Όμηρος
Homer
Αρχαίος Έλληνας επικός ποιητής, ο μεγαλύτερος από τους ποιητές όλων των αιώνων, με τον οποίο αρχίζει η έντεχνη ελληνική και ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Οι πληροφορίες που έχουμε για τον Όμηρο είναι ελάχιστες και αυτές ασαφείς. Τον τόπο γέννησής του διεκδικούν πολλές πόλεις. Πιο πιθανή πατρίδα του όμως θεωρείται η Σμύρνη, αιολική αποικία, που αργότερα προστέθηκε στην ιωνική συμπολιτεία. Η άποψη αυτή ενισχύεται από το ότι ο ποιητής γνώριζε πολύ καλά την περιοχή της, όπως αποδεικνύουν οι παρομοιώσεις που χρησιμοποιεί στην ποίησή του. Γνώριζε ακόμα καλά τις ακτές του Αδραμυτηνού κόλπου, το όρος Ίδη, την πεδιάδα του Σκάμανδρου κ.λπ., τα οποία είδε ο ποιητής με τα μάτια του και έγιναν θέατρα των αγώνων των ηρώων του. Άγνωστο είναι το πότε έζησε ο Όμηρος. Ο ίδιος αφήνει να εννοηθεί στα ποιήματά του ότι έζησε πολύ αργότερα από τα τρωικά. Κατά τον Ηρόδοτο (Β΄ 53) ο Όμηρος έζησε 400 χρόνια νωρίτερα απ' αυτόν και, σύμφωνα με τη μαρτυρία αυτή, πρέπει να έζησε κατά τα μέσα του 9ου αι. π.Χ. Τέλος η παράδοση ότι ο Όμηρος ήταν τυφλός πρέπει να απορριφθεί, γιατί είναι ασυμβίβαστη με τη λεπτή παρατήρηση της φύσης που υπάρχει στο έργο του. Έγραψε: α) την "Ιλιάδα" της οποίας η υπόθεση εκτυλίσσεται σε 51 ημέρες και 15.700 στίχους. Θέμα της είναι η "μήνις του Αχιλλέως" εναντίον του Αγαμέμνονα και οι συμφορές που επακολούθησαν. Κανονικά λοιπόν έπρεπε να ονομαστεί Αχιλληίδα, επειδή όμως ο ποιητής παρεμβάλλει σ' αυτήν πολλά γεγονότα του πολέμου που έγιναν γύρω από το Ίλιο (= Τροία), γι' αυτό πήρε το όνομα "Ιλιάς" β) την "Οδύσσεια" της οποίας τα περιστατικά διαρκούν 41 ημέρες και αναπτύσσονται σε 12.100 στίχους. Θέμα της είναι ο "νόστος" (= επιστροφή) του Οδυσσέα από την Τροία στην Ιθάκη. Άλλα έργα που αποδίδονται στον Όμηρο είναι: οι "Ομηρικοί ύμνοι", η "Βατραχομυομαχία", ο "Μαργίτης". Χαρακτηριστικό της τέχνης του Ομήρου είναι ότι τα έπη του έχουν αρχή, μέση και τέλος και ότι με τα αλλεπάλληλα επεισόδια κρατά αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του ακροατή μέχρι το τέλος. Ο θαυμασμός για τα έπη του Ομήρου διατηρήθηκε αμείωτος από την αρχαιότητα μέχρι τις ημέρες μας, γι' αυτό και διδάσκεται σ' όλα τα σχολεία της Ευρώπης, ως ο μεγαλύτερος ποιητής και παιδαγωγός των αιώνων. Τα ομηρικά έπη έχουν μεταφραστεί σ' όλες τις γλώσσες του κόσμου, καθώς και στην ελληνική δημοτική, από τους Ι. Πολυλά, Αργ. Εφταλιώτη, Ζ. Σιδέρη, Ν. Καζαντζάκη, Ι. Κακριδή κ.ά.
Αποταμίευμα ποιητικής ύλης
Συλλογικό έργο
Γαβριηλίδης (2002)
Ανθολογούνται τα κείμενα: Ομήρου, αποσπάσματα από την "Οδύσσεια", Ηροδότου, αποσπάσματα περί της ίδρυσης του Μαντείου της Δωδώνης και επιγραφές της Δωδώνης, Θουκυδίδου, "Ξυγγραφή", Καλλιμάχου, "Εις Δήμητρα", Φιλοστράτου, "Τα εις τον Τυανέα Απολλώνιον", Αλκίφρονος, "Επιστολαί" και Μάρκου Αυρηλίου Αντωνίνου, "Εις εαυτόν".
Ομήρου Οδύσσεια στην ποντιακή διάλεκτο
Όμηρος
Κάκτος (2002)
Η ομηρική "Οδύσσεια" μπορεί αναμφίβολα να θεωρηθεί σύμβολο της μεγάλης περιπέτειας των Ποντίων, ενός λαού με ελληνική-ιωνική καταγωγή και με ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Ανάμεσα σε διαρκείς πολέμους με αυτοκρατορίες και ορδές βαρβάρων, ανάμεσα σε περιόδους αυτονομίας και σκλαβιάς, οι Πόντιοι κράτησαν στις περιοχές τους μια θαυμαστή πληθυσμιακή καθαρότητα και μαζί κατάφεραν να διατηρήσουν την ελληνική εθνική συνείδηση, τα ήθη τους και τη γλώσσα τους. Τιμώντας την ιωνική καταγωγή και την ιστορία των Ποντίων, τιμώντας τα θύματα της γενοκτονίας, ο μεταφραστής της...
Οδύσσεια
Όμηρος
Στρατίκης (2001)
Κείμενα απλά, σύγχρονα, με πολλές εικόνες, όπου οι ήρωες είναι κουνελάκια, γάτες, ποντίκια... Με άλλα λόγια, μια παραλλαγή των κλασικών προσαρμοσμένη για τα πιο μικρά παιδιά.
Οδύσσεια: Ραψωδίες ν-ω
Όμηρος
Εκδόσεις Καστανιώτη (2001)
Όποιος ακούει ή διαβάζει με προσοχή την Οδύσσεια, αναγνωρίζει πως τον χωρίζει τεράστια απόσταση χώρου και χρόνου από τούτο το κείμενο. Παρά ταύτα, όποιος ακούει καλά το μακρινό αυτό κείμενο, έχει την αίσθηση πως το ποίημα ταξιδεύει προς τα μπρος, στέλνοντας σήματα, καθώς πλησιάζει τον δικό μας χώρο και τον δικό μας χρόνο. Ύστερα, σάμπως να ήταν πλανητικό αστέρι, πάλι απομακρύνεται. Στο μεταξύ όμως έχει προλάβει να μας κοιτάξει με παράξενη οικειότητα· κάποτε μοιάζει να χαμογελά με συμπάθεια, κάποτε με ειρωνεία.
Μεταγραφές
Συλλογικό έργο
Ίκαρος (2000)
Παλατινή Ανθολογία, Όμηρος, Στησίχορος, Ανακρέων, Αισχύλος, Ευριπίδης, Λουκιανός, Ηράκλειτος, Πλάτων, Μάρκος Αυρήλιος. Η έκδοση περιλαμβάνει τα αρχαία κείμενα και την μεταγραφή τους στα νέα ελληνικά από τον Γιώργο Σεφέρη.
Οδύσσεια: Τόξου θέσις: Ραψωδία φ
Όμηρος
Εκδόσεις Καστανιώτη (2000)
Το κύριο θέμα της εικοστής πρώτης ραψωδίας είναι η "τόξου θέσις" -έτσι επέγραψαν τη ραψωδία οι Αλεξανδρινοί Γραμματικοί. Τοξοθεσία λοιπόν (τόξο και φαρέτρα, φαρέτρα και βέλη, βέλη και πελέκια από γκρίζο σίδερο, Οδυσσέας τοξότης), η οποία οφείλεται, έστω και με έμπνευση της Αθηνάς, στην περίφρονα Πηνελόπη -ο λογότυπος δεν σημαίνει μόνο "φρόνιμη" και "συνετή" αλλά και "έξυπνη", "ευρηματική". Γιατί με την τοξοθεσία η βασίλισσα της Ιθάκης ανταγωνίζεται κατά κάποιον τρόπο τον πολύτροπο Οδυσσέα? αφού στην πραγματικότητα πρόκειται για δόλο, αποτελεσματικότερο μάλιστα από τον άλλο,...
Οδύσσεια: Οδυσσέως και Πηνελόπης ομιλία. Τα νίπτρα: Ραψωδία τ
Όμηρος
Εκδόσεις Καστανιώτη (2000)
Η δέκατη ένατη ραψωδία εύλογα θεωρείται πέτρα σκανδάλου. Σκανδάλισε πολλούς μελετητές της Οδύσσειας σε τρία τουλάχιστον επίπεδα: σύνθεσης, πλοκής και σκηνοθεσίας. Tο σκάνδαλο σύνθεσης αναφέρεται συνήθως στην απροσδόκητη έκβαση της ραψωδίας. Το σκάνδαλο πλοκής και σκηνοθεσίας αναγνωρίζεται σε αμφίβολους συνειρμούς και ελιγμούς της αφήγησης στο εσωτερικό της. Ενόψει του τριπλού αυτού σκανδάλου οι ερμηνευτικές αποφάσεις διχάζονται. Κάποιοι το χρεώνουν εξ ολοκλήρου στην κακοτεχνία (έστω: στην αμηχανία) περισσοτέρων ή ενός διασκευαστή, με αποτέλεσμα τη διασάλευση της αφηγηματική...
Νεοελληνικά αναγνώσματα
Συλλογικό έργο
Δίδυμοι (2000)
Ο εκδοτικός οίκος "Δίδυμοι" προσφέρει σήμερα, με συγκίνηση, στο αναγνωστικό κοινό, ένα ακόμη εκπαιδευτικό βιβλίο, του έτους 1931, σε ανατύπωση, από το οποίο οι νέοι μαθητές της εποχής, έμαθαν να αγαπούν την Ελλάδα και να σέβονται, πάνω απ' όλα, γονείς δασκάλους και πρεσβύτερους. Είναι ένα εκπαιδευτικό βιβλίο γραμμένο από μια πλειάδα κορυφαίων Ελλήνων λογοτεχνών που τα έργα τους λάμπρυναν τα ελληνικά γράμματα, στις αρχές του 20ου αιώνα. Πιστεύουμε ότι οι σύγχρονοι νέοι, διαβάζοντας τη σειρά των Αναγνωστικών της γενιάς των παππούδων ή γονιών τους, τα οποία εδώ και μερικ...
Ομήρου Οδύσσεια
Όμηρος
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1999)
Απ' τον καιρό του Ομήρου δεν υπάρχει γενιά στην Ελλάδα, αλλά και στα πιο πολλά μέρη του κόσμου, που να μην έχει ακούσει ή διαβάσει την "Οδύσσεια" και την "Ιλιάδα". "Όταν κανείς διαβάσει την "Οδύσσεια" στο πρωτότυπο, διαπιστώνει ότι πολλές λέξεις βρίσκονται ακόμα αυτούσιες στη γλώσσα μας. Υπάρχουν όμως και πολλές άλλες που χρειάζεται να τις αναγνωρίσει κανείς από τη ρίζα τους. Κάνοντας αυτή τη διαπίστωση, μου ήρθε η ιδέα να επιχειρήσω μια μετάφραση όπου θα χρησιμοποιούσα όσο το δυνατόν περισσότερες ομηρικές λέξεις. Αυτό θα βοηθούσε τον αναγνώστη να πλησιάσει το αρχαίο κε...