Απροϋπόθετο ή κυριαρχία

Το πανεπιστήμιο στα σύνορα της Ευρώπης

Στις 3 Ιουνίου 1999 ο Ζακ Ντεριντά αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα. Η άφιξή του στην Ελλάδα συνέπεσε με τον πόλεμο στο Κοσσυφοπέδιο. Πιστός στις αρχές του, ο Ζαν Ντεριντά, μέσα στο πανεπιστήμιο, θα παρακάμψει τους καθιερωμένους κανόνες εθιμοτυπίας που υπαγορεύουν όχι μόνο τη μορφή αλλά και τη θεματική του λόγου ενός επίτιμου διδάκτορα και θα εκφέρει μια κατ' εξοχήν πολιτική θέση, άμεσα συνυφασμένη με τα τραγικά πολεμικά συμβάντα. Κατ' αυτόν τον τρόπο, εδώ, στην Ελλάδα, σπάει για πρώτη φορά τη σιωπή που είχε κρατήσει ως τότε σχετικά με αυτήν τη σύγκρουση, απαντώντας στο ερώτημα που ο ίδιος θέτει: "Πώς να ερμηνεύσουμε, ακόμη και πέρα από την ευρωπαϊκή μας ιδιότητα του πολίτη, την οικουμενική μας ευθύνη ως πανεπιστημιακών εν καιρώ πολέμου;" Η θέση που υπερασπίζεται ο Ζακ Ντεριντά στηρίζεται στην αποδομητική κριτική της έννοιας της κυριαρχίας -και δη της αδιαίρετης κρατικο-εθνικής- και συνάμα στον λεπτό διαχωρισμό της από την έννοια του απροϋπόθετου.