Χουρμούζιος Αιμίλιος

Φιλοσοφία της τέχνης

Εκδόσεις Γκοβόστη

Το φανταστικό

Αρσενίδης

Η ψυχολογική παράδοση ήθελε πάντα τη φαντασία σαν μια ιδιότητα του ανθρώπινου πνεύματος, της οποίας αποστολή θα ήταν η κατασκευή εικόνων. Εικόνων που θα αποτελούσαν ιδιότυπες κι ασυνήθιστες λίγο-πολύ αντιγραφές του πραγματικού. Ωστόσο, δεν υπάρχουν εικόνες καθεαυτές, μα ένας κόσμος φανταστικός, γέννημα άμεσο του φανταστικού. Δεν υπάρχει φαντασία, αλλά μια συνείδηση όπου θεάται το μη πραγματικό. Το "Φανταστικό" του μεγάλου φιλοσόφου είναι μια άσκηση του πνεύματος, μια γοητευτική άθληση της ψυχής σε ώρες νηφάλιας περισυλλογής. Ιδιαίτερα η περιγραφή που δίνει ο Σαρτρ για τη λ...

Το πέρασμα του Μηνά Δημάκη

Ευθύνη (1983)

To πέρασμα τον Μήνα Δημάκη από τον κόσμο αυτό ήταν ένα φως απεγνωσμένο που αναπήδησε από ταραγμένο σκοτάδι μιας εξαιρετικά προικισμένης ύπαρξης, ποιητή αυθεντικού και βαθιά πολιτισμένου ανθρώπου. Όσοι τον γνώρισαν και τον τίμησαν με φιλία κι αγάπη νιώθουν μια κηλίδα αίμα πάνω τους με την βίαιη έξοδό του από την ζωή. Όσοι δεν τον γνώρισαν, μπορούν να οικειωθούν το σοβαρό έργο του - το διαρκές αποτύπωμα της οντότητάς του, το απαύγασμα της μορφής του. Σ' αυτή την οικείωση ελπίζουμε να βοηθήσει η φιλόπονη ετούτη συλλογή μελετημάτων και κριτικών κειμένων, που βλέπει το φως με τ...

Το αρχαίο δράμα

Εκδόσεις των Φίλων (1978)

Η διαυγής και απολλώνεια παράσταση της ελληνικής τραγωδίας στην εξωτερική της μορφή, δηλαδή στην τεχνική της διάρθρωση, η ολοκλήρωση του επικού στοιχείου που ανευρίσκεται πλούσιο στο αρχαίο δράμα και ο βαθύτατος διονυσιασμός του χορού που αποτελεί την πληθωρική έκφραση της εσωτερικής δραματικής κινήσεως της τραγωδίας, εμφανίζουν με αρτιότητα πλήρη και ακηλίδωτη το μεγαλείο της αρχαίας τέχνης. [...] (απόσπασμα από το εισαγωγικό κείμενο του βιβλίου "Μερικές σκέψεις για το αρχαίο δράμα")

Στράτευση κι ελευθερία

Εκδόσεις των Φίλων (1977)

Ο Αιμ. Χουρμούζιος έζησε συνειδητά μέσα στην πυρίκαυστη περιοχή των μεγάλων ιδεολογικών ζυμώσεων του καιρού μας. Η πνευματική του αγρύπνια, η ιδεολογική τιμιότητά του, η πολυμέρεια της μόρφωσής του και το ελεύθερο φρόνημά του εκφράζονται σε κάθε ευκαιρία με μια υψηλή υπευθυνότητα. Απόδειξη τα κείμενα που συνθέτουν τον Γ' αυτόν τόμο των " Έργων" του. Με ιδεολογική μαχητικότητα και πνευματική ευκρίνεια καθορίζει τη στάση του αντίκρυ σε κρίσιμα θέματα της επικαιρότητας, όχι με την αντίληψη του δημοσιογράφου που θητεύει σ' αυτήν αλλά με την προοπτική του γνήσιου πνευματικού αν...

Πικρολέμονα

Γρηγόρη (1980)

Μια τολμηρή μαρτυρία για τον επικό απελευθερωτικό αγώνα των Κυπρίων - μαρτυρία που όσο κι αν επηρεάζεται από την εθνικότητα και την πολιτική του συγγραφέα, δεν παύει να είναι πολύτιμη και ιστορικά χρήσιμη γιατί δεν αποσιωπά ούτε και προσπαθεί ν’ αλλοιώσει το βασικό, το πυρηνικό κίνητρο του αγώνα. Ένα βιβλίο γραμμένο με αληθινή αγάπη για την Κύπρο και τους ανθρώπους της, άσχετα από τις οποιεσδήποτε πολιτικές του απόψεις που ο Έλληνας αναγνώστης δικαιολογείται να παραμερίσει για να σταθεί στην αφτειασίδωτη αλήθεια του που προβάλλει επιβλητική, αναδεικνύοντας την ευγένεια και...

Παλιά και νέα ποίηση

Εκδόσεις των Φίλων (1980)

[...]Τα κείμενα του τόμου αυτού συγκροτούν την ποιητική θεωρία του Χουρμούζιου. Όχι τόσο για τον θεωρητικό τους χαρακτήρα -δεν διατυπώνει ο ίδιος μια δική του προσωπική θεωρία για την ποίηση, όσο θεωρεί την ποίηση, κι από την θέση του θεωρού τη συνάπτει ως πνευματικό φαινόμενο με την εποχή μας και τη διερευνά κάτω από το δικό της, ανήσυχο φως των αναθεωρήσεων. [...] (από τον πρόλογο του Κώστα Ε. Τσιρόπουλου)

Ο αφηγηματικός λόγος

Εκδόσεις των Φίλων (1979)

[...] Ο τόμος αυτός ξεκινά από μια σειρά δοκίμια όπου διατυπώνονται οι θεμελιακές θέσεις του Χουρμούζιου για τη λογοτεχνία και πιο συγκεκριμένα, για την πεζογραφία σε άμεση και διαρκή συνάρτηση με τον ελληνικό χώρο. Για κείνον, πέρα από την ηθογραφική παραγωγή του περασμένου και του πρώτου τετάρτου του δικού μας αιώνα, η λογοτεχνία μας υποφέρει από ένα βαρύ και σοβαρό νόσημα: της λείπει η ελληνοκεντρικότητα, ο ελληνικός χαρακτήρας, όχι στα θέματα που επιλέγει, αλλά στο ήθος. Από το ίδιο νόσημα υποφέρει και η νεοελληνική λογοτεχνική κριτική. [...] (από την εισγαγωγή του Κ...

Ο ανηθικολόγος

Αίολος (1984)

Νίκος Καζαντζάκης

Εκδόσεις των Φίλων (1977)

Μια μακρά και στέρεη πνευματική φιλία αποθανατίζεται με τον τόμο αυτό: η φιλία του Αιμ. Χουρμούζιου με τον Νίκο Καζαντζάκη. Αρχινισμένη τον καιρό του μεσοπολέμου, τότε που η μεγάλη μορφή του Καζαντζάκη άρχισε να υψώνεται, γεμάτη δημιουργική βούληση, στο στερέωμα των γραμμάτων μας, συνεχίστηκε ως την ώρα που ο θάνατος ήρθε να του ασφαλίσει τ' ανήσυχα μάτια στην ξενιτιά. Πολλά ήταν τα κοινά σημεία που συνταίριασαν στο ζυγό της φιλίας τις δύο αυτές εξαιρετικές φυσιογνωμίες: η σοβαρότητα, η ειλικρινής εσωτερική ανησυχία, η υψηλοφροσύνη κι ο γνήσιος πόνος του πνεύματος, η μον...

Μνήμη του Ηλία Βενέζη

Ευθύνη (1999)

Η παρουσία του Ηλία Βενέζη στα νεοελληνικά γράμματα εκφράζει με τρόπο ανεπανάληπτο μια δραματική περίοδο της Ιστορίας του Έθνους μας. Συγχρόνως όμως, αποτελεί μια βεβαίωση της ενότητας του Ελληνισμού με καρδιά του το Αιγαίο πέλαγος. Ανατολίτης, αιγαιοπελαγίτης, Έλληνας, συναίρεσε μέσα στο έργο του την τέχνη ως μεράκι κι ως υπαρξιακή λειτουργία με την κατάθεση μιας μαρτυρίας που σώζει την ιστορία ζωντανότερη από οποιοδήποτε ιστορικό βιβλίο. Ένας από τους πιο εκλεκτούς, λαοφιλείς συγγραφείς της περίφημης Γενιάς του '30, έφερνε μέσα στις φλέβες του το αίμα του παραμυθιού. Α...

Με το θάνατο στη ψυχή

Αρσενίδης

"Η ηλικία της λογικής", "Η Αναστολή", "Με το θάνατο στην ψυχή": τρία μυθιστορήματα με διαφορετική πλοκή και διαφορετικά πρόσωπα, που ξεχύνονται προς όλες τις κατευθύνσεις για να αγκαλιάσουν την καθολικότητα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ως ιστορικού γεγονότος. Η μεγάλη πρωτοτυπία της τριλογίας έγκειται στο ότι ο Σαρτρ-μυθιστοριογράφος συμφιλιώνεται με το Σαρτρ-φιλόσοφο και πετυχαίνει μια ζηλευτή σύνθεση, πιστή στους νόμους του "πιθανού".

Κωνστ. Θεοτόκης

Εκδόσεις των Φίλων (1979)

[...] Η μελέτη που ακολουθεί χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο είναι μια προσπάθεια βιογραφήσεως στηριγμένη σ' όσες γραπτές κι άγραφες αλλ' οπωσδήποτε έγκυρες μαρτυρίες μπόρεσα να συγκεντρώσω -σε στενή συνάφεια με το έργο του. (Δίνω τα γεγονότα και τις πληροφορίες χωρίς να τ' αλλοιώσω. Η αυστηρή κριτική έρευνα, όταν στηρίζεται σε συγκεκριμένες εκδηλώσεις και πράξεις, αποφεύγει -πρέπει να αποφεύγει- τη μυθοποιΐα. Κι όταν το αντικείμενο ξεφεύγει την άμεση παρατήρησή μας, η προσπάθεια για τη σύνθεση της ψυχολογικής προσωπογραφίας καταλήγει αναπότρεπτα σε νοθεία της ίδιας της προ...

Κυρά Κυραλίνα

Ίνδικτος (1998)

"Είν' ένας διηγηματογράφος Ανατολίτης που μαγεύεται και συγκινείται από τις ίδιες του τις διηγήσεις, και τόσο συχνά συνεπαίρνεται απ' αυτές, που μιας κι άρχισε την ιστορία, κανένας, ούτ' ο ίδιος, δεν ξέρει αν θα κρατήσει μιαν ώρα ή χίλιες και μια νύχτες. Το διηγηματογραφικό του genie είναι σε τέτοιον βαθμό ασυγκράτητο, που στο γράμμα που έγραψε την παραμονή της αυτοκτονίας του, δυό φορές αφήνει στη μέση τα απελπισμένα παράπονά του για να διηγηθεί δυό χιουμοριστικές ιστορίες της περασμένης του ζωής. Τον κατάφερα να καταπιαστεί να γράψει ένα μέρος από τις αφηγήσεις του αυτές...

Κάρολος Κουν

Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2010)

Η έκδοση αυτή για τον Κάρολο Κουν επιχειρεί να παρακολουθήσει την πορεία του μέσα στον χρόνο, αναδεικνύοντας τους βασικούς σταθμούς της. Όπως σημειώνει στην εισαγωγή της η επιμελήτρια της έκδοσης: "Αυτοβιογραφικές σελίδες, αθησαύριστα κείμενα και μαρτυρίες συνεργατών, συνδυάζονται με κριτικές αποτιμήσεις της εποχής, σύγχρονες μελέτες και την παραστασιογραφία του Κουν, των ρόλων που ερμήνευσε ως ηθοποιός καθώς και των ραδιοφωνικών σκηνοθεσιών του. Ίχνη από το εφήμερο της ζωής και του θεάτρου καλούνται να αποκαλύψουν το πρόσωπο του ανθρώπου και του δημιουργού: το σημείο όπου...

Ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας: οι προσωκρατικοί

Αρσενίδης

Σ' ολόκληρη την ιστορία, τίποτε δεν είναι τόσο εκπληκτικό όσον η αιφνίδια άνοδος του πολιτισμού στην Ελλάδα... Το τι επετέλεσαν οι Έλληνες στην τέχνη και τη λογοτεχνία είναι γνωστό στον καθένα, αλλ' ό,τι έχουν πραγματοποιήσει στον καθαρά διανοητικό τομέα, είναι ακόμη εξαιρετικότερο. Επινόησαν τα μαθηματικά, την επιστήμη και τη φιλοσοφία. Πρώτοι έγραψαν ιστορία και πρώτοι στοχάστηκαν ελεύθερα πάνω στη φύση του κόσμου. Ό,τι συνέβη ήταν τόσο καταπληκτικό ώστε, ακόμη και σε πρόσφατους καιρούς, οι άνθρωποι περιορίζονται να μένουν ενεοί μπροστά στο θαύμα... Σ' αυτού του θαύματος...

Συνολικά Βιβλία 43
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου