Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο πολυσυζητημένο τούτο βιβλίο του ο Ντερριντά επιδιώκει να θεμελιώσει την γραμματολογία, δηλαδή την επιστήμη της γραφής, πάνω σε νέες φιλοσοφικές βάσεις. Διαπιστώνει ότι η μέχρι τώρα κυρίαρχη αντίληψη πάνω στις σχέσεις ομιλίας και γραφής στάθηκε δέσμια της λογοκεντρικής και ευρωκεντρικής μεταφυσικής και συνδέει την καινούργια ερμηνεία του φαινομένου της γραφής με τα προβλήματα που παρουσιάζει το ξεπέρασμα της μεταφυσικής τούτης. Συνάμα εκθέτει τις απόψεις του ανοίγοντας ένα ζωντανό διάλογο τόσο με τα σύγχρονα ρεύματα της γλωσσολογίας και της εθνολογίας, ιδιαίτερα με τον Σ...

Η "Πλάτωνος Φαρμακεία", αυτόνομο δοκίμιο από τον τόμο "La dissemination" (1972), είναι μία από τις σημαντικότερες στη σύγχρονη σχέψη αναγνώσεις της πλατωνικής φιλοσοφίας και συνάμα μια προνομιακή - για τον Έλληνα αναγνώστη - εισαγωγή στο έργο του Derrida. Με αφετηρία μια εκ του σύνεγγυς ανάγνωση του "Φαίδρου" και του μύθου για την καταγωγή της γραφής, ο Derrida επιχειρεί μια κριτική αποδόμηση του πλατωνισμού, δηλαδή της φιλοσοφικής παράδοσης που εγκαινιάζει ο Πλάτων, και η οποία, με μια παλινδρομική κίνηση αφαίρεσης, αποσπάται από το κείμενο των διαλόγων και συγκροτείται ω...

Το κείμενο αυτό του Ζακ Ντεριντά δημοσιεύτηκε το 1983 αντί προλόγου στον κατάλογο της περιοδεύουσας έκθεσης "Art Against Apartheid"/"Η τέχνη εναντίον του Απαρτχάιντ", η οποία στη συνέχεια περιόδευσε ανά τον κόσμο, προοριζόμενη να καταλήξει στη Νότιο Αφρική και να γίνει ένα μουσείο κατά του Απαρτχάιντ. Στην έκθεση συμμετείχαν γνωστοί συγγραφείς, ζωγράφοι και γλύπτες απ' όλον τον κόσμο. "Apartheid - αυτό να μείνει το όνομα εφεξής, η μοναδική ονομασία στον κόσμο για τον τελευταίο των ρατσισμών. Να παραμείνει, αλλά να 'ρθει μια μέρα που θα είναι μόνον για τη μνήμη του ανθρώπ...

Άμλετ [...]: Ορκιστείτε Το φάντασμα, κάτω από τη γη: Ορκιστείτε [Ορκίζονται] Άμλετ: Ησύχασε, ησύχασε, ψυχή τυραννισμένη. Τώρα κύριοι, δεχτείτε την αγάπη μου και να με συμπαθάτε. Κι ό,τι μπορεί ένας άνθρωπος, φτωχός όσο κι ο Άμλετ, να κάνει για να δείξει τη φιλία και την αγάπη του, Θεού θέλοντος, θα το 'χετε ατσιγκούνευτα. Ας πηγαίνουμε. Ξεχαρβαλώθηκε η ζωή. Αχ, μοίρα μαύρη και βαριά που 'πρεπ' εγώ να γεννηθώ να φέρω τη γιατρειά. Ελάτε, φεύγουμε μαζί. Και τώρα τα φαντάσματα του Μαρξ. (Αλλά τώρα χωρίς συγκυρία. Ένα τώρα αποσυνδεδεμένο ή εξαρθρωμένο, "out of joint",...

Στις 9 Μαρτίου 1995, στις 7 μ.μ., ο Jacques Derrida, προσκεκλημένος του Κέντρου Λογοτεχνικής Μετάφρασης του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, με τη συνεργασία του εκδοτικού οίκου Εκκρεμές, έδωσε μια διάλεξη στο Auditorium του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών με θέμα: "Temoignage et traduction: Survivre en poete". ("Μετάφραση και μαρτυρία. Επιβιώνοντας ποιητικά"). Ακολούθησαν κατά σειράν και στην ελληνική γλώσσα, "τέσσερις αναγνώσεις" για το έργο του Γάλλου φιλοσόφου από τους Γιώργο Βέλτσο, Αριστείδη Μπαλτά, Χρήστο Γ. Λάζο και Βαγγέλη Μπιτσώρη. Την εκδήλωση έκλεισε η δευτερολογία του...

Οι "Λογικές έρευνες" (1900-1901) του Χούσερλ άνοιξαν ένα δρόμο προς τον οποίο, όπως γνωρίζουμε, ετράπη σύνολη η φαινομενολογία. Ίσαμε την 4η έκδοση (1928), δεν παρατηρείται καμιά θεμελιώδης μετατόπιση, καμιά αποφασιστική ανασκευή. Βέβαια έχουμε αναθεωρήσεις και μια ρωμαλέα προσπάθεια επεξήγησης: "Ιδέες...Ι" και "Τυπική λογική και υπερβατική λογική". Σε αυτές τις πραγματείες εκδιπλώνονται χωρίς διακοπή οι έννοιες του αναφορικού ή νοηματικού νοήματος, η διαφορά ανάμεσα στις δύο διαστρώσεις της αναλυτικής με την ισχύουσα έννοια (καθαρή μορφολογία των κρίσεων και λογική του συμ...

Ο Ζακ Ντερριντά είναι ο εισηγητής μιας πρακτικής του φιλοσοφείν όπου το κύριο μέλημα του στοχαστή είναι η αποκατασκευή (αποδόμηση) των παραδοσιακών φιλοσοφικών εννοιών θεολογικού χαρακτήρα, όπως είναι η δήθεν αμεσότητα της «φωνής» και η δήθεν απλή έννοια του «σημείου», που τις αποκατασκευάζει ο Ντερριντά στα πρώτα του έργα μετά το Η φωνή και το φαινόμενο για την έννοια του σημείου στον Χούσσερλ (μτφ. Ολκός 1997). Αυτή η πρακτική έχει να μάθει, βέβαια, από τον Νίτσε, τον «φιλόσοφο της υποψίας», αλλά συγχρόνως οδηγεί σε μια πρωτότυπη ανάγνωσή του, σύμφωνα με την οποία η αμφισ...

Στις 3 Ιουνίου 1999 ο Ζακ Ντεριντά αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα. Η άφιξή του στην Ελλάδα συνέπεσε με τον πόλεμο στο Κοσσυφοπέδιο. Πιστός στις αρχές του, ο Ζαν Ντεριντά, μέσα στο πανεπιστήμιο, θα παρακάμψει τους καθιερωμένους κανόνες εθιμοτυπίας που υπαγορεύουν όχι μόνο τη μορφή αλλά και τη θεματική του λόγου ενός επίτιμου διδάκτορα και θα εκφέρει μια κατ' εξοχήν πολιτική θέση, άμεσα συνυφασμένη με τα τραγικά πολεμικά συμβάντα. Κατ' αυτόν τον τρόπο, εδώ, στην Ελλάδα, σπάει για πρώτη φορά τη σιωπή που είχε κρατήσει ως τότε σχετικά με αυ...

Σε αυτό το βιβλίο κρίνονται ο Δομισμός, οι επιστήμες του ανθρώπου, η φαινομενολογία, το θέατρο της ωμότητας, η ψυχανάλυση, η κριτική της λογοτεχνίας, μέσα από μιά ακολουθία περίπλοκων χειρισμών που απαιτούν αναφορές στους Νίτσε, Χέγκελ, Χούσσερλ, Χάιντεγκερ, Φρόυντ, Αρτώ, Μπατάιγ, Μπλανσό, Φουκώ, Ζαμπές, Λεβινάς. Ανανεώνοντας την προβληματική σχέση της ζώσας φωνής με τη γραφή (θέμα που απαντάται στον πλατωνικό Φαίδρο), ο Ντεριντά έχει τη μοναδική ευκαιρία να θέσει για άλλη μια φορά τη σκέψη προ του μείζονος καθήκοντός της: να ανα-λογιστεί τον εαυτό της μέσα από τη φωνητική...

Το βιβλίο του Ζακ Ντερριντά "Πέραν του κοσμοπολιτισμού" αποτελείται από επτά αυτόνομα κείμενα, τα οποία πραγματεύονται έννοιες και προβλήματα που δεσπόζουν αφ' ενός στη σύγχρονη πολιτική φιλοσοφία, αφ' ετέρου στη σημερινή παγκόσμια κοινωνικο-πολιτική σκηνή: κυριαρχία, ιδιότητα του πολίτη, δημοκρατία (democratie) και δημοκρατική πολιτική (republique), κοινοτισμός και ρεπουμπλικανισμός, φιλοξενία και δικαίωμα ασύλου, εργαζόμενοι "χωρίς χαρτιά", ζωτικότητα και ανθρωπινότητα, δικαιώματα του ανθρώπου, έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, νέο διεθνές δίκαιο και νέοι δικαιικοί θεσμοί, σ...

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να σκεφτούμε το φαινόμενο που βιάσθηκαν να το ονομάσουν "επιστροφή των θρησκειών"; Γιατί ξαφνιάζει; Γιατί εντυπωσιάζει ειδικά όσους πίστευαν αφελώς ότι ένα δίλημμα αντιπαραθέτει από τη μια τη Θρησκεία και από την άλλη τον Λόγο, τον Διαφωτισμό, την Επιστήμη, την Κριτική (τη μαρξιστική κριτική, τη νιτσεϊκή γενεαλογία, τη φροϋδική ψυχανάλυση με το κληροδότημά τους), ωσάν η μόνη έκβαση να είναι η μια πλευρά να βγάλει την άλλη από τη μέση; Άραγε η "επιτροφή του θρησκευτικού" περιορίζεται σε ό,τι η δόξα ορίζει ασαφώς ως "φονταμενταλισμό", "ζηλωτισμό", "φα...

"Επειδή το πανεπιστήμιο είναι ξένο προς την εξουσία, επειδή είναι ετερογενές προς την αρχή της εξουσίας, είναι επίσης χωρίς προσίδια εξουσία. Γι' αυτό και μιλάμε εδώ για το πανεπιστήμιο άνευ όρων.[...] Και λέγω "άνευ όρων" καθώς και "απροϋπόθετο", για να αφήσω να ακουστεί-εννοηθεί η συνδήλωση του "χωρίς εξουσία" ή "χωρίς άμυνα": επειδή είναι απολύτως ανεξάρτητο, το πανεπιστήμιο είναι επίσης ένα εκτεθειμένο προπύργιο.[...] Επειδή δεν δέχεται να του θέτουν όρους, ενίοτε αναγκάζεται -αναιμικό, αφηρημένο- να παραδοθεί επίσης άνευ όρων." (Jacques Derrida). Τον Απρίλιο του 1998,...