Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Παλαιά κατά τα φαινόμενα προβλήματα της φιλοσοφίας αποδεικνύονται ως κατ’ εξοχήν σύγχρονα. Τι είναι η γνώση και ποια η σχέση της με τη συνείδηση; Ποιος ο ρόλος της αίσθησης, της αντίληψης, της μνήμης, της φαντασίας, της κρίσης στη διαμόρφωση της γνώσης; Επιπλέον, πώς συνειδητοποιούμε το γιγννωσκόμενο και ποιος ο ρόλος του συναισθήματος στο συν-υπάρχειν ανθρώπου και κόσμου; Αν λαμβάνουμε υπόψη μας πως οι γνώσεις είναι απ' τη φύση τους μεταβαλλόμενες, αλληλοβελτιούμενες ή και αυθυπερβαινόμενες, οφείλουμε να αναζητήσουμε την κρηπίδα τους, τη Γνώση που καθιστά δυνατές τις τόσες...

Δε λέω, όπως νόμισαν κάποιοι ότι ο Θεός είναι ποτέ, αλλά ότι είναι ήδη σε κατάσταση του να είναι. Ό,τι λέω είναι ότι ο Θεός ως έχων πραγματικά τη θεότητα, δεν υπάρχει, αλλά ότι είναι ένα ιδεατό, πως στην πραγματικότητα γίγνεται ως ενεργών. Ο Θεός όμως ως το όλο σύμπαν που κινείται, που τείνει προς τη θεότητα, υπάρχει. Η Θεότητα είναι μία ποιότητα, και ο Θεός ένα ον. Ο πραγματικός Θεός είναι το προλέγειν και καθώς είναι, υπάρχει ως μεγαλύνων τον ιδεατό Θεό. Samuel Alexander

Καλέ μου ήρωα στεριάς, δεινέ θαλασσομάχε που προσπερνάς μακάρια και των θεών το πάθος όσο και αν τους φαίνεσαι ο εξουθενωμένος που παραδίδει την πνοή στων κεραυνών το μίσος και στων κυμάτων την οργή που αποδεκατίζουν τόσους γενναίους ναυτικούς της θάλασσας καμάρι μείνε μαζί μου στο τερπνό, στο μαγικό παλάτι αντάμωσε τα χείλη μου, το απαλό μου στήθος άπλωσε τα χεράκια σου σε όλο μου το σώμα να νιώσουμε την άπλωση στου έρωτα τη χάση.... (Σελίδα 24) * * * Ήταν ωραίο το θέαμα στη χάση των ματιών υπάρχει η άλλη όραση που μας γλυκοκοιτάει προτού την αντικρίσουμε...

Το άσμα της ματαιότητας είναι συχνά υποβλητικότερο και από εκείνο των Σειρήνων και παγιδεύει όλους όσοι το άδουμε, παρά εμπειρίες της ζωής μας που συχνά είναι οδυνηρές. Εμβαθύνοντας όμως στα ενδότερα αναζητάμε κάτι που συνιστά την ορίζουσα του υπάρχειν μας, το Νόημα, την ατρεμή δηλαδή αφετηρία μας και εδώ ακριβώς η "διαπλοκή" Ματαιότητας και Νοήματος προσλαμβάνει φιλοσοφική σπουδαιότητα. Στις σελίδες αυτού του βιβλίου ο αναγνώστης, όποια και αν είναι η προσωπική του θεώρηση, φιλοξενείται σε "χώρους" αναπροβληματισμού και φιλοσοφικής ανάβλεψης.

Τότε ακριβώς σηκώθηκε, μ’ αντίκρισε μακάρια κι άκουσα λόγια φαεινά που σιγαναστενάζαν στ’ άδηλα βάθη της ψυχής, πέρα απ’ την επιφάνεια. Ήταν το πρόσωπο ιλαρό, ποδήρης ο χιτώνας και τα ανέμελα μαλλιά κυμάτιζαν μακάρια παίζοντας παίγνιο απαλό στου Ζέφυρου το χάδι. Κάτασπρο ήταν το ραβδί, ακίνητο μπροστά του καθώς στήριζε ανάλαφρα το αέρινο το σώμα. Είχαμε φθάσει αργά αργά σε ένα υψιπέδι κάτω μας έλατα πυκνά έκρυβαν το δρομάκι κι άγριων του βουνού πουλιών σπάνιες ιαχές τρόμο σκορπούσαν στα μικρά και ήσυχα σπουργίτια στα ήρεμα πετούμενα που ‘ρχονταν απ’ τον κάμπο ν...

Στις σελίδες αυτού του βιβλίου επιχειρείται μία μείζων φιλοσοφική προσπάθεια: Οι όροι εγγύτητα και απόσπαση, τόσο γνωστοί απ’ την καθημερινή ζωή, τείνουν να προσλαμβάνουν φιλοσοφικό περιεχόμενο και εγκλείουν όλες τις δυνατότητες της ανθρώπινης σκέψης, όλες τις μορφές δημιουργίας, αρκεί να τις απεμπλέξουμε από ειδωλικές και φαινομενολογικές ψευδαισθήσεις. Προσεγγίζουμε έτσι αναδημιουργικά γνωστές έννοιες της φιλοσοφικής παράδοσης και ανασυγκροτούμαστε διανοητικά, ηθικά, αισθητικά απ’ τη στιγμή που αναθεωρούμε δεδομένες δοξασίες τις οποίες για αιώνες θεωρούσαμε αμετακίνητες...

Ο υπαρξιακός στοχασμός του Gabriel Marcel (1889-1973) ο οποίος αναδύθηκε από προσωπικές εμπειρίες και χωρίς εξαρτήσεις από τρέχουσες ιδέες και ρεύματα, προκαλεί δημιουργικά και ειρηνικά τη φιλοσοφική και γενικότερα τη διανθρώπινη συνείδηση επειδή, χωρίς να καταλήγει σε κλειστό σύστημα ιδεών, αγγίζει ακρώρειες του ανθρωπίνως υπάρχειν, επειδή ιχνεύει όριά του τα οποία δεν έχουν ηλικία, ούτε συγκεκριμένη υπηκοότητα. Σε αυτές τις λυτρωτικά πυρίκαυστες ζώνες του υπάρχειν στον κόσμο δοκιμάζεται ο γνήσιος φιλοσοφικός στοχασμός τον οποίο προσπαθεί να αναδείξει η παρούσα μελέτη.

Η περιχώρηση Ιστορίας και Πολιτισμού και η παράδοξη συμπληρωματικότητά τους εγείρουν πολλά προβλήματα στη φιλοσοφική συνείδηση, όπως και σε κάθε θεωρό του ανθρωπίνου φαινομένου. Η παρούσα σπουδή προσπαθεί να "αναδιατάξει" το πρόβλημα και να διανοίξει δίοδο η οποία φωτίζει κατά το δυνατό τα δυσεπίλυτα ερωτήματα προστρέχοντας στην ανθρώπινη φύση, στις αντιφάσεις της αλλά και στις δυνατότητές της, χωρίς να οδηγεί σε εύδια λιμάνια εφησυχασμού. Επικαλείται ό,τι ωραιότερο πρόσφερε ο διανθρώπινος και διαπολιτισμικός νόστος, ό,τι υποκρούεται σε κάθε προσπάθεια ανάβλεψης του διαλαν...

Το αδιαπέραστο του σώματός μου, ο ενδότερος χαρακτήρας του, του ανήκει λοιπόν εξαιτίας της ποιότητάς του ως απόλυτου μεσίτη. Αλλ’ είναι φανερό ότι το σώμα μου, με αυτήν την έννοια, είμαι εγώ ο ίδιος και αυτό γιατί δε μπορώ να διακριθώ από αυτό, παρά μόνο υπό την προϋπόθεση να πάψω να το θεωρώ απόλυτο μεσίτη... Η αλήθεια είναι ότι δε δέχεται κανένας να πεθάνει γενικά για την ωραιότητα ή αόριστα για την ελευθερία αυτό δε σημαίνει απολύτως τίποτε... Η ελπίδα είναι το ίδιο των αόπλων όντων, είναι το όπλο των αόπλων ή, σωστότερα, είναι το αντίθετο ενός όπλου και σ’ αυτό ακριβώς...

Τι είν’ η δόλια μας ζωή με τα πλαστά πλουμίδια φαντασμαγορικές γιορτές, μουσικής ήχους πλέριους που ολογκρεμίζουν άστοργα τις θείες αναβλέψεις κείνων των ευγενών παιδιών που αγραυλούν μακάρια σε πάνσεπτη μεθόριο αιωνίζουσας χάρης κείνων των άγνωστων βροτών στο διάβα των αιώνων με τις πολύφωνες κραυγές άγνωστες μες το πλήθος των πληθουσών μας αγορών με πολλά καρναβάλια και με κορύβαντες ακμής -μηδενικής αξίας; (σελ. 9) Δεν είμαι του Ενδυμίωνα η ερωμένη δεν είμαι φως απατηλό στην ερημιά του κόσμου γνωρίζω πως ο έρως του μεγάλου εραστή του ομορφότερου άνδρα των...

Βασική τομή στη φιλοσοφική έρευνα αποτελεί ο προσδιορισμός των "σχέσεων" φιλοσοφίας και μυστικής, δεδομένου ότι το πρόβλημα, παρά το ότι επιψαύεται από πολλές ιστοριογραφίες της φιλοσοφίας και από μελέτες αφιερωμένες σε φιλοσοφικές σχολές ή σε μεγάλους φιλοσόφους, δεν προσεγγίζεται ουσιαστικά. Η παρούσα σπουδή επιχειρεί να δείξει πώς η μυστική είναι ο μοναδικός τρόπος προσέγγισης όχι μόνο της φιλοσοφίας, αλλά και κάθε πνευματικής ενέργειας και μάλιστα υπό το πρίσμα ανοιχτής προσέγγισης, μακριά από οποιοδήποτε "μυστικισμό" που θα δημιουργούσε σύγχυση και αποπροσανατολισμό...

Ω ζητητή της ομορφιάς και του ωραίου, απίθανε ιππότη άγνωστων δρυμών και λιβαδιών με χάρη περισσή που ολοτυφλώνουν της ψυχής τα μάτια καθαίροντας τη χαρμονή των οφθαλμών στο έκπαγλο σεργιάνισμα των κοσμικών αιώνων των χρόνων, των στιγμών που θραύονται αέναα στης έκστασης την αρπαγή, το πάθος που καταστέφει της συγκίνησης τις επισκέψεις κομίζοντας τη θεία λήθη των δεινών του βίου κι εισάγοντας στην άγια Μνημοσύνη εμπνοών.

Αναστρεφόμενοι με την ιστορία του ανθρώπου, αντιλαμβανόμαστε πως είναι αδιανόητη χωρίς τους βασικούς κοινωνικούς θεσμούς, στα στοιχειώδη ερείσματα των οποίων οικοδομείται ο άνθρωπος ως κοινωνικό ον. Ταυτόχρονα όμως αναδύεται και η πολιτική κατά τρόπο που το κοινωνικόν και το πολιτικόν αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση θεώρησης όχι μόνο των πρωτοϊστορικών κοινωνιών, αλλά και των συγχρόνων. Στις σελίδες αυτού του βιβλίου γίνεται προσπάθεια θεώρησης των πολιτικών σχηματισμών σε άμεση σχέση με τις προσπάθειες των ανθρώπων να οργανώσουν τον κοινωνικό τους βίο. Ήδη αναδύονται απ...

Ποια είναι η "σχέση" της γλώσσας με τη φιλοσοφία, με το φιλοσοφικό στοχασμό; Στις σελίδες αυτού του βιβλίου ο συγγραφέας προσπαθεί να προσδιορίσει το νόημα του γλωσσικού φαινομένου και να δείξει πως κάθε γλώσσα με το συμβολικό, σχετικό και πολυσχιδή χαρακτήρα της είναι όχι απλά όργανο επικοινωνίας, όπως συνήθως νομίζεται, αλλά σάρκα του πνεύματος, γλώσσα η οποία αποκαλύπτει αβίαστα το ανθρωποκοσμικό είναι του συμβαίνοντος σε όλες τις μορφές διάπτυξής του (καθημερινός λόγος, λογοτεχνία, επιστήμες κ.ο.κ.), εισάγοντας έτσι στο πνεύμα των χαρακτηριστικότερων προβληματισμών, οι...

Ποιο βάρος της πικρόκαρδης κατάρας αποπαίδι ξέφυγε από μέσα μου στην πρωινή μαγεία καθώς απ’ τον ακρόπυργο θωρούσα το καράβι σαν μια κουκίδα φωτεινή στης θάλασσας στα στήθια; Φαίνονταν μόνο τα πανιά, απόμακρα, μικρά, μαύρη σημαία πλάνευε όσους το προσπερνούσαν, μα μες τα καμαρίνια του οι όμηροι πενθούσαν. Ποιος δαίμονας αόρατος μου απέσπασε τη θλίψη γεμίζοντας με θείο φως της καρδιάς μου τη πλήξη; (σελ. 49) Ποιος θα μπορούσε να διαβεί τα κοσμικά ερέβη, εικόνες αδυσώπητης και βίαιης συντριβής των πρωτινών των βλέψεων της θείας μας της φύσης πριν την παγίδα...

Όποιους όρους όμως κι αν χρησιμοποιεί κανένας, είναι βέβαιο πως η καθαρή επιστήμη δεν ενεργεί παρά στις υλικές προϋποθέσεις της πραγματικής ύπαρξης η οποία είναι σκοπιμότητα καθεαυτή και αρμονία και επειδή κάθε αρμονία είναι μια βαθμίδα ωριμότητας, οσοδήποτε αδύναμη, ας μη φοβόμαστε να πούμε πως μια αλήθεια η οποία δε θα ήταν ωραία δε θα ήταν παρά ένα λογικό παιχνίδι του πνεύματός μας και πως η μόνη στέρεη και άξια του ονόματος αλήθεια είναι η ωραιότητα. Μια σκέψη η οποία θα μπορούσε να αρνηθεί τον εαυτό της για να χαθεί ή, καλύτερα, για να ξαναβρεθεί ολόκληρη στα πράγμα...

Απλούστερα, η φαντασία δεν είναι αντικείμενο προς επεξεργασία ως κάτι το στατικό, δεν περιγράφεται ως κάτι το ερχόμενο εξ' αντικειμένου, αλλά συνιστά συνθέτουσα του είναι μας και του υπάρχειν μας. Αν το είναι μας δεν ταυτίζεται με το υπάρχειν μας αλλά αποτελεί την έγκοσμη-έγχρονη τροφή του, εύκολα διαπιστώνουμε πως χωρίς το φαντάζεσθαι δεν είναι δυνατή ούτε η νόηση, ούτε η αίσθηση ούτε η αντίληψη, ούτε ο λόγος, ούτε το συναίσθημα... ... Η φαντασία δεν είναι μια απλή πνευματική λειτουργία πλάι σε κάποιες άλλες, αλλά συντελεστική ενέργεια της οποίας αφετηρία είναι το απόλυ...

"...Έτσι ο Μακρής είναι ιστορικός των διαχρονικών φανερώσεων του πνεύματος, επειδή το πνεύμα απ'τη φύση του έχει αποστολή τον ιστορικό χρόνο... Ο Νίκος Μακρής, φιλόσοφος αυθεντικός και συγγραφέας γλαφυρός, τα τελευταία χρόνια έχει αποδυθεί σε συγγραφή πολυσέλιδων έργων μεγάλων προοπτικών... Πολλοί ασχολούνται με τη φιλοσοφία, όμως η φιλοσοφία το χρυσό κλειδί της το έχει χαρίσει σε πολύ λίγους, ανάμεσα σε αυτούς τους χαρισματούχους είναι και ο Νίκος Μακρής. Με το χρυσό κλειδί ανοίγει διαμερίσματα που είναι απροσπέλαστα για τη μέση συνείδηση, έστω κι αν αυτή ασχολείται με τη...

Το πνεύμα μπορεί καθεαυτό να έχει την εμπειρία του απείρου. Στο ανθρώπινο ον αποσπάται κάποτε ο θείος σπινθήρας που του επιτρέπει να διαβλέπει την ύπαρξη του είναι-πηγής, του είναι-θεμελίου, του είναι-αρχής στην οποία όλα αναπαύονται, όπως μια ακολουθία στη γενετική της μορφή. Το σύμπαν δεν είναι παρά ακτινοβολία του πνεύματος· οι ακτινοβολίες του θείου πνεύματος είναι για μας κάτι περισσότερο από φανερώσεις, έχουν μια πραγματικότητα παράλληλη με τη δική μας. Οι ακτινοβολίες του πνεύματός μας δεν είναι παρά ατελείς κατοπτρισμοί του πυροτεχνήματος που εκπέμπεται από το Brahm...