Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Στον μικρό αυτό τόμο προσπάθησα να χωρέσω το ευρύτερο και πιο αντιπροσωπευτικό μέρος της τρισχιλιετούς ελληνικής ποιητικής παραγωγής, στο θέμα του έρωτα. Από τον ομηρικό μονόλογο της Ανδρομάχης, το περίφημο χορικό της "Αντιγόνης" του Σοφοκλή, τους αρχαίους λυρικούς, τον μονόλογο της Αρετούσας, και τα δημοτικά τραγούδια, μέχρι τους λαϊκούς τραγουδοποιούς, και τους νεότερους και σύγχρονους ποιητές, ξετυλίγονται όλες οι πτυχές του πολυτραγουδισμένου έρωτα: παθιασμένος, ανεκπλήρωτος, ρομαντικός, χυδαίος, απροσδόκητος, παιγνιώδης, ανιδιοτελής, αστείος, δολοφονικός, πληρωμέ...

Ο τρίτος από τους τέσσερις προγραμματισμένος συνολικά τόμους της "Ανθολογίας της ελληνικής ποίησης" του 20ού αιώνα. Σ' αυτόν τον τόμο, που περιλαμβάνει την κρίσιμη περίοδο 1940-1970 (πόλεμος, γερμανική κατοχή, αντίσταση, εμφύλιος, δικτατορία του '67), ανθολογούνται, κατά σειρά εμφάνισής τους στα γράμματα, με τα χαρακτηριστικότερα ποιήματά τους οι σημαντικότεροι ποιητές-εκπρόσωποι της πρώτης και της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς.

Πρέπει από την πρώτη στιγμή να διευκρινιστεί πως τα γραπτά που συγκεντρώνονται σε τούτο το βιβλίο δε διεκδικούν σε καμμία περίπτωση κανέναν τίτλο παραπάνω από το βάρος και το περιεχόμενο που έχουν οι λέξεις: άρθρα και σημειώματα. "Θίγουν" απλώς τα θέματα, δεν τα εξαντλούν, ούτε υπήρξε άλλωστε μια τέτοια πρόθεση ή επιδίωξη από την πλευρά του συγγραφέα. Αυτά, για να κατανοηθεί καλύτερα η "σκοπιμότητα" της έκδοσης του παρόντος βιβλίου, που έχει πολύ περισσότερο χαρακτήρα και ύφος ντοκουμέντου με προορισμό την εκλαΐκευση και τη μαχητική προβολή ορισμένων απόψεων μέσα στα πλα...

Η Εταιρεία Συγγραφέων, με την έκθεση "Βίοι Παράλληλοι" τιμά την τριπλή σχέση λέξεων, ήχων και εικόνων παρουσιάζοντας εκείνα τα μέλη της που διαθέτουν διπλή ή τριπλή καλλιτεχνική ιδιότητα. Δηλαδή δεν είναι μόνο εργάτες της πένας ή του πληκτρολογίου αλλά επιπλέον ζωγραφίζουν, συνθέτουν ή ασχολούνται με τη φωτογραφία ή τον κινηματογράφο. Συνεχίζοντας μια παράδοση του τόπου όχι ευκαταφρόνητη, την οποία κατά καιρούς λάμπρυναν ονόματα του μεγέθους του Κόντογλου, του Πεντζίκη, του Εγγονόπουλου, του Ελύτη, του Ρίτσου, του Εμπειρίκου, του Σεφέρη, του Καρούζου, του Σινόπουλου, ή του...

Το βιβλίο αυτό είναι κάτι περισσότερο και κάτι λιγότερο από μιαν ανθολογία. Περισσότερο, γιατί περιέχει και κείμενα που δεν θα ικανοποιούσαν την έννοια του όρου ανθολόγηση· λιγότερο, γιατί αυτά τα "εξωανθολογικά" κείμενα υπονομεύουν τον ανθολογικό χαρακτήρα του βιβλίου. Ονομάζω τον ανά χείρας τόμο επιλογή, γιατί προσπάθησα να συνδυάσω σ' αυτόν το ανθολογικό με το ιστορικό στοιχείο: αφενός να προσδιορίσω τα, κατά τη γνώμη μου (δηλαδή σύμφωνα με τα σημερινά μου κριτήρια), σημαντικότερα κριτικά κείμενα για το έργο του Αναγνωστάκη· και αφετέρου να εντοπίσω τα κείμενα που θα μπο...

Η ποίηση και η κριτική, με τις διάφορες μορφές της (από την κριτικογραφία των εφημερίδων και των λογοτεχνικών περιοδικών μέχρι τις μελέτες που εποπτεύουν τη λογοτεχνία μιας πρόσφατης χρονικής περιόδου), διαγράφουν δύο τροχιές άλλοτε παράλληλες κι άλλοτε τεμνόμενες, γενικά όμως αλληλεπιδρούσες. Η φορά της επίδρασης μετατίθεται, κατά καιρούς, από τη μια στην άλλη πλευρά. Η ιστορία της λογοτεχνίας και της κριτικής, όπως εξάλλου η ιστορική θεώρηση κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας, οργανώνει το ερευνητικό και κατόπιν το γνωστικό πεδίο της με τη διαχρονική αφαίρεση των σημαινουσών...

Για να γιορτάσουμε τα 40 χρόνια από την ίδρυση του "Κέδρου", ανατυπώνουμε, σε πανομοιότυπη έκδοση, τον τόμο των "18 κειμένων" (1970) που έχει από χρόνια εξαντληθεί. Τιμή στους πρωτεργάτες του, σ' όσους αγαπημένους έφυγαν αυτά τα χρόνια και σ' όσους συνεχίζουν τον καλόν αγώνα. Σ' αυτούς που τόλμησαν ομαδικά και επωνύμως να δηλώσουν την αντίθεσή τους στη δικτατορία, λύνοντας την επίσης εύγλωττη σιωπή τους, ύστερα απ' την άρση της προληπτικής λογοκρισίας. Τιμή προπάντων στη μνήμη της καρδιάς του "Κέδρου", της Νανάς Καλλιανέση, που σήκωσε στους ώμους της την ευθύνη της έκδοσης...

Για να γιορτάσουμε τα 40 χρόνια από την ίδρυση του "Κέδρου", ανατυπώνουμε, σε πανομοιότυπη έκδοση, τον τόμο των "18 κειμένων" (1970) που έχει από χρόνια εξαντληθεί. Τιμή στους πρωτεργάτες του, σ' όσους αγαπημένους έφυγαν αυτά τα χρόνια και σ' όσους συνεχίζουν τον καλόν αγώνα. Σ' αυτούς που τόλμησαν ομαδικά και επωνύμως να δηλώσουν την αντίθεσή τους στη δικτατορία, λύνοντας την επίσης εύγλωττη σιωπή τους, ύστερα απ' την άρση της προληπτικής λογοκρισίας. Τιμή προπάντων στη μνήμη της καρδιάς του "Κέδρου", της Νανάς Καλλιανέση, που σήκωσε στους ώμους της την ευθύνη της έκδοσης...

"Κατά καιρούς μ' έχουν χαρακτηρίσει καθαρά πολιτικό ποιητή. Προσωπικά δεν νομίζω ότι είμαι πολιτικός ποιητής. Είμαι ερωτικός και πολιτικός μαζί. Συνδυάζονται αυτά τα δύο. Είναι η εποχή που τα συνδύαζε αυτά τα δύο. Δηλαδή δεν μπορούσε να είναι κανείς ερωτικός ποιητής, ξεχνώντας το πολιτικό πλαίσιο εκείνης της εποχής που ήταν φουντωμένα τα πολιτικά πάθη. Υπήρχε το πολιτικό στοιχείο μέσα, η έκφραση της πολιτικής, μέσα από μια ερωτική κατάσταση όμως. Δεν ξέρω αν το καταλαβαίνουμε αυτό το πράγμα εύκολα. Γι' αυτό αρνούμαι όλα αυτά περί "ποίησης της ήττας" και τα σχετικά. Δεν είνα...

Στον τόμο ανθολογούνται κείμενα κριτικής για το ποιητικό έργο του Γιάννη Ρίτσου τα οποία καλύπτουν μία περίοδο που ξεπερνά τις οκτώ δεκαετίες, από το 1927 -χρονιά εμφάνισης πρωτολείων του Ρίτσου στο Περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαιδείας- μέχρι σήμερα. Η κριτική πρόσληψη του Ρίτσου είναι σύνθετη, όπως σύνθετη ήταν και η ποιητική πορεία του. Σε ορισμένες πτυχές του έργου του, ο Ρίτσος είναι κραυγαλέα πολιτικός και μονότροπος, σε ορισμένες άλλες όμως είναι βαθιά υπαρξιακός, ενίοτε μεταφυσικός και, κατά κανόνα, γόνιμα νεωτερικός, αναχωνεύοντας τεχνοτροπικές εξελίξεις...

Η έκδοση αυτή παρουσιάζει τη δημόσια συζήτηση που διοργάνωσε το Κέντρο Μαρξιστικών Σπουδών το βράδυ της 2ας Απριλίου 1984 στο Θέατρο Βεάκη με γενικό θέμα: "Οι επιδράσεις του μαρξισμού στην ελληνική λογοτεχνία, από το 1920 έως το 1980". Το νόημα της δημοσίευσης σε τόμο αυτής της συζήτησης, που πιστεύουμε ότι έθεσε κάποιους όρους προσέγγισης στο αδιερεύνητο ουσιαστικά θέμα, δεν έχει άλλο σκοπό, παρά, γνωστοποιώντας το αντικείμενο της συζήτησης σε ευρύτερο κοινό, να αποτελέσει το έναυσμα για μια επεξεργασία του σε βάθος και πλάτος, ώστε, καταφεύγοντας σε χαρακτηριστικές λεπ...

Αυτόκλητη τιμωρός της κοινωνικής αδικίας, διεστραμμένη εγκληματική φύση, αντάρτισσα οργισμένη απέναντι στο Θεό - τι είναι εντέλει η Φραγκογιαννού, η "Φόνισσα" του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη; Συμπάσχει με το θύμα ή με το θύτη ο συγγραφέας, ταυτίζεται "ιδεολογικά" με την ηρωίδα του ή προβληματίζεται, όπως ο Ντοστογιέφσκι, με το "Κακό", με την άβυσσο της ανθρώπινης ύπαρξης - άντα βέβαια (κάτι που δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνά ο αναγνώστης) από την αμετακίνητη σκοπιά του πιστού της Ορθοδοξίας. Το πιο γνωστό, και για πολλούς το κορυφαίο έργο του μεγάλου Σκιαθίτη, προκάλεσε όσο καν...

Η ανθολογία που ακολουθεί, με ανθολόγο τον ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη, ανήκει σε μια ασυνήθιστη κατηγορία. Έχει τη μεγαλύτερη δυνατή ομοιογένεια. Περιλαμβάνει αποκλειστικά ελάσσονες ποιητές και μόνο με τα λυρικά τους ποιήματα. Οι δύο αυτοί αποκλεισμοί αφήνουν ελεύθερο το πεδίο για να φανεί η ανάπτυξη μιας ποίησης χαμηλόφωνης, που δεν μπορεί να κατηγορηθεί για μετριότητα και από την οποία δεν απουσιάζει το πάθος και η ένταση. Εξ' άλλου λυρικά ποιήματα έγραψαν και οι μείζονες ποιητές και στο έργο τους συχνά συναντάμε λυρικούς τόνους. Κάποτε μάλιστα ολόκληρο το έργο ποιητών μεί...