Spinoza Baruch de 1632-1677
Spinoza Baruch
Baruch de Spinoza (1632 - 1677). Γεννήθηκε στο 'Αμστερνταμ και καταγόταν από εβραιο-πορτογαλική οικογένεια που είχε μεταναστεύσει παλαιότερα σε εποχές διωγμών στην (τότε ισπανική) Ολλανδία. Στα νεανικά του χρόνια εργάστηκε ως λειαντής φακών. Ο Σπινόζα αναφέρεται επίσης με το χριστιανικό όνομα Benedictus και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους προδρόμους του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Το 1656 είχε αναθεματιστεί από την εβραϊκή συναγωγή της γενέτειράς του. Οι φιλοσοφικές του σκέψεις: για το κράτος προδιέγραψαν τη δημιουργία και εξέλιξη της αστικής δημοκρατίας και για τη φύση στηρίχθηκαν στη βασική ιδέα, αντί ενός προσωποποιημένου θεού, μιας παγκόσμιας φυσικής δύναμης, η οποία είναι "θεϊκής" προελεύσεως. Για τα θέματα της Ερμηνευτικής της Βίβλου εισήγαγε ο Σπινόζα επίσης νέες αντιλήψεις: Η Βίβλος δεν περιέχει το λόγο του θεού, αλλά τη θέλησή του, όπως αυτή μεταφέρεται από τους προφήτες, δηλαδή από ενδιάμεσα άτομα, τα οποία όπως πολλοί άλλοι μπορεί να μεtαφέρουν εσφαλμένα και των οποίων στην πορεία της παράδοσης τα έργα πιθανόν να έχουν αλλοιωθεί ή παρεξηγηθεί! Για να προκύψει λοιπόν ένα "ασφαλές" και "σαφές" νόημα της Βίβλου, όπως ο σύγχρονος του Σπινόζα, Καρτέσιος, απαιτούσε "καθαρές" και "σαφείς" φιλοσοφικές έννοιες, απαιτείται ιστορικο-φιλοσοφική επανεξέταση. Ο Σπινόζα απαιτεί την "interpretatio scripturae" της Βίβλου σε αναλογία με τη διερεύνηση της φύσης. Πέθανε στη Χάγη από φυματίωση.
Ηθική
Spinoza Baruch de 1632-1677
Δωδώνη (2020)
Η "Ηθική" του Σπινόζα είναι βιβλίον πραγματευόμενον περί ηθικής, ηθικής ατομικής και ηθικής κοινωνικής. Και η Ηθική του Σπινόζα έχει τούτο το μέγα προσόν, ότι δεν είναι η ηθική του οίκτου και της απαρνήσεως των εγκοσμίων. Εάν λ.χ. ο Μετσνικώφ καταλήγει εις το συμπέρασμα ότι ο οίκτος είναι ως επί το πλείστον η αντίδρασις εναντίον μεγάλου τινός κακού και ότι τούτου εξαφανιζομένου ο οίκτος είναι όχι μόνον ανωφελής αλλά και βλαβερός, ο Σπινόζα δεν είναι λιγότερο αυστηρός υπό την άποψιν αυτήν, χαρακτηρίζων τον οίκτον ως ανωφελή και κακόν, εξορίζων δε αυτόν τελείως από τον βίον τ...
Περί της ελευθερίας της σκέψης σε ένα ελεύθερο κράτος
Spinoza Baruch de 1632-1677
Άγρα (2014)
"Μακάρι να τον φάει η ψώρα! Ποιος είναι λοιπόν; Είναι ο Benedictus (ευλογημένος) Σπινόζα, που μάλλον θα του άξιζε να ονομάζεται Maledictus (καταραμένος), γιατί δεν γεννήθηκε στη γη άνθρωπος πιο καταραμένος απ’αυτόν. [...] Στην αρχή υπήρξε Εβραίος, αλλά τον έδιωξαν από τη Συναγωγή, εξαιτίας των τερατωδών απόψεων που διατύπωνε εναντίον του ιουδαϊσμού, και προσχώρησε τελικά στον χριστιανισμό, δεν ξέρω με τί λογής πονηριές". Το 1670 ο Σπινόζα δημοσίευσε ανώνυμα, στη λατινική γλώσσα, τη "Θεολογικοπολιτική πραγματεία" ("Tractatus Theologico-politicus") για να υπερασπιστεί την...
Ηθική
Spinoza Baruch de 1632-1677
Δωδώνη (2013)
Σπινόζα (Spinoza), Βικέντριος Βαρούχ. Μέγας Ιουδαίος φιλόσοφος (1632-1677). Εγγεννήθη εν Αμστελαδάμω και κατήγετο εξ Ιουδαίων μεταναστευσάντων εις Ολλανδίαν εξ Ισπανίας. Κατ' αρχάς προωρίζετο να γίνη ραββίνος, οι δε ομόθρησκοι αυτού εστήριζον επ' αυτού πολλάς και μεγάλας ελπίδας. Αλλ' αι ιδέαι αυτού καθίστανται από έτους εις έτος ελευθερώτεραι και απεκρυσταλλώθησαν τέλος εν τη "Θεολογικό- πολιτική πραγματεία" αυτού. Εν τω συγγράμματι αυτού τούτω απαιτεί ανεξιθρησκείαν, ελευθερίαν σκέψεως και λόγου όσον αφορά την θρησκείαν και ιστορικήν κριτικήν της αγίας Γραφής. Αι προσπάθε...
Πολιτική πραγματεία
Spinoza Baruch de 1632-1677
Εκδόσεις Πατάκη (2013)
Ο Μπαρούχ Σπινόζα γεννήθηκε στην Ολλανδία το 1632. Στη χώρα αυτή μεγάλωσε, διώχτηκε, αγάπησε ίσως, σκέφτηκε και έγραψε. Σχεδόν όλα τα έργα του, ανάμεσα στα οποία και η διάσημη "Ηθική", δημοσιεύτηκαν από φίλους του μετά το θάνατό του (1677). Ο ίδιος λέγει στην "Πολιτική Πραγματεία": "Όταν λοιπόν καταπιάστηκα με την πολιτική, δεν είχα πρόθεση να καταλήξω σε καινοφανή ή πρωτάκουστα συμπεράσματα, αλλά μόνο σε όσα συνάδουν κατά τον καλύτερο τρόπο με την πράξη· και επιδίωξα να τα αποδείξω με βέβαιους και αναμφίβολους συλλογισμούς, συνάγοντάς τα από την ίδια την κατάσταση τη...
Η βίβλος του άθεου
Συλλογικό έργο
Polaris (2012)
"Οι οπαδοί των νεράιδων δεν χτυπάνε την πόρτα σου για να σε προσηλυτίσουν. Δεν απαιτούν να διδάσκεται η ψευτοεπιστήμη τους στα σχολεία. Δεν καταδικάζουν σε θάνατο οπαδούς άλλων νεράιδων. Δεν ισχυρίζονται ότι οι ηθικοί κανόνες βγαίνουν από τις τελετές των νεράιδων και ότι χωρίς νεράιδες θα είχαμε συνουσίες στους δρόμους και την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας. Δεν λένε ότι οι νεράιδες έφτιαξαν τον κόσμο και ως εκ τούτου πρέπει να κλείνουμε το γόνυ στον Μεγάλο Αδελφό των νεράιδων. Δεν λένε ότι η νεράιδα θα σε διατάξει να σκοτώσεις την αδελφή σου αν κυκλοφορεί στο δρόμο με...
Ηθική
Spinoza Baruch de 1632-1677
Εκκρεμές (2009)
Η "Ηθική" είναι έργο ζωής του Σπινόζα. Περιέχει τα θεμέλια, την ουσία και το μεγαλύτερο μέρος της σκέψης του: μεταφυσική, φυσική, γνωσιολογία, ανθρωπολογία, ψυχολογία, ηθική (συν στοιχεία θρησκειολογίας και πολιτικής). Ο συγγραφέας θέτει ως στόχο όχι μόνο να εκθέσει, αλλά και να αποδείξει "με γεωμετρικό τρόπο" τη φύση και τη συναρμογή των πραγμάτων. Αγωνίζεται να αναδείξει την ύψιστη ενότητα του Όντος εντάσσοντας όλα τα επιμέρους αντικείμενα γνώσης σε ένα συμπαγές και αυστηρά δομημένο φιλοσοφικό σύστημα. Η φύση και ο Θεός, η ύλη και το πνεύμα, η έκταση και η σκέψη, ο κόσμος...
Ηθική
Spinoza Baruch de 1632-1677
Δωδώνη (2007)
Σπινόζα (Spinoza), Βικέντριος Βαρούχ. Μέγας Ιουδαίος φιλόσοφος (1632-1677). Εγγεννήθη εν Αμστελαδάμω και κατήγετο εξ Ιουδαίων μεταναστευσάντων εις Ολλανδίαν εξ Ισπανίας. Κατ' αρχάς προωρίζετο να γίνη ραββίνος, οι δε ομόθρησκοι αυτού εστήριζον επ' αυτού πολλάς και μεγάλας ελπίδας. Αλλ' αι ιδέαι αυτού καθίστανται από έτους εις έτος ελευθερώτεραι και απεκρυσταλλώθησαν τέλος εν τη "Θεολογικό- πολιτική πραγματεία" αυτού. Εν τω συγγράμματι αυτού τούτω απαιτεί ανεξιθρησκείαν, ελευθερίαν σκέψεως και λόγου όσον αφορά την θρησκείαν και ιστορικήν κριτικήν της αγίας Γραφής. Αι προσπάθε...