Θάνος Βλέκας

Ο "Θάνος Βλέκας" είναι ένα έργο σημαντικό και για τη λογοτεχνική του αξία. Είναι γερά και σωστά δομημένο, το σκωπτικό, και συνήθως σπινθηροβόλο, ύφος του εξουδετερώνει συχνά τη γλωσσική ακαμψία και μετριάζει πολύ τη γύρω ασχήμια, οι ανθρώπινοι τύποι δίνονται απλά και αδρά. Αλλά πολύ μεγαλύτερη, σ' αυτό το πρωτοποριακό και μοναδικό πεζογράφημα ενός "ερασιτέχνη" της λογοτεχνίας, είναι η "εσωτερική αξία" που του δίνει ο σκοπός της συγγραφής του: το αίτημα της ευρυθμίας και ευνομίας στη λειτουργία της πολιτείας και της ισορροπίας στην κοινωνία, το αίτημα της Δικαιοσύνης. Επομένως, αυτό το μυθιστόρημα, καθόλου τυχαίο και ως λογοτεχνικό επίτευγμα, δεν θα πρέπει να κριθεί μόνο με τα συνηθισμένα κριτήρια, κι αυτό απ' την ίδια τη φύση του. Βέβαια, δεν πρόκειται καθόλου για καθαρά "ληστρικό" μυθιστόρημα, ενώ μόλις και μετά βίας θα το δεχόμαστε ως "ηθογραφικό" αλλά και "κοινωνικό" ακόμη να το λέγαμε, θα στενεύαμε πολύ τον ορίζοντά του. Πλησιάζουμε περισσότερο την πραγματικότητα, αν χρησιμοποιήσουμε κάποιους άλλους χαρακτηρισμούς: "είναι κι ένα ιστορικό υπόμνημα. Διαφωτίζει μια εποχή", "είναι ένα μικρό "κατηγορώ", "θέλει να ελέγξει". Και σαφέστερα: "Τι είναι ο "Θάνος Βλέκας"; Ένα γνήσιο κι εξαίρετο δοκουμέντο της αναρχούμενης Οθωνικής εποχής, μια ψυχολογημένη μελέτη της νεοελληνικής κοινωνίας των μετεπαναστατικών χρόνων και μια πιστή εικόνα, βασισμένη στην ασκημένη παρατήρηση του συγγραφέα, της σύγχρονης του ζωής". (από την εισαγωγή του Ε. Ν. Χωραφά)