Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παρούσα αφιερωματική έκδοση περιλαμβάνει, εκτός από την εργογραφία του τιμώμενου, κείμενα τα οποία αναδεικνύουν τον βαθύ κριτικό στοχασμό και την πολύπλευρη παιδαγωγική δράση του σπουδαίου φιλολόγου και δασκάλου Γ.Δ. Παγανού. [...] Αντώνης Μαστραπάς Μαρία Κ. Πεσκετζή

Το 2021 συμπληρώνονται διακόσια χρόνια από την έναρξη, όπως έχει οριοθετηθεί, του ελληνικού αγώνα για εθνική ανεξαρτησία. Η Ελληνική Επανάσταση υπήρξε γεγονός με διεθνείς διαστάσεις: οργανώθηκε στην Οδησσό και άλλα κέντρα της ελληνικής διασποράς, εμπνεύστηκε από προηγούμενες επαναστάσεις και παρακίνησε επόμενες, προκάλεσε κύματα φιλελληνισμού, αλλά και ελληνοφοβίας, όπως προσθέτω, συνδύασε ετερόχθονες και αυτόχθονες. Παράλληλα, η λογοτεχνία αποτελεί διαδικασία που συνδυάζει τη δημιουργική εσωστρέφεια της γλώσσας, στην οποία γράφεται, με τη δημιουργική εξωστρέφεια της μετάφρ...

Σ’ αυτήν εδώ τη σύναψη μιας σειράς δοκιμίων, με αφετηρία το δυτικό μυθιστόρημα μεγάλου μέρους του 20ού αιώνα, αναπτύσσεται ο ελεύθερος, δοκιμιακός λόγος ενός νεαρού ακόμα αναγνώστη, στις ασφυχτικές συνθήκες του τέλους της ελληνικής δεκαετίας του ’60. Βασικός σκοπός του δεν ήταν η κειμενική ανάλυση ή η απολογία της κειμενικής απόλαυσης, αλλά ο στοχασμός με αφορμή φιλοσοφικά ζητήματα της κοινωνικής ανθρωπολογίας, έτσι όπως τα πραγματεύτηκαν οι λογοτεχνικές φαντασίες στα μεσοπολεμικά και μεταπολεμικά χρόνια. Ο νεαρός αναγνώστης ήθελε να σκεφθεί, με τις δυνατότητές του εκείνης...

ΤΟ ΘΑΥΜΑ Εκείνος που δεν πίστεψε στο θαύμα της Κανά αρνήθηκε να πιει νερό θαύμα που όλοι το πιστεύουν είναι θαύμα του φώναζαν οι λογικοί θαύμα που ένας το αρνείται είναι θαύμα αντέτεινε αυτός, θα πέθαινε απ' τη δίψα μα ο παραγιός του καπηλειού παρατυχών τον άπιστο ελυπήθη έτρεξε του 'φερε κρασί, κρασάκι κοκκινέλι ήπιε και δρόσισε τα έγκατα δόξασε τ' όνομά Του. ευχήθηκε στους νεόνυμφους, ύψωσε το ποτήρι του ξανά, αυτό κι αν είναι θαύμα ψιθύρισε ενεός κοιτάζοντάς το αυτό κι αν είναι θαύμα, επανέλαβε καθώς στραφτάλιζε στο φως το κοκκινέλι του, καθώς αρώμ...

Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, στο πλαίσιο της πολιτιστικής τους δράσης, εμπλουτίζουν τις λογοτεχνικές τους εκδόσεις με μία ανθολογία ποιημάτων του ποιητή Ηλία Γκρή με τίτλο "Ο Ταχυδρόμος φέρνει γράμματα ποιήματα". Η ανθολογία περιλαμβάνει ποιητικά θέματα 160 ποιητών με ευθεία αναφορά ή αναγωγή στον Ταχυδρόµο, μορφή που εμπνέει διαχρονικά τους δημιουργούς. Η εν λόγω ανθολογία, ξεκινώντας από τον Διονύσιο Σολωμό, περιλαμβάνει ποιητές απ’ όλες τις περιόδους (Κ. Παλαμάς, Κ. Καβάφης, Κ. Καρυωτάκης, Γ. Σεφέρης, Ο. Ελύτης, Γ. Ρίτσος, Ν. Βρεττάκος, Α. Εμπειρίκος, Α. Αλεξάνδρου, Μ. Αν...

Η κριτική συγκομιδή είναι πλούσια, ανάλογη με τις κριτικές. Οι απόψεις πολύμορφες, συχνά διατυπωμένες ως δοκιμές. Δεν υπάρχει δηλαδή ομοφωνία αλλά αξιοσημείωτη καταγραφή γνωμών. Δεν είναι το δύσβατο της ποίησης του Φωστιέρη αλλά η έκπληξη μπροστά στο νεοφανές, η αδυναμία -ανάλογη με την αμφισβήτηση του ιδίου- μπροστά στη σύλληψη του κεντρικού μηνύματός του, εκφρασμένου από συλλογή σε συλλογή ετερότροπα και με συστηματικές προσθήκες φερτής ύλης, απόδειξη της ανάπτυξης ενός συστήματος εν εξελίξει, του οποίου τα σπέρματα έχουν αναφανεί ήδη από Το Μεγάλο Ταξίδι, τη νεανική και...

Πυρήνας του βιβλίου είναι μια διάλεξη που έδωσε ο Λεό Λόβενταλ το 1981 στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου με τίτλο "Μία ανασκόπηση της κοινωνιολογίας της λογοτεχνίας", όπου ασχολείται με την κριτική θεωρία, τη λογοτεχνία ως τέχνη και ως μαζική κουλτούρα, την κοινωνική ένταξη του ατόμου, την ιστορία των δεινών και των παθών του. Το βιβλίο πλαισιώνεται από εισαγωγή του Jurgen Habermas, μια συζήτηση του Λόβενταλ με τον Helmut Dubiel για το Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών της Φρανκφούρτης και βιογραφικά στοιχεία για το συγγραφέα.

Μετά την επιτυχημένη έκδοση "Τόποι της λογοτεχνίας", η Εταιρεία Συγγραφέων συνεχίζει με έναν δεύτερο τόμο που τιτλοφορείται "Τα πάθη στη λογοτεχνία". Εκατό συγγραφείς καταγράφουν και αναστοχάζονται, με ανέκδοτα κείμενά τους ή δημοσιευμένα σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά, πάθη όλων των εκφάνσεων. Πάθη κρυφά και φανερά, ανομολόγητες εμμονές και συνήθειες, από τα οποία ο άνθρωπος τυραννιέται, τρέφεται, παρηγορείται, εμπνέεται, κακοφορμίζει, εγκλωβίζεται· πάθη που άλλοτε προσφέρουν ψευδαισθητική διεύρυνση των αισθήσεων και περιστασιακή ευρυχωρία αισθημάτων, άλλοτε πάλι...

Το τι αποτελεί ιερό στην ποίηση του Τάσου Πορφύρη δεν είναι δύσκολο να το διακρίνουμε. Είναι η καταγωγική μνήμη της δύσβατης ηπειρώτικης ενδοχώρας, αλλά και των πλασμάτων της που έζησαν και ζουν εκεί. Για τη φαντασία του ποιητή, η ορεινή πατρίδα, η μουσική της παράδοση, οι ελεγειακοί της ρυθμοί, το μοιρολόι και το πένθος, υπήρξαν ένα είδος ακίνητου κέντρου. Ένα σημείο προς το οποίο είναι στραμμένος μόνιμα, όπως σε μαγνητική πυξίδα, ο νόστος του.

Ο Μανόλης Αναγνωστάκης είναι από τους ελάχιστους ποιητές που ευτύχησε να εισπράξει εν ζωή την εύλογη ανταπόκριση στο έργο του, εκ μέρους της λογοτεχνικής και της φιλολογικής συντεχνίας, αλλά και του αναγνωστικού κοινού. Τι, άραγε, έχει να προσθέσει ένα βιβλίο, μόλις ένδεκα χρόνια από τον θάνατό του; Κατ' αρχήν, έρχεται να αναδείξει, και να φωτίσει περαιτέρω, με σύγχρονους όρους, το ίχνος του Αναγνωστάκη, στα πεδία όπου αυτό αποτυπώθηκε, ήτοι στο πεδίο της ποίησης, αλλά και σε εκείνα της πολιτικής συμμετοχής, της αρθρογραφίας του στην Αυγή, του περιοδικού Κριτική, της κοι...

Τα Πρακτικά του 33ου Συμποσίου Ποίησης είναι αφιερωμένα στην Αλογία, ένα κεντρικό θέμα για την ποίηση και τη φύση της γλώσσας γενικότερα. 14 ειδικοί εισηγητές διερευνούν την αλογία ως παρέκκλιση στο φωνολογικό-μορφολογικό και στο συντακτικο-σημασιολογικό επίπεδο και προσπαθούν να προσδιορίσουν τα χαρακτηριστικά της στην αρχαία Ελλάδα, το δημοτικό τραγούδι, την ποίηση για παιδιά, τον υπερρεαλισμό και τη σύγχρονη ποίηση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, αλλά και από την πλευρά της ψυχανάλυσης. Μεταξύ άλλων παρουσιάζονται τα κείμενα των Γιώργου Αράγη, Αλέξη Ζήρα, Κατερίνας Συνοδι...

Για τους περισσότερους φιλοσόφους το Εγώ είναι ένας "κάτοικος" της συνείδησης. Ορισμένοι διαπιστώνουν την τυπική παρουσία του στην καρδιά των βιωμάτων σαν μια κενή αρχή ενοποίησης. Άλλοι, ψυχολόγοι ως επι το πλείστον, νομίζουν ότι ανακαλύπτουν την υλική παρουσία του, ως κέντρου επιθυμιών και ενεργημάτων, σε κάθε στιγμή του ψυχικού μας βίου. Εμείς θα θέλαμε να δείξουμε εδώ ότι το Εγώ δεν είναι ούτε τυπικά ούτε υλικά μες στη συνείδηση: βρίσκεται έξω από αυτήν, στον κόσμο. Είναι ένα ον του κόσμου, όπως το Εγώ του άλλου.

Η δημιουργική πορεία και συνακόλουθα η λογοτεχνική προσφορά ενός ποιητή κρίνεται πρωτίστως -πρέπει, ορθότερα, να κρίνεται- από την εμβέλεια του έργου του, την ποσότητα και την ποιότητά του δηλαδή, στεφανούμενες από την αναγνώριση της εποχής του, αν πρόκειται για ποιητή εν ζωή. Ωστόσο, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς ποια πρόσληψη είχε το έργο αυτό θεωρημένο με το μάτι των συνοδοιπόρων και εν όπλοις συναθλητών του ποιητών, ιδωμένο με τον φακό της κριτικής της εποχής του και, ακόμη, μελετημένο από όσους ασχολούνται στην κυριολεξία ερασιτεχνικά με τον ποιητικό λόγο. Η κατάτ...

Ο τόμος των Πρακτικών του τριακοστού δεύτερου Συμποσίου Ποίησης, με θέμα "Ποίηση και όνειρο", περιλαμβάνει τις εισηγήσεις από το σύντομο αφιέρωμα στον ποιητή και φίλο του Συμποσίου, Νικηφόρο Βρεττάκο, με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννησή του. Η Τζίνα Καλογήρου και η Βάσω Οικονομοπούλου αναλύουν το ρόλο της φύσης και της θάλασσας στο έργο του και ο μεταφραστής του έργου του στα αγγλικά, Ντέιβιντ Κόνολι, αναφέρεται στην ποιητική παραγωγή της τελευταίας δεκαετίας της ζωής του. Το θέμα του Συμποσίου αναπτύσσουν δεκαοκτώ καταξιωμένοι μελετητές που εξετάζουν την οντολογική...

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης ανήκει στους κλασικούς της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Μοναδικό επίτευγμα για έλληνα ποιητή της παλαιάς, μεταιχμιακής διασποράς, εκείνης που γνώρισε μεγάλη ακμή από τον 18ο έως τις αρχές του 20ού αιώνα, και μετά κατέρρευσε, για να την διαδεχθεί η μετεμφυλιακή μετανάστευση. Για τον "κλασικό" Καβάφη αποφάσισε ανέκκλητα η Ιστορία. Ο Καβάφης όμως δεν είναι μόνο κλασικός, είναι και μοντέρνος. Για την ακρίβεια, ένας κλασικός του μοντερνισμού. Υπήρξε καινοτόμος, καθιερώνοντας τη δική του αποκλειστική ταυτότητα. Στην ποιητική αναζήτησε και κατέκτησε έναν ιδιογ...

Ο τόμος των Πρακτικών του Τριακοστού Πρώτου Συμποσίου Ποίησης, "Ποίηση και Κρίση", ξεκινάει με μια σύντομη αναφορά στο έργο του κριτικού και δοκιμιογράφου Ανδρέα Μπελεζίνη και του ποιητή Δημήτρη Κατσαγάνη, μελών της Οργανωτικής Επιτροπής στους οποίους ήταν αφιερωμένες και οι εργασίες του. Στον τόμο προτάσσεται ακόμα μια εισήγηση για το Νίκο Γκάτσο και την Αμοργό, το κατεξοχήν ποίημα της κρίσης, επ' ευκαιρία της επετείου των εκατό χρόνων από τη γέννηση του ποιητή. Το θέμα του Συμποσίου αναπτύσσουν επιπλέον δεκαοκτώ μελετητές, επιστήμονες, δημιουργοί και ποιητές που δι...

Το βιβλίο περιλαμβάνει 33 μελέτες παλαιότερων και νεότερων νεοελληνιστών, πανεπιστημιακών και κριτικών, που συγκροτούν μια εναλλακτική, πολυπρισματική και ιστορικά προσανατολισμένη θεώρηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας του 20ού και των αρχών του 21ου αιώνα. Εστιάζει στη λογοτεχνική δημιουργία και στις σχέσεις της με την ευρωπαϊκή, στην ιστοριογραφία και στην κριτική ως διαμορφωτή λογοτεχνικών αντιλήψεων. Παράλληλα εξετάζεται το έργο που αποτέλεσε το αρχικό έναυσμα: η οκτάτομη "Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" του Αλέξανδρου Αργυρίου, στη μνήμη του οποίου αφιερώθηκε τον...