Προκοπάκη Χρύσα

Prokopáki Chrýsa

Η Χρύσα Προκοπάκη γεννήθηκε στην Κομοτηνή. Μεγάλωσε στην Αθήνα, όπου σπούδασε φιλολογία. Μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Στη Γαλλία δίδαξε νεοελληνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Paris III. Στην Αθήνα δίδαξε στο Κέντρο Λογοτεχνικής Μετάφρασης του Γαλλικού Ινστιτούτου (CTL) και στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ), με το οποίο συνεχίζει να συνεργάζεται. Έγραψε τρεις ποιητικές συλλογές και δοκίμια που δημοσιεύτηκαν σε συλλογικούς τόμους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το έργο του Γιάννη Ρίτσου και του Στρατή Τσίρκα. Για τον Ρίτσο, μεταξύ άλλων, έχει εκδώσει μια πρώτη συνολική μελέτη με ανθολόγηση της ποίησής του στη σειρά "Poetes d'aujourd'hui" (εκδ. Seghers, 1968· 1973), το βιβλίο "Η πορεία προς τη Γκραγκάντα ή Οι περιπέτειες του οράματος" (Κέδρος, 1981), καθώς και την "Ανθολογία Γιάννη Ρίτσου" (Κέδρος, 2000). Μετέφρασε στα γαλλικά σημαντικές συνθέσεις και συλλογές του. Για τον Στρατή Τσίρκα έχει κάνει διάφορες εργασίες (μελέτες, βιοεργογραφία, ντοκιμαντέρ, επιμέλειες κλπ.) Μετέφρασε στα γαλλικά την τριλογία του "Ακυβέρνητες πολιτείες", που απέσπασε το Βραβείο Ξένου Βιβλίου (1972). Μετέφρασε επίσης Γάλλους ποιητές και ποίηση του Μαγιακόβσκη. Έχει γράψει κείμενα για τηλεοπτικές εκπομπές με λογοτεχνική ύλη (Κάλβος, Σολωμός, Βάρναλης, Αναγνωστάκης, κ.ά.). Στο θέατρο, συνεργάστηκε με τον Αντουάν Βιτέζ για την παράσταση "Ηλέκτρα του Σοφοκλή με παρενθέσεις Γιάννη Ρίτσου" (1971). Για ελληνικούς θιάσους έχει μεταφράσει τους "Αχαρνής" του Αριστοφάνη (Πειραματική Σκηνή της Τέχνης, Θεσσαλονίκη 1982), τον "Μισάνθρωπο" του Μολιέρου (Νέα Σκηνή, 1996), "Το σχολείο των γυναικών" του Μολιέρου (Νέα Σκηνή, 2004), και, από τα ρωσικά, τον "Θείο Βάνια" του Τσέχοφ (Νέα Σκηνή, 1989), τη "Βάσσα" του Γκόρκι (Θέατρο Οδού Κεφαλληννίας, 2007) και τον "Βυσσινόκηπο" του Τσέχοφ (Θέατρο Οδού Κεφαλληννίας, 2009). Οι θεατρικές μεταφράσεις της παρουσιάστηκαν και από άλλους θιάσους, στην Ελλάδα και την Κύπρο.