου 2017.
Η μεταπολεμική πεζογραφία
Σοκόλη (1996)
Η μεσοπολεμική πεζογραφία
Σοκόλη (1996)
Καρυωτάκης και καρυωτακισμός
Συλλογικό έργο
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (1998)
Διονύσιος Σολωμός: κανών νεοελληνικού πνευματικού βίου;
Συλλογικό έργο
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (1999)
Δεύτερη ανάγνωση
Καρβέλης Τάκης 1925-2017
Σοκόλη (2001)
Τα κριτικά κείμενα του Γ΄ τόμου απαρτίζονται από εισηγήσεις που διαβάστηκαν κυρίως σε επιστημονικά συνέδρια και μελέτες που δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά από το 1992 έως το 2000. Στο πρώτο μέρος δεσπόζουσα θέση κατέχει η ευρύτερη μελέτη "Ποίηση και ιστορία", που παρακολουθεί την εξέλιξη της νεοελληνικής ποίησης από την Επτανησιακή (Σολωμός, Κάλβος) ως τη μεταπολεμική ποίηση (Λειβαδίτης, Σαχτούρης), σε απόλυτη συνάρτηση με τα ιστορικά δρώμενα. Στο δεύτερο μέρος ακολουθούν μελετήματα που αναφέρονται στο έργο είτε παλαιότερων ποιητών (Σολωμού, Παλαμά, Μαβίλη, Χατζόπουλου, Μαλακάσ...
Η γενιά του 1880
Καρβέλης Τάκης 1925-2017
Σαββάλας (2003)
Η γενιά του 1880 και η πρώτη μεταπαλαμική, που τη διαδέχτηκε, επωμίστηκαν το κύριο βάρος για το άνοιγμα της ελληνικής λογοτεχνίας προς τα σύγχρονα ιδεολογικά και λογοτεχνικά ευρωπαϊκά ρεύματα. Πρωτοστάτης αυτού του ανοίγματος ο Κωστής Παλαμάς, που στο αίτημα του "εθνικού χρωματισμού" των έργων τέχνης αντιτάσσει τη "διεθνοποίησιν της Φαντασίας", φέρνοντας ως παράδειγμα τον Σολωμό, στον οποίο, υπό τον Έλληνα ποιητή, βλέπει τον Ευρωπαίο ποιητή. Τα δύο αυτά αιτήματα, του εθνικού χρωματισμού και του εξευρωπαϊσμού, αλληλοσυμπληρούμενα και αξιοποιούμενα, θα αποτελέσουν το βασικό...
Πολύτροπος αρμονία
Καρβέλης Τάκης 1925-2017
Σοκόλη (2007)
Η πρώτη ενασχόλησή μου με τις επιδράσεις που δέχτηκε ο Ελύτης από την ποίηση του Κάλβου άρχισε με τη μελέτη μου "Η κατά Κάλβον πολύτροπος αρμονία των Προσανατολισμών του Ελύτη" (1993). Όπως σημείωνα τότε, ο Ελύτης στη μελέτη του για την ποίηση του Κάλβου επιμένει, κυρίως, στα ιδιαίτερα εκείνα στοιχεία που διαμορφώνουν την ποιητική του και τα οποία εντοπίζονται βασικά στο μέτρο και το ρυθμικό βηματισμό του στίχου, το ρόλο του επιθέτου, τη ρητορική σκευή του λόγου, την εικονοπλαστική φαντασία και τη γλωσσική του ιδιορρυθμία. Ακολούθησαν οι μελέτες μου που εντοπίστηκαν και πάλ...
Ολυμπιόνικοι
Πίνδαρος
Εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος" (2008)
Η μετάφραση ως άθλημα Η μετάφραση υπήρξε πάντα ένας αποκαλυπτικός παράγοντας της πολιτισμικής στάθμης ενός λαού σε ορισμένο χρόνο. Θυμίζω μόνο πως η πρώτη μετάφραση λογοτεχνικού κειμένου στην ιστορία του πολιτισμού ήταν της Παλαιάς Διαθήκης στην Αλεξάνδρεια την εποχή των Πτολεμαίων. Έγινε διότι ο ρέκτης εκείνος βασιλιάς είχε αντιληφθεί πως η πανίσχυρη και πολύτιμη μερίδα του πληθυσμού της μεγάλης εμπορικής και ναυτικής πόλης, οι Εβραίοι, είχαν ξεχάσει τη γλώσσα τους αλλ' όχι και τη θρησκεία τους! [...] Το Δ.Σ. της Εταιρείας Συγγραφέων έκανε δεκτή την πρότασή μου να μετα...