Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η δημοσίευση των πρακτικών του συνεδρίου "Τριάντα χρόνια δημοκρατία: το πολιτικό σύστημα της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας, 1974-2004" (Πανεπιστήμιο Κρήτης, 20-22 Μαΐου 2004), δίνει την ευκαιρία για μια προσπάθεια επισκόπησης, κριτικής αποτίμησης και αναστοχασμού. Με αφορμή τη συμπλήρωση τριάντα χρόνων από την πτώση της δικτατορίας, το συνέδριο που οργανώθηκε από το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και το Κέντρο Πολιτικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης του Πανεπιστημίου Κρήτης, επιχείρησε μια συνολική αποτίμηση της πορείας, των επιτευγμάτων, των προβλημάτων και των προοπτικών του πολιτι...

Η ελληνική εκδοχή του χριστιανισμού, η ορθοδοξία, αναπαράγει ευρέως το ελληνικό ανθρωποκεντρικό κεκτημένο της δημοκρατικής πόλης, δίδοντας έμφαση στην εκκλησία του «κοινού», σε έναν «τρόπο βίου» και όχι στην Εκκλησία ως σύστημα κοσμικής, αναφοράς με πρόσημο τη θρησκεία. Η ανάρρηση στον αρχιεπισκοπικό θρόνο του Χριστόδουλου Παρασκευαΐδη μπορεί να χαρακτηρισθεί ως η αφετηρία της τελευταίας πράξης, στη διαδιακασία μετάβασης της ελληνικής Εκκλησίας από ένα ολοκληρωμένο μετα-κρατοκεντρικό ή οικουμενικό στάδιο ανθρωποκεντρικό ή οικουμενικό στάδιο ανθρωποκεντρικού τύπου -στο οποί...

Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται μία νέα προσέγγιση του ελληνισμού και μαζί της η ανασυγκρότηση του γνωσιολογικού και μεθοδολογικού υπόβαθρου των κοινωνικών επιστημών. Η θεμελιώδης υπόθεση ότι ο ελληνισμός αποτελεί, καταρχήν, το ταυτολογικό ισοδύναμο του ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος μικρής κλίμακας (της πόλης) ανοίγει διάπλατα το δρόμο σε απαντήσεις σχετικά με τη φύση του, τις τυπολογικές σταθερές και μεταβλητές της ιστορικής του διαδρομής. Το ελληνικό κοσμοσύστημα δεσπόζει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, έως τις παρυφές του 20ού αιώνα. Η κοσμοσυστημική ανάγνωση του ελληνισ...

Η περίοδος της οικουμενικής οικοδόμησης, που διαπραγματεύεται ο παρών τόμος, περιλαμβάνει την φάση του ελληνικού ή ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος μικρής κλίμακας, που περικλείει τους ελληνιστικούς και τους ρωμαϊκούς χρόνους. Η περίοδος αυτή, από μόνη της, έχει να επιδείξει κεφαλαιώδεις μεταβολές, οι οποίες συνεχίζουν και, ως προς πολλά, ξεπερνούν εκείνες της κρατοκεντρικής περιόδου.

Από τον Α΄ τόμο του παρόντος έργου, στον οποίο διεξήλθαμε την κρατοκεντρική περίοδο του ελληνικού/ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος, έως τον Β΄ τόμο, στον οποίο διερευνήσαμε τη φύση της μετα-κρατοκεντρικής οικουμένης, σκιαγραφήσαμε το εξελικτικό γίγνεσθαι του κοινωνικού φαινομένου που προκρίνει η κοσμοσυστημική γνωσιολογία. Στον παρόντα Γ΄ τόμο και στους δύο που ακολουθούν εξετάζουμε την οικουμενική φάση υπό το πρίσμα της εσωτερικής ή, ορθότερα, της ανθρωποκεντρικής της ολοκλήρωσης, από την οποία θα προκύψει η εκκόλαψη των θεμέλιων προϋποθέσεων για την υπέρβαση της μικρής...

Στο βιβλίο διακρίνονται τρεις θεμελιώδεις φάσεις του αυταρχικού φαινομένου: η ολοκληρωτική, με παραλλαγές τον φασισμό / ναζισμό και τον υπαρκτό σοσιαλισμό, της περιόδου του μεσοπολέμου. Η καθαρά αυταρχική, που παίρνει τη μορφή της στρατιωτικής δικτατορίας και συμπίπτει με την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Και η πλέον πρόσφατη, που εμφανίζεται ως απόρροια της "παγκοσμιοποίησης" και μεταθέτει το αυταρχικό φαινόμενο στις χώρες της "τριτοκοσμικής" περιφέρειας. Το αυταρχικό φαινόμενο εγγράφεται ως εξωγενής παρέκκλιση στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, που δεν προσιδιάζει στον χαρακτή...

Τι εννοούμε όταν λέμε πρόσωπο; Βεβαίως το υποκείμενο των σκοπών, των επιθυμιών, τω αντιπαθειών κ.ο.κ. Και προφανώς ακόμα κάτι επιπλέον, αφού πολλά ζώα μπορούν να περιγραφούν παρομοίως, αλλά δεν τα θεωρούμε πρόσωπα... για να έιναι κάποιος πρόσωπο με την πλήρη έννοια της λέξεως, πρέπει να είναι υποκείμενο με αίσθηση εαυτού ως υποκειμένου, ένα όν το οποίο ως εκ τούτου σχεδιάζει την ζωή του και πιστεύει σε αξίες ανάλογα με τις οποίες τα διαφορετικά σχέδιά του μοιάζουν χειρότερα ή καλύτερα, κάποιος ο οποίος μπορεί να διαλέγει ανάμεσά τους... Μια σύγχρονη συζήτηση-κατάθεση στο...

Η Εταιρεία Παιδείας και Πολιτισμού ΕΝΤΕΛΕΧΕΙΑ, αστική μη κερδοσκοπική, είναι καρπός των έντονων πνευματικών αναζητήσεων των ιδρυτών της, που λειτουργώντας ως μικρό κύτταρο της ζητούμενης "κοινωνίας των πολιτών", με αφιέρωση στα θέματα της παιδείας και του πολιτισμού, θέλουμε να μεταμορφώσουμε την αγωνία και το μεράκι μας για το καλύτερο μέλλον του τόπου μας σε δημιουργική παρέμβαση και συνεισφορά στην πολιτιστική μας ζωή. Χωρίς να παγιδευόμαστε σε αμυντικά σύνδρομα εθνοκεντρικής περιχαράκωσης ή να παρασυρόμαστε απ’ το θολό ρεύμα του ισοπεδωτικού κοσμοπολιτισμού, έχουμε βαθι...

Για τις ανάγκες της έρευνας ο συγγραφέας Γ. Δ. Κοντογιώργης επέλεξε ως βασικό παράδειγμα το δυτικό πολιτικό σύστημα και πιο συγκεκριμένα το ελληνικό. Οι περιπέτειες του ελληνικού πολιτικού συστήματος κατά τους νεότερους χρόνους, προσφέρουν, κατά την άποψή του, μια μοναδική διέξοδο προβληματισμού: ως "αυτοδύναμη" αναφορά κοινωνικής και πολιτικής μετάβασης αλλά και ως σύγκριση αντίστοιχη με τις εξελίξεις που συνέβησαν την ίδια, περίπου, περίοδο στον ευρύτερο και κυρίως τον ευρωπαϊκό χώρο.

Η Συγκριτική Πολιτική είναι ο κλάδος της Πολιτικής Επιστήμης με τα εργαλεία του οποίου εκτιμώνται τα από την έρευνα των πολιτικών φαινομένων προκύπτοντα πρωτογενή συμπεράσματα. Προτείνονται δευτερογενείς ερμηνευτικές συναγωγές οι οποίες υπερβαίνουν τις ατομικές περιπτώσεις. Και αφορούν είτε σε θεματικές κατηγορίες πολιτικών φαινομένων, είτε σε κρατικές, ή και σε ευρύτερες υπερκρατικές, ενώσεις. Αποκαλύπτονται, ή διαφαίνονται έτσι, ομοιότητες και διαφορές, συνάφειες και αποκλίσεις ως προς τις οποίες επιχειρείται να αναζητηθούν οι λόγοι που τις προκαλούν.

Η ιδιότητα του πολίτη ή, ορθότερα, η πολιτειότης, δεν είναι μία, αλλά πολλές, όσες και οι εκδηλώσεις της ελευθερίας, η οποία αποτελεί το συστατικό της υπόβαθρο. Διακρίνουμε τρεις θεμελιώδεις μορφές πολιτειότητας: την ατελή πολιτειότητα, που ορίζει τον πολίτη του κράτους και απαντάται στα προαντιπροσωπευτικά ή διαμεσολαβητικά πολιτικά συστήματα. Η απλή πολιτειότης προσιδιάζει στον πολίτη της πολιτείας και αντανακλά το αντιπροσωπευτικό πολιτικό σύστημα, όπου η ιδιότητα του εντολέα αποδίδεται στον πολίτη. Η πλήρης πολιτειότης ορίζει τον πολίτη της δημοκρατίας που απολαμβάνει σ...

Στο νέο βιβλίο του ο Γιώργος Κοντογιώργης εξετάζει την έννοια του έθνους στην καθολικότητά της και, υπό το πρίσμα αυτό, την έννοια του ελληνικού έθνους. Το έθνος, ως έννοια, αποτελεί κοινωνικό γεγονός που προσιδιάζει στον τύπο της ελεύθερης κοινωνίας, όπως ακριβώς και τα ομόλογα φαινόμενα της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ισότητας κλπ. Ο συγγραφέας απορρίπτει, επομένως, τις νεοτερικές προσεγγίσεις που αντιμετωπίζουν το έθνος ως επινόηση ή κατασκευή και ως πρωτόγνωρο φαινόμενο της εποχής μας. Οι αντιλήψεις αυτές ενοχοποιούνται ως ολιγαρχικές, ιστορικά ανυ...

Με τα μάτια στραμμένα στις νέες γενιές και με έντονη αγωνία για το πολιτιστικό μας μέλλον, με την παρούσα έκδοση καταθέτουμε νηφάλιο και στοχαστικό προβληματισμό για την παράδοση και τον εκσυγχρονισμό/ανανέωση στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, μακράν διλημμάτων και διχαστικών αντιπαραθέσεων, που ταλαιπωρούν την πολιτική, την πνευματική και την πολιτιστική μας ζωή. Σ' αυτή τη νεφελώδη εποχή της μεταμοντέρνας σύγχυσης και της αμφιλεγόμενης παγκοσμιοποίησης, με τις περί έθνους συζητήσεις να φουντώνουν, φρονούμε πως, μόνο αναγιγνώσκοντας σωστά τη μακρά ιστορική μας διαδρομή, θα μπορέ...

Από τα ιστορικά δεδομένα αποκαλύπτεται η πρώιμη χρήση, εντονότερα από τον 15ο και 16ο αιώνα, των όρων "Έθνος" και "Γένος", με την έννοια της ευρύτερης κοινότητας των Ελλήνων, Γραικών ή Ρωμηών, η οποία έχει, σε εξελισσόμενο ποιοτικά βαθμό, συνείδηση και του ιστορικού παρελθόντος της και του ένδοξου διαχρονικά πολιτισμού της, καθώς και της κοινής πίστης στην Ορθοδοξία και της λαχτάρας μιας απελευθερωμένης ζωής από το ζυγό της δουλείας σε Ανατολικούς ή Δυτικούς. Εκφράζεται με κείμενα, τραγούδια ή εξεγέρσεις και μαρτυρίες θυσίας η προσδοκία των περισσότερων για πολιτική αυτοδυ...

Η νεότερη οικονομική θεωρία επικεντρώνει το ενδιαφέρον της μονοσήμαντα στην παραγωγική αποτελεσματικότητα του οικονομικού συστήματος και μόνον έτσι αξιολογεί την ποιότητά του. Στο ανά χείρας βιβλίο τα οικονομικά συστήματα κρίνονται υπό το πρίσμα της ελευθερίας που επιφυλάσσουν στα μέλη του κοινωνικού σώματος. Ο συγγραφέας διακρίνει τρεις θεμελιώδεις τύπους οικονομικών συστημάτων: (α) της κοινωνίας της (εξαρτημένης) εργασίας, (β) της κοινωνίας της (οικονομικής) σχόλης και (γ) της εταιρικής κοινωνίας/οικονομίας. Το εξελικτικό τους ανάπτυγμα συνέχεται με το βαθμό αποσύνδεσης ε...

Τι είναι αυτό που κάνει τους ολιγάρχες της εποχής µας να µην αποδέχονται τον ολιγαρχικό χαρακτήρα του πολιτεύµατός τους; Αγνοούν άραγε τις στοιχειώδεις έννοιες; Αισχύνονται να συνοµολογήσουν ότι διαπνέονται από µια βαθιά ολιγαρχική ιδεολογία; Μήπως µε τον τρόπο αυτόν επιδιώκουν να απαγορεύσουν την εξέλιξη, προκειµένου να διατηρήσουν την πραγµατική ιδιοκτησία της πολιτείας και, συνακόλουθα, να υποτάξουν τον σκοπό της πολιτικής στο συµφέρον των ιδίων και των συγκατανευσιφάγων; Από την άλλη, τι κάνει τις κοινωνίες να εκχωρούν τη διακυβέρνηση στους ολιγάρχες και στη συνέχεια να...

Οι εισηγήσεις του Συνεδρίου αυτού αναφέρονται στη σχέση των νέων με την πολιτική σύμφωνα με τη διδασκαλία μεγάλων φιλοσόφων της ελληνικής αρχαιότητας ή με βάση την ιστορία και τη διεθνή λογοτεχνία. Εξετάζεται, επίσης, η στάση των νέων απέναντι στη σύγχρονη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα. Παιδαγωγοί και κοινωνιολόγοι κάνουν επιτυχείς προσεγγίσεις σε καυτά θέματα αναφερόμενα στην εκπαίδευση των νέων, τα πολλαπλά προβλήματα που τους απασχολούν στην προσπάθεια τους να ενταχθούν στη ζωή, να προσαρμοσθούν στη σκληρή πραγματικότητα της κοινωνίας και να αντιμετωπίσουν το προ...

[...] Επειδή τα παραπάνω είναι θέματα μεγάλου και γενικότερου ενδιαφέροντος, τα οποία για την Ελλάδα μονίμως παραμένουν επίκαιρα, σκεφθήκαμε, όταν το 2006 καθορίζαμε το θέμα του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου του ΔΙΕΓΠ για το 2008, πως, σε μια περίοδο διαφαινόμενων κρίσεων των δημοκρατικών θεσμών, η ανάλυση του θέματος "Οι Δημοκρατικές Αρχές των Κλασικών Χρόνων στους Σύγχρονους Πολιτικούς Θεσμούς" θα μπορούσε να ήταν χρήσιμη και πιθανώς καθολικού ενδιαφέροντος. Η καλύτερη δυνατή και εφικτή διαχείριση των κοινών μιας συντεταγμένης κοινωνίας είναι ένα σταθερά ζωτικό, διαχρονικά...

Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Λύντια Τρίχα, "Ο Χαρίλαος Τρικούπης, η πολιτική του και το πολιτικό του έργο" - Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, "Η εξωτερική πολιτική του Χαρίλαου Τρικούπη: διαχρονική θεώρηση" - Ευάγγελος Κωφός, "Διαπλοκή στρατηγικών και τακτικών επιλογών: ο Τρικούπης κατά την Ανατολική κρίση, 1875-1878" - Μαργαρίτα Δρίτσα, "Η Ελλάδα και ο ευρωπαϊκός οικονομικός τύπος κατά την Τρικουπική περίοδο: απαρχές της πολιτικής επικοινωνίας" - Δημήτρης Τσακίρης, "Η στάση της γερμανικής πολιτικής στο Ανατολικό ζήτημα και ειδικότερα σε σχέση με την Ελλάδα" -Σία Αναγνωστ...