Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται 36 ανακοινώσεις που παρουσιάστηκαν στο Ε΄ Συνέδριο Ιστορίας της Τέχνης, με τίτλο "Ζητήματα ιστορίας, μεθοδολογίας, ιστοριογραφίας", το οποίο οργανώθηκε από την Εταιρεία Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης το 2016 και πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη. Το βιβλίο δεν επιδιώκει μόνο να αποτυπώσει τις εργασίες του συνεδρίου, αλλά κυρίως να αποτελέσει μια βάση προβληματισμού για περαιτέρω μελέτη και έρευνα από όσους ασχολούνται με την ιστορία της τέχνης και παράλληλα ένα βιβλίο ενδιαφέρον για το ευρύτερο κοινό. Οι ιστορικές μελέτες που παρουσιάζονται κ...

Η Νίκη Λοϊζίδη υπηρετεί την ιστορία της τέχνης στην Ελλάδα και την Κύπρο για σχεδόν σαράντα χρόνια. Ο τόμος αυτός αποτελεί έναν φόρο τιμής σε αυτή τη μακρά πορεία. Το ερευνητικό και διδακτικό έργο της Νίκης Λοϊζίδη περιλαμβάνει την επιστημονική της δραστηριότητα (δημοσιεύσεις, επιμέλειες βιβλίων, διδασκαλία, οργανωτικό και διοικητικό έργο, επίβλεψη διατριβών, συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα αλλά και επιμέλειες εκθέσεων, επιφυλλιδογραφία και τεχνοκριτική) και εμπλουτίζεται με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ακαδημαϊκών προγραμμάτων ιστορίας της τέχνης σε προπτυχιακό κ...

Η εικόνα μιας γυναίκας να "ιππεύει" έναν άνδρα δημιουργεί δίχως άλλο πολύπλοκους συνειρμούς. Όταν όμως το ρόλο του υποζυγίου παίζει το ενσαρκωμένο υπόδειγμα της δυτικής φιλοσοφικής παράδοσης, δηλαδή ο ίδιος ο Αριστοτέλης, το ζήτημα γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο. Πώς και πότε ο Αριστοτέλης βρέθηκε σε αυτή την παράδοξη θέση; Ποιά είναι άραγε η γυναίκα που τον "υποτάσσει" με τέτοιον τρόπο; Και γιατί το θέμα αυτό, η ιστορία δηλαδή της νεαρής Φυλλίδας και του γηραιού Αριστοτέλη, επιβίωσε επί αιώνες σε εκατοντάδες εικαστικές αναπαραστάσεις; Το ξετύλιγμα του νήματος μάς οδηγεί στις...

O τόμος σχεδιάστηκε και εκδόθηκε με αφορμή τη συμμετοχή της Ελλάδας ως προσκεκλημένης χώρας στο Φεστιβάλ Ιστορίας της Τέχνης - Φονταινεμπλώ τον Ιούνιο του 2018 (Festival de l’Histoire de l’Art, 2018). Στόχος της έκδοσης είναι να προσφέρει στο διεθνές κοινό μια περιεκτική και τεκμηριωμένη παρουσίαση της ιστορικής ανέλιξης, του τρόπου οργάνωσης και των κατακτήσεων της επιστήμης της ιστορίας της τέχνης στη χώρα μας. Στον τόμο περιλαμβάνονται άρθρα για την ιστοριογραφία, την ιστορία και τη διδασκαλία της ιστορίας της τέχνης των: Νίκου Δασκαλοθανάση, Ευγένιου Ματθιόπουλου, Λε...

Ξαφνιαζόμαστε τα τελευταία χρόνια όποτε συνειδητοποιούμε την απήχηση που εξακολουθούν να έχουν σε ολοένα και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι φυλετικές θεωρίες και οι ρατσιστικές αντιλήψεις. Οι ιδέες που ταξινομούν τις ανθρώπινες ομάδες σε φυλές σύμφωνα με τα εξωτερικά τους φυσικά χαρακτηριστικά, και τις ιεραρχούν ανάγοντας τα χαρακτηριστικά αυτά σε διανοητική ικανότητα, πολιτισμικό επίπεδο και κοινωνική οργάνωση, είναι προϊόν του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας. Στη Δύση, επί έναν περίπου αιώνα, αποτέλεσαν απολύτως αποδεκτές και έγκυρες επιστημονικ...

Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στο νέο βιβλίο του Νίκου Δασκαλοθανάση έχουν γραφτεί σε άτακτα χρονικά διαστήματα, τα περισσότερα την τελευταία επταετία. Τρία είναι τα κοινά τους χαρακτηριστικά: κατά πρώτον, έχουν γραφτεί από τον ίδιο άνθρωπο (ό,τι και αν σημαίνει αυτό), κατά δεύτερο, αφορούν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο την ιστορία της τέχνης και, κατά τρίτο, ενώ αρκετά από αυτά προορίζονταν να δημοσιευθούν τελικώς έμειναν (με δύο εξαιρέσεις) αδημοσίευτα (ορισμένα μάλιστα δεν έφτασαν καν στο ακροατήριο παρότι αυτός ήταν ο αρχικός τους προορισμός). Ατύχησαν, με δυο λόγια....

Τι είναι η ιστορία της τέχνης; Ό,τι αφηγείται ο Πλίνιος, ό,τι περιλαμβάνει ο Bαζάρι στους Βίους του ή μήπως η Ιστορία της τέχνης των αρχαίων, το κύκνειο άσμα του Βίνκελμαν; Είναι βέβαιο ότι τα γραπτά όλων αυτών των συγγραφέων συνδέονται τόσο με την τέχνη όσο και με την ιστορία της. Ωστόσο το θέμα τού ανά χείρας βιβλίου είναι διαφορετικό. Αφορά το πώς η ιστορία της τέχνης συγκροτείται ως επιστήμη, το πώς δηλαδή προσδιορίζει το πεδίο μελέτης της, ταξινομεί το αχανές υλικό της, αναπτύσσει τον δικό της θεωρητικό λόγο. Θέση του συγγραφέα είναι ότι η διαδικασία αυτή πρέπει απαραι...

Ο τόμος αυτός συγκεντρώνει κείμενα σεμιναριακών διαλέξεων που έγιναν στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού κύκλου σπουδών της Μουσειολογίας το 2006 που πραγματεύονται όψεις της σύγχρονης τέχνης, ιστορικές μελέτες που έγιναν στο πλαίσιο συζητήσεων και εργασιών στο Τμήμα και το μεταπτυχιακό μας πρόγραμμα, καθώς και τρεις από τις ανακοινώσεις σε επιστημονική ημερίδα που οργάνωσε ο Δ΄ Τομέας του Τμήματος Αρχιτεκτόνων τον Ιανουάριο του 2004 με θέμα "Ιστορία της Τέχνης και Πολιτισμικές Σπουδές".

Περιέχονται τα κείμενα: Ο Νικόλαος Μουτσόπουλος για τον Νίκο Εγγονόπουλο (τη συνέντευξη πήρε ο Λευτέρης Ξανθόπουλος) Ο Νάνος Βαλαωρίτης για τον Εγγονόπουλο (τη συνέντευξη πήρε ο Λευτέρης Ξανθόπουλος) Α': Ο ζωγράφος Νίκος Εγγονόπουλος - Wieland Schmied, "Ανάμεσα στον υπερρεαλισμό και το Βυζάντιο, στο θέατρο και το φολκόρ: σκέψεις για τον Νίκο Εγγονόπουλο". - Νίκη Λοϊζίδη, "Το χιούμορ ως μηχανισμός υπέρβασης της "έξαλλης ελληνολατρίας" του Νίκου Εγγονόπουλου" - Νίκος Δασκαλοθανάσης, "Ο Εγγονόπουλος σουρεαλιστής;" - Σωτήρης Σόρογκας, "Ο Εγγονόπουλος και η παράδοση"...

Στο Α΄ Συνέδριο των Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης, ο Νίκος Χατζηνικολάου είχε θέσει ένα ερώτημα -οντολογικού όσο και ακαδημαϊκού/θεσµικού χαρακτήρα- το οποίο είχε εύλογα συνδέσει με το πρόβλημα "ταυτότητας" των ελλήνων ιστορικών της τέχνης. Όπως ο ίδιος αναφέρει, εκ των υστέρων διεπίστωσε ότι το ερώτημα "Ποιοι είµαστε, πού βρισκόμαστε και ποια προοπτική έχουμε" αποτελούσε (όλως τυχαίως) παράφραση του γνωστού έργου του Gauguin Από πού ερχόμαστε; Τι είμαστε; Πού πηγαίνουµε; και κατά συνέπεια η σύνθεση αυτή θα μπορούσε, τουλάχιστον εν μέρει, να προταθεί για έµβληµα του Α΄ Συνεδρίου...

Το 2004 συμπληρωνόταν μισός αιώνας από τον θάνατο του Αντώνη Μπενάκη, ιδρυτή του Μουσείου Μπενάκη. Το Ίδρυμα, που αποτέλεσε έναν από τους καρπούς του οράματός του, αποφάσισε να τιμήσει τη μνήμη του με μια σειρά εκδηλώσεων, ομόλογων με τη φυσιογνωμία και την αποστολή του. Ανάμεσα σ' αυτές, η έκθεση "Ομοιότητα περίπου. Εκδοχές ενός πορτρέτου του Αντώνη Μπενάκη" (2 Δεκεμβρίου 2004 - 30 Ιανουαρίου 2005), της οποίας την επιμέλεια είχε ο ιστορικός τέχνης Θανάσης Μουτσόπουλος. Η έκθεση στόχευε στη διερεύνηση των δυνατοτήτων και των προσανατολισμών της αναπαράστασης της ανθρώπινης...

Ο Clement Greenberg υπήρξε, χωρίς υπερβολή, ο σημαντικότερος αμερικανός τεχνοκριτικός της εποχής μας. Είναι εκείνος που όχι μόνο "ανακάλυψε" καλλιτέχνες όπως ο Jackson Pollock αλλά και συγκρότησε μια ολοκληρωμένη καλλιτεχνική θεωρία, ικανή να στηρίξει την ανάδυση της αμερικανικής μεταπολεμικής καλλιτεχνικής σκηνής -με αιχμή του δόρατος τον "αφηρημένο εξπρεσιονισμό". Με τα κείμενα που δημοσίευσε σε περιοδικά όπως τα "Partisan Review", "The Nation", "Commentary", "Arts", "ARTnews" The New Leader και Artforum, ο Greenberg δημιούργησε ένα πρότυπο φορμαλιστικής τεχνοκριτικής που...

Ο Clement Greenberg υπήρξε, χωρίς υπερβολή, ο σημαντικότερος αμερικανός τεχνοκριτικός της εποχής μας. Είναι εκείνος που όχι μόνο "ανακάλυψε" καλλιτέχνες όπως ο Jackson Pollock αλλά και συγκρότησε μια ολοκληρωμένη καλλιτεχνική θεωρία, ικανή να στηρίξει την ανάδυση της αμερικανικής μεταπολεμικής καλλιτεχνικής σκηνής -με αιχμή του δόρατος τον "αφηρημένο εξπρεσιονισμό". Με τα κείμενα που δημοσίευσε σε περιοδικά όπως τα "Partisan Review", "The Nation", "Commentary", "Arts", "ARTnews" The New Leader και Artforum, ο Greenberg δημιούργησε ένα πρότυπο φορμαλιστικής τεχνοκριτικής που...

Ένας Γερμανός φιλόσοφος, ο Martin Heidegger, βλέπει έναν πίνακα του Ολλανδού ζωγράφου Van Gogh που απεικονίζει ένα ζευγάρι παπούτσια. Ο πίνακας τον εντυπωσιάζει και του αφιερώνει ένα εκτενές σχόλιο. Ένας Αμερικανός ιστορικός τέχνης, ο Meyer Schapiro, διαβάζει το σχόλιο του φιλοσόφου και διατυπώνει γραπτώς τις αντιρρήσεις του. Ένας Γάλλος φιλόσοφος, ο Jacques Derrida, διαφωνεί και με τους δύο, προχωρεί σε μια συγκριτική ανάγνωση των θέσεών τους και συγγράφει επ' αυτού ένα δοκίμιο. Τέλος ο Αμερικανός ιστορικός, ο Σαπίρο, επανέρχεται -έχοντας υπόψη του, χωρίς να το ομολογεί, τ...

Ένας Γερμανός φιλόσοφος, ο Martin Heidegger, βλέπει έναν πίνακα του Ολλανδού ζωγράφου Van Gogh που απεικονίζει ένα ζευγάρι παπούτσια. Ο πίνακας τον εντυπωσιάζει και του αφιερώνει ένα εκτενές σχόλιο. Ένας Αμερικανός ιστορικός τέχνης, ο Meyer Schapiro, διαβάζει το σχόλιο του φιλοσόφου και διατυπώνει γραπτώς τις αντιρρήσεις του. Ένας Γάλλος φιλόσοφος, ο Jacques Derrida, διαφωνεί και με τους δύο, προχωρεί σε μια συγκριτική ανάγνωση των θέσεών τους και συγγράφει επ' αυτού ένα δοκίμιο. Τέλος ο Αμερικανός ιστορικός, ο Σαπίρο, επανέρχεται -έχοντας υπόψη του, χωρίς να το ομολογεί, τ...

Η ανθολογία περιλαμβάνει τα σημαντικότερα κείμενα που συγκροτούν τη θεωρία της μινιμαλιστικής και της εννοιολογικής τέχνης γραμμένα κυρίως τους ίδιους τους καλλιτέχνες που συμμετείχαν στις μείζονες καλλιτεχνικές ρήξεις της δεκαετίας του 1960. Από τον Ντόναλντ Τζαντ ώς τον Σολ Λε Ουίτ και από τον Ρόμπερτ Μόρις ώς τον Τζόζεφ Κοσούτ και την ομάδα Art & Language, οι καλλιτέχνες αυτοί υποστηρίζουν θεωρητικά την καλλιτεχνική τους πρακτική, μέσω της οποίας για πρώτη φορά (στην ιστορία της δυτικής τέχνης) οι παλαιές κατηγορίες "ζωγραφική" και "γλυπτική" δέχονται μια τόσο σφοδρή και...

Ο στόχος του εικαστικού ερευνητικού εργαστηρίου "Η Μετάβαση της Αθήνας 2003-2004", που οργάνωσε το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης "a-station", ήταν η διαμόρφωση ενός δια- καλλιτεχνικού πεδίου έρευνας της μετάλλαξης της πόλης στα πλαίσια μιας συλλογικής εικαστικής διαδικασίας με την ανοικτή συμμετοχή αρχιτεκτόνων, εικαστικών, φωτογράφων, σκηνοθετών. Το πεδίο έρευνας επικεντρώθηκε στην κατανόηση, τη διαχείριση και την καταγραφή των νέων χωρικών και κοινωνικών δεδομένων. Ο ορισμός του πεδίου δράσης, η εύρεση των μεθόδων εργασίας και η ανάπτυξη θεωρητικού λόγου αποτέλεσαν βασικούς άξ...

Ο τόμος περιλαμβάνει μια συνομιλία του Γιώργου Χατζημιχάλη με την επιμελήτρια Κατερίνα Κοσκινά, και τα κείμενα: Daniel Marzona: "Νοσοκομείο", Σάββας Μιχαήλ: "Collegium Nosocomium". "Η Μπιενάλε Βενετίας, στην οποία η Ελλάδα συμμετέχει σχεδόν ανελλιπώς από το 1934, αποτελεί αναμφισβήτητα μία κορυφαία διεθνή εικαστική συνάντηση, η οποία προσφέρει μία εξαιρετική ευκαιρία συνεύρεσης και διαλόγου μεταξύ των καλλιτεχνών της διεθνούς πολιτιστικής κοινότητας. Στη φετινή 51η Μπιενάλε η χώρα μας παρουσιάζει, σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Κατερίνας Κοσκινά, το έργο "Νοσοκομείο...

Η φύση περιέβαλλε ανέκαθεν τον άνθρωπο. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο άνθρωπος κατείχε ανέκαθεν υποχρεωτικά και την έννοια του τοπίου. Οι πρώιμοι αγροτικοί πληθυσμοί δεν ατένιζαν την φύση ως τοπίο. Ζούσαν μέσα σ' αυτήν. Όσο ισχυρότερη ήταν η σχέση των ανθρώπων με τη φύση τόσο ασθενέστερη ήταν η παρουσία του τοπίου στο εννοιολογικό τους σύμπαν. Το τοπίο αποτελεί μια ιστορικά νοηματοδοτημένη αναπαράσταση του ανθρώπινου περιβάλλοντος, ορίζει δηλαδή τη συγκεκριμένη σχέση που ο άνθρωπος συγκροτεί με το περιβάλλον του σε μια στιγμή της ιστορικής του πορείας. Όποιος θελήσει να προσεγγίσ...