Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Το πορτραίτο του καλλιτέχνη" του Τζέυμς Τζόυς, με τον ανήσυχο Στήβεν, το εμπρεσσιονιστικό βάθος, τους τύπους που σκιαγραφούνται πίσω από την φωτεινή μορφή του ήρωα, είναι γραμμένο με συναρπαστική έμπνευση. Περιέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία αλλά δεν είναι μια απλή αυτοβιογραφία. Είναι ένα αριστούργημα τεχνικής, όπου κυριαρχεί η δραματική εικόνα του παιδιού που γίνεται άνδρας, ζώντας την αγωνία και το δέος της μορφής του κόσμου που ανακαλύπτει. Ο Τζέυμς Τζόυς (1881-1941) παραμένει μοναδικό σχεδόν παράδειγμα συγγραφέα που δημοσίευσε μόνο αριστουργήματα. Σπούδασε στο Δουβλίν...

Το "Κονάκι του Φιν" είναι ένα βιβλίο-πανδοχείο, φτιαγμένο με κόκκινα τούβλα και παράξενες λέξεις, υπάρχει ακόμη στο Δουβλίνο αλλά το συναντούμε και ως γέφυρα ανάμεσα στο αριστούργημα του Οδυσσέα και το σχεδόν απροσπέλαστο έπος "Η αγρύπνια των Φίνεγκαν". Εκτός από οδοιπόρους, ταξιδιώτες και περαστικούς, "Το κονάκι του Φιν" στεγάζει δέκα σύντομα, συνεκτικά και περιεκτικά πεζογραφήματα που ο Τζόις έγραψε το 1923, περίπου έξι μήνες μετά τον "Οδυσσέα" και λίγο προτού αρχίσει να υποψιάζεται ευκρινώς τη μακρόπνοη σύνθεση της "Αγρύπνιας των Φίνεγκαν", του πιο ουσιωδώς ιρλανδικού μ...

Πριν από ακριβώς πενήντα χρόνια, τον Ιανουάριο του 1968, εκδόθηκε ένα άγνωστο ως τότε έργο του Τζέιμς Τζόις (1882-1941), το "Giacomo Joyce". Θέμα του έργου, ο κρυφός έρωτας ενός καθηγητή αγγλικών, περσόνα του ίδιου του Τζόις, προς μια (ίσως και περισσότερες) μαθήτριά του στην Τεργέστη λίγο πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το μεταιχμιακό αυτό έργο, μέσα στις λίγες γριφώδεις, πλην πυκνές σε αισθητικό, κοινωνικό και ηθικό νόημα σελίδες του, επιτρέπει στον αμύητο στην τζοϊσική τέχνη όχι μόνο να απολαύσει αλλά και να εξοικειωθεί με τη "γραμματική και το συντακτικό" του πιο επιδρ...

... Τη ζωή του άρχισε να χρωματίζει μια εκζήτηση, μια περιπάθεια. Συνειδητοποιούσε ότι, αν και επίσημα ήταν ακόμη συμφιλιωμένος με την κοινωνία όπου είχε δει το φως, η συνθήκη αυτή δεν θα μπορούσε να παραταθεί. Η ζωή του περιπλανώμενου του φαινόταν λιγότερο πρόστυχη από το ζωή κάποιου που είχε συμβιβαστεί με την τυραννία της μετριότητας επειδή έβρισκε υπερβολικό το τίμημα του να είναι ξεχωριστός. Η νέα γενιά που έβλεπε να ανασταίνεται γύρω του θεωρούσε τις εκδηλώσεις της πνευματικής του ανησυχίας κάτι παραπάνω από απρεπείς, και ήξερε ότι πίσω από το φοβισμένο και στοργικό π...

Στη βασανιστική πορεία της εφηβείας ο Στήβεν θα συνειδητοποιήσει το χάσμα που τον χωρίζει από τους άλλους -την οικογένειά του, τους φίλους του, την εκκλησία, το έθνος- και τελικά θα τους εγκαταλείψει. Ο δρόμος του είναι ο δρόμος της αναμέτρησης του εγώ με την αυθεντία και την εξουσία. Θα συνοψίσει ο ίδιος αυτή τη ρήξη, λέγοντας: "Όταν η ψυχή του ανθρώπου γεννιέται σε αυτή τη χώρα, απλώνονται δίχτυα για να την εμποδίσουν να πετάξει. Μου μιλάς για το έθνος, τη γλώσσα, τη θρησκεία. Προσπαθώ να ξεφύγω από αυτά τα δίχτυα." Σε όσους πράγματι υπήρξαν κάποτε έφηβοι τα λόγια...

Το βιβλίο αυτό δεν συγκεντρώνει τις καλύτερες ερωτικές επιστολές που γράφτηκαν ποτέ· και οι συγγραφείς τους δεν είναι οι σημαντικότερες προσωπικότητες που μίλησαν για τον έρωτα. Στη ζωή δεν υπάρχει μικρό ή μεγάλο· όλα τα πράγματα έχουν την ίδια αξία και το ίδιο μέγεθος: από τον ταραχώδη ή συμβατικό συζυγικό βίο μέχρι την έλξη "κόντρα στους κανόνες"· από το σεξουαλικό παραλήρημα μέχρι την απόκρυφη επιθυμία· και από τη σπαρακτική κραυγή του ερωτευμένου που "έχασε" μέχρι τον νηφάλιο απολογισμό ενός δεσμού που στάθηκε καθοριστικός για την πορεία δύο εραστών. Στο βιβλίο αυ...

Ο πολυτάραχος 20ός αιώνας μόλις ξεκινά και ο μεγάλος ιρλανδός συγγραφέας, έχοντας πλήρη επίγνωση της αγκυλωμένης πραγματικότητας που παραλύει τη χώρα του, τρυπώνει στις πιο ανύποπτες γωνιές του αγαπημένου του Δουβλίνου και με τα απλούστερα μυθοπλαστικά μέσα -την αβίαστη μα απαράμιλλη οξυδέρκειά του, τα μουντά, ρεαλιστικά χρώματα και τον αφοπλιστικό δισταγμό των ηρώων του την κρίσιμη στιγμή- κατορθώνει να συνθέσει τη σπουδαιότερη ίσως συλλογή διηγημάτων στην ιστορία της αγγλόφωνης λογοτεχνίας. "Έβρισκε ασήμαντα όλα εκείνα που κανονικά θα τον γοήτευαν και δεν απάντησε στα...

Στη φημισμένη συλλογή των "Δουβλινέζων" συγκαταλέγονται δεκαπέντε σύντομες ιστορίες που συνδέονται μεταξύ τους όχι από τους ήρωες αλλά από το θέμα και το ιστορικό φόντο. Πηγή της έμπνευσης των ιστοριών υπήρξαν οι νεανικές εμπειρίες του συγγραφέα, οι οποίες σκιαγραφούν με μια δόση σάτιρας άλλα και μεγάλο ρεαλισμό το τέλμα της Ιρλανδίας στις αρχές του 20ού αιώνα. Αντιπροσωπευτικό δείγμα αυτού του τέλματος είναι το μεσοαστικό Δουβλίνο, μια πρωτεύουσα που ζει μέσα στη μιζέρια, την εθνικιστική έξαρση, την αποσύνθεση και την ηθική παράλυση, με ιστορικούς συντελεστές της οπισθοδρό...

"Κάθε νύχτα, με τα μάτια καρφωμένα στο παράθυρο, ψιθύριζα τη λέξη παράλυση. Πάντα ηχούσε αλλόκοτη στ' αυτιά μου, όπως η λέξη γνώμων στον Ευκλείδη, κι όπως η λέξη σιμωνία στα θρησκευτικά. Μα τώρα την ένιωθα σαν όνομα ενός πλάσματος μοχθηρού και κολασμένου..."

Πώς διασχίζει κανείς καλύτερα το δρόμο; Με οδηγίες από αστυνόμο; Ή από γάτες οδηγημένος; Ο Τζέιμς Τζόις, σεσημασμένος αναρχικός της υπάρξεως, δεν έχει καμιά αμφιβολία για την απάντηση και είναι αποφασισμένος γελώντας να τη μοιραστεί με τους κατοίκους της Κοπεγχάγης μια που, απ’ όσο φαίνεται, η πατρίδα του Άμλετ ξεχειλίζει από αστυφύλακες μα έχει ξεμείνει από γατιά! Γραμμένο το 1936 σε μια επιστολή προς τον τετράχρονο εγγονό του, αυτό το εύθυμο παραμύθι συνιστά έναν τζοϊσικώς αναιδέστατο Δούρειο Γάτο που χλευάζει την καταστολή μαθαίνοντας σε παιδιά και μεγάλους να...

Πώς διασχίζει κανείς καλύτερα το δρόμο; Με οδηγίες από αστυνόμο; Ή από γάτες οδηγημένος; Ο Τζέιμς Τζόις, σεσημασμένος αναρχικός της υπάρξεως, δεν έχει καμιά αμφιβολία για την απάντηση και είναι αποφασισμένος γελώντας να τη μοιραστεί με τους κατοίκους της Κοπεγχάγης μια που, απ’ όσο φαίνεται, η πατρίδα του Άμλετ ξεχειλίζει από αστυφύλακες μα έχει ξεμείνει από γατιά! Γραμμένο το 1936 σε μια επιστολή προς τον τετράχρονο εγγονό του, αυτό το εύθυμο παραμύθι συνιστά έναν τζοϊσικώς αναιδέστατο Δούρειο Γάτο που χλευάζει την καταστολή μαθαίνοντας σε παιδιά και μεγάλους να...

Ο "Οδυσσέας" είναι ο απολογισμός μιας μοναδικής μέρας, της 16 Ιουνίου 1904. Ο χώρος είναι συγκεκριμένος, το Δουβλίνο. Ένας πολίτης αυτής της πόλης, ο Λεοπόλδος Μπλουμ, ξυπνάει το πρωί και φεύγει για τη δουλειά του. Οι κοινωνικές, οι επαγγελματικές και οι συναισθηματικές υποχρεώσεις του καθυστερούν την επιστροφή του μέχρι τις πρώτες ώρες της επόμενης ημέρας. Αυτή η αργοπορία επιστροφής δεν συνιστά τη μοναδική ομοιότητα με το αρχαϊκό του πρότυπο. Ο Λεοπόλδος Μπλουμ περνάει μέσα από μια αντιστοιχία περιπετειών ανάλογων μ' εκείνες του Οδυσσέα. Το κατέβασμα στον Άδη βρίσκει τη...

Ο "Οδυσσέας" είναι ο απολογισμός μιας μοναδικής μέρας, της 16 Ιουνίου 1904. Ο χώρος είναι συγκεκριμένος, το Δουβλίνο. Ένας πολίτης αυτής της πόλης, ο Λεοπόλδος Μπλουμ, ξυπνάει το πρωί και φεύγει για τη δουλειά του. Οι κοινωνικές, οι επαγγελματικές και οι συναισθηματικές υποχρεώσεις του καθυστερούν την επιστροφή του μέχρι τις πρώτες ώρες της επόμενης ημέρας. Αυτή η αργοπορία επιστροφής δεν συνιστά τη μοναδική ομοιότητα με το αρχαϊκό του πρότυπο. Ο Λεοπόλδος Μπλουμ περνάει μέσα από μια αντιστοιχία περιπετειών ανάλογων μ' εκείνες του Οδυσσέα. Το κατέβασμα στον Άδη βρίσκει...

Βρόμικο, βλάσφημο, άσεμνο και τελικά αδιάβαστο έχει χαρακτηριστεί το βιβλίο του Τζόυς Ulysses (Οδυσσέας) από πολλούς. "Είναι ένα βιβλίο στο οποίο όλοι μας χρωστάμε και από το οποίο κανείς μας δεν μπορεί να ξεφύγει", γράφει ο Τόμας Έλιοτ. Όπως και να έχει, είναι ένα βιβλίο που έφερε επανάσταση στη λογοτεχνία και στον τρόπο που τη βλέπουμε σήμερα. Ένα βιβλίο όπου ο ιρλανδικός λυρισμός και η ιρλανδική χυδαιότητα φθάνουν στα άκρα, συνθέτοντας ένα απολλώνιο και διονυσιακό αμάλγαμα. Στον "Οδυσσέα" ο Τζόυς καταγράφει τις σκέψεις και τις πράξεις πραγματικών ανθρώπων, ακόμη και τ...

Στην ανθολογία αυτή παρουσιάζονται ενδεικτικά έντεκα κορυφαίοι στην πλειονότητά τους εκπρόσωποι της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ο καθένας από τους οποίους αναδεικνύει με τον μοναδικό του τρόπο τη σχέση που αναπτύχθηκε ανάμεσα στον άνθρωπο και στη γάτα. Κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των ιστοριών είναι η ενστικτώδης διάθεση ανεξαρτησίας του ζώου, που το κάνει να φαίνεται σαν να διεκδικεί από τον άνθρωπο μια σχέση αμοιβαιότητας. Έτσι περιγράφονται σχέσεις εξανθρωπισμένες που αναφέρονται στην τάση για ελευθερία, στον έρωτα, στη ζηλοτυπία, στη σεξουαλικότητα, στην εξυπνάδα. Η γάτα...

Ο James Joyce γεννήθηκε στο Δουβλίνο το 1882. Έκανε τις βασικές σπουδές του σε καθολικά σχολεία που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητός του. Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης, μακριά από την Ιρλανδία. Πέθανε στη Ζυρίχη το 1941. Το πρώτο σημαντικό έργο του είναι η συλλογή διηγημάτων "Οι Δουβλινέζοι" και "Ο νεκρός" είναι το καλύτερο διήγημα της συλλογής αυτής. Ο Joyce καταγράφει εικόνες από τη ζωή των μικροαστών του Δουβλίνου του 1900. Ήδη από το διήγημα αυτό αρχίζει να διακρίνεται η ιδιόρρυθμη γραφή του, στην προσπάθε...