Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Με το "Συμπόσιο" του Πλάτωνα, ο αναγνώστης έρχεται σ' επαφή με ένα κορυφαίο έργο, διαμέσου του οποίου κληροδοτήθηκε στον σύγχρονο κόσμο η αξεπέραστη ιδέα του κάλλους. "Έρωτας είναι η αγάπη για το ωραίο" λέει ο Σωκράτης, όταν έρχεται η σειρά του να εγκωμιάσει τον Έρωτα. [...] (από τον πρόλογο του τόμου) Περιέχονται, μεταφρασμένα, τα εξής αποσπάσματα: - Διάλογος Απολλόδωρου με φίλους - Λόγοι Φαίδρου, Παυσανία, Ευρυξίμαχου, Αγάθωνα - Λόγος Σωκράτη - Εγκώμιο Σωκράτους από τον Αλκιβιάδη

Με τον "Πρωταγόρα" ο Πλάτων μάς φέρνει στην Αθήνα της εποχής του Περικλή, όταν η ηγεμονική θέση της πόλης μέσα στον ελληνικό κόσμο, η υλική ευημερία και η εύρυθμη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος την είχαν καταστήσει "της Ελλάδος παίδευσιν", λίγο πριν από την έκρηξη του Πελοποννησιακού πολέμου. Δε μας παραξενεύει λοιπόν το γεγονός ότι φημισμένοι σοφιστές από κάθε γωνιά του ελληνικού κόσμου συρρέουν στην Αθήνα, αφού εκεί θα βρουν ό,τι επιζητούν: καλλιεργημένο και διψασμένο για γνώσεις ακροατήριο, χρήματα, πανελλήνια φήμη, ελευθερία να διατυπώσουν τις πιο πρωτότυπες κ...

[...] Επιτάσσοντας εδώ τους "Ελεγειακούς", σημειώναμε το ενδιαφέρον που έδειξε ο Πλάτων για ένα είδος συγγενές στιχουργικά χάρη στην ζευγαρωτή εναλλαγή έξαμέτρου-πενταμέτρου, που ως φόρμα ακολουθεί και το επίγραμμα. Ένα ενδιαφέρον που εστιάζεται στο νόημα, φυσικά, των σχετικών ελεγειών (λ.χ., του Τυρταίου και του Σόλωνος και του φιλοσόφου-ποιητή ακόμη Ξενοφάνη)· που αγκαλιάζει, εξαιρετικά, ως είδος και το επίγραμμα, όταν σχολιάζει παρεμβατικά δύο από αυτά, του 9ου βιβλίου της "Παλατινής Ανθολογίας", το Π.Α. 16 του Μελεάγρου και το Π.Α. 506 με τη σχετική απόδοση του έκτοτε σ...

Στον παρόντα τόμο παρουσιάζονται τα νεανικά έργα του Πλάτωνα: "Λάχης - Λύσις". Τα συγκεκριμένα έργα ανήκουν στους λεγόμενους Σωκρατικούς Διαλόγους του φιλοσόφου και έχουν ιδιαίτερη σημασία, γιατί μας γνωρίζουν με ενδιαφέρουσες συζητήσεις του Σωκράτη σχετικά με το πώς και με το γιατί. Πώς να σκεφτόμαστε την αρετή και γιατί να την σκεφτόμαστε εν αναφορά προς τη γνώση. Πώς να συλλαμβάνουμε τη γνώση και γιατί να τη συλλαμβάνουμε έτσι; Πώς να διερευνούμε ένα θέμα και γιατί να το διερευνούμε έτσι; Κάθε Διάλογος πραγματεύεται μια από τις πιο καθοριστικές αρετές στη ζωή κ...

Ο "Σοφιστής" ανήκει στα έργα της τρίτης περιόδου της πλατωνικής δημιουργίας. Επανεξετάζει τη θεωρία των ιδεών αναιρώντας τον ελεατικό μονισμό. Οι ιδέες εμπλουτίζονται με στοιχεία που είναι απότοκα του συνδυασμού τους. Επιχειρεί μια νέα διαπραγμάτευση της τέχνης και υπερασπίζεται την ύπαρξη του ψεύδους αντιτιθέμενος στους ελεάτες. Βρίσκει έτσι το δρόμο να εκθέσει το "πραγματικό", κατ' αυτόν, περιεχόμενο της σοφιστικής. Διατυπώνει μια συσχετική αντίληψη του "μη όντος", με την έννοια του "θατέρου", αυτού δηλαδή που είναι διαφορετικό του όντος κι όχι ανύπαρκτο. Η έννοι...

Φέροντας το όνομα του μεγάλου σοφιστή από τους Λεοντίνους της Σικελίας, το έργο επιχειρεί να αναδείξει την πολεμική του μεγάλου φιλοσόφου εναντίον της σοφιστικής και των εκπροσώπων της. Κείμενο εξαιρετικής δυναμικής, με πολυσχιδείς φιλοσοφικές προοπτικές και αντιμαχόμενες προσεγγίσεις, ο "Γοργίας" διαπερνά με ενάργεια και πολλές φορές με αναγνωρίσιμη από τον σημερινό αναγνώστη κυνικότητα, το σύνολο της ηθικής σφαίρας και προβληματικής. "Το δίκαιο του ισχυρότερου", η αντίθεση "νόμος-φύση", η "ρητορική", η "πειθώ", η "δικαιοσύνη", το "αγαθό", η "πολιτική", η "δημοκρατία",...

Πώς μπορεί να γίνει κάποιος ενάρετος πολίτης; Τι είναι η αρετή; Η αρχαία κοινωνία -με κέντρο την Αθήνα- αγωνίζεται να βρει την απάντηση σε αυτό το ερώτημα που καθορίζει σημαντικά την ανθρώπινη συμπεριφορά. Οι πολίτες και οι πολιτικοί, ο καθένας από τη μεριά του, θεωρούν ότι η επιτυχής εκτέλεση των καθηκόντων υποδεικνύει και τον ενάρετο πολίτη της αρχαιότητας. Όμως ο Πλάτων, ο οποίος ερευνά τη φιλοσοφική αλήθεια για την αρετή, δεν αρκείται στις αντιλήψεις και τα πορίσματα της συμβατικής κοινωνίας. Ο δάσκαλός του ο Σωκράτης δηλώνει με παρρησία ότι δεν γνωρίζει τίποτα για την...

Οι "Νόμοι", το τελευταίο έργο του Πλάτωνα ως το τέρμα μιας πνευματικής πορείας αποτελούν, εκτός των άλλων, την ολοκλήρωση, επικύρωση και ταυτόχρονα κατοχύρωση της θεμελιώδους ιδές του μεικτού γένους, που διαπνέει το όλο πλατωνικό σύστημα, της δημιουργικής δηλαδή σύνθεσης ή εναρμόνισης των φερομένων ως διαφορετικών ή και αντιθετικών στοιχείων ή δεδομένων. [...] Η μετάφραση που ακολουθεί δεν είναι ασφαλώς λογοτεχνική ούτε απλώς ερμηνευτική απόδοση. Φιλοδοξεί να καταστεί όργανο όχι μιας κατά προσέγγιση κατανόησης, αλλά αυθεντικής απευθείας ανάγνωσης του αρχαίου κειμένου και ο...

Ο "Ευθύφρων", η "Απολογία" και ο "Κρίτων" -τα τρία κείμενα που αφηγούνται την ιστορία της δίκης και της καταδίκης του Σωκράτη- ανήκουν, κατά τους φιλολόγους, στην πρώτη περίοδο της συγγραφικής δραστηριότητας του Πλάτωνα. Πρέπει να γράφηκαν πριν από την ίδρυση της Ακαδημίας, κάπου στη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας του 4ου π.Χ. αιώνα, μετά την επιστροφή του από το εικαζόμενο ταξίδι του στην Ιταλία, την Κυρήνη και την Αίγυπτο. Μας μεταφέρουν σε μιαν Αθήνα της οποίας η ατμόσφαιρα δεν έχει καμία σχέση με αυτήν που κυριαρχεί στον "Φαίδρο", στην "Πολιτεία" ή στο "Συμπόσιο". Είναι...

Ο "Μενέξενος", ο όποιος παραδίδεται ομόφωνα από την πλατωνική και μη παράδοση - από τον 4ο π.Χ. έως τα μέσα του 5ου μ.Χ. αιώνα - ως έργο πλατωνικό, αλλά η γνησιότητα του οποίου αμφισβητήθηκε εντονότατα στη νεότερη εποχή, στην πραγματικότητα δεν είναι διάλογος αλλά μονόλογος, αφού το μεγαλύτερο μέρος (236d-249c) του έργου -τα 4/5- είναι ένας επιτάφιος λόγος, που τίθεται από τον Πλάτωνα στο στόμα του Σωκράτη, συντεθειμένος, κατά τον συγγραφέα, από την Ασπασία ως ρητορική άσκηση, με τη μέθοδο του αυτοσχεδιασμού και της συγκόλλησης υπολειμμάτων από τον επιτάφιο λόγο του Περικλή...

[...] Ο "Φαίδρος" είναι ένας διάλογος στον οποίο συμμετέχουν αποκλειστικά δύο πρόσωπα. Ο πρώτος ομιλητής και πρωταγωνιστής αυτού του διαλόγου είναι ο Σωκράτης. Ο δεύτερος, από τον οποίο έχει πάρει και το όνομά το, είναι ο νεαρός Φαίδρος, μαθητής του Σωκράτη, ο οποίος εμφανίζεται και στο Συμπόσιο, όπου απαγγέλλει το εγκώμιο προς τον Έρωτα. Πρόκειται για έναν ενθουσιώδη νέο, γεμάτο επιθυμία για μάθηση, ο οποίος αγαπά και θαυμάζει το Σωκράτη, αλλά ταυτόχρονα εντυπωσιάζεται από κάθε πνευματικό άνδρα και κάθε πνευματική κίνηση της εποχής του, χωρίς να είναι σε θέση να κρίνει την...

Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι ο διάλογος "Φαίδων" του Πλάτωνα ουσιαστικά συναποτελεί, μαζί με τους διαλόγους "Σωκράτους απολογία" και "Κρίτων", μια τριλογία. Σε αυτή την περίπτωση, η "Απολογία" θα αντιπροσώπευε την πρώτη φάση του δράματος του αθηναίου σοφού Σωκράτη, μιας και αναφέρεται στη δίκη και στην καταδίκη του σε θάνατο. Ο Κρίτων θα περιείχε τη δεύτερη πράξη, καθώς περιγράφει την προσπάθεια του Κρίτωνα να πείσει το φίλο του και δάσκαλό του να δραπετεύσει από τη φυλακή, προκειμένου να σώσει τη ζωή του, πράγμα που εκείνος αρνείται. Τέλος, ο "Φαίδων" θα αποτελούσ...

[...] Έδωσαν στο Φαίδωνα τον υπότιτλο "περί ψυχής", μα στην πραγματικότητα το έργο αυτό πολύ απέχει από το να εκφράζει το σύνολο των απόψεων του Πλάτωνα για την ψυχή. Μάλιστα βασικές απόψεις του θέματος δε θίγονται καν στο "Φαίδωνα". Αν λοιπόν περιοριζόμουν στο να εκθέσω μόνο όσα υποστηρίζονται στο διάλογο αυτό, θα έδινα μια εντελώς αποσπασματική, ελλιπή και σε πολλά παραπλανητική εικόνα, εφόσον το φιλόσοφο τον απασχολούσαν διαρκώς η φύση, οι ιδιότητες και η τύχη της ψυχής, και οι σχετικές αντιλήψεις του διαφοροποιούνταν συνεχώς, από τη νεανική "Απολογία" και τον "Κρίτωνα"...

Περιλαμβάνονται μεταφρασμένα και σχολιασμένα αποσπάσματα από τους Ορφικούς Ύμνους, τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Παρμενίδη τον Ελεάτη, τον Εμπεδοκλή, τους Σοφιστές, τους Κυνικούς και τον Πλάτωνα ("Συμπόσιον"), που αναφέρονται στον Έρωτα.