Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο τρίτος από τους τέσσερις προγραμματισμένος συνολικά τόμους της "Ανθολογίας της ελληνικής ποίησης" του 20ού αιώνα. Σ' αυτόν τον τόμο, που περιλαμβάνει την κρίσιμη περίοδο 1940-1970 (πόλεμος, γερμανική κατοχή, αντίσταση, εμφύλιος, δικτατορία του '67), ανθολογούνται, κατά σειρά εμφάνισής τους στα γράμματα, με τα χαρακτηριστικότερα ποιήματά τους οι σημαντικότεροι ποιητές-εκπρόσωποι της πρώτης και της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς.

"Έφθασε η ώρα να υψώσουμε, με το αθάνατο υλικό των λέξεων, ένα μνημείο για να τιμήσουμε το εκλεκτότερο τέκνο που γέννησε στο β΄ μισό του 20ου αιώνα η πεφιλημένη μας Κύπρος, τον Κώστα Π. Μιχαηλίδη: τον φιλόσοφο και τον ποιητή, τον δάσκαλο και τον φίλο, τον "Άνθρωπο" που με το ολόφωτο, πυκνό, σοβαρό και μεγαλόκαρδο έργο του ετίμησε και την γλώσσα μας και την Ελλάδα. Αποδίδουμε επομένως μια τιμή ως αντανάκλαση αγάπης, ως αναγνώριση αξίας και ως εκδήλωση επίμονης αξίωσης ο χρόνος να σεβαστεί το ευγενές πρόσωπο του και το υψηλόφθογγο έργο του. Στο έργο αυτό αγωνίστηκε η πολυα...

Μια από τις εξέχουσες ιδιότητες του Ελληνισμού είναι να σπέρνει τον κόσμο εκπολιτίζοντάς τον, εξανθρωπίζοντάς τον. Από την ιδιότητα του σπορέα ως την πραγματικότητα της Διασποράς, η απόσταση είναι μικρότερη από όσο με την πρώτη ματιά φαίνεται. Όπου γης κι αν στάθηκαν οι Έλληνες, ο νους τους έμεινε αμετακίνητος στο άθλημα της κορύφωσης. Το πιο μεγάλο επίτευγμα της γόνιμης αυτής διασποράς του Ελληνισμού, στην Αναγέννηση στάθηκε ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος· στον αιώνα μας, ο αλεξανδρινός ποιητής Κ.Π. Καβάφης.Όπως εκείνος ο μεγαλόπνοος Κρητικός με τα χρώματα, κι ετούτος, με τι...

Περιέχονται τα κείμενα: Γιωργή Κότσιρα, "Θεόφιλος Δ. Φραγκόπουλος, συνοπτική θεώρηση του ποιητικού έργου του", Στέλιου Καραγιάννη, "'Άλλη γραφή' ή για την τιμή των αρωμάτων στην αγορά", Γιάννη Βαρβέρη, "Ένας Γιούγκερμαν", και Δημήτρη Κονιδάρη, "Φύσει φυγάς".

Ήταν ένας ποιητής του φωτός· πλασμένος από το φως το ελληνικό, έπλαθε ποιήματα του φωτός με λέξεις που έλαμπαν, ψυχής που έλαμπε. Και ήταν ένας άνθρωπος του φωτός, ένα άνθισμα περίλαμπρο πηγαίας καλοσύνης που ανηφόριζε προς τους ουρανούς τον πνεύματος με την αυθόρμητη χαρά ενός παιδιού θαμπωμένου από τα δώρα του Θεού που του δόθηκαν. Ήταν και είναι μια ευγενέστατη, μακρόπνοη αστραψιά πάνω στο στερέωμα των Νεοελληνικών Γραμμάτων, ένα ανάστημα ποιητικής φωταύγειας ανεξάντλητης και γλώσσας συνειδητά ψυχωμένης από τις ουσίες της ελληνικής παράδοσης, του χώματος, της θάλασ...

Οι στάχτες του χρόνου οι άσπλαχνες δεν είναι δίκαιο να σκεπάσουν το άξιο όνομα του Πέτρου Σ. Σπανδωνίδη (1890-1964). Γιατί το όνομα αυτό το έφερε μια εξέχουσα προσωπικότητα των Νεοελληνικών Γραμμάτων και το υποστηρίζει από την απειλή του καιρού ένα έργο ευρύ, υψηλό και μαζί βαθύ, γνώσης, ευαισθησίας, στοχαστικότητας και κριτικής δεινότητας εντελώς πρώτης γραμμής. Αυτές τις στάχτες παραμερίζουμε σήμερα, τριάντα σχεδόν χρόνια από την κοίμηση του, υψώνοντας στο φως το όνομά του με ποικίλα κριτικά μελετήματα και κείμενα δικά του ανθολογημένα, επιδιώκοντας να ξαναθυμίσουμε στου...

Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται σε επιλογή, μελέτες ή δοκιμές 40 περίπου χρόνων, αναφερόμενες σε δημιουργούς της τέχνης του λόγου ή σε μορφές του πνεύματος, γραμμένες με την ευκαιρία κάποιας επετείου ή του θανάτου ορισμένων ή στις εκδηλώσεις πνευματικού συμποσίου (όπως του Πανεπιστημίου των Πατρών ή στην αίθουσα της "Λυρικής Σκηνής" υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού ή στην αίθουσα του φιλολογικού συλλόγου "Παρνασσός"), για να ζήσουν τη μονιμότερη ζωή του βιβλίου συγκεντρωμένες. Συνιστούν μια αντικριστή έκφραση "θεωρίας", μια "Θεωρητική δοκιμή", παράλληλα με την "...

[...] Δύσκολο πράγμα η Ποίηση, όχι μόνο να την πραγματοποιήσεις, αλλά και να την αιστανθείς. Γιατί η ποίηση δεν έχει βέβαια αντικειμενική αξία, όπως τα εμπορεύματα στο χρηματιστήριο. Έχει υποκειμενική. Προσκτάται και οικειοποιείται την αξία της αίσθησης του ίδιου του ευαίσθητου δέκτη της. Εκείνου που ξέρει την ποιότητα στο νήμα του υφάσματος και την ύφανσή του. Άλλο πράγμα τώρα και μάλιστα στις μέρες μας, η επενέργεια της ρεκλάμας, που ψαρεύει το πολύ το πλήθος στην αγέλη. Εκεί παρασύρονται οι ανυποψιάστοι σαν τον στραβό στον Άδη. Ο Καβάφης άραγε είχε διαφορετική αξία στην...

Ο Ντάντε στο πρώτο μέρος του φανταστικού ταξιδιού του, που με τη δύναμη της περιγραφής μοιάζει πραγματικό, μαζί με το δάσκαλο του τον ποιητή Βιργίλιο, ο οποίος τον οδηγεί, βυθίζονται μέσα στη Γη και κατεβαίνουν στην Κόλαση, στον Άδη. Ο Άδης έχει σχήμα κώνου αναποδογυρισμένου, με το πλατύ στόμιο στο βόρειο ημισφαίριο, κάτω απ' την Ιερουσαλήμ. Οι κύκλοι του είναι εννέα, όπου κολάζεται και από ένα αμάρτημα, το πιο βαρύ όλο και πιο βαθιά και καταλήγουν στην κορυφή του κώνου στο κέντρο της Γης, όπου βρίσκεται ο Εωσφόρος, ο γκρεμισμένος Άγγελος. Εδώ, στο αντίθετο ημισφαίριο...

Ο Ντάντε μαζί με τον Βιργίλιο ξημερώματα, στο αμυδρό φως των άστρων ξεχωρίζουν ένα θεόρατο βουνό, που κι αυτό έχει σχήμα κωνικό, το καθαρτήριο. Μπροστά στέκει φρουρός ο Κάτωνας, που δείχνει στους δυο ποιητές τον ανηφορικό δρόμο του εξαγνισμού. Το καθαρτήριο διαιρείται σε 7 κύκλους, όπου οι εξαγνιζόμενοι μετανοούν για ένα ορισμένο αμάρτημα. Στο πέρασμα στέκει φρουρός Άγγελος, ο οποίος χαράζει στο μέτωπο του Ντάντε 7Α, τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Αμέσως μετά ανοίγει η θύρα και περνούν οι δυο ποιητές. Σε κάθε κύκλο ο φύλακας Άγγελος σβήνει κι από ένα Α από το μέτωπο του Ντ...

Ο Ντάντε ανεβαίνει με τη βοήθεια της Βεατρίκης στους ουρανούς, που είναι εννέα, περιστρεφόμενοι γύρω από την ασάλευτη Γη, κατά το σύστημα του Πτολεμαίου, το οποίο δέχεται ο ποιητής. Πάνω πάνω είναι ο Εμπυραίος, ακίνητος, σε σχήμα ρόδου. Εκεί βρίσκονται μόνο οι ψυχές που έχουν λυτρωθεί και παρουσιάζονται στον ποιητή, όπως ανεβαίνει σε διάφορους ουρανούς. Ο ποιητής ανέρχεται ουρανό με ουρανό, όπου βρίσκει τις λυτρωμένες ψυχές και τα 9 τάγματα των Αγγέλων, φτάνοντας στον Εμπυραίο. Εκεί, η Βεατρίκη παίρνει τη θέση της στο Αιώνιο Ρόδο και αφήνει τον ποιητή στον Άγιο Βερνάρδο....

[...] Συγκεντρώσαμε, λοιπόν, στον τόμο αυτό σύντομες απόψεις νεοελλήλων στοχαστών για τον Κάφκα -χαράγματα που αρχικά προορίζονταν για τις σελίδες τον Φυλλαδίου, και τον συμπληρώσαμε με μελετήματα, ή αποσπάσματα μελετών, εξεχουσών μορφών του αιώνα μας. Ελπίζουμε ότι έτσι δροσίζουμε την ταλαιπωρημένη ψυχή του Κάφκα και βοηθούμε τους συγκατοίκους της εποχής μας να συνειδητοποιήσουν όχι μονάχα την σπουδαιότητα του έργου του άλλα και την κρισιμότητα του τέλους αυτού του Εικοστού Αιώνα. Η "Ευθύνη" Περιέχονται τα κείμενα: - Βαγγέλης Αθανασόπουλος, "Μεταμορφώσου και γίνε"...

Κανένας άλλος ποιητής μέσα στον χώρο του Νεοελληνικού Πολιτισμού δεν υψώθηκε ως συμπέρασμα Ιστορίας, Ζωής, Ποίησης και Πείρας· μόνον ο Κωστής Παλαμάς. Στην υψηλή του μορφή και στο ευρύτατο έργο του, συναίρεσε με τρόπο δημιουργικό όλα όσα οι Έλληνες εβίωσαν κι έπαθαν πάνω στη γη πλάθοντας Ιστορία κι Ομορφιά. Για τούτο δίκαια του αναγνωρίστηκε η δάφνη του εθνικού Ποιητή. Στην τελευταία περίοδο της ζωής του, ο Παλαμάς είδε να φυτρώνει ορμητικά η Νέα Ποίηση κι άκουσε τον ήχο της αξίνας που γκρέμιζε τα παλιά. Εκείνος δεν ήταν γκρεμιστής αλλά χτίστης. Δεν είχε έρθει ως άρνηση...

Φαίνεται πως μερικές μορφές του πνευματικού πολιτισμού μιας χώρας, χρειάζεται ο θάνατος να παρέμβει και να τις αποτραβήξει από τους συγκαιρινούς των, για να φανεί το εξαιρετικό τους μέγεθος και η άπεφθη αξία τους. Αυτό έγινε και με τον Αιμίλιο Χουρμούζιο: από τότε που ο θάνατός του δημιούργησε ανάμεσα σ' εκείνον κι εμάς μιαν επώδυνη απόσταση, θεωρούμε την μορφή του, καθώς πληθαίνει η έκδοση των έργων του και καθώς όλο και ερημώνεται ο νεοελληνικός πνευματικός χώρος από αυθεντικά μεγέθη, να μεγαλώνει, όλο και πιο πολύ να υψώνεται και να καταδείχνει μέσα στην ανέκκλητη σιγ...

To πέρασμα τον Μήνα Δημάκη από τον κόσμο αυτό ήταν ένα φως απεγνωσμένο που αναπήδησε από ταραγμένο σκοτάδι μιας εξαιρετικά προικισμένης ύπαρξης, ποιητή αυθεντικού και βαθιά πολιτισμένου ανθρώπου. Όσοι τον γνώρισαν και τον τίμησαν με φιλία κι αγάπη νιώθουν μια κηλίδα αίμα πάνω τους με την βίαιη έξοδό του από την ζωή. Όσοι δεν τον γνώρισαν, μπορούν να οικειωθούν το σοβαρό έργο του - το διαρκές αποτύπωμα της οντότητάς του, το απαύγασμα της μορφής του. Σ' αυτή την οικείωση ελπίζουμε να βοηθήσει η φιλόπονη ετούτη συλλογή μελετημάτων και κριτικών κειμένων, που βλέπει το φως με τ...

Σε λίγο -το 1980- ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος συμπληρώνει εξήντα ολόκληρα χρόνια άγρυπνης πνευματικής παρουσίας μέσα στον νεοελληνικό πνευματικό χώρο. Στα 1920 έγινε συνδιευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού "Μούσα", ύστερ' από εφηβικά δημοσιεύματα, κι από τότε ως σήμερα, στέκεται στη πρώτη γραμμή των συγγραφέων του τόπου μας. Η προσωπική αγωνία, η αγρύπνια της συνείδησής του και η υψηλή ευγένεια της ψυχής του συνταιριασμένα θαυμαστά μ 'ένα ισχυρότατο κι εξαιρετικά πλούσιο συγγραφικό τάλαντο, ανέδειξαν τον Ι. Μ. Παναγιωτόπουλο όχι μονάχα ένα μεγάλο και γονιμότατο συγγραφέα ά...