Στεφάνου Λύντια 1927-2013
Stefánou Lýntia
Η ποιήτρια, δοκιμιογράφος και μεταφράστρια Λύντια Στεφάνου (1927-2013) γεννήθηκε στην Αθήνα με πατρικό όνομα Γεωργούλη. Τέλειωσε το πειραματικό γυμνάσιο του Πανεπιστημίου Αθηνών, τη Σχολή Ρυθμικής και Ορχηστικής Τέχνης της Κούλας Πράτσικα, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (1943-1946), το Ελληνοαμερικανικό Κολέγιο Pierce (1946-1947) και τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (νομική και πολιτικές επιστήμες, 1945-1949). Ακολουθώντας τον διπλωμάτη σύζυγό της Αλέξανδρο Στεφάνου, ταξίδεψε μαζί του στην Ιερουσαλήμ, την Άγκυρα, τη Λευκωσία, τη Σόφια, τη Γενεύη, το Λονδίνο και την Καμπέρα της Αυστραλίας, μεταξύ 1953-1979. Ιδρύτρια της γκαλερί Μέρλιν (1963), και ιδρυτικό μέλος των περιοδικών "Παλμός" (1944-1945), "Αιγαίο" (1945) και "Στάχυς" (1950-1951). Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1944 με δημοσιεύσεις στο περιοδικό "Νεανική Φωνή" και στον "Παλμό". Το 1958 κυκλοφόρησε η πρώτη ποιητική συλλογή της, με τίτλο "Ποιήματα". Ακολούθησαν οι συλλογές "Τοπία από την καταγωγή και την περιπλάνηση του Υκ" (1965), "Έξι επεισόδια από τον κύκλο των τεράτων" (1971), "Τα μεγάφωνα" (1973), "Οι λέξεις και τα πράγματα" (1983) και τα δοκιμιακά κείμενα "Το πρόβλημα της μεθόδου στη μελέτη της ποίησης" (1972), "Γενικά και ειδικά για την ποίηση" (1993). Μετέφρασε στα ελληνικά έργα των Guillaume Apollinaire, C. M. Bowra, Claude Mosse, Jacqueline de Romilly και Dylan Thomas. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά "Τομές", "Ζυγός", "Νέα Ποίηση", "Νέα Ελληνικά", "Εποχές", κ.ά. Το 1973 τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Κριτικής-Δοκιμίου για τη μελέτη της "Το πρόβλημα της μεθόδου στη μελέτη της ποίησης" και το 1994 με το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου για το "Γενικά και ειδικά για την ποίηση". Η Λύντια Στεφάνου τοποθετείται στη μεταπολεμική ελληνική ποίηση. Στην πρώτη της ποιητική συλλογή αντλεί τη θεματική της από τα βιώματα της περιόδου της γερμανικής κατοχής, ενώ στην πορεία του έργου της στράφηκε προς την προσπάθεια απεικόνισης του αδιεξόδου του ανθρώπου μπροστά στις απάνθρωπες συνθήκες ζωής του σύγχρονου κόσμου. Βασικό χαρακτηριστικό της γραφής της είναι ο συνδυασμός του λυρικού στοιχείου με τη θεωρητική σκέψη, η οποία πηγάζει από τη θητεία της στη λογοτεχνική κριτική και τη θεωρία της λογοτεχνίας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ήταν ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη του Συμποσίου Ποίησης στην Πάτρα, στο οποίο παρουσίασε το έργο πολλών νέων ποιητών. Επίσης, πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Εταιρείας Συγγραφέων το 1981 και έπαιξε σημαντικό ρόλο στη θέσπιση της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης το 1997, προτείνοντας να καθιερωθεί η 21η Μαρτίου, ημέρα της εαρινής ισημερίας, ως η ημέρα εορτασμού της ποίησης. Πέθανε στην Αθήνα το πρωί της 6ης Φεβρουαρίου 2013, από τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε, σε ηλικία 86 ετών. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Λύντιας Στεφάνου βλ. Αλέξανδρος Αργυρίου, "Λύντια Στεφάνου", στο "Η ελληνική ποίηση· Η πρώτη μεταπολεμική γενιά", Αθήνα, Σοκόλης, 1982, Αλέξης Ζήρας, "Στεφάνου Λύντια", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ.9α, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, και Αλέξης Ζήρας, "Στεφάνου Λύντια", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα, εκδ. Πατάκη, 2007. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, ΕΚΕΒΙ).
Ποιήματα
Thomas Dylan Marlais 1914-1953
Σοκόλη (2020)
"Η γνωριμία με την ποίηση του Ντύλαν Τόμας πηγαίνει μακριά πίσω στον χρόνο, όταν στην τελευταία τάξη του γυμνασίου βρέθηκα στο γνωστό σαν "πατάρι" καφενείο του Λουμίδη μαζί με μια παρέα συνομήλικων κοριτσιών που διάβαζαν ποίηση, κυρίως Ελύτη και Γκάτσο. Και οι δύο κάθονταν στο ίδιο πάντα τραπέζι κάθε μεσημέρι (μαζί με άλλους ποιητές, καλλιτέχνες, διανοούμενους) και μας είχαν δεχτεί στην παρέα τους. Στην Αθήνα είχαν αρχίσει να φτάνουν νέα βιβλία, τα πρώτα μετά τον πόλεμο -Έλιοτ, Λόρκα, Ντύλαν Τόμας- και, αν θυμάμαι καλά, χάρη στον Νίκο Γκάτσο είχα την τύχη να ρίξω μια ματιά...
Κριτικές μελέτες και σημειώματα
Στεφάνου Λύντια 1927-2013
Σοκόλη (2020)
Η ποιήτρια, μεταφράστρια και θεωρητικός της ποίησης Λύντια Στεφάνου (1927-2013) είναι μια από τις σημαντικότερες πνευματικές φυσιογνωμίες της Α΄ Μεταπολεμικής Γενιάς, με έντονη παρουσία στην πνευματική ζωή του τόπου: ήταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας, του Ελληνικού Τομέα της Byron Society και της Ο.Ε. του Συμποσίου Ποίησης. Ήταν επίσης μέλος της συντακτικής ομάδας πολλών περιοδικών. Πρωτοστάτησε στη θέσπιση της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης. Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται 37 αθησαύριστα και ανέκδο...
Η καθιστή γυναίκα
Apollinaire Guillaume 1880-1918
Φαρφουλάς (2019)
Γλυκιά ποίηση! Η ωραιότερη από τις τέχνες! Εσύ που αναδεύεις µέσα µας τη δύναµη της δηµιουργίας και µας φέρνεις κοντά στη θεότητα, οι απογοητεύσεις δεν σκότωσαν τον έρωτα που είχα για σένα από τα πρώτα παιδικά µου χρόνια! Ο πόλεµος αύξησε κιόλας την κυριαρχία της ποίησης πάνω µου, κι εξαιτίας του, όσο κι εξαιτίας της, είναι που ο ουρανός µπερδεύεται πια µε το έναστρο κεφάλι µου. Γλυκιά ποίηση! Λυπούµαι που η αβεβαιότητα των καιρών δεν µου επιτρέπει να αφεθώ στις δικές σου εµπνεύσεις για το περιεχόµενο τούτου του βιβλίου, αλλά ο πόλεµος εξακολουθεί. Πρέπει, πριν επιστρέψω σ’...
Άπαντα τα ποιήματα: Ανέκδοτα και νεανικά
Στεφάνου Λύντια 1927-2013
Γαβριηλίδης (2018)
ΑΝΑΜΟΝΗ Βαριά σαλεύει γύρω κάποια πλάση, το πιάνο και το μούχρωμα· κι ακόμα στο δωμάτιο κάποια βήματα δισταχτικά σιγοπηγαίνουν κι εμπρός και πίσω· κι από του Ραδιόφωνου που αγκομαχάει, την άγρια μελωδιά κι από του Σούρουπου τα σταχτομηνύματα κι απ’ της ψυχής τη σκοτεινή αγωνία μια προσμονή θανατερή ξεχύνεται κι όλα θαρρείς πως μέσα εδώ, πεθαίνουν· μη γελαστείς· την Αγωνία πρόσεχε που αγκομαχάει, μονάχα Ναι, προσμένουν. Νοέμβρης 1942
Λόγος για την Ύδρα
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2008)
Ένας συγκλονιστικός τόμος για το "ιδιότυπο" νησί του Aργοσαρωνικού, που έχουν δοξάσει με το πέρασμα και τη, συχνά, μακρά παραμονή τους σε αυτό μεγάλοι δημιουργοί από τον παγκόσμιο χώρο του κινηματογράφου, του θεάτρου, της μουσικής, της λογοτεχνίας και των εικαστικών τεχνών. H βραχώδης Ύδρα με τα ανηφορικά της καλντερίμια, που κάνουν το νησί απρόσιτο και απροσπέλαστο από κάθε τροχοφόρο, έχει εμπνεύσει στο μάκρος της ιστορημένης της ζωής πλήθος ποιητών, πεζογράφων, ταξιδιωτικών συγγραφέων και ιστοριογράφων. Ένα πολύ δυνατό απάνθισμα από κείμενά τους αποτελεί το βιβλίο αυτό. H...
Η ιστορία ενός λαού
Woodhouse Christopher Montague 1917-2001
Τουρίκη (2008)
Ποιο θα μπορούσε να είναι το κεντρικό θέμα μιας ιστορίας της Ελλάδας; Ένας λαός, μια φυλή, μια γλώσσα, μια θρησκεία, ένας πολιτισμός, μια ιδέα; Κατά καιρούς όλα αυτά έχουν χρησιμοποιηθεί. Κάτι απ’ όλα θα πρέπει να αποτελεί μέρος της απάντησης. Κανένα όμως δεν αρκεί από μόνο του. Όλα αποδεικνύονται σε διάφορους βαθμούς ανεπαρκή. Και όμως, κατά κάποιαν έννοια στις ρίζες του όλου θέματος βρίσκεται μια ιδέα. Μια ιδέα απλή, σχεδόν απλοϊκή, που μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: Έλληνας είναι όποιος θεωρεί τον εαυτό του Έλληνα. Αυτός είναι ο μόνος εφαρμόσιμος ορισμός. Και ο ελληνικός...
Η ποίηση των ύμνων
Συλλογικό έργο
Περί Τεχνών (2005)
Το Συμπόσιο Ποίησης προσπαθεί, παρόλη τη μακρόχρονη πορεία του, να ανανεώνεται κάθε χρόνο στη θεματική και στα πρόσωπα των εισηγητών. Πιστεύουμε ότι οι εισηγήσεις που περιλαμβάνονται σ' αυτό τον τόμο δικαιολογούν, με την ποιότητα και την ποικιλία τους, τη συνέχισή του μετά από τόσα χρόνια και ότι θα συμβάλουν, όπως και άλλοι τόμοι Πρακτικών του Συμποσίου στο παρελθόν, στη βιβλιογραφία ενός τόσο σημαντικού θέματος όπως είναι η ποίηση των Ύμνων. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)
Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Κοτζιά
Συλλογικό έργο
Κέδρος (1994)
Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που ο Αλέξανδρος Κοτζιάς έφυγε από κοντά μας, και το κενό που άνοιξε ο παράλογος χαμός του γίνεται όλο και βαθύτερο. Το συναισθανόμαστε με οδύνη, εμείς που είχαμε την τιμή να εκδώσουμε το σύνολο του πεζογραφικού του έργου και είδαμε πάντα στο πρόσωπό του όχι μόνον έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του τόπου, αλλά κι έναν ανεκτίμητο φίλο, ο οποίος δεν έπαφε να μας εμψυχώνει με τη σεμνή ανθρώπινη παρουσία του. Να γιατί, ύστερα από τη μεταθανάτια έκδοση της νουβέλας "Το σοκάκι", με την οποία ολοκληρώθηκε -αλίμονο, οριστικά- αυτό το έ...
Η καθιστή γυναίκα
Apollinaire Guillaume 1880-1918
Ερμείας (1990)
Η Ελβίρα καθόταν μπροστά στο καβαλέτο της και ο Νικόλας σκέφθηκε άθελά του την "Καθιστή γυναίκα", τη φιγούρα πάνω στο ελβετικό νόμισμα που όταν ήταν μικρός έπρεπε να προσέχει να μην τυχόν του το φορτώσει κανείς. Η Ελβίρα, είπε μέσα του, θα υπάρχει για πάντα. Είναι, σε υπέρτατο βαθμό, σαν όλες τις γυναίκες. Σαν την "Καθιστή γυναίκα" του ελβετικού πεντόφραγκου, είναι ψεύτικες και δεν περνούν.