Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Athanasiádis Tásos
Τάσος Αθανασιάδης (1913-2006). Ο Τάσος Αθανασιάδης γεννήθηκε στο Σαλιχλί της Μικράς Ασίας, γιος του επιχειρηματία Μιχαήλ Αθανασιάδη, που πέθανε όταν ο συγγραφέας ήταν ακόμη παιδί, και της Ανθής Παναγιωτοπούλου. Είχε τρεις μεγαλύτερες αδελφές. Μετά την καταστροφή του 1922 η μητέρα με τα τέσσερα παιδιά της εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, όπου ο Τάσος σπούδασε νομικά, εργάστηκε για λίγα χρόνια ως δικηγόρος και ζει ως σήμερα. Παντρεύτηκε τη φιλόλογο Μαρία Δημητροπούλου. Διετέλεσε διευθυντής γραμματείας, δραματολογίου, προσωπικού και γενικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, καθώς επίσης προϊστάμενος καλλιτεχνικού προγραμματισμού του οργανισμού των ελληνικών κρατικών θεάτρων, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1972. Ταξίδεψε στην Ιαπωνία, την Ινδία, την Τουρκία, τη δυτική και κεντρική Ευρώπη, τον Καναδά και τις Η.Π.Α. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο μυθιστορηματικής βιογραφίας (1955 για το "Ο Ντοστογιέβσκι από το κάτεργο στο πάθος" και 1963 για τον "Αλβέρτο Σβάιτσερ"), το βραβείο πεζογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών (1959-1961 για τους "Πανθέους"), το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1969 για την "Αίθουσα του θρόνου" και 1978 για τους "Τελευταίους εγγονούς"), το Έπαθλο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1975 για τους "Φρουρούς της Αχαΐας"), το βραβείο ελληνοτουρκικής φιλίας και ειρήνης Ιπεκτσί (1989 για τα "Παιδιά της Νιόβης"), το αργυρούν μετάλλιο του ιδρύματος της Γαλλικής Ακαδημίας Τέχνες-Επιστήμες-Γράμματα και το βραβείο Χέρντερ (1997). Από το 1986 ήταν μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ διετέλεσε επίσης ιδρυτικό μέλος της Ομάδας των Δώδεκα, πρόεδρος της επιτροπής κρατικών λογοτεχνικών βραβείων (1979-1980), της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και του Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Με τη λογοτεχνία άρχισε να ασχολείται από μαθητική ηλικία με δημοσιεύσεις διηγημάτων σε περιοδικά όπως η Νέα Εστία, τα Ελληνικά, η Πρωτοπορία και άλλα. Την πρώτη του επίσημη εμφάνιση στα γράμματα πραγματοποίησε το 1936 με τη δημοσίευση μιας μελέτης του για το Φώτο Πολίτη, την οποία διάβασε στην Αρχαιολογική Εταιρεία. Το 1943 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων "Θαλασσινοί προσκυνητές" και ένα χρόνο αργότερα τη μυθιστορηματική βιογραφία "Ταξίδι στη μοναξιά", έργα λυρικής υφής με έμφαση στην περιγραφή του εσωτερικού κόσμου των ηρώων τους. Γρήγορα ωστόσο στράφηκε στη μυθιστορηματική γραφή της κλασικής ρεαλιστικής τεχνοτροπίας, δείχνοντας ιδιαίτερη επιμέλεια στην περιγραφή του εξωτερικού κόσμου αλλά και στην ψυχογράφηση των προσώπων. Χαρακτηριστικά του έργου του είναι η προσπάθειά του να δείξει την επίδραση ενός συγκεκριμένου κάθε φορά κοινωνικού και πολιτικού πλαισίου στη ζωή και τον ψυχισμό μεμονωμένων προσώπων και να προβάλει έτσι τη γενικότερη θεωρία του για την εξέλιξη της ζωής ως αποτέλεσμα συνεχούς πάλης ανάμεσα στις δυνάμεις του Καλού και του Κακού. Η περίπτωση του Τάσου Αθανασιάδη καλύπτει χρονικά μια περίοδο που φτάνει ως τη σύγχρονή μας πεζογραφία, υφολογικά βρίσκεται στην πεζογραφική παράδοση της γενιάς του Τριάντα. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Τάσου Αθανασιάδη βλ. Μανώλης Γιαλουράκης , "Αθανασιάδης Τάσος", στη "Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια της νεοελληνικής λογοτεχνίας", τ. 1, Αθήνα, Χάρη Πάτση, 1968, Έρη Σταυροπούλου, "Τάσος Αθανασιάδης", στο "Η μεσοπολεμική πεζογραφία· από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)", τ. Β’, Αθήνα, Σοκόλης, 1992. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Σημείον του Αιμ. Χουρμούζιου
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1983)
Φαίνεται πως μερικές μορφές του πνευματικού πολιτισμού μιας χώρας, χρειάζεται ο θάνατος να παρέμβει και να τις αποτραβήξει από τους συγκαιρινούς των, για να φανεί το εξαιρετικό τους μέγεθος και η άπεφθη αξία τους. Αυτό έγινε και με τον Αιμίλιο Χουρμούζιο: από τότε που ο θάνατός του δημιούργησε ανάμεσα σ' εκείνον κι εμάς μιαν επώδυνη απόσταση, θεωρούμε την μορφή του, καθώς πληθαίνει η έκδοση των έργων του και καθώς όλο και ερημώνεται ο νεοελληνικός πνευματικός χώρος από αυθεντικά μεγέθη, να μεγαλώνει, όλο και πιο πολύ να υψώνεται και να καταδείχνει μέσα στην ανέκκλητη σιγ...
Αγία νεότητα
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1990)
Στα διηγήματα της συλλογής "Αγία Νεότητα", που διαδραματίζονται σε διάφορες εποχές, από τα προεπαναστατικά χρόνια ώς τις μέρες μας, ο Τάσος Αθανασιάδης επιχειρεί να αποδώσει -όπως άλλωστε και στο μυθιστορηματικό έργο του- το ύφος και το ήθος της ελληνικής κοινωνίας στις χαρακτηριστικότερες περιόδους της.
Από τον εαυτό μας στους άλλους
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1993)
Στα εικοσιδύο κείμενα της συλλογής "Από τον εαυτό μας στους άλλους", ο Τάσος Αθανασιάδης επιχειρεί ανιχνεύσεις στο χώρο της ψυχής και σε φαινόμενα της κοινωνίας. Κάνει συσχετισμούς σε έργα της Λογοτεχνίας, όπου οι δημιουργοί τους νομοθέτησαν, και εκτιμήσεις γενικά της συμπεριφοράς τους. Επισημαίνει ερμηνευτικούς άξονες σε έργα της Γραμματείας μας και αποτιμά συλλογικές της επιδόσεις. Σκιαγραφεί μορφές της πνευματικής ζωής μας. Δίνει μια περιγραφή του Ελληνοϊταλικού πολέμου από τα κείμενα. Τέλος, σε σχετική συνέντευξη, αναφέρεται στις συνθήκες μέσα στις οποίες δημιούργησε το...
Οι φρουροί της Αχαΐας
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1993)
"Οι φρουροί της Αχαΐας" εξελίσσονται στην περιοχή της Αχαΐας, με επίκεντρο δράσης τους την Πάτρα και το Αίγιο την εποχή της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Διάλεξα την Αχαΐα -από τις πιο ανεπτυγμένες κοινωνικά και πολιτιστικά περιοχές της Ελλάδας- για τα διονυσιακά τοπία της, το πλούσιο ιστορικό παρελθόν της, τη γραφική ρυμοτομία της, τη διάχυτη λαγνείας της, χαρίσματα που εμπνέουν στον μυθιστοριογράφο έναν ενδιαφέροντα σε πλοκή ιστό. Σ' αυτόν τον ιστό εμπλέκονται πρόσωπα απ' όλες τις γενεές και τις κοινωνικές τάξεις: βιομήχανοι, εισοδηματίες, πολιτευτές, επαγγελματίες, γυν...
Οι φρουροί της Αχαΐας
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1993)
"Οι φρουροί της Αχαΐας" εξελίσσονται στην περιοχή της Αχαΐας, με επίκεντρο δράσης τους την Πάτρα και το Αίγιο την εποχή της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Διάλεξα την Αχαΐα -από τις πιο ανεπτυγμένες κοινωνικά και πολιτιστικά περιοχές της Ελλάδας- για τα διονυσιακά τοπία της, το πλούσιο ιστορικό παρελθόν της, τη γραφική ρυμοτομία της, τη διάχυτη λαγνείας της, χαρίσματα που εμπνέουν στον μυθιστοριογράφο έναν ενδιαφέροντα σε πλοκή ιστό. Σ' αυτόν τον ιστό εμπλέκονται πρόσωπα απ' όλες τις γενεές και τις κοινωνικές τάξεις: βιομήχανοι, εισοδηματίες, πολιτευτές, επαγγελματίες, γυν...
Οι Πανθέοι
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1998)
"Δεκαπέντε κι απάνω χρόνια χρειάστηκε ο Τάσος Αθανασιάδης για να φέρει σε άξιο πέρας αυτό το συγγραφικό άθλημα που θα πρέπει να του εξασφαλίσει μια θέση ολότελα ξεχωριστή και ειδική μέσα σε ολόκληρη τη νεοελληνική πεζογραφία... δεν υπάρχει παρόμοια περίπτωση μυθιστορήματος μακράς πνοής στη λογοτεχνία μας. Μα ούτε και παρόμοια πρόθεση να δοθεί ένα μυθιστόρημα-ποταμός μέσα από την ιστορία μιάς χαρακτηριστικής οικογένειας, των Πανθέων, η κοινωνική, ψυχολογική και ιστορική Ελλάδα των πρώτων σαράντα χρόνων του αιώνα μας". (Αντρέας Καραντώνης) "Ο Τάσος Αθανασιάδης είναι προπάν...
Οι Πανθέοι
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1998)
"Δεκαπέντε κι απάνω χρόνια χρειάστηκε ο Τάσος Αθανασιάδης για να φέρει σε άξιο πέρας αυτό το συγγραφικό άθλημα που θα πρέπει να του εξασφαλίσει μια θέση ολότελα ξεχωριστή και ειδική μέσα σε ολόκληρη τη νεοελληνική πεζογραφία... δεν υπάρχει παρόμοια περίπτωση μυθιστορήματος μακράς πνοής στη λογοτεχνία μας. Μα ούτε και παρόμοια πρόθεση να δοθεί ένα μυθιστόρημα-ποταμός μέσα από την ιστορία μιάς χαρακτηριστικής οικογένειας, των Πανθέων, η κοινωνική, ψυχολογική και ιστορική Ελλάδα των πρώτων σαράντα χρόνων του αιώνα μας". (Αντρέας Καραντώνης) "Ο Τάσος Αθανασιάδης είναι προπάν...
Μεσαιωνικό τρίπτυχο
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1998)
Το "Mεσαιωνικό τρίπτυχο" απαρτίζεται από τρία πρωτοπρόσωπα αφηγήματα: Ο Τάσος Αθανασιάδης αναπαριστά την καθημερινή ζωή στα μέσα του 15ου αιώνα, με τη γνωστή του δεξιοτεχνία και ευρυμάθεια ανασυνθέτει για τον αναγνώστη την ποικιλόμορφη εικόνα μιας εποχής όπου η Κωνσταντινούπολη λεγόταν ήδη Ισταμπούλ και η χριστιανική Ευρώπη άρχιζε να συνειδητοποιεί την απειλή από την Τουρκία. Το έργο ζωντανεύει την Κωνσταντινούπολη των τελευταίων Παλαιολόγων, τη φραγκοκρατούμενη Αθήνα, την Ιερουσαλήμ, την πολιορκημένη Χαλκίδα των Ενετών και τις πολιτείες της ιταλικής Αναγέννησης.
Ο γιος του ήλιου
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1998)
Με επίκεντρο τις περιπέτειες του Ιουλιανού, ο Τάσος Αθανασιάδης απεικονίζει παραστατικά την πολιτική, κοινωνική και πνευματική ζωή της διαμορφούμενης τότε βυζαντινής αυτοκρατορίας, οδηγώντας τον αναγνώστη σ’ ένα γοητευτικό ταξίδι στις πόλεις της Μικράς Ασίας, στην Ελλάδα και τη Συρία -όπου ανθούσε η σοφιστική και σαγήνευαν οι αποκρυφιστικές δοξασίες των μυστηρίων της Ανατολής- ώς τη Γαλατία που, χάρη στις στρατιωτικές νίκες του Ιουλιανού, απελευθερωνόταν από τους Γερμανούς, ενόσω ο χριστιανισμός κατακτούσε τις ψυχές, εκτοπίζοντας ολοένα τον πολυθεϊσμό που έδινε τις τελευταί...
Τα παιδιά της Νιόβης
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1998)
Στις πλατιές μυθιστορηματικές συνθέσεις του -"Οι Πανθέοι", "Η αίθουσα του θρόνου", "Οι φρουροί της Αχαΐας", "Οι τελευταίοι εγγονοί"- ο Τάσος Αθανασιάδης αφηγήθηκε την εξέλιξη της νεοελληνικής κοινωνίας από τα τέλη του περασμένου αιώνα ώς τις μέρες μας. Στα "Παιδιά της Νιόβης" καταπιάστηκε να εξιστορήσει -με επίκεντρο τη γενέτειρά του Σαλιχλί- τη ζωή του μικρασιατικού Ελληνισμού υπό την τουρκική κυριαρχία και την ελληνική κατοχή ώς το διωγμό από τις εστίες του μετά την αποχώρηση του ελληνικού στρατού.