Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Athanasiádis Tásos
Τάσος Αθανασιάδης (1913-2006). Ο Τάσος Αθανασιάδης γεννήθηκε στο Σαλιχλί της Μικράς Ασίας, γιος του επιχειρηματία Μιχαήλ Αθανασιάδη, που πέθανε όταν ο συγγραφέας ήταν ακόμη παιδί, και της Ανθής Παναγιωτοπούλου. Είχε τρεις μεγαλύτερες αδελφές. Μετά την καταστροφή του 1922 η μητέρα με τα τέσσερα παιδιά της εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, όπου ο Τάσος σπούδασε νομικά, εργάστηκε για λίγα χρόνια ως δικηγόρος και ζει ως σήμερα. Παντρεύτηκε τη φιλόλογο Μαρία Δημητροπούλου. Διετέλεσε διευθυντής γραμματείας, δραματολογίου, προσωπικού και γενικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, καθώς επίσης προϊστάμενος καλλιτεχνικού προγραμματισμού του οργανισμού των ελληνικών κρατικών θεάτρων, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1972. Ταξίδεψε στην Ιαπωνία, την Ινδία, την Τουρκία, τη δυτική και κεντρική Ευρώπη, τον Καναδά και τις Η.Π.Α. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο μυθιστορηματικής βιογραφίας (1955 για το "Ο Ντοστογιέβσκι από το κάτεργο στο πάθος" και 1963 για τον "Αλβέρτο Σβάιτσερ"), το βραβείο πεζογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών (1959-1961 για τους "Πανθέους"), το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1969 για την "Αίθουσα του θρόνου" και 1978 για τους "Τελευταίους εγγονούς"), το Έπαθλο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1975 για τους "Φρουρούς της Αχαΐας"), το βραβείο ελληνοτουρκικής φιλίας και ειρήνης Ιπεκτσί (1989 για τα "Παιδιά της Νιόβης"), το αργυρούν μετάλλιο του ιδρύματος της Γαλλικής Ακαδημίας Τέχνες-Επιστήμες-Γράμματα και το βραβείο Χέρντερ (1997). Από το 1986 ήταν μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ διετέλεσε επίσης ιδρυτικό μέλος της Ομάδας των Δώδεκα, πρόεδρος της επιτροπής κρατικών λογοτεχνικών βραβείων (1979-1980), της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και του Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Με τη λογοτεχνία άρχισε να ασχολείται από μαθητική ηλικία με δημοσιεύσεις διηγημάτων σε περιοδικά όπως η Νέα Εστία, τα Ελληνικά, η Πρωτοπορία και άλλα. Την πρώτη του επίσημη εμφάνιση στα γράμματα πραγματοποίησε το 1936 με τη δημοσίευση μιας μελέτης του για το Φώτο Πολίτη, την οποία διάβασε στην Αρχαιολογική Εταιρεία. Το 1943 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων "Θαλασσινοί προσκυνητές" και ένα χρόνο αργότερα τη μυθιστορηματική βιογραφία "Ταξίδι στη μοναξιά", έργα λυρικής υφής με έμφαση στην περιγραφή του εσωτερικού κόσμου των ηρώων τους. Γρήγορα ωστόσο στράφηκε στη μυθιστορηματική γραφή της κλασικής ρεαλιστικής τεχνοτροπίας, δείχνοντας ιδιαίτερη επιμέλεια στην περιγραφή του εξωτερικού κόσμου αλλά και στην ψυχογράφηση των προσώπων. Χαρακτηριστικά του έργου του είναι η προσπάθειά του να δείξει την επίδραση ενός συγκεκριμένου κάθε φορά κοινωνικού και πολιτικού πλαισίου στη ζωή και τον ψυχισμό μεμονωμένων προσώπων και να προβάλει έτσι τη γενικότερη θεωρία του για την εξέλιξη της ζωής ως αποτέλεσμα συνεχούς πάλης ανάμεσα στις δυνάμεις του Καλού και του Κακού. Η περίπτωση του Τάσου Αθανασιάδη καλύπτει χρονικά μια περίοδο που φτάνει ως τη σύγχρονή μας πεζογραφία, υφολογικά βρίσκεται στην πεζογραφική παράδοση της γενιάς του Τριάντα. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Τάσου Αθανασιάδη βλ. Μανώλης Γιαλουράκης , "Αθανασιάδης Τάσος", στη "Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια της νεοελληνικής λογοτεχνίας", τ. 1, Αθήνα, Χάρη Πάτση, 1968, Έρη Σταυροπούλου, "Τάσος Αθανασιάδης", στο "Η μεσοπολεμική πεζογραφία· από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)", τ. Β’, Αθήνα, Σοκόλης, 1992. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Συνταγές μέσα από τη λογοτεχνία
Συλλογικό έργο
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2013)
Η ελληνική πεζογραφία συχνά αναφέρεται στο φαγητό, που αποτελεί σημαντικό συστατικό της κουλτούρας μας· ανασύρει μνήμες γεύσης και καταγράφει στιγμιότυπα από γεύματα και γιορτινά τραπεζώματα· περιγράφει πλούσιους αστικούς μπουφέδες και ταπεινά ταβερνάκια σε φτωχογειτονιές· συνδέει τον έρωτα, τον πόλεμο, την ξενιτιά, τη χαρά και τη λύπη με το φαγητό -είτε αυτό είναι η μαγειρίτσα στο αναστάσιμο οικογενειακό τραπέζι είτε το ψωμοτύρι του εργένη. Στην ειδική αυτή έκδοση για την εφημερίδα "Τα Νέα", στο Α' Μέρος, υπάρχουν αποσπάσματα από κείμενα (διηγήματα, μυθιστορήματα, ταξιδ...
Ιουλιανός ο Παραβάτης
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2010)
Ιουλιανός ο Μέγας - Ιουλιανός ο Παραβάτης: ο τελευταίος της δυναστείας του Μεγάλου Κωνσταντίνου, ο τελευταίος των ειδωλολατρών. Οι "εθνικοί" τον θρήνησαν ως τον τελευταίο μεγάλο ηγέτη τους. Οι Χριστιανοί στιγμάτισαν την "αποστασία" του, στάθηκαν ωστόσο δίκαιοι, ως επί το πλείστον, απέναντί του, διαχωρίζοντας τη θρησκευτική του πολιτική από το υπόλοιπο ανορθωτικό έργο του και αναγνωρίζοντας τις πολιτικές και στρατιωτικές αρετές του. Ευφυής και καλλιεργημένος, ήπιος αλλά και αποφασιστικός, δραστήριος και οραματιστής, με συνέπεια λόγο και έργου -πιστός, συνεπώς, στο κλασικό...
Οι φρουροί της Αχαΐας
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
"Οι φρουροί της Αχαΐας" εξελίσσονται στην περιοχή της Αχαΐας, με επίκεντρο δράσης τους την Πάτρα και το Αίγιο την εποχή της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Διάλεξα την Αχαΐα -από τις πιο ανεπτυγμένες κοινωνικά και πολιτιστικά περιοχές της Ελλάδας- για τα διονυσιακά τοπία της, το πλούσιο ιστορικό παρελθόν της, τη γραφική ρυμοτομία της, τη διάχυτη λαγνείας της, χαρίσματα που εμπνέουν στον μυθιστοριογράφο έναν ενδιαφέροντα σε πλοκή ιστό. Σ' αυτόν τον ιστό εμπλέκονται πρόσωπα απ' όλες τις γενεές και τις κοινωνικές τάξεις: βιομήχανοι, εισοδηματίες, πολιτευτές, επαγγελματίες, γυν...
Οι φρουροί της Αχαΐας
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
"Οι φρουροί της Αχαΐας" εξελίσσονται στην περιοχή της Αχαΐας, με επίκεντρο δράσης τους την Πάτρα και το Αίγιο την εποχή της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Διάλεξα την Αχαΐα -από τις πιο ανεπτυγμένες κοινωνικά και πολιτιστικά περιοχές της Ελλάδας- για τα διονυσιακά τοπία της, το πλούσιο ιστορικό παρελθόν της, τη γραφική ρυμοτομία της, τη διάχυτη λαγνείας της, χαρίσματα που εμπνέουν στον μυθιστοριογράφο έναν ενδιαφέροντα σε πλοκή ιστό. Σ' αυτόν τον ιστό εμπλέκονται πρόσωπα απ' όλες τις γενεές και τις κοινωνικές τάξεις: βιομήχανοι, εισοδηματίες, πολιτευτές, επαγγελματίες, γυν...
Αλβέρτος Σβάιτσερ
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2008)
Σε μιάν εποχή που καλλιεργεί συστηματικά την εχθρότητα, η μορφή του Αλβέρτου Σβάιτσερ αναδίνει ένα παρήγορο μεγαλείο. Η απέραντη σοφία του, η σπάνια σωματική του αντοχή, η λαχτάρα του να πλάσει απ’ τον εαυτό του ένα πρότυπο ενεργητικού χριστιανού όπου η λογική δεν θα αντιμάχεται την πίστη του, η θρυλική ανθρωπιά του - να τα χαρίσματα αυτού του ρωμαλέου Αλσατού, που, αν καμουφλάραμε τη φυσιογνωμία του αιώνα μας για να κρύψουμε απ’ τους ερχόμενους τις απάνθρωπες πλευρές του, θα μπορούσαμε να τοποθετήσουμε ως έμβλημα στην πύλη του. Όλα στη σταδιοδρομία του ήταν σαφή αν, όμως,...
Πάτρα πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης
Συλλογικό έργο
Σύγχρονοι Ορίζοντες (2006)
Ξαπλωμένη στις πλαγιές του Παναχαϊκού με τα πόδια της να τα βρέχει η θάλασσα. Στραμμένη προς τη Δύση, γεωγραφικά (το βλέμμα φεύγει στον ανοιχτό ορίζοντα του Πατραϊκού κόλπου) και πολιτισμικά. Πόλη-πέρασμα και κόμβος. Πόλη του ταξιδιού. Τα πλοία-πολυκατοικίες αποσπώνται κάθε τόσο από το αστικό τοπίο και απομακρύνονται προς το Ιόνιο πέλαγος και την Αδριατική. Είναι μια πόλη-πρωτεύουσα: πρωτεύουσα της Πελοποννήσου και οικονομική πρωτεύουσα του ελληνικού 19ου αιώνα -κέντρο της σταφίδας τότε, που καθόρισε με την έξαρση και την κρίση της τη δυναμική της Πάτρας- αλλά και Πολιτιστ...
Η αίθουσα του θρόνου
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2005)
Στο μυθιστόρημά του αυτό ο Τάσος Αθανασιάδης περιγράφει μιαν ομάδα από νέους και νέες, καθώς απολαμβάνουν τις μέρες του καλοκαιριού σ’ ένα φανταστικό νησί των Κυκλάδων. Πίσω, ωστόσο, απ’ τη φαινομενική τους μακαριότητα, κάτω απ’ το θάμπος του αιγαιοπελαγίτικου ουρανού, ακούνε τη βασανιστική φωνή που τους ψιθυρίζει μέσα τους πως είναι πια καιρός να πάρουν μια σοβαρή απόφαση για το μέλλον τους. Τις ψυχολογικές αντιδράσεις τους μπροστά στα γεγονότα, που αιφνιδιάζουν τα σχέδιά τους γι’ αυτό το μέλλον, μας τις ζωντανεύει ο συγγραφέας των "Πανθέων" με σκηνές αλληλοδιάδοχες από αι...
Οδυσσέας Ελύτης, Γιάννης Ρίτσος
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (2003)
Μέσα από τα γόνιμα σπλάχνα της περίφημης Γενιάς του '30 αναπήδησαν και δυο ποιητικά λιοντάρια, ο Οδυσσέας Ελύτης και ο Γιάννης Ρίτσος, για να υψώσουν και να διευρύνουν το ποιητικό βίωμα των Νεοελλήνων με τρόπους ιδεαλιστικής διαύγειας και εικονιστικής μεγαλοσύνης που σου κόβουν την ανάσα. Υπακούοντας τυραννικά στην πάμπλουτη λυρική ιδιοσυγκρασία τους -απολλώνια στον Ελύτη, διονυσιακή στον Ρίτσο- και υποκύπτοντας αγόγγυστα στο πανίσχυρο χάρισμά τους, πρόσφεραν στη νεοελληνική ποίηση δώρα βαρύτιμα και -μέσα στην σχετικότητα των ανθρωπίνων- αθάνατα. Ετούτη η αξιοζήλευτη αθαν...
Οι Πανθέοι
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2002)
"Δεκαπέντε κι απάνω χρόνια χρειάστηκε ο Τάσος Αθανασιάδης για να φέρει σε άξιο πέρας αυτό το συγγραφικό άθλημα που θα πρέπει να του εξασφαλίσει μια θέση ολότελα ξεχωριστή και ειδική μέσα σε ολόκληρη τη νεοελληνική πεζογραφία... δεν υπάρχει παρόμοια περίπτωση μυθιστορήματος μακράς πνοής στη λογοτεχνία μας. Μα ούτε και παρόμοια πρόθεση να δοθεί ένα μυθιστόρημα-ποταμός μέσα από την ιστορία μιάς χαρακτηριστικής οικογένειας, των Πανθέων, η κοινωνική, ψυχολογική και ιστορική Ελλάδα των πρώτων σαράντα χρόνων του αιώνα μας". (Αντρέας Καραντώνης) "Ο Τάσος Αθανασιάδης είναι προπάν...
Κυρίες και κύριοι σας ευχαριστώ
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2002)
Κυρίες και κύριοι, σας ευχαριστώ. Αυτόν τον τίτλο επέλεξε ο Τάσος Αθανασιάδης για να μας εισαγάγει στον κόσμο των διαλέξεων που έδωσε κατά καιρούς στην Αθήνα και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Με το γνώριμο ζωντανό ύφος του, ο συγγραφέας της Αίθουσας του Θρόνου και των Παιδιών της Νιόβης αναβιώνει στα κείμενα αυτά το έργο και τη μορφή δημιουργών που σημάδεψαν την εποχή τους, στο χώρο των γραμμάτων και των επιστημών. Από τον Περικλή Γιαννόπουλο και τον Ζαχαρία Παπαντωνίου ως τον Τολστόι, τον Ντοστογιέφσκι, τον Ουγκώ και τον Προύστ, από τον Ροστάν στον Γιούνγκ και τον Οππενχάιμερ, έν...
Στο πρώτο σκαλί
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Ελληνικά Γράμματα (2002)
Πρώτες γραφές, γραφές που προσπαθούν να συλλαβίσουν τον κόσμο, τον φτιαγμένο με λέξεις, γραφές-βήματα στο χαρτί, άτσαλα, διστακτικά, αναποφάσιστα αλλά και τολμηρά, γραφές-βλέμματα απονήρευτα, ανοιχτά στην έκπληξη και την απορία, γραφές συνώνυμες της νιότης. Γραφές κλεισμένες στα συρτάρια του χρόνου, γραφές σε χαρτιά κιτρινισμένα, γραφές που τόλμησαν να εκτεθούν για πρώτη φορά κι έπειτα άλλες πιο ώριμες, πιο σίγουρες για τον εαυτό τους τις έριξαν στη λήθη. Γραφές της αθωότητας, γραφές της νιότης.Ποιο είναι το νεανικό συγγραφικό πρόσωπο των ώριμων πια και καταξιωμένων φωνών τ...
Ταξίδι στη μοναξιά
Αθανασιάδης Τάσος 1913-2006
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2001)
Το Ταξίδι στη μοναξιά είναι ένα από τα πιο ευγενικά νεοελληνικά πεζογραφήματα. Είναι σχεδόν ένας "κανόνας" πνευματικής ευγένειας. Κι είναι και κάτι άλλο, που όμως σκέπτομαι πως δεν θα μπορούσε να 'ναι χωρίς την κάθε άλλο παρά συμβατική υπόθεση που λέμε πνευματική ευγένεια. Το βιβλίο σας είναι σε κάθε δεύτερη-τρίτη φράση ή και λέξη του και κάτι το πολύ μοναδικό (αν θέλετε "μοναχικό") σε σκέψη και σε συναίσθημα, κάτι που ξαφνιάζει με τον πιο εσωτερικό τρόπο όποιον ξέρει να ξαφνιάζεται και με ό,τι δεν κάνει θόρυβο. (Παν. Κανελλόπουλος-Απόσπασμα επιστολής στον Τάσο Αθανασιάδη,...