Φιλοσοφικό λεξικό

Dictionnaire philosophique

[...] Δεν πρόκειται για ένα πραγματικό λεξικό, υπό την έννοια της συστηματικής, ακριβούς, απόλυτης, εξαντλητικής καταγραφής της γνώσης. Μολονότι καλύπτει πληθώρα θεμάτων, από τη σφαίρα της κοινωνικής και πολιτικής κριτικής, της διερεύνησης των θρησκευτικών αντιλήψεων έως τη σφαίρα της αισθητικής αναζήτησης και της λογοτεχνικής κριτικής, ο Βολταίρος καταφεύγει σε σύντομα κείμενα, άλλοτε διανθισμένα με ανεκδοτικές αφηγήσεις, με εύγλωττους μεταξύ ανωνύμων διαλόγους, με εξωτικά πρόσωπα, άλλοτε προσδίδοντάς τους αμιγώς δοκιμιακό χαρακτήρα, για να καταφερθεί ενάντια στη μεταφυσική, το παράλογο των θρησκειών, τις πολιτικές καταχρήσεις, εκφράζοντας την προβληματική και αποτυπώνοντας το πνεύμα της εποχής του και αυτήν τη διαχεόμενη κριτική διάθεση που προσπαθεί να διεισδύσει στα φαινόμενα του τρομακτικού φανατισμού, της θρησκοληψίας, των προκαταλήψεων, της δικαστικής πλάνης, της περιρρέουσας κοινωνικής αδικίας, επιβεβλημένες εκ των πραγμάτων σκέψεις που διατυπώνει ένας παθιασμένος νους. [...]