Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Roússos Tásos
Ο Τάσος Ρούσσος (1934-2015) γεννήθηκε στην Αθήνα. Πήρε πτυχίο φιλολογίας κι εργάστηκε ως καθηγητής στην ιδιωτική και την δημόσια μέση εκπαίδευση. Το 1965 προσλήφθηκε ως υπάλληλος στο Εθνικό Θέατρο, από όπου αποχώρησε με σύνταξη το 1986. Από το 1978 δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και διετέλεσε διευθυντής της από το 1989 μέχρι την αποχώρησή του, τον Σεπτέμβριο του 2007. Ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία (ποίηση, πεζογραφία, μετάφραση). Δημοσίευσε επιφυλλίδες, άρθρα και κριτικές λογοτεχνίας, ποιήματα και διηγήματα σε διάφορα περιοδικά κι εφημερίδες. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, πολωνικά, ρουμανικά, ισπανικά, εσθονικά και σλοβένικα. Μετέφρασε και συμπλήρωσε την αποσπασματική σωζόμενη τραγωδία του Ευρίπη "Υψιπύλη", η οποία, μεταφρασμένη στα αγγλικά από τον Αθανάσιο Αναγνωστόπουλο, παρουσιάστηκε σε αναλόγιο στην Βοστώνη το 2001 και στο Φεστιβάλ Επιδαύρου σε παγκόσμια πρεμιέρα το 2002. Ήταν μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, της Εταιρείας Συγγραφέων, του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, του Θεατρικού Μουσείου και του ελληνικού Pen Club. Χρημάτισε πρόεδρος και αντιπρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Εθνικού Θεάτρου και αντιπρόεδρος του Ελληνικού Φεστιβάλ. Πλήθος μεταφράσεών του από το αρχαίο δράμα, καθώς και από το κλασικό και σύγχρονο ρεπερτόριο έχουν παιχτεί από το Εθνικό Θέατρο και από διάφορους θιάσους. Η νουβέλα του "Τα χειρόγραφα του Μανουέλ Σαλίνας", σε δικό του λιμπρέτο και μουσική Περικλή Κούκου, ανέβηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών και αργότερα στην Εθνική Λυρική Σκηνή. Βραβεύτηκε δύο φορές από την Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας για τη μετάφραση των Απάντων του Αισχύλου και για τις μεταφράσεις των τραγωδιών του Σενέκα, από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων για το μεταφραστικό του έργο στο αρχαίο δράμα, καθώς επίσης και από την Ακαδημία Αθηνών, τον Δεκέμβριο του 2003, για το σύνολο της λογοτεχνικής του προσφοράς. Πέθανε στην Αθήνα το πρωί της Τρίτης 24 Φεβρουαρίου 2015, σε ηλικία 81 ετών.
Τραχίνιαι
Σοφοκλής
Κάκτος (1992)
Οι γυναίκες της Τραχίνος παρηγορούν τη Δηιάνειρα, σύζυγο του Ηρακλή, όταν ο τελευταίος ερωτεύτηκε την Ιόλη. Η Δηιάνειρα στέλνει στον ήρωα χιτώνα εμβαπτισμένο στο αίμα του Κένταυρου Νέσσου, που του προκαλεί αφόρητους πόνους. Η Δηιάνειρα αυτοκτονεί, και ο Ηρακλής ζητάει από τον γιο του Ύλλο να τον σκοτώσει.
Ευμενίδες
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Ο Ορέστης ικετεύει τον Απόλλωνα για τον εξαγνισμό του οίκου του. Με εντολή του θεού πηγαίνει στην Αθήνα, όπου, καταδιωκώμενος πάντα από τις Ερινύες, προσπέφτει στο άγαλμα της Αθηνάς. Δικάζεται και με την ψήφο της θεάς αθωώνεται. Οι εκδικήτριες Ερινύες μεταβάλλονται σε πνεύματα συγχώρησης, Ευμενίδες, και εγκαθίστανται στο ιερό τους στον Άρειο Πάγο. Το αναπόδραστο της τιμωρίας, η ταλάντευση του ανθρώπου ανάμεσα στη βούλησή του και το θείο θέλημα, η τύφλωση από το πάθος, η εκδίκηση και ο εξιλασμός είναι το σκηνικό των ιδεών της Ορέστειας που ολοκληρώνεται με την τραγωδία αυτή.
Χοηφόροι
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Ο Ορέστης επιστρέφει από τη Φώκαια και πάνω από τον τάφο του πατέρα του αναγνωρίζεται με την αδελφή του Ηλέκτρα. Εκδικείται τον φόνο του Αγαμέμνονα, σκοτώνοντας τους δύο εραστές, τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο. Οι Ερινύες καταδιώκουν για την πράξη της μητροκτονίας τον Ορέστη, που φεύγει για τους Δελφούς.
Αγαμέμνων
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Το πρώτο μέρος της τριλογίας Ορέστεια. Ο Αγαμέμνων επιστρέφει νικητής από την Τροία, φέρνοντας μαζί του ως παλλακίδα την Κασσάνδρα. Αναδρομή στην αναχώρηση για την Τρωική εκστρατεία και τη θυσία της Ιφιγένειας. Η Κασσάνδρα ιστορεί τα πάθη των Ατρειδών και προλέγει τις επερχόμενες συμφορές. Η μοιχαλίδα βασίλισσα Κλυταιμνήστρα δολοφονεί τον σύζυγό της, ανοίγοντας τον κύκλο εγκλήματος, εκδίκησης και τιμωρίας.
Ικέτιδες
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Οι Δαναΐδες, γενιά της Ιώς, καταφεύγουν μαζί με τον πατέρα τους στο Άργος για ν’ αποφύγουν τον αναγκαστικό γάμο με τους εξαδέλφους τους, γιους του Αιγύπτου, που τις καταδιώκουν. Η ανθρώπινη αγωνία και το αδιέξοδο, το ηθικό δίλημμα, η κυριαρχία της θέλησης των θεών.
Πέρσαι
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Στα Σούσα, την πρωτεύουσα των Περσών, φτάνει το νέο της συντριβής του Ξέρξη στην Ελλάδα. Η ύβρις του βασιλιά τιμωρήθηκε στη Σαλαμίνα, θα τιμωρηθεί και στις Πλαταιές, όπως προφητεύει το φάντασμα του Δαρείου. Ύμνος στην ελληνική ανδρεία και αρετή.
Προμηθεύς Δεσμώτης
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Ο Ζευς τιμωρεί σκληρά τον Προμηθέα που έσωσε τους ανθρώπους από την καταστροφή. Ο τιτάνας όμως κρατά το μυστικό που τον κάνει ισχυρότερο και από αυτόν τον πατέρα των θεών. Ο συμβολισμός του άκαμπτου απέναντι στην άδικη βία ελεύθερου φρονήματος, με πλαίσιο στοιχεία της παράδοσης και του ορφισμού.
Αποσπάσματα
Αισχύλος
Κάκτος (1992)
Μεμονωμένα κομμάτια από έργα του Αισχύλου που δεν σώθηκαν ακέραια. Χαρακτηριστικά του διονυσιακού στοιχείου της ποίησης του μεγάλου τραγικού και της στενής σχέσης του με την ομηρική παράδοση.
Ο τελευταίος της συντεχνίας
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (1991)
«Λοιπόν, γυρολόγε», άκουσε τον πρώτο δικαστή, «έχουνε διαπιστωθεί ορισμένα εγγενή ή επίκτητα ελαττώματά σου, θα έλεγα αξιόμεμπτα...» Σώπασε λίγες στιγμές κοιτάζοντάς τον έντονα. Το ίδιο έκαναν κι οι υπόλοιποι εκατόν είκοσι εφτά δικαστές. Ο Γιάκομπ ένιωσε διάτρητος από τις σουβλερές ματιές τους. Θυμήθηκε –τι παράξενο, όχι, όχι παράλογο– εκείνα τα τρύπια παλιά τυριά (τώρα δεν υπήρχαν) που τα έλεγαν γραβιέρες... Ναι, έτσι αισθανόταν, τρύπιος και κίτρινος όχι από φόβο αλλά από έλλειψη άμυνας. Ένα κομμάτι παλαιό τυρί απέναντι σε εκατόν είκοσι οχτώ ποντικούς, κίτρινο κι ανυπε...
Ρήσος
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Κάκτος (1991)
Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην Τροία. Ο Δόλων κατασκοπεύει το στρατόπεδο των Αχαιών, συλλαμβάνεται και εκτελείται. Την ίδια τύχη έχει και ο βασιλιάς των Θρακών Ρήσος, που είχε συμμαχήσει με τους Τρώες. Δραματοποίηση της ραψωδίας Κ της Ιλιάδας.
Φιλοκτήτης
Σοφοκλής
Κάκτος (1991)
Οι Αχαιοί, πλέοντας για την Τροία, εγκαταλείπουν τον Φιλοκτήτη στη Λήμνο. Τον δέκατο χρόνο του πολέμου επισκέπτονται τον ήρωα ο Οδυσσέας και ο Νεοπτόλεμος για να του πάρουν τα όπλα του Ηρακλή, σύμφωνα με χρησμό. Ο Φιλοκτήτης αρνείται. Οι δύο απεσταλμένοι συγκρούονται. Εμφανίζεται ο Ηρακλής που μεταφέρει στον Φιλοκτήτη το θέλημα του Δία να πάει στην Τροία, όπου θα θεραπευτεί και θα σκοτώσει τον Πάρη. Ο Φιλοκτήτης συμμορφώνεται.
Η σκιά που ψιθύριζε
Merritt Abraham
Αίολος (1989)
Ο Ρίτσαρντ Τζ. Ράλστον, ο νεότερος, αυτοπυροβολήθηκε στο κεφάλι. Τέταρτος πλούσιος Νεοϋορκέζος αυτοκτονεί χωρίς φανερή αιτία τους τρεις τελευταίους μήνες. Η Αστυνομία υπαινίσσεται Λέσχη Αυτοκτονίας... Το μυθιστόρημα αρχίζει σαν μια κοινή αστυνομική ιστορία για ν' απογειωθεί στη συνέχεια σ' έναν κόσμο σκοτεινό, όπου κι εδώ η μαγεία έχει τον πρώτο λόγο. Η πανέμορφη μάγισσα Ντάχουτ που ταξιδεύει μέσα στους αιώνες έχοντας κάνει την απαραίτητη συμφωνία με τις μαύρες δυνάμεις, είναι στην πραγματικότητα ένα αφάνταστα δυστυχισμένο πλάσμα, αδύναμο και τρωτό μπροστά στο ανεκπλήρωτο ε...
Μιχαήλ και άλλα διηγήματα
Ρούσσος Τάσος 1934-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (1989)
... Ναι, τώρα δε σκεφτόταν τίποτα, δε θυμόταν τίποτα, δε φανταζόταν τίποτα. Σχεδόν. Μονάχα μια λέξη έπλεε στην ήρεμη θάλασσα της συνείδησής του, μισοβουλιαγμένη κι αυτή σαν πτώμα. Ανάληψη. Μια έννοια άσχετη που επέμενε, όμως, να υπάρχει, αυθύπαρκτη, αυτόβουλη πες, μέσα του. Έστριψε κάποια γωνία. Αγόρασε μια τυρόπιτα και συνέχισε. Ανάληψη. Η λέξη επέμενε απειλητική. Έπαιρνε το σχήμα μιας ατέρμονης προοπτικής. «Ανάληψη ευθυνών», ψιθύρισε. Η προοπτική έγινε διάδρομος. «Ανάληψη χρημάτων». Ο διάδρομος τελείωνε σε πόρτα. «Ανάληψη του Χριστού». Η πόρτα άνοιξε. Οδηγούσε στο απέραντ...
Η ονειρική αναζήτηση της άγνωστης Κάνταθ
Lovecraft Howard Phillips 1890-1937
Αίολος (1988)
Με ποιητική έξαρση ο Χ.Φ. Λάβκραφτ, αυτός ο Άρχοντας της Φαντασίας, θα μας οδηγήσει στα "Μυστικά Θαύματα" ενός ασύλληπτου κόσμου μ' εκείνον το μοναδικό και συναρπαστικό τρόπο που μόνο ένας αληθινός δημιουργός μπορεί να το κάνει. "Η κατάρα που χτύπησε τη Σάρναθ", "Το άσπρο καράβι", "Οι γάτες της Ουλθάρ", "Σελεφαϊς", "Οι άλλοι θεοί", είναι η ωραιότερη "εισαγωγή" σ' αυτό το ονειρικό σύμπαν του συγγραφέα που σελαγίζει κάτω από τον αστερισμό του Λόρδου Ντάνσανι.