Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο παρών συλλογικός τόμος επιχειρεί να αμφισβητήσει τον στιγματισμό του γλωσσικού λάθους ως "ταμπού" και ως εμπόδιου στην εξέλιξη της επικοινωνίας. Παράλληλα, συνδέει το λάθος με τις έννοιες της ελευθερίας, της φαντασίας και της δημιουργίας, ακόμη και της ανταρσίας απέναντι σε κατεστημένες δομές, ασφαλώς και γλωσσικές. Ο φόβος για την πρόληψη ή την αποφυγή του λάθους ενδεχομένως οδηγεί σε αναστολή της επικοινωνιακής πρωτοβουλίας από την πλευρά του ομιλητή που αναγκάζεται να σιωπήσει, ώστε να αποφύγει τη δημόσια αποκάλυψη της υποτιθέμενης κατωτερότητάς του. Και μια επικοινωνί...

Η ταχεία πρόοδος της γλωσσικής επιστήμης, ιδιαίτερα μετά από την εμφάνιση της νεότερης γλωσσολογίας, αποκάλυψε την αντιεπιστημονική φύση της παραδοσιακής μεθόδου, χαρακτηριστικό στο οποίο οφειλόταν κατά κύριο λόγο και η αδυναμία της να διδάξει αποτελεσματικά τη γλώσσα. Η πρόσδεση επομένως της γλωσσικής διδασκαλίας στο άρμα της θεωρητικής γλωσσολογίας συνιστούσε αναγκαιότητα, γιατί πέρα από το γεγονός ότι δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για τον απεγκλωβισμό της από τα δεσμά της παραδοσιακής αντίληψης, τη συνέδεε άμεσα με έναν συναφή και, ταυτόχρονα, δυναμικό επιστημονικό κλάδο...

Σε μια εποχή που διακρίνεται από ρευστότητα και επιδείνωση των τοπίων σε όλα σχεδόν τα επίπεδα, ο ρόλος της γλώσσας, που αναμετράται με την ιμπεριαλιστική εικόνα, γίνεται ολοένα και περισσότερο σημαντικός. Η εστίαση στην "ασθενή" ελληνική γλώσσα, με βάση τον γλωσσικό ηγεμονισμό, δείχνει επιτακτική και, σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο τόμος επιχειρεί την ενίσχυση της σύνδεσής της με τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης. Επιμένει στην ανάδειξη νεωτερικών ζητημάτων αιχμής, όπως η σχέση της αρχαιοελληνικής γραμματείας με τη δημοσιογραφία, η έννοια της εξουσίας σε κλασ...

Η παρούσα συλλογική έκδοση επιχειρεί να συμβάλει στην καταγραφή επίκαιρων απόψεων και νεωτερικών θέσεων για τη γλώσσα και τη σύγχρονη (πρωτο)σχολική εκπαίδευση στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Στην εποχή του πληθωρισμού των πληροφοριών και της θεοποίησης της επικοινωνίας, ο καθορισμός των προτεραιοτήτων της γλωσσικής διδασκαλίας αφορά και επηρεάζει άμεσα τους έμψυχους συντελεστές της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η εφαρμογή των πρακτικών για την ενίσχυση της εκμάθησης του λεξιλογίου στο νηπιαγωγείο και την οργάνωση της λεξικής γνώσης από την πλευρά των μαθητών αντιμετωπίζεται ως...

Η ταχύτατη πρόοδος της γλωσσικής επιστήμης, που συντελέστηκε κυρίως κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, και η συνακόλουθη δημιουργία ποικίλων συναφών διεπιστημονικών γλωσσικών κλάδων, οδήγησαν σταδιακά στην αποκάλυψη της τεράστιας σημασίας και της αξίας του λεξιλογίου το οποίο, πολύ πρόσφατα, άρχισε να προσλαμβάνει, αργά και σταθερά, ισότιμη θέση με τη γραμματική στον τομέα της γλωσσικής διδασκαλίας και της διδακτικής αντιμετώπισης. Όμως, οι αποκαλύψεις και τα πορίσματα της σύγχρονης γλωσσικής επιστήμης που μας έδωσαν τη δυνατότητα να κινηθούμε σε βάθος και να αποκτήσου...

Η παρούσα επετειακή έκδοση για τα 20 χρόνια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στοχεύει να αναδείξει τον πλούτο και την ευρύτητα της ερευνητικής προσπάθειας που καταβάλλεται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Στα είκοσι επτά κείμενα που υπάρχουν αντιπροσωπεύονται όλες οι επιστήμες που υπάρχουν στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, παιδαγωγικές, κοινωνικές, θετικές, γεωπονικές, επιστήμες μηχανικού. Συμμετέχουν οι: - Αβαγιανού Πηνελόπη-Αλεξία, διδάκτωρ Εξελικτικής Ψυχολογίας και επιστημονική συνεργάτις στο Εργαστήριο Εξελικτικής Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολ...

Η τρέχουσα επιστημονική αντίληψη θεωρεί ότι οι λέξεις αποτελούν τα μέσα με τα οποία η γλωσσική κοινότητα δεν ονομάζει απλώς αλλά συλλαμβάνει και ταξινομεί φαινόμενα και όντα του εξωτερικού κόσμου, βάζοντας με τον τρόπο αυτόν σειρά και τάξη στο άμορφο χάος που τον χαρακτηρίζει. Η δυνατότητα αυτή της ταξινόμησης φαινομένων και της δήλωσης πολύπλοκων σχέσεων καταδεικνύει ότι η λέξη δεν είναι στοιχείο στατικό αλλά λειτουργικό που προσλαμβάνει, κατά περίπτωση, διαφορετικές σημασίες και εντάσσεται σε ποικίλα πεδία και υποσυστήματα, δημιουργώντας διαφόρων ειδών και βαθμών σχέσεις...

Με την απόσταση ασφαλείας που επιτρέπει η απομάκρυνση από τις οξείες φάσεις του "γλωσσικού ζητήματος" και κυρίως με τη νηφαλιότητα που εξασφαλίζει η επίσημη λύση του προβλήματος από την ελληνική Πολιτεία το 1976 μπορούμε σήμερα με νέες προσεγγίσεις των αρχών του 21ου αιώνα να μελετήσουμε το "ζήτημα" που ταλάνισε τους Έλληνες και την Ελλάδα κυρίως τους τελευταίους δύο αιώνες. Χωρίς εντάσεις και φανατισμούς, με την αντικειμενική ματιά του μελετητή-ερευνητή και τη σιγουριά ενός οριστικά πια λυμένου ζητήματος στον πιο ασφαλή χώρο, στη συνείδηση του Έλληνα πολίτη. Κανείς σήμερα...

Το "Εγχειρίδιο Γλωσσικής Διδασκαλίας της Α’ Λυκείου" έχει ως σκοπό να υπηρετήσει τη διδασκαλία συγκεκριμένης ύλης από τη Γραμματική και το Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, που είναι απαραίτητη για τη συμπλήρωση και εμπέδωση όσων διδάχτηκαν οι μαθητές στο Γυμνάσιο. Διδάσκεται παράλληλα και ταυτόχρονα με τα βιβλία του Συντακτικού και της Γραμματικής που χρησιμοποιούν οι μαθητές. Γι’ αυτό δεν επαναλαμβάνει αυτούσιους κανόνες, μορφολογικούς σχηματισμούς ή πίνακες κλίσεως ονομάτων και ρημάτων, παρά μόνο όταν κρίνεται απαραίτητο για άμεση χρήση τους.

Με το νέο διαθεματικό και ενιαίο πλαίσιο σπουδών η διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος επαναπροσδιορίζεται. Η επικοινωνιακή προσέγγιση της γλώσσας, σε συνδυασμό με την ύπαρξη πολυπολιτισμικών τάξεων και την ανάγκη αξιοποίησης των Νέων Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη μιας πολυεπιστημονικής θεώρησης του γλωσσικού μαθήματος. Κατά τη διδασκαλία της ο εκπαιδευτικός πρέπει να δημιουργεί τις ανάλογες επικοινωνιακές περιστάσεις, να επιλέγει το κατάλληλο "αυθεντικό κείμενο", να επεξεργάζεται και να αξιοποιεί τα είδη λόγου, να προσεγγίζει ολι...

Με το νέο διαθεματικό και ενιαίο πλαίσιο σπουδών η διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος επαναπροσδιορίζεται. Η επικοινωνιακή προσέγγιση της γλώσσας, σε συνδυασμό με την ύπαρξη πολυπολιτισμικών τάξεων και την ανάγκη αξιοποίησης των Νέων Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη μιας πολυεπιστημονικής θεώρησης του γλωσσικού μαθήματος. Κατά τη διδασκαλία της ο εκπαιδευτικός πρέπει να δημιουργεί τις ανάλογες επικοινωνιακές περιστάσεις, να επιλέγει το κατάλληλο "αυθεντικό κείμενο", να επεξεργάζεται και να αξιοποιεί τα είδη λόγου, να προσεγγίζει ολι...

Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας επιχειρεί να παρουσιάσει τις βασικές θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές καθώς και τις αντίστοιχες τεχνικές διδασκαλίας του επικοινωνιακού μοντέλου προσαρμοσμένες, κατά το δυνατόν, στη σύγχρονη ελληνική σχολική πραγματικότητα, μιας και οι γενικότερες εξελίξεις οδηγούν αναπόφευκτα και την ελληνική εκπαίδευση στη σταδιακή υιοθέτηση ενός όλο και περισσότερο επικοινωνιακού τρόπου διδασκαλίας του γλωσσικού μαθήματος.

"[...] Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά της εκπαίδευσής μας -και ιδιαίτερα της Μέσης- υπήρξε, από την απελευθέρωση και ύστερα, η μονόπλευρη και αντιφατική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Κάθε νέα μεταρρυθμιστική απόπειρα δεν απέβλεπε, όπως θα έπρεπε, στο να εκμεταλλευτεί δημιουργικά και να βελτιώσει όσα είχε πετύχει η προηγούμενη, αλλά στο να την καταργήσει, εισηγούμενη τα εντελώς αντίθετα από όσα εκείνη προέβλεπε[...]" Στην παρούσα εργασία παρατίθεται, με χρονολογική σειρά, ένα πλήθος πηγών μέσα από τις οποίες ο αναγνώστης βιώνει άμεσα αυτό...

Οι Έλληνες εκπαιδευτικοί, συνηθισμένοι να διδάσκουν την ελληνική ως πρώτη (μητρική) γλώσσα, κλήθηκαν, εντελώς ξαφνικά, να τη διδάξουν ως δεύτερη, χωρίς να έχουν εξασφαλισθεί οι απαιτούμενες προϋποθέσεις, χωρίς την απαραίτητη υποδομή, τον κατάλληλο θεωρητικό οπλισμό, την ανάλογη εμπειρία και τα στοιχειώδη βοηθητικά μέσα. Ο συγγραφέας επιχειρεί να καλύψει, ως έναν βαθμό, το κενό που υπάρχει στον τομέα της διδασκαλίας της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας και να παράσχει στους εκπαιδευτικούς τη βασική θεωρητική και πρακτική στήριξη, η οποία τους είναι κατ' αρχήν απαραίτητη, για να...