Ζήρας Αλέξης 1945-
Zíras Aléxis
Ο Αλέξης Ζήρας γεννήθηκε το 1945 στην Αθήνα. Είναι κριτικός λογοτεχνίας, γραμματολόγος και μεταφραστής. Στο παρελθόν εργάστηκε ως στέλεχος εμπορικών επιχειρήσεων (1969-1974), υπεύθυνος εκδοτικού προγράμματος στις εκδόσεις "Πλέθρον" (1978-1988), σύμβουλος ραδιοφωνικών προγραμμάτων στην ΕΡΑ και ΕΤ (1982-1993), αρθρογράφος και λογοτεχνικός κριτικός στις εφημερίδες "Θεσσαλονίκη", "Η Αυγή", "Η Καθημερινή", "Ελευθεροτυπία". Σήμερα είναι επιφυλλιδογράφος στη μηνιαία επιθεώρηση "Διαβάζω". Διετέλεσε υπεύθυνος σύνταξης του "Λεξικού Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" των εκδόσεων Πατάκη, συντάκτης του "Βιογραφικού Λεξικού" της Εκδοτικής Αθηνών και της "Εγκυκλοπαίδειας Πάπυρος-Λαρούς-Μπριττάνικα", καθώς επίσης και μέλος της συντακτικής επιτροπής των περιοδικών "Σχεδία", "Γράμματα και Τέχνες", "Τομές", "Ρεύματα", "Σημείο" της Λευκωσίας. Από το 2002 έως το 2011 διηύθυνε, μαζί με τον Κ.Γ. Παπαγεωργίου, την τριμηνιαία επιθεώρηση κριτικής "Κ". Άρθρα, κριτικά κείμενα και μεταφράσεις του έχουν επίσης δημοσιευτεί στα περιοδικά: "Η Λέξη", "Το Δέντρο", "Νέα Εστία", "Νέο Επίπεδο", "Θέματα Λογοτεχνίας", "Μπιλιέτο", "Το Τραμ", "Εντευκτήριο", "Νέα Πορεία", "Πόρφυρας", "Γραφή", "Υπόστεγο", "Ελίτροχος", "Η Ακτή" , "Η Άμαξα", "Νέα Εποχή", "Σημείο", "Μικροφιλολογικά", "Ύλαντρον" Κύπρου. Το 2009 και το 2011 εξελέγη, διαδοχικά, πρόεδρος του ΔΣ της Εταιρείας Συγγραφέων. Έργα του είναι: Ποίηση - "Αναζητώντας..." (ιδιωτ. εκδοση), Χαλκίδα, 1966 - "Ο ύπνος των ερωτιδέων", Τραμ, Θεσσαλονίκη, 1976· Πλέθρον, Αθήνα, 1984 Κριτικές μελέτες, δοκίμια - "Ανατομία εποχής - Πέντε δοκίμια κοινωνικού προβληματισμού", (ιδιωτ. έκδοση), Αθήνα, 1973 - "Θεωρία μορφών (Ζιντ, Κάφκα, Μαλρώ, Χεμινγκουέη, Καμύ, Σάρτρ)", Πλέθρον, 1978· 1992 - "Γενεαλογικά. Για την ποίηση και τους ποιητές του '70", Ρόπτρον, Αθήνα 1989 - "Η πεζογραφία του Περικλή Σφυρίδη: αυτοβιογραφικός λόγος και μυθοπλασία", Μπιλιέτο, Παιανία, 2000 - "Από το προσωπικό στο οντολογικό. Μεταβολές της ποιητικής όρασης του Τάκη Καρβέλη", Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2002 - "΄Ενας γραικός στα ξένα: αναγνώσεις άλλων λογοτεχνιών", Γαβριηλίδης, Αθήνα 2003 Ανάτυπα - Προσεγγίσεις στη νεώτερη ποίηση 1965-1980, Γραφή, Αθήνα, 1980 - "Les Metamorphoses de la prose grecque d' apres guerre. Introduction a l' "Arrets sur l' image", Editions Hatier, Paris 1989 - "Ορισμοί και συσχετίσεις στη νεώτερη ποίηση, 1980-1990", Χαλάνδρι, 1992 - "Η κυπριακή ποίηση.Θεματικές, γλωσσικές,υφολογικές διαστρωματώσεις της", Σημείο, Λευκωσία, 1997 - "Από τη γλώσσα της οργής στην τραυματική γλώσσα: ποιητές και ποιητικές μετά το 1970", ΄Ομβρος, Αθήνα 2001 Πεζό - "Η συνάντηση Λέον Τρότσκι-Αντρέ Μαλρώ: ένα χρονικό", Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2003 Μεταφράσεις: - Α. Μαλρώ, "Οι κατακτητές", Πλέθρον, Αθήνα 1979· 1999 - Ντ. Χ. Λώρενς, "Ο ήλιος κι άλλα διηγήματα", Νεφέλη, Αθήνα, 1981 - Α. Αρτώ, "Ο καλόγερος", Αιγόκερως, Αθήνα, 1981 - Π. Βερλαίν, "Οι καταραμένοι ποιητές", Αιγόκερως, Αθήνα 1982 - Σ. Μαλλαρμέ, "Ποίηση και μουσική", Πλέθρον, Αθήνα 1983 - Ρ. Μπάρτζιν, "Συνομιλίες με τον Χ. Λ. Μπόρχες", Ηριδανός, Αθήνα, 1985 - Γκυ ντε Μωπασσάν, "8 ερωτικές ιστορίες", Αιγόκερως, Αθήνα 1988 - Α. Μαλρώ, "Σχεδίασμα μιας ψυχολογίας του κινηματογράφου", Ρόπτρον, Αθήνα, 1989 - Λ. Λόβενταλ, "Για μια κριτική θεωρία της λογοτεχνίας", Ρόπτρον, Αθήνα, 1990 - Γκυ ντε Μωπασσάν, "Ο λύκος κι άλλα διηγήματα", Ρόπτρον, 1990 - Μπλαιζ Σαντράρ, "Ο χρυσός", Καστανιώτης, Αθήνα, 1998 - "Η τέχνη της γραφής στον 20ό αιώνα" (συνεντεύξεις ξένων λογοτεχνών), Καστανιώτης, Αθήνα 2000
Nulla dies sine linea
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη (2007)
Ο τόμος αυτός στοχεύει στην εξέταση ορισμένων πλευρών του πολύπλευρου έργου που έδωσε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος και κυρίως εκείνων που δεν έχουν φωτιστεί αρκετά ή καθόλου από την κριτική. Ανάμεσα στις καταθέσεις του τόμου προηγούνται, εύλογα, τα κείμενα των ομοτέχνων: του Ιακώβου Καμπανέλλη, του Γιώργου Μανιώτη και του Γιάννη Χρυσούλη. Ακολουθούν τα μελετήματα για την πεζογραφία, τη δραματουργία, τον κριτικό λόγο και την αλληλογραφία του Ξενόπουλου. [...] Είναι σαφές ότι όσες σελίδες και αν αφιερωθούν στον Ζακυνθινό συγγραφέα θα παραμένουν πάντα κενά στην περιοχή της έρε...
Αναμνήσεις από τον πατέρα μου Τόμας Μαν
Mann Golo 1909-1994
Γαβριηλίδης (2005)
Ο Τόμας Μαν είναι ένας από τους σύγχρονους συγγραφείς που το έργο του θεωρήθηκε από πολύ νωρίς κλασικό. Είναι ο τελευταίος, σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς της λογοτεχνίας, μεγάλος μυθιστοριογράφος που περιέγραψε την άνοδο, τα αδιέξοδα και ιδίως την κρίση και την παρακμή της ευρωπαϊκής αστικής κοινωνίας. Τη στενή σχέση λογοτεχνικής δημιουργίας, πολιτικής και φιλοσοφικής σκέψης και ψυχικής αστάθειας από την οποία διακατεχόταν σε όλη του τη ζωή ο Τόμας Μαν, επιχειρεί να αναδείξει με ένα εξαίρετο απομνημόνευμά του, ο γιος του, Γκόλο Μαν. Με συγκίνηση και χιούμορ ανατρέχει στη ζω...
Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Κοτζιά
Συλλογικό έργο
Κέδρος (1994)
Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που ο Αλέξανδρος Κοτζιάς έφυγε από κοντά μας, και το κενό που άνοιξε ο παράλογος χαμός του γίνεται όλο και βαθύτερο. Το συναισθανόμαστε με οδύνη, εμείς που είχαμε την τιμή να εκδώσουμε το σύνολο του πεζογραφικού του έργου και είδαμε πάντα στο πρόσωπό του όχι μόνον έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του τόπου, αλλά κι έναν ανεκτίμητο φίλο, ο οποίος δεν έπαφε να μας εμψυχώνει με τη σεμνή ανθρώπινη παρουσία του. Να γιατί, ύστερα από τη μεταθανάτια έκδοση της νουβέλας "Το σοκάκι", με την οποία ολοκληρώθηκε -αλίμονο, οριστικά- αυτό το έ...
Αφιέρωμα στον Γεώργιος Δ. Παγανό
Συλλογικό έργο
Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων (2019)
Η παρούσα αφιερωματική έκδοση περιλαμβάνει, εκτός από την εργογραφία του τιμώμενου, κείμενα τα οποία αναδεικνύουν τον βαθύ κριτικό στοχασμό και την πολύπλευρη παιδαγωγική δράση του σπουδαίου φιλολόγου και δασκάλου Γ.Δ. Παγανού. [...] Αντώνης Μαστραπάς Μαρία Κ. Πεσκετζή
Για μια ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα: Προτάσεις ανασυγκρότησης, θέματα και ρεύματα
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2012)
Το βιβλίο περιλαμβάνει 33 μελέτες παλαιότερων και νεότερων νεοελληνιστών, πανεπιστημιακών και κριτικών, που συγκροτούν μια εναλλακτική, πολυπρισματική και ιστορικά προσανατολισμένη θεώρηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας του 20ού και των αρχών του 21ου αιώνα. Εστιάζει στη λογοτεχνική δημιουργία και στις σχέσεις της με την ευρωπαϊκή, στην ιστοριογραφία και στην κριτική ως διαμορφωτή λογοτεχνικών αντιλήψεων. Παράλληλα εξετάζεται το έργο που αποτέλεσε το αρχικό έναυσμα: η οκτάτομη "Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" του Αλέξανδρου Αργυρίου, στη μνήμη του οποίου αφιερώθηκε τον...
Για μια κριτική θεωρία της λογοτεχνίας
Lowenthal Leo
Ύψιλον (2016)
Πυρήνας του βιβλίου είναι μια διάλεξη που έδωσε ο Λεό Λόβενταλ το 1981 στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου με τίτλο "Μία ανασκόπηση της κοινωνιολογίας της λογοτεχνίας", όπου ασχολείται με την κριτική θεωρία, τη λογοτεχνία ως τέχνη και ως μαζική κουλτούρα, την κοινωνική ένταξη του ατόμου, την ιστορία των δεινών και των παθών του. Το βιβλίο πλαισιώνεται από εισαγωγή του Jurgen Habermas, μια συζήτηση του Λόβενταλ με τον Helmut Dubiel για το Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών της Φρανκφούρτης και βιογραφικά στοιχεία για το συγγραφέα.
Για τον Αντώνη Φωστιέρη
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (2017)
Η κριτική συγκομιδή είναι πλούσια, ανάλογη με τις κριτικές. Οι απόψεις πολύμορφες, συχνά διατυπωμένες ως δοκιμές. Δεν υπάρχει δηλαδή ομοφωνία αλλά αξιοσημείωτη καταγραφή γνωμών. Δεν είναι το δύσβατο της ποίησης του Φωστιέρη αλλά η έκπληξη μπροστά στο νεοφανές, η αδυναμία -ανάλογη με την αμφισβήτηση του ιδίου- μπροστά στη σύλληψη του κεντρικού μηνύματός του, εκφρασμένου από συλλογή σε συλλογή ετερότροπα και με συστηματικές προσθήκες φερτής ύλης, απόδειξη της ανάπτυξης ενός συστήματος εν εξελίξει, του οποίου τα σπέρματα έχουν αναφανεί ήδη από Το Μεγάλο Ταξίδι, τη νεανική και...
Για τον Βαγενά
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (2001)
Ο ανά χείρας τόμος περιλαμβάνει ανθολόγηση 49 δημοσιευμάτων για το λογοτεχνικό έργο του Νάσου Βαγενά. Προτιμήθηκε η βιβλιοκεντρική ομαδοποίηση των δημοσιευμάτων αντί της χρονολογικής ή της κατά συγγραφέα- έτσι προτάσσονται τρία κείμενα που αναφέρονται γενικά στη ποιητική δημιουργία του Βαγενά και ακολουθούν τα υπόλοιπα 46 που χωρίζονται σε εννέα ομάδες, όσες και τα λογοτεχνικά βιβλία του Ν.Β. [= "Πεδίον Άρεως" (4), "Η συντεχνία" (6), "Βιογραφία" (6), "Τα γόνατα της Ρωξάνης" (4), "Ο λαβύρινθος της σιωπής" (3), "Περιπλάνηση ενός μη ταξιδιώτη" (6), "Η πτώση του ιπτάμενου" (3),...
Για τον Ηλία Λάγιο
Συλλογικό έργο
Ερατώ (2005)
Δύο ποιήματα, τρεις βιβλιοκριτικές και τρία δοκίμια αποτελούν τη συμμετοχή του ίδιου του Ηλία Λάγιου στον τόμο αυτό. Όλα κείμενα της ωριμότητάς του, πολυσχιδή και πολυσήμαντα, αποτυπώνουν ευκρινώς το ίχνος του πνευματικού ανθρώπου, δίνουν ένα ισχυρό δείγμα του ποιητικού λόγου και ένα ευκρινές στίγμα της δημόσιας παρουσίας του, του δημόσιου λόγου του. Τα υπόλοιπα κείμενα αναφέρονται στο έργο του, είναι γραμμένα από κριτικούς και ομοτέχνους του, και ως σύνολο αποτελούν το κύριο σώμα της κριτικογραφίας που αφορά την ποίησή του. Η έκδοση αυτή έχει τον χαρακτήρα της τελευταία...
Για τον Σαχτούρη
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (1998)
[...] Στο ανθολόγιο της παρούσας έκδοσης περιλαμβάνονται κείμενα κριτικής, αποσπάσματα βιβλιοκρισιών και μέρη συνθετικών εργασιών, με θέμα το σύνολο σχεδόν της ποιητικής παραγωγής του Σαχτούρη. Στόχος της ανθολόγησης ήταν να εκφραστεί η πολυφωνία της κριτικής πρόσληψης και να συμπεριληφθούν όσα κείμενα θίγουν ή θέτουν θεωρητικά προβλήματα γύρω από το σαχτουρικό έργο. Όσον αφορά τις βιβλιοκρισίες έγινε προσπάθεια να περιληφθούν κρίσεις για τις περισσότερες ποιητικές συλλογές, με σκοπό την, κατά το δυνατόν, πληρέστερη ιστορική παρουσίασή τους. Ωστόσο η τακτική αυτή δεν τηρήθη...
Δέκα γραφές για τον Διονύση Σέρρα και την ποίησή του
Συλλογικό έργο
Ραπόρτο (2006)
Ο Διονύσης Σέρρας αποτελεί μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα λογοτεχνική φυσιογνωμία με πολύτιμη και πολύμορφη προσφορά στα νεοελληνικά γράμματα. Η μεγάλη κατάθεσή του με τη σημαντικότερη επανέκδοση των "Επτανησιακών Φύλλων", τα οποία υπό τη διεύθυνσή του έκλεισαν μια δεκαετία το 2005, δεν επιδέχεται της ελάχιστης αμφισβήτησης , αλλά αντιθέτως χρήζει επαίνου και αισθημάτων θαυμασμού για το ογκώδες του έργου -25 τεύχη, τα περισσότερα πολυσέλιδα-, και την ποιότητα του περιεχομένου. Ο Σέρρας εκτός από μελετητής, δοκιμιογράφος, μεταφραστής, ανθολόγος, βιβλιογράφος κατ' εξοχήν είν...
Δοκίμια κριτικής
Νικολαρεΐζης Δημήτριος 1908-1981
Γαβριηλίδης
Δοκίμια Κριτικής τιτλοφορεί το βιβλίο του ο Δ. Νικολαρεΐζης. Συγκεντρώνει σ' αυτό όλη τη δημοσιευμένη, μέχρι της στιγμής, εργασία, του: δοκίμια, μελέτες, άρθρα. Δεκατέσσερα κείμενα περιλαμβάνει ο τόμος με ποικίλα θέματα, που έχουνε όμως για επίκεντρό τους, στη μεγάλη πλειοψηφία, την ελληνική πνευματική ζωή. Κυριαρχούν, ίσως όχι τόσο σε αριθμό όσο σε βαρύτητα όσα αναφέρονται στην ποίηση. Είναι, μας το εξομολογείται και ο ίδιος, το πάθος του κριτικού (...) Στην κριτική αφιερώνει, επίσης, δυο ευρύτερα μελετήματα (...) τα οποία μας επιτρέπουν να επισημάνουμε την ευρύτητα της σκ...