Τσούπρου Σταυρούλα Γ.
Η Σταυρούλα Γ. Τσούπρου (Αθήνα, 1968), δρ. Ελληνικής Φιλολογίας ΕΚΠΑ, είναι νεοελληνίστρια φιλόλογος, πανεπιστημιακός, δοκιμιογράφος, διηγηματογράφος και κριτικός λογοτεχνίας. Σπούδασε στην Φιλοσοφική Σχολή τού Πανεπιστημίου Αθηνών όπου και εκπόνησε την βαθμολογημένη με άριστα Διατριβή της (2005). Αρχικά εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα ως φιλόλογος της ελληνικής, της αγγλικής και της γαλλικής γλώσσας (κατέχει επίσης διπλώματα της Γερμανικής, της Ιταλικής, της Ισπανικής και της Ρωσικής γλώσσας). Κατά τα Ακαδημαϊκά Έτη 2006-2009 δίδαξε (ως Διδάσκουσα Π.Δ. 407/80) τα μαθήματα της "Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", της "Νεοελληνικής Φιλολογίας" και της "Συγκριτικής Γραμματολογίας", στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου / Καλαμάτα, ενώ, παράλληλα, στην διάρκεια των Ακαδημαϊκών ετών 2007-2011, παρέδωσε σεμινάρια σε μεταπτυχιακούς φοιτητές (με αντικείμενο την Θεωρία Λογοτεχνίας) στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης/ Τομέας Ανθρωπιστικών Σπουδών τού Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών τού Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (Κομοτηνή) και στο Τμήμα Φιλολογίας/ Τομέας Μεσαιωνικών και Νεοελληνικών Σπουδών τού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Κατά τα Ακαδημαϊκά έτη 2012-2013 και 2013-2014 δίδαξε "Ιστορία Νεότερης Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας" στην Δραματική Σχολή "Κεντρική Σκηνή", στην Αθήνα. Από το Ακαδημαϊκό έτος 2014-2015 διδάσκει το μάθημα "Νεοελληνική Φιλολογία: 19ος & 20ός αιώνας", ως μέλος Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Στο ερευνητικό έργο της έχει ασχοληθεί συστηματικά με την Θεωρία τής Λογοτεχνίας και την εφαρμογή της στην Ανάλυση των λογοτεχνικών κειμένων, ενώ έχει συμμετάσχει με Ανακοίνωση σε περισσότερα από 45 Διεθνή Συνέδρια και Διεπιστημονικές Ημερίδες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει δημοσιεύσει μελέτες της για μία σειρά παλαιότερων και σύγχρονων πεζογράφων, κυρίως, αλλά και ποιητών, ενώ συνεργάζεται τακτικά με τον ημερήσιο και περιοδικό, έντυπο και ηλεκτρονικό, Τύπο. Είναι μέλος τής Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας, της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών και της Εθνικής Εταιρίας των Ελλήνων Λογοτεχνών. Έχουν εκδοθεί τέσσερεις συλλογές δοκιμίων της: "Τάσος Αθανασιάδης. Με τα μάτια τής γενιάς μας" (2007), "Οι "παιδιάστικες" ιστορίες τού Κοσμά Πολίτη" (2007), "Δοκιμές Ανάγνωσης" (2013) και "Μεταφραστές και Διακείμενα" (Μελάνι, 2016), ενώ εκδόθηκε και η Διατριβή της, με τον τίτλο "Το Παρακείμενο και η ...-(Δια)κειμενικότητα ως Σχόλιο στο πεζογραφικό έργο τού Τάσου Αθανασιάδη (και στα 21 εγκιβωτισμένα ποιήματα του πεζογράφου)", από το Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη (2009). Την Άνοιξη του 2013 κυκλοφόρησε η πρώτη συλλογή διηγημάτων της με τον τίτλο "Σε κοιτούν" και το καλοκαίρι τού 2015 η δεύτερη συλλογή, με τον τίτλο "Οι αντίχειρες των παλαιών θεών", ενώ τον Φεβρουάριο του 2016 εκδόθηκε μία επιλογή από διηγήματά της μεταφρασμένα στην αγγλική γλώσσα, με τον τίτλο "And Tomorrow is Now" (εκδόσεις Ρώμη). Τα δύο τελευταία συστεγάστηκαν στην δίγλωσση έκδοση "Και το αύριο, τώρα είναι" (Γρηγόρης, 2017). Ακολούθησε η συλλογή με τον τίτλο "Βαριετέ" (Γρηγόρης, 2018). Επίσης, η έκδοση "William Shakespeare, Άμλετ. Το κείμενο της παράστασης του "Πειραματικού Θεάτρου" τής Μαριέττας Ριάλδη, 1971-1972", Μετάφραση: Κοσμάς Πολίτης, Επιμέλεια - Σημειώσεις - Επίμετρα: Σταυρούλα Γ. Τσούπρου, εκδόσεις Νεφέλη, 2014, η οποία κυκλοφόρησε την Άνοιξη του 2014, τιμήθηκε με τον Έπαινο Θεατρολογικού Συγγράμματος 2014 των Κριτικών Θεάτρου, της Ενώσεως Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών.
Η ποιητική του τοπίου
Συλλογικό έργο
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2019)
Η δίτομη έκδοση περιέχει τις ανακοινώσεις του Συνεδρίου "Η ποιητική του τοπίου", το οποίο ήταν το πέμπτο συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας και διοργανώθηκε σε συνεργασία με το πρόγραμμα "Νεοελληνική γραμματολογία και Ιστορία των ιδεών (15ος-19ος αι.)" του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Οι τριάντα έξι επιστημονικές μελέτες που απαρτίζουν τη δίτομη έκδοση διερευνούν τους ποικίλους και σύνθετους τρόπους πρόσληψης και αναπαράστασης του τοπίου, πραγματικού και φανταστικού, σε κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας...
Βαριετέ
Τσούπρου Σταυρούλα Γ.
Γρηγόρη (2018)
Βασικός όρος για την συμμετοχή στο πρόγραμμα θα ήταν η ανωνυμία. Το παράδειγμα της βασιλοφανουρόπιτας, δε, είχε χρησιμοποιηθεί για να δώσει, εκτός των άλλων, και μία μεταφυσική διάσταση στο όλο εγχείρημα: ποιος ξέρει εάν, όταν θα ερχόταν η ώρα τής ανάθεσης των κομματιών, δεν τύχαινε στον υποψήφιο ερμηνευτή ή την υποψήφια ερμηνεύτρια το ίδιο εκείνο κομμάτι που είχαν συγγράψει και προσφέρει ανωνύμως, κατά την συλλογή, μερικούς μήνες πριν. [...] Tα κομμάτια, εν τέλει, διορθώθηκαν, τροποποιήθηκαν και ανέβηκαν στο σανίδι τής μικρής μας σκηνής. Παίχτηκαν και ξαναπαίχτηκαν. Πο...
Και το αύριο, τώρα είναι
Τσούπρου Σταυρούλα Γ.
Γρηγόρη (2017)
Στα διηγήματα της παρούσας συλλογής πρόκειται για μία ιδιότυπη αποδεικτική διαδικασία, η οποία οδηγεί, με λογικά, αδιαμφισβήτητα επιχειρήματα στην συνειδητοποίηση της σταδιακής παρακμής τής ανθρώπινης μοίρας, ενώ ο δρόμος έως το τέλος είναι ήδη γεμάτος αδιέξοδα. Τα παραπάνω, βέβαια, δεν δείχνονται μόνον ούτε κυρίως με ρεαλιστικές απεικονίσεις, αλλά και με συμβολισμούς και παραβολές, τροφοδοτούμενες και από τους ζοφερούς διαδρόμους τού υποσυνειδήτου. Δυνατά, ψυχογραφικά κείμενα, με ευπρόσδεκτο και συγκινητικό το δοκιμιογραφικό στοιχείο, ιστορίες σύντομες και πυκνές, απλές κα...
Το παραμύθι από τους αδελφούς Grimm στην εποχή μας
Συλλογικό έργο
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2017)
Ο παρών τόμος φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν σύγχρονο και ενημερωμένο Οδηγό για τη διεπιστημονική μελέτη του παραμυθιού, για όσους το "ζουν" ως ερευνητές του (εκπαιδευτικοί, φοιτητές) αλλά και για το ευρύ αναγνωστικό κοινό. Με αφετηρία τη θεωρητική διατύπωση ότι κάθε είδος της λαϊκής αφήγησης αποτελεί μια ξεχωριστή οντολογική κατηγορία που μεσολαβεί μεταξύ της γλώσσας, των συμβόλων και της πραγματικότητας (κατά την έκφραση του Αμερικανού λαογράφου Dan Ben-Amos), το παραμύθι γίνεται αντικείμενο μελέτης ως προς τον πλούτο των μορφών, των επεξεργασιών και των σημασιών του στην ι...
Μεταφραστές και διακείμενα
Τσούπρου Σταυρούλα Γ.
Μελάνι (2016)
Το αντικείμενο της έρευνας και της ευαισθησίας της Σταυρούλας Τσούπρου είναι η συγκριτική επιστημολογική εντρύφηση στον χώρο τής μεταφρασεολογίας και των διακειμενικών ανασκαφών. Από τη μια, η σύγκριση λογοτεχνικών κειμένων, συγγραφέων, υφών, ειδών και μορφών αποδεικνύει το εύρος αλλά και την ευρηματικότητα του μελετητή και, από την άλλη, τον έλεγχο ενός ευρέος φάσματος λογοτεχνικής ύλης. Το φάσμα δεν διατρέχει μόνο το διάνυσμα από τον Παπαδιαμάντη στον Θ. Βαλτινό ή από τον Σαίξπηρ, τον Χέρμαν Μέλβιλ στον Αραγκόν, αλλά ελίσσεται ανάμεσα στην ηθογραφία, την υπερρεαλιστική...
Ζητήματα νεοελληνικής φιλολογίας
Μαρκομιχελάκη Τασούλα Μ.
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλολογίας. Τομέας Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών (2016)
Λογοτεχνικές διαδρομές
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2016)
Αυτός ο τόμος είναι αφιερωμένος στη μνήμη του Βαγγέλη Αθανασόπουλου (1946-2011), ο οποίος χάραξε νέους δρόμους έρευνας με τη συστηματική μελέτη της νεοελληνικής ποίησης και πεζογραφίας, ασχολήθηκε με τη μετάφραση και την κριτική της λογοτεχνίας, έδωσε ποιητικές συλλογές και πεζογραφήματα και υπήρξε εμπνευσμένος δάσκαλος για τους φοιτητές του, με συνεχή παρουσία στις αίθουσες της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου δίδαξε επί αρκετές δεκαετίες πεζογραφία, ποίηση και συγκριτική φιλολογία. Η έκδοση συγκεντρώνει εργασίες 52 μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, πο...
Ελληνικότητα και ετερότητα
Συλλογικό έργο
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Θεατρικών Σπουδών (2016)
Συμμετέχουν οι: Michel Espagne, Μιχαήλ Πασχάλης, Κυριακή Αθανασιάδου, Γεωργία Γκότση, Κατερίνα Καρακάση, Γιώργος Βάρσος, Αριστέα Κομνηνέλλη, Βασίλης Λέτσιος, Σοφία Ντενίση, Έρη Σταυροπούλου, Σταυρούλα Γ. Τσούπρου, Γιάννης Ξούριας, Θάλεια Ιερωνυμάκη, Θανάσης Αγάθος, Μαρία Σεχοπούλου, Άννα Σταυρακοπούλου, Νίκος Μαυρέλος, Caterina Carpinato, Αικατερίνη Μητραλέξη, Servanne Jollivet, Αθανασία Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη, Πέγκυ Καρπούζου, Γιώργος Κωστακιώτης, Ιωάννης Κυριακαντωνάκης, Βασίλειος Παππάς, Σοφία Ματθαίου, Σοφία Πατούρα, Λάμπρος Βαρελάς.
Οι αντίχειρες των παλαιών θεών
Τσούπρου Σταυρούλα Γ.
Ρώμη (2015)
Στα διηγήματα της συλλογής "Οι αντίχειρες των παλαιών θεών" πρόκειται για μία ιδιότυπη αποδεικτική διαδικασία, η οποία οδηγεί, με λογικά, αδιαμφισβήτητα επιχειρήματα στην συνειδητοποίηση της σταδιακής παρακμής τής ανθρώπινης μοίρας, ενώ ο δρόμος έως το τέλος είναι ήδη γεμάτος αδιέξοδα. Τα παραπάνω, βέβαια, δεν δείχνονται μόνον ούτε κυρίως με ρεαλιστικές απεικονίσεις, αλλά και με συμβολισμούς και παραβολές, τροφοδοτούμενες και από τους ζοφερούς διαδρόμους τού υποσυνειδήτου. Δυνατά, ψυχογραφικά κείμενα, με ευπρόσδεκτο και συγ-κινητικό το δοκιμιογραφικό στοιχείο, ιστορίες σύντ...
Narratives across space and time: Transmissions and adaptations
Συλλογικό έργο
Ακαδημία Αθηνών (2014)
[set τριών τόμων] Το 15ο Συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας των Λαϊκών Αφηγήσεων (ISFNR) που οργανώθηκε από το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών συγκέντρωσε στην Αθήνα (21-27 Ιουνίου 2009) πολλούς και εκλεκτούς επιστήμονες από πολλές χώρες. Χαρακτηρίστηκε ως ιδιαιτέρως επιτυχημένο σύμφωνα με τις δηλώσεις των συνέδρων κατά την παραμονή τους στην Αθήνα αλλά και από την επιστημονική κοινότητα με δημοσιεύματα σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά (Fabula, Δελτίο της ISFNR) ορισμένα από τα οποία αναπαράγονται με την άδεια των εκδοτών στα Πρακτικά (τόμ. Γ΄,...
Άμλετ
Shakespeare William 1564-1616
Νεφέλη (2014)
Ποια έκδοση του πρωτοτύπου να είχε μπροστά του ο Κοσμάς Πολίτης, όταν μετέφραζε τον Άμλετ; Και ποιες ήταν οι μεταφράσεις που είχαν ήδη γίνει στην ελληνική γλώσσα και θα μπορούσε να τις συμβουλευθεί; Ως προς το πρώτο από τα δύο αυτά ερωτήματα, βρισκόμαστε περίπου στην ίδια θέση με τον Γ. Π. Σαββίδη, όταν, κατά την επιμέλεια της έκδοσης της μετάφρασης του Άμλετ από τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη, άφηνε το ίδιο ερώτημα αναπάντητο· κάποιες φορές, μάλιστα, κατά την παρούσα έρευνα, οδηγηθήκαμε στην υπόθεση ότι Κοσμάς Πολίτης και Κωνσταντίνος Θεοτόκης, ανεξάρτητα από την χρονική απόσταση...
Κ. Π. Καβάφης
Συλλογικό έργο
poema (2013)
Ο Κωνσταντίνος Καβάφης ανήκει στους κλασικούς της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Μοναδικό επίτευγμα για έλληνα ποιητή της παλαιάς, μεταιχμιακής διασποράς, εκείνης που γνώρισε μεγάλη ακμή από τον 18ο έως τις αρχές του 20ού αιώνα, και μετά κατέρρευσε, για να την διαδεχθεί η μετεμφυλιακή μετανάστευση. Για τον "κλασικό" Καβάφη αποφάσισε ανέκκλητα η Ιστορία. Ο Καβάφης όμως δεν είναι μόνο κλασικός, είναι και μοντέρνος. Για την ακρίβεια, ένας κλασικός του μοντερνισμού. Υπήρξε καινοτόμος, καθιερώνοντας τη δική του αποκλειστική ταυτότητα. Στην ποιητική αναζήτησε και κατέκτησε έναν ιδιογ...
Σε κοιτούν
Τσούπρου Σταυρούλα Γ.
Γρηγόρη (2013)
«Γιατί έπρεπε να την τραβήξει κάτι έξω από εκεί. Γιατί όλο και λιγότερο τα κατάφερνε μόνη της. Γιατί όλο και αυξανόταν o χρόνος τής επαναφοράς. Γιατί όλο και αδυνάτιζε η ψυχή της. Γιατί όλο και πιο συχνά αναρωτιόταν αν ήθελε να ξαναπεράσει τα ίδια την επόμενη φορά. Γιατί όλο και πιο πολύ τον έτρεμε τον Φόβο που θα ερχόταν. Που θα ερχόταν οπωσδήποτε, όσο καλά και αν οχυρωνόταν εκείνη, όσον χρόνο και σκέψη και αν επένδυε στην απώθησή του.» «Οι ιστορίες είναι τα πιο άγρια πράγματα του κόσμου! [...] Οι ιστορίες κυνηγούν και δαγκώνουν και σκοτώνουν.» Πάτρικ Νες,...
Δοκιμές ανάγνωσης
Τσούπρου Σταυρούλα Γ.
Γρηγόρη (2013)
"Όλα όσα έχουν γραφτεί σβήνονται αργά, με το πέρασμα των αιώνων, ή γρήγορα, σε λίγα λεπτά. Όλα τα γραπτά το Πνεύμα τού σύμπαντος τα διαβάζει, διαβλέπει την εξαφάνισή τους και γελά. Για μας, είναι καλό να έχουμε διαβάσει μερικά και να έχουμε κατανοήσει το νόημά τους. Το νόημα που διαφεύγει από κάθε γραφή, αλλά είναι ωστόσο συνυφασμένο μ' αυτήν, είναι πάντοτε το ίδιο. [...] Αυτό που είναι ενδιαφέρον, είναι η ανανέωση. Αυτό που είναι συναρπαστικό, είναι κάθε επανάσταση στις γλώσσες και τις τέχνες. Αυτό που είναι μαγευτικό, είναι όλα τα παιχνίδια των καλλιτεχνών. Αυτό που θέλου...