Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πολλές και ποικίλες είναι οι κριτικές εκτιμήσεις για το έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Η παρούσα "Εισαγωγή" συνενώνει κείμενα που εκφράζουν ένα ευρύ φάσμα θεωρητικών, αισθητικών και ιδεολογικών απόψεων, προκειμένου να αναδειχτούν με τον πληρέστερο δυνατό τρόπο τα πνευματικά ενδιαφέροντα του πολύτροπου αυτού συγγραφέα. Τα εν λόγω κριτικά κείμενα καλύπτουν μια περίοδο ενός περίπου αιώνα, από ένα κριτικό σχόλιο του 1916 μέχρι σήμερα. Το υλικό είναι οργανωμένο θεματικά, με κεφάλαια αφιερωμένα στην ποίηση του Καζαντζάκη, στο θεατρικό, ταξιδιωτικό και αυτοβιογραφικό έργο του, αλλά κα...

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911), ένας από τους μεγαλύτερους Ευρωπαίους διηγηματογράφους, εισήλθε στην πολιτεία της λογοτεχνίας από την πύλη του μυθιστορήματος: "Η μετανάστις" (1879), "Οι έμποροι των εθνών" (1882), "Η Γυφτοπούλα" (1884). Τα τρία αυτά πρώιμα μυθιστορήματα δεν προσείλκυσαν όση προσοχή τους αναλογούσε, γιατί τα διηγήματα του συγγραφέα συγκέντρωσαν όλο σχεδόν το αναγνωστικό και κριτικό ενδιαφέρον. Με δεδομένο πάντως το παντοτινό αξιολογικό προβάδισμα των διηγημάτων του, ο μυθιστοριογράφος Παπαδιαμάντης χρειάζεται να ξανασυζητηθεί και να επανεκτιμηθεί, κάτ...

[...] Πιστεύουμε ότι εργασίες, όπως της παρούσας φιλολογικοκριτικής σειράς, μπορούν να προσφέρουν πολλαπλά οφέλη στους αποδέκτες της: Το ευρύ κοινό, αρχικά, θα δυνηθεί να παρακολουθήσει την πορεία του συγγραφέα, την εξέλιξη του, τις αμοιβαίες σχέσεις των έργων του, τις θεματικές του- θα αποκομίσει, με άλλα λόγια, μια συνθετική εικόνα, βοηθητική αναγνωστικά. Ο επιστήμονας, έπειτα, ο δάσκαλος και ο ειδικός θα εξασφαλίσουν συγκριτικά εφόδια, αξιοποιώντας το συγκεντρωμένο κριτικό υλικό και αποκτώντας βιβλιογραφική πρόσβαση σε ένα είδος, όπως οι κριτικές, που συνήθως διασπείρετα...

Ο προς ενός ήδη ενιαυτού προκηρυχθείς "Ο εξόριστος του 1831", αφ' ου διάφορα εμπόδια διέκοψαν πολλάκις την έκδοσίν του, εξέρχεται σήμερον από τα τυπογραφικά πιεστήρια. Καθ' ον χρόνον συνεγράφετο, ήσαν έτι πρόσφατοι αι καταχρήσεις της καποδιστριακής Κυβερνήσεως· οι επίμονοι οπαδοί της αδιακόπως ετάραττον την Ελλάδα, και το προκείμενον βιβλίον υπέσχετο τότε όχι μικράν ωφέλειαν. Αλλά και εις πάντα καιρόν η δημοσίευσίς του, ελπίζω, δεν θέλει αποβή άκαρπος, ως δυναμένη να προξενήση μίσος μεν κατά της απολύτου εξουσίας, αγάπην δε προς τας συνταγματικάς εγγυήσεις. Εις τάς τελευταί...

[...] Χωρίς βέβαια να ξεχνούμε, ούτε να υποτιμούμε το γεγονός, ότι ο Κ. Ράμφος διέθετε ένα πηγαίο τάλαντο που του έδινε την δυνατότητα να εκφράζει μέσα από τη λογοτεχνία την προσήλωση, την πίστη του προς ορισμένες θεμελιώδεις αξίες, όπως ήταν η πίστη του στον άνθρωπο, προς την πατρίδα και το έθνος, θα του ταίριαζε καλά ο επιθετικός προσδιορισμός του "πατριδολάτρη" ή του "ερωτομανούς" της ιδέας του έθνους. Διότι η μελέτη του βίου και του έργου του, στις διάφορες και διαφορετικές εκφάνσεις τους, - προσωπική μέθεξη στον Αγώνα, υπηρεσίες στο ελεύθερο κράτος, εκδοτικές μέριμνες...

Οι στάχτες του χρόνου οι άσπλαχνες δεν είναι δίκαιο να σκεπάσουν το άξιο όνομα του Πέτρου Σ. Σπανδωνίδη (1890-1964). Γιατί το όνομα αυτό το έφερε μια εξέχουσα προσωπικότητα των Νεοελληνικών Γραμμάτων και το υποστηρίζει από την απειλή του καιρού ένα έργο ευρύ, υψηλό και μαζί βαθύ, γνώσης, ευαισθησίας, στοχαστικότητας και κριτικής δεινότητας εντελώς πρώτης γραμμής. Αυτές τις στάχτες παραμερίζουμε σήμερα, τριάντα σχεδόν χρόνια από την κοίμηση του, υψώνοντας στο φως το όνομά του με ποικίλα κριτικά μελετήματα και κείμενα δικά του ανθολογημένα, επιδιώκοντας να ξαναθυμίσουμε στου...

[...] Στο διήγημα ο Βιζυηνός έδειξε πως ένιωσε ελεύθερος κατά πολλούς τρόπους: κατ' αρχήν εξαιτίας των δυνατοτήτων που πρόσφερε το είδος για μια κλιμάκωση δραματική που τόσο τον έλκυε καθώς και μιάν άντληση του αφηγηματικού υλικού του από τις παραδόσεις αλλά και από τις δικές του αναμνήσεις, οι οποίες παραδόσεις και αναμνήσεις αποτέλεσαν τους δύο πόλους έλξης και δημιουργικούς πυρήνες της τέχνης του. Το διήγημα, επίσης, τον έκανε να νιώθει ελεύθερος γιατί δεν υπήρχε πριν απ' αυτόν μια ελληνική λογοτεχνική διηγηματογραφική παράδοση που θα τον δέσμευε -όπως, αντίθετα, συνέβ...

Ο "Θάνος Βλέκας" είναι ένα έργο σημαντικό και για τη λογοτεχνική του αξία. Είναι γερά και σωστά δομημένο, το σκωπτικό, και συνήθως σπινθηροβόλο, ύφος του εξουδετερώνει συχνά τη γλωσσική ακαμψία και μετριάζει πολύ τη γύρω ασχήμια, οι ανθρώπινοι τύποι δίνονται απλά και αδρά. Αλλά πολύ μεγαλύτερη, σ' αυτό το πρωτοποριακό και μοναδικό πεζογράφημα ενός "ερασιτέχνη" της λογοτεχνίας, είναι η "εσωτερική αξία" που του δίνει ο σκοπός της συγγραφής του: το αίτημα της ευρυθμίας και ευνομίας στη λειτουργία της πολιτείας και της ισορροπίας στην κοινωνία, το αίτημα της Δικαιοσύνης....

Ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος (1867-1911), φύση ευαίσθητη, μελαγχολική, ρομαντική, αποζητούσε τη ρέμβη και τη μοναξιά και τρεφόταν από τους καρπούς των κήπων του αισθητισμού. Η ωραιοπάθεια και ωραιολατρεία του, η εκλογή της σπάνιας λέξης και το κυνήγι του περίτεχνου ή του ασυνήθιστου στην έκφραση φανερώνουν πολύ καλά τι οφείλει το πνεύμα του και το ύφος του στους συγγραφείς του καλλιτεχνικού αυτού κινήματος, που βρισκόταν στην ακμή του ακριβώς στα χρόνια που αυτός διαμορφωνόταν πνευματικά: στα 1891-1895 π.χ. ο Wilde και ο D' Annunzio είχαν φτάσει στο απόγειο της λογοτεχνικής τ...