Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν συνιστά μια από τις πλέον χαρακτηριστικές και ταυτόχρονα ιδιαίτερες φυσιογνωμίες των χρόνων του Μεσοπολέμου. Το έργο του, με εύρος που εκτείνεται από τη θεωρία της λογοτεχνίας ώς τη φιλοσοφία και την κριτική του πολιτισμού, αντανακλά τις μεγάλες θεωρητικές και πολιτικές διενέξεις της εποχής. Στην περίοδο 1934-1940, από την οποία προέρχονται τα δοκίμια που συγκεντρώνει ο παρών τόμος, δεσπόζει η σύγκρουση με τον εθνικοσοσιαλισμό και τα πνευματικά του παράγωγα. Εξόριστος στο Παρίσι, ο Μπένγιαμιν θα προβεί σε μια ιδιότυπη σύνθεση των παραδόσεων του εβραϊκού...

Στο βιβλίο δημοσιεύεται η διάλεξη του Ζακ Ντερριντά στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1η Ιουλίου 1996), η οποία προβαίνει σε μια αποδομητική ανάγνωση των περί ψεύδους θεωριών του Πλάτωνος, του Αριστοτέλη, του Αυγουστίνου, του Μονταίνιου, του Ρουσσώ, του Καντ, του Νίτσε, του Φρόυντ, του Χάιντεγγερ, του Ώστιν, του Κοϋρέ και της Άρεντ. Ο Ντερριντά τονίζει τα δύο παραδοσιακά αντιθετικά ζεύγη: αφ’ ενός την αλήθεια προς την πλάνη, την ανακρίβεια, αφ’ ετέρου την αληθολογία προς το ψεύδος ως ψευδολογία. Το πρώτο ζεύγος έχει γνωσιακό, επιστημολογικό, τουτέστιν εξωηθικό χαρακτήρα,...

"Η συγχώρηση, αν υπάρχει κάτι τέτοιο, δεν πρέπει και δεν μπορεί να συγχωρεί παρά μόνο το ασυγχώρητο, το ανεξιλέωτο - και συνεπώς να κάνει το αδύνατον.[...]. Θα πρέπει να διερωτηθούμε αν το ανεπανόρθωτο σημαίνει το ασυγχώρητο. Δεν το πιστεύω, όπως επίσης το "απαράγραπτο", μια δικαιική έννοια, δεν ανήκει στην τάξη της συγχώρησης και δεν σημαίνει το ασυγχώρητο." Jacques Derrida Σε αυτό το βιβλίο δημοσιεύεται η διάλεξη που εξεφώνησε ο Ζακ Ντερριντά στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (18 Δεκεμβρίου 1997), η οποία πραγματεύεται την έννοια της συγχώρησης και τη σχέση της με την η...

Αποσυσκευάζω τη βιβλιοθήκη μου. Μάλιστα. Άρα δεν είναι ακόμη στα ράφια, δεν την περιβάλλει η αθόρυβη ανία της ταξιθέτησης. Ούτε μπορώ να βηματίσω κατά μήκος των ζυγών της, για να τους επιθεωρήσω ενώπιον αγαπητών και φιλήκοων προσώπων. Τίποτε από όλα αυτά δεν έχετε να φοβηθείτε. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να σας ζητήσω να μεταφερθείτε μαζί μου στην αταξία των διαρρηγμένων κιβωτίων, σε μιαν ατμόσφαιρα κορεσμένη από τη σκόνη του ξύλου, σ' ένα πάτωμα στρωμένο με σκισμένα χαρτιά, ανάμεσα σε σωρούς βιβλία που αποστέλλονται πάλι στο φως της ημέρας ακριβώς μετά δύο έτη σκότους...

Η "Ισχύς νόµου" έχει την ισχύ µιας επιτοµής της ντερριντιανής φιλοσοφίας του δικαίου. Πραγµατεύεται τη σχέση της αποδόµησης µε τη δικαιοσύνη, προβαίνοντας στη θεµελιακή διάκριση αλλά και διασύνδεση της δικαιοσύνης και του δικαίου, θεωρώντας την πρώτη ως µη αποδοµήσιµη και το δεύτερο ως αποδοµήσιµο. O Derrida αποδοµεί το κείµενο του Walter Benjamin "Προς την κριτική της βίας", αναδεικνύοντας την εγγενή σχέση της βίας µε το δίκαιο, και εποµένως µε την αυθεντία, την εξουσία, την κυριαρχία και δη την κρατικο-εθνική. Συνδετικός κρίκος των δύο κειµένων είναι η διάκριση µεταξύ δικ...

Τι αποκαλύπτει ο δημοσιονομικός και χρηματιστηριακός σεισμός που μας συγκλονίζει σήμερα; Εάν όντως βιώνουμε μια κρίση, με την πλήρη σημασία του όρου, δεν είναι δυνατή καμία επάνοδος στην προηγούμενη κατάσταση. Συνεπώς είναι αναγκαίο να επινοήσουμε εκ νέου. Ωστόσο το καινοφανές μάς κατακλύζει! Στη γεωργία, στις μεταφορές, στην υγεία, στη δημογραφική ανάπτυξη, στην πληροφορική, στις συγκρούσεις, γιγάντιες αναταράξεις έχουν μετασχηματίσει τις συνθήκες ζωής όσο ποτέ άλλοτε στην ιστορία. Μόνο οι θεσμοί μας δεν έχουν αλλάξει. Ιδού λοιπόν μία από τούτες τις βαθιές ρήξ...

"...Άνευ σημασίας. Μόνο παραμένει το αίσθημα ελαφρότητας που είναι ο ίδιος ο θάνατος ή, για να το πούμε ακριβέστερα, η στιγμή του θανάτου μου που εφεξής πάντοτε εκκρεμεί και επίκειται ανά πάσα στιγμή..." "Η στιγμή του θανάτου μου": Ούτε καθαρή μυθοπλασία ούτε καθαρή αυτοβιογραφική μαρτυρία. Ένα ιδιότυπο στοχαστικό και εξομολογητικό αφήγημα του Μωρίς Μπλανσό (1907-2003), εν είδει αυτοβιογραφίας, γραμμένο το 1994, όταν ο συγγραφέας είναι ογδονταεπτά ετών, σαρανταπέντε χρόνια μετά την "Τρέλα της ημέρας" (Άγρα, 1984). Ένα κείμενο-κλειδί που σχολίασαν ο Derrida, ο Lacoue-...

Κάπου γύρω στα 1965, ήμουν μεταξύ είκοσι και τριάντα χρόνων, γνώρισα έναν εξαίρετο αριθμό δασκάλων στο πεδίο της φιλοσοφίας. Οι παλαιοί, όπως ο Σαρτρ, ο Λακάν ή ο Κανγκιλέμ, ήσαν ακόμη σε πλήρη δραστηριότητα- κάποιοι άλλοι που ήσαν λίγο νεότεροι, όπως ο Αλτουσέρ, ανέπτυσσαν το έργο τους, ενώ μια ολόκληρη γενιά, οι Ντελέζ, Φουκώ, Ντεριντά, εισερχόταν στην αρένα. Όλοι αυτοί οι δάσκαλοι, σήμερα, είναι νεκροί. Η φιλοσοφική σκηνή, κατειλημμένη ευρέως από απατεώνες, συγκροτείται διαφορετικά αντλώντας τη συνεκτικότητά της μόνον από εκείνους, νέους και λιγότερο νέους, οι οποίοι...

Το 2004 απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ στην Αυστριακή μυθιστοριογράφο και θεατρική συγγραφέα Ελφρίντε Γέλινεκ, η οποία είναι γνωστή κυρίως για το αυτοβιογραφικό της μυθιστόρημα "Η πιανίστρια" και την πολιτική της δράση. Το "Εκ βαθέων" είναι προϊόν μιας εκτεταμένης συνομιλίας που μαγνητοφωνήθηκε το 2004, στη Bιέννη, από την Kριστίν Λεσέρ. H συγκλονιστική συζήτηση μεταξύ δύο γυναικών, που συμμερίζονται πολλά πράγματα και είναι παθιασμένες με τη λογοτεχνία, αποκαλύπτει τελείως άγνωστες πτυχές μιας οξυδερκούς, ευαίσθητης συγγραφέως, προικισμένης με δηκτικό χιούμορ. Mεταξύ των δύ...

Τα 24 κείμενα που περιλαμβάνονται σ' αυτήν την ανθολογία είναι συνάμα αντιπροσωπευτικά και εξαιρετικά όσον αφορά το σύνολο της κριτικής του αστυνομικού μυθιστορήματος. Από τις ρήσεις των δεξιοτεχνών του παραδόξου και της λογοτεχνικής ιεροσυλίας, δηλαδή του Chesterton που ανοίγει τη συλλογή και του Borges που την κλείνει· από τις τυπολογικές αναλύσεις του Todorov και του Auden, που διαβεβαιώνει ότι είναι εθισμένος στο είδος, και τον Maugham που το προτιμά έναντι του αποκαλούμενου "σοβαρού" μυθιστορήματος, ως τον McLuhan και τον Wilson που φαίνεται ότι το απεχθάνονται· από τ...

Αυτά τα δύο κείμενα πραγματεύονται τη ρηξικέλευθη μετάφραση της "Αντιγόνης" και του "Οιδίποδος Τυράννου" του Σοφοκλή από τον Xαίλντερλιν, για να αναδείξουν τον απώτερο σκοπό του Γερμανού ποιητή, που δεν ήταν άλλος από τη συγγραφή μιας "γνήσιας νεωτερικής τραγωδίας". Τη χαιλντερλιανή μετάβαση από τη μετάφραση στο θέατρο πραγματοποίησε και ο Λακού-Λαμπάρτ, αφενός επιμεταφράζοντας στα γαλλικά και τις δύο χαιλντερλιανές γερμανικές μεταφράσεις, για να παρουσιαστούν στη θεατρική σκηνή, αφετέρου συμμετέχοντας στη σκηνοθεσία της "Aντιγόνης" και προβαίνοντας στη δραματική επεξεργασί...

Αυτό το κείμενο εκφωνήθηκε τον Ιούλιο του 2000 στη Σορβόνη, στο πλαίσιο της τετραήμερης σύγκλησης των Γενικών Τάξεων της Ψυχανάλυσης επ' ευκαιρία της επετείου των εκατό χρόνων από τη δημοσίευση του ιδρυτικού ψυχαναλυτικού φροϋδικού κειμένου "Η ερμηνεία του ονείρου". Εδώ ο Jacques Derrida θα αναδείξει τη ριζοσπαστική σχέση της ψυχανάλυσης με την ηθική, το δίκαιο και την πολιτική, μέσω της πραγμάτευσης των εννοιών της αντίστασης, της ωμότητας και της κυριαρχίας. Μεταξύ των πολλών θεμάτων που πραγματεύεται δεσπόζουν η νομιμοποίηση της θεσμικής συγκρότησης των Ψυχαναλυτικών Ετα...

Τι είναι η φιλοσοφία; Το ερώτημα είναι ήδη φιλοσοφικό, εν πάση περιπτώσει μπορεί να είναι (κανένα ερώτημα δεν είναι φιλοσοφικό από μόνο του: είναι φιλοσοφικό μόνο εντός μιας προβληματικής, η οποία του δίνει το νόημά του και την εμβέλεια-σημασία του), γεγονός που εξηγεί γιατί υπάρχουν τόσο πολλές διαφορετικές απαντήσεις. Από αυτό το βιβλίο, που εντάσσεται σε μια εγκυκλοπαιδική σειρά, θα προσδοκούσε κανείς παρ' όλα αυτά μιαν οικουμενική απάντηση, έστω και σχολική, η οποία θα διαφώτιζε το ευρύ κοινό χωρίς να δυσαρεστήσει τους ειδικούς. Αλλά ποια είναι αυτή η απάντηση; Δεν αρκε...

"Μαθαίνεις να ζεις, αυτό θα έπρεπε να σημαίνει ότι μαθαίνεις να πεθάνεις, να λαμβάνεις υπ' όψιν, για να την αποδεχθείς, την απόλυτη θνητότητα [...]. Από τον Πλάτωνα και εφεξής πρόκειται για το παλαιό φιλοσοφικό κέλευσμα: φιλοσοφείς σημαίνει μαθαίνεις να πεθάνεις. Πιστεύω σε τούτη την αλήθεια χωρίς να παραδίδομαι σ' αυτήν. Όλο και λιγότερο. Δεν έχω μάθει να τον αποδέχομαι, τον θάνατο. Είμαστε όλοι επιζώντες με αναστολή". Τον Αύγουστο του 2004, λίγο περισσότερο από ένα μήνα πριν από τον θάνατό του, (8.10.2004), δημοσιεύτηκε η ανά χείρας τελευταία συνέντευξη του Ζακ Ντερριντά...

Το παρόν κείμενο πραγματεύεται τον τρόπο με τον οποίο διαπλέκονται στο έργο, στη ζωή και στον θάνατο του Ζακ Ντερριντά τρεις θεμελιακές έννοιες: η ζωή, ο θάνατος και η επιβίωση. Αν και ο θάνατος συνδέεται με την έννοια της γραφής, η ντερριντιανή σκέψη απομακρύνεται από την πλατωνική "μελέτη θανάτου" για να γίνει επιμέλεια ζωής, υπεράσπιση του δικαιώματος στη ζωή και απόρριψη του μπλανσοτικού "δικαιώματος στο θάνατο". Αν η γραφή μέσω του ίχνους δηλώνει τον θάνατο του συγγραφέα και την επιβίωσή του μέσω των κειμένων του, η έννοια της στάχτης σηματοδοτεί την απουσία της απουσί...

Το 1995-96 το σεμινάριο του Ντερριντά στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales είχε τον τίτλο "Εχθρότητα/Φιλοξενία" (Hostilite/Hospitalite). Στο ανά χείρας βιβλίο, ο Ζακ Ντερριντά αποδέχεται την "πρόσκληση" της Αν Ντυφουρμαντέλ και της προσφέρει προς έκδοση δύο συνεδρίες από το εν λόγω σεμινάριό του. Συνεπώς ο Έλληνας αναγνώστης μπορεί να διαβάσει το παρόν κείμενο ως εάν ήταν παρών τη στιγμή της εκφώνησης-ανάγνωσής του στο αμφιθέατρο της εν λόγω Σχολής. Εδώ ο Ντερριντά προβαίνει στη θεμελιακή διάκριση μεταξύ του απροϋπόθετου Νόμου της φιλοξενίας -που αξιώνει να π...

Περιέχονται τα κείμενα: - Norbert Christen, "Ντον Καρλός - A Work in Progress: παρατηρήσεις στην ιστορία της γένεσης και της απήχησης του έργου" - Andre Lischke, "Ντον Καρλός - Ντον Κάρλο: oι διάφορες εκδοχές της όπερας" - Gerard Conde, "Το γαλλικό είδος της "grand opera"" - Hans Kuhner, "Δον Κάρλος: Ιστορία - ιδέα - θέατρο" - Jean - Michel Breque, "Όταν η όπερα δικαιώνει επιτέλους τον Σίλλερ" - Michaela Fridrich, "Τρομοκρατία και αίμα εν ονόματι του Κυρίου: η εικόνα της καθολικής εκκλησίας στον Ντον Κάρλο του Τζουζέππε Βέρντι" - George Martin, "Ο Βέρντι, η εκκλησία...

Περιέχονται τα κείμενα: - Εύη Νίκα - Σαμψών, "Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ: Ο κλασικός και "παγκόσμιος" συνθέτης του 18ου αιώνα" - Reinhard Wiesend, "Ο Μότσαρτ και τα είδη της όπερας" - Peter Branscombe, "Β.Α. Μότσαρτ, "Ο μαγικός αυλός": Το πνευματικό υπόβαθρο: τεκτονισμός" - Alain Patrick Olivier, "Ένα συλλογικό έργο; Η γένεση του "Μαγικού αυλού" και το Theater auf der Wieden" - Alain Patrick Olivier, "Η επανανακάλυψη της "Φιλοσοφικής λίθου"" - Stefan Kunze, "Δράση και αναστοχασμός" - Michael Hampe, "Το παραμύθι του "Μαγικού αυλού"" - Michael Hampe, "Σημειώσεις γι...

Περιέχονται τα κείμενα: - Jean - Francois Gautier, "Από τις τελευταίες σελίδες του Ντεμπυσσύ: Το μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού" - Harry Halbreich, "Νέες προοπτικές στην έμπνευση του Ντεμπυσσύ" - Maria Rosa Chiapparo, "Το μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού: μια εμπειρία γαλλικής γραφής του Γκαμπριέλε Ντ' Αννούντσιο" - Νίκος Δ. Καραναστάσης, "Ίντα Ρούμπινσταϊν (1883-1960): μια άγνωστη που άλλοτε υπήρξε διάσημη" - Harry Halbreich, "Σύντομη παρουσίαση της μουσικής" Τρεις συνεντεύξεις του Κλωντ Νπεμπυσσύ: - Ζωρζ Ντελακύ, "Η σκέψη ενός μεγάλου μουσικού" - Ανρί Μαλέρπ, "Ο κ....