Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Δεν πρόκειται για ένα πραγματικό λεξικό, υπό την έννοια της συστηματικής, ακριβούς, απόλυτης, εξαντλητικής καταγραφής της γνώσης. Μολονότι καλύπτει πληθώρα θεμάτων, από τη σφαίρα της κοινωνικής και πολιτικής κριτικής, της διερεύνησης των θρησκευτικών αντιλήψεων έως τη σφαίρα της αισθητικής αναζήτησης και της λογοτεχνικής κριτικής, ο Βολταίρος καταφεύγει σε σύντομα κείμενα, άλλοτε διανθισμένα με ανεκδοτικές αφηγήσεις, με εύγλωττους μεταξύ ανωνύμων διαλόγους, με εξωτικά πρόσωπα, άλλοτε προσδίδοντάς τους αμιγώς δοκιμιακό χαρακτήρα, για να καταφερθεί ενάντια στη μεταφυσικ...

Ο Βολταίρος υπήρξε ο πρώτος και πιο δραστήριους από εκείνους που κατέστησαν αισθητές σε όλους διάφορες μισητές πρακτικές, που ακόμη δεν τις είχαν μισήσει, και οι οποίες έδειχναν να είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την άσκηση της δικαιοσύνης. Αφυπνίζει ενδοιασμούς που δεν υπήρχαν, τη φρίκη, που δεν ήταν ακόμη συνειδητή, ως προς ορισμένες διαδικασίες, των οποίων η έλλειψη χρησιμότητας, η αδικία, και η φρικτή αστηρότητα γίνονται αποδεκτές λόγω μιας μακρόχρονης ευπειθούς συνήθειας. Μεταμορφώνεται έτσι σ' ένα είδος νομοθέτη, διαφορετικού είδους, αφού ορίζει, καθιερώνει ένα εντελώς...

Ο Βολταίρος υπήρξε ο πρώτος και ο πιο δραστήριος από εκείνους που κατέστησαν αισθητές σε όλους διάφορες μισητές πρακτικές, που ακόμη δεν τις είχαν μισήσει, και οι οποίες έδειχναν να είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την άσκηση της δικαιοσύνης. Αφυπνίζει ενδοιασμούς που δεν υπήρχαν, τη φρίκη, που δεν ήταν ακόμη συνειδητή, ως προς ορισμένες διαδικασίες, των οποίων η έλλειψη χρησιμότητας, η αδικία και η φρικτή αυστηρότητα γίνονταν αποδεκτές λόγω μιας μακρόχρονης ευπειθούς συνήθειας. Μεταμορφώνεται έτσι σ’ ένα είδος νομοθέτη, διαφορετικού είδους, αφού ορίζει, καθιερώνει ένα εντελώς...

Η "Πραγματεία περί ανεκτικότητας" (1763) είναι ένα εμβληματικό έργο που εκφράζει όσο λίγα το πνεύμα του Διαφωτισμού. Γράφτηκε με αφορμή μιαν από τις πολλές υποθέσεις θρησκευτικής μισαλλοδοξίας της εποχής, την άδικη καταδίκη και μαρτυρική θανάτωση ενός αθώου, του προτεστάντη Ζαν Καλάς. Με το έργο του αυτό ο Βολταίρος καταδικάζει κάθε μορφή φανατισμού και μισαλλοδοξίας και πλέκει το εγκώμιο της ανεκτικότητας. Η ανεκτικότητα είναι μια αρετή που μας οδηγεί να αναγνωρίζουμε και να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον με όλες τις διαφορές του, όποιες και αν είναι οι γνώμες του και οι πε...

Την 1 Νοεμβρίου 1755, στις 9.20 π.μ., ανήμερα των Αγίων Πάντων για τους Καθολικούς, ένας σεισμός, σήμερα υπολογίζεται ότι ήταν της τάξης των 9 βαθμών της κλίμακας Richter, και το τσουνάμι που ακολούθησε, σκότωσαν 100.000 κατοίκους της Λισαβόνας, δηλαδή το μισό πληθυσμό της ή το 1/3 των κατοίκων της, τότε, Πορτογαλίας. ... Δυστυχισμένοι θνητοί! Σκοτεινή και πένθιμη γη! Φοβισμένη συγκέντρωση του ανθρώπινου γένους. Αιώνια παράταση ανώφελου πόνου! Ελάτε, εσείς φιλόσοφοι, που κραυγάζετε ότι "όλα είναι καλά", Και ατενίστε αυτήν την καταστροφή ενός κόσμου. ...

Την 1η Νοεμβρίου 1755, στις εννέα και μισή το πρωί, η πόλη της Λισαβόνας συγκλονίζεται από ένα μεγάλο σεισμό που γίνεται αισθητός μέχρι τη Βενετία. Αμέσως εκδηλώνεται μια πυρκαγιά που θα διαρκέσει σχεδόν έξι ολόκληρες ημέρες. Λίγο μετά τις πρώτες δονήσεις, ένα τεράστιο κύμα κατακλύζει το λιμάνι, σαρώνοντας ανθρώπους και κατοικίες, γκρεμίζοντας ό,τι είχε απομείνει από την κάτω πόλη. Ο αριθμός των νεκρών υπολογίζεται στις δεκαπέντε χιλιάδες. Τα τρία τέταρτα της πόλης έχουν καταστραφεί. Ο σεισμός συνταράσσει τους λόγιους και τους φιλοσόφους σε όλη την Ευρώπη και προκαλεί μια κ...

Σε αυτόν τον τόμο συνυπάρχουν δύο σημαντικές μορφές του Ευρωπαϊκού και του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, ο Βολταίρος και ο Ευγένιος Βούλγαρης. Ο πρώτος ασχολείται με την εξαιρετικά επίκαιρη σύγκρουση Καθολικισμού και Ορθοδοξίας στην επικράτεια της Πολωνίας και κατ' επέκταση στον Ευρωπαϊκό χώρο. Η σύγκρουση αυτή έχει άλλοτε τη μορφή ανοιχτής ρήξης και άλλοτε, όπως παρατηρεί ο Βολταίρος, λαμβάνει τη μορφή μιας φαινομενικά ειρηνικής δράσης του παπισμού μέσω της Ουνίας με την εκμετάλλευση των φιλοδοξιών διαφόρων Ορθοδόξων Επισκόπων για περαιτέρω προνόμια και εξουσίες και της απόσχι...

Ο τόμος περιέχει ανθολογία λογοτεχνικών κειμένων και ανθολογία συνταγών (σούπες, ορεκτικά και πρώτα πιάτα, ψάρια και θαλασσινά, κρέας και πουλερικά, γαρνιτούρες-λαχανικά-σαλάτες, γλυκά).

Λιγότερο γνωστός από την υπόλοιπη βολταιρική φιλοσοφική παραγωγή, ο "Αδαής Φιλόσοφος" συνιστά κατ' ουσίαν την επιτομή της φιλοσοφικής σκέψης του Bολταίρου και της κοσμοθεωρίας του για τον άνθρωπο. Mια ειρωνεία διατρέχει τούτο το έργο. Mε τον τρόπο αυτό αποφεύγει τη δυσκαμψία των φιλοσοφικών εννοιών, προτάσσοντας μιαν άλλη εκφραστική οδό, περισσότερο εύκαμπτη· αναφέρεται συχνά στο πρόσωπο του Σωκράτη, επειδή κανένας άλλος όσο ο Έλληνας φιλόσοφος δεν κατόρθωσε να συνδυάσει την ειρωνεία με τη φιλοσοφία· υπήρξε θύμα όχι μόνο της αναζήτησης της αλήθειας, αλλά και -ταυτόχρονα-...

Νομίζετε πως τα ταξίδια στο διάστημα είναι εφεύρεση της εποχής μας; Λάθος! Βρισκόμαστε στα μέσα του 18ου αιώνα και να που δυο υψηλές -υπερβολικά υψηλές μάλιστα- προσωπικότητες, ο κύριος Μικρομέγας από τον πλανήτη του Σείριου συνοδευόμενος από έναν πολίτη του Κρόνου, μας κάνουν την τιμή να διασχίσουν τον ουράνιο θόλο και να πραγματοποιήσουν μία σύντομη επίσκεψη στη σφαίρα μας. Φτάνοντας, τι βρίσκουν; Στην αρχή τίποτα. Έπειτα μια φάλαινα. Και, τέλος, παρατηρώντας πολύ προσεκτικά με το μικροσκόπιο, ανακαλύπτουν μιαν ανεπαίσθητη κίνηση ενώ συγχρόνως ακούνε τον ψίθυρο μιας με...

Ο "Μικρομέγας", ένας γιγαντιαίος ταξιδιώτης του διαστήματος από τον μακρινό πλανήτη Σείριο, που περιδιαβαίνει το σύμπαν παρέα μ' έναν κατά τι μικρότερο σε μέγεθος κάτοικο του Κρόνου, κάνει τυχαία μια στάση στη μικρή μας Γη το σωτήριο έτος 1737 και, εντελώς ανέλπιστα, συναντά μια ομάδα διακεκριμένων επιστημόνων του ανθρώπινου είδους - οι οποίοι, παρεμπιπτόντως, μόλις που διακρίνονται στην άκρη του νυχιού του. Αποτέλεσμα όλων αυτών; Ένας σύντομος μα ανεπανάληπτος διαπλανητικός διάλογος από την πένα του "γίγαντα" Βολταίρου, που, εκτός από θεμελιωτής του Διαφωτισμού, ίσως και ν...

Ο Βολταίρος παίζει με το περιπετειώδες μυθιστόρημα, που ήταν τόσο της μόδας στα χρόνια του, και μας καλεί να χαρούμε το παιχνίδι του. Αλλά πίσω από αυτό το παιχνίδι, η σοβαρότητα. Δεν υπάρχει πτυχή των κοινωνικών συμβάσεων που να μην ανατρέπεται από τον σαρκασμό· η θρησκοληψία, πρώτη και καλύτερη, η αξία της ευγενικής καταγωγής, ο "ευγενής άγριος", οι πόλεμοι και ο ηρωισμός. Η καλοσύνη υπάρχει, η αλληλεγγύη επίσης, αλλά πάντα από τους φτωχούς, τους απελπισμένους ή τους απόκληρους. Ωστόσο αν ο Candide συνιστούσε απλώς μια απάντηση στις φιλοσοφικές διαμάχες των Διαφωτιστών...