Πλάτων
Plato
Έλληνας φιλόσοφος και συγγραφέας (427-347 π.Χ.). Γεννήθηκε στην Αθήνα από γονείς ευγενείς. Ο πατέρας του Αρίστωνας έλεγε ότι καταγόταν από τη γενιά του Κόδρου και η μητέρα του Περικτιόνη από το Σόλωνα. Είχε δύο αδερφούς, τον Αδείμαντο και το Γλαύκωνα. Το πρώτο του όνομα ήταν Αριστοκλής. Πλάτωνας ονομάστηκε αργότερα για το ευρύ του στέρνο και το πλατύ του μέτωπο. Νέος ασχολήθηκε με την ποίηση, αλλά γρήγορα στράφηκε προς τη φιλοσοφία. Ήταν 20 χρόνων, όταν γνώρισε το Σωκράτη και έμεινε κοντά του για οκτώ ολόκληρα χρόνια, μέχρι την ώρα που ο μεγάλος δάσκαλος πέθανε (399 π.Χ.). Ο άδικος θάνατος του Σωκράτη τον έπεισε ότι η αθηναϊκή δημοκρατία είχε μεγάλα ελαττώματα και ανέλαβε το ρόλο του κοινωνικού μεταρρυθμιστή. Μετά τη θανάτωση του Σωκράτη για λίγο καιρό κατέφυγε στα Μέγαρα, κοντά στο συμμαθητή του Ευκλείδη. Ύστερα γύρισε στην Αθήνα, όπου για 10 χρόνια ασχολήθηκε με τη συγγραφή φιλοσοφικών έργων, τα οποία φέρουν τη σφραγίδα της σωκρατικής φιλοσοφίας. Στη συνέχεια ταξίδεψε στην Αίγυπτο και στην Κυρήνη, όπου σχετίστηκε με το μαθηματικό Θεόδωρο, και τέλος στον Τάραντα της Ιταλίας, όπου γνώρισε τους πυθαγόρειους, από τη φιλοσοφική σκέψη των οποίων επηρεάστηκε αποφασιστικά. Μετά πέρασε στη Σικελία. Στην αυλή του βασιλιά των Συρακουσών Διονυσίου Α΄ γνώρισε το βασιλικό γυναικάδελφο Δίωνα, με τον οποίο συνδέθηκε φιλικά. Η φιλία όμως αυτή προκάλεσε τις υποψίες του Διονυσίου για συνωμοσία, γι' αυτό έδιωξε τον Πλάτωνα από τη Σικελία. Στην Αίγινα κινδύνεψε να πουληθεί ως δούλος αλλά τον εξαγόρασε ο Κυρηναίος φίλος του Αννίκερης. Επιστρέφοντας στην Αθήνα άνοιξε τη φιλοσοφική σχολή του, την Ακαδημία. Η προσπάθεια όμως των δύο φίλων να προσηλυτίσουν στις ιδέες τους το νέο ηγεμόνα Διονύσιο Β΄ απέτυχαν. Για τρίτη φορά ήρθε στην αυλή των Συρακουσών το 361, με σκοπό να συμφιλιώσει το Δίωνα με το Διονύσιο. Αυτή τη φορά κινδύνεψε και η ζωή του. Τον έσωσε η επέμβαση του πυθαγόρειου Αρχύτα. Αλλά ο Δίωνας δε γλίτωσε. Δολοφονήθηκε το 353. Έτσι ο Πλάτωνας έχασε τον άνθρωπο στον οποίο στήριξε τις ελπίδες του για την επιβολή των πολιτικών του ιδεών. Από τότε ο Πλάτωνας και μέχρι το θάνατό του ασχολήθηκε με τη διδασκαλία και με τη συγγραφή έργων φιλοσοφικών. Τα έργα του Πλάτωνα είναι 36 και όλα, εκτός από την "Απολογία", διαλογικά. Και στη συγγραφή ο φιλόσοφος μιμήθηκε τη διδασκαλία του Σωκράτη, ο οποίος δίδασκε διαλογικά. Οι διάλογοί του επιγράφονται με το όνομα κάποιου από τα διαλεγόμενα πρόσωπα, π.χ. "Τίμαιος", "Γοργίας", "Πρωταγόρας" κ.λπ. Τρεις μόνο διάλογοι, το "Συμπόσιο", η "Πολιτεία" και οι "Νόμοι" τιτλοφορούνται από το περιεχόμενό τους. Σ' όλους τους διαλόγους τη συζήτηση διευθύνει ο Σωκράτης. Στους παλαιότερους διαλόγους διατηρεί την εικόνα του πραγματικού Σωκράτη, ενώ στους νεότερους κάτω από το πρόσωπο του δάσκαλου κρύβεται ο ίδιος ο μαθητής. Το σύνολο του πλατωνικού έργου διακρίνεται σε τρεις περιόδους με βάση τη χρονολογική σειρά: α) Περίοδος της νεότητας (400-387 π.Χ.): Σ΄ αυτήν ανήκουν: Απολογία, Κρίτων, Χαρμίδης, Πρωταγόρας, Λάχης, Ευθύφρων, Ιππίας Μείζων, Ιππίας Ελάσσων, Ίων, Λύσις. β) Περίοδος ωριμότητας (386-367 π.Χ.). Σ' αυτήν ανήκουν: Μενέξενος, Κρατύλος, Ευθύδημος, Γοργίας, Μένων, Παρμενίδης, Φαίδων, Φαίδρος, Πολιτεία, Συμπόσιον, Θεαίτητος. γ) Περίοδος γηρατειών (366-348 π.Χ.). Περιλαμβάνονται: Σοφιστής, Πολιτικός, Φίληβος, Κριτίας, Τίμαιος, Νόμοι, 7η επιστολή.
Ίων
Πλάτων
Εκκρεμές (2002)
Ο "Ίων" είναι ένας από τους απλούστερους και συντομότερους σωκρατικούς διαλόγους που έγραψε ο Πλάτων, και διακρίνεται για το ευτράπελο, σχεδόν αριστοφανικό σε ορισμένα σημεία, ύφος του. Εκ πρώτης όψεως, εδώ μοιάζει να απουσιάζουν εντελώς οι ζοφεροί ή ενίοτε και δραματικοί τόνοι που χρωματίζουν το σκηνικό ορισμένων άλλων πρώιμων διαλόγων σε ευθύ λόγο, με παρόμοια δηλαδή δραματουργική τεχνική, όπως λ.χ. ο Ευθύφρων, ο Κρίτων, ο Λάχης και ο Γοργίας. Η κουβέντα αναδίνει κάτι από την άθολη χάρη και τη σπιρτάδα των ανέμελων λεκτικών διαξιφισμών οι οποίοι φανταζόμαστε ότι διεξάγοντ...
Ίων
Πλάτων
Διάγραμμα.com (2016)
Το κείμενο αυτό, ως μη θεατρικό, δεν έχει πλοκή με την κλασσική έννοια. Είναι ένας φιλοσοφικός διάλογος ανάμεσα στο Σωκράτη, δάσκαλο του ίδιου του Πλάτωνα, και τον Ίωνα, βραβευμένο ραψωδό-"ηθοποιό", που αφορά στη Ραψωδική και την Ποίηση. Η σκηνική μεταφορά του διαλόγου έλαβε τελική μορφή μες από τη διαδικασία των προβών, σύμφωνα με την ακόλουθη σύλληψη: Ο Ίων, βραβευμένος ραψωδός-"ηθοποιός", καταφθάνει στην Αθήνα για ν' αγωνιστή στα Παναθήναια επιστρέφοντας από τις γιορτές προς τιμήν του Ασκληπιού, θεού της ίασης. Στο είδωλό του θα ζωντανέψη σταδιακά η φιλοσοφική σκέψη το...
Θεαίτητος
Πλάτων
Ζήτρος (2015)
Στο πλατωνικό αυτό έργο θα παρακολουθήσουμε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες φιλοσοφικές συζητήσεις για την ουσία της Γνώσης μεταξύ του γοητευτικότερου δασκάλου του ευρωπαϊκού πνεύματος, του διαλεκτικού και μαιευτικού Σωκράτη, και του εμπνευσμένου μαθητή και δεινού μαθηματικού, του Θεαιτήτου. Στο πλαίσιο αυτό ο γνωσιοθεωρητικός αγώνας του Πλάτωνος - άμεσα συνυφασμένος με την πολιτική και ηθική του φιλοσοφία - θα "πολεμήσει" την πλάνη, το ψευδώς δοξάσαι, την άγνοια, αφού πρώτα λογοδοτήσει για το απυρόβλητο της αξίας της Γνώσης. Η γνώση στον Πλάτωνα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα....
Η ιστορία του Ηρός
Πλάτων
Ενάλιος (2004)
Ο Ηρ, ο νεαρός πολεμιστής, σε μια φοβερή μάχη θα χάσει τη ζωή του, πληγωμένος θανάσιμα. Όμως οι θεοί θα τον επαναφέρουν στη ζωή, για να διηγηθεί στους ανθρώπους τι είδε στον ουρανό και τι απογίνεται η ψυχή όταν αποχωρίζεται απ' το σώμα.
Η δίκη του Σωκράτη
Πλάτων
Ωκεανίδα (2007)
Ο "Ευθύφρων", η "Απολογία" και ο "Κρίτων" -τα τρία κείμενα που αφηγούνται την ιστορία της δίκης και της καταδίκης του Σωκράτη- ανήκουν, κατά τους φιλολόγους, στην πρώτη περίοδο της συγγραφικής δραστηριότητας του Πλάτωνα. Πρέπει να γράφηκαν πριν από την ίδρυση της Ακαδημίας, κάπου στη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας του 4ου π.Χ. αιώνα, μετά την επιστροφή του από το εικαζόμενο ταξίδι του στην Ιταλία, την Κυρήνη και την Αίγυπτο. Μας μεταφέρουν σε μιαν Αθήνα της οποίας η ατμόσφαιρα δεν έχει καμία σχέση με αυτήν που κυριαρχεί στον "Φαίδρο", στην "Πολιτεία" ή στο "Συμπόσιο". Είναι...
Η δίκη του Σωκράτη
Πλάτων
Μίνωας (2019)
Η δίκη και η καταδίκη του Σωκράτη είναι ένα από τα μεγάλα ερωτηματικά που μας κληροδότησε η Αθήνα του 5ου αιώνα. Ήταν η δίκη του πολιτική; Γιατί ο ίδιος ειρωνεύθηκε τους δικαστές του; Γιατί η Αθήνα -καταπονημένη από τον μακροχρόνιο πόλεμο με τη Σπάρτη, ταπεινωμένη από την ήττα της- πήρε την απόφαση να θανατώσει έναν εβδομηντάχρονο φιλόσοφο; Τα τρία κείμενα του Πλάτωνα που καταγράφουν τα περιστατικά της δίκης του Σωκράτη συγκαταλέγονται ανάμεσα στα ωραιότερα κείμενα που ζουν στις βιβλιοθήκες μας. Επιπλέον, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Δίκη του Σωκράτη ίσως ήταν η πρώτ...
Ερυξίας ή Περί πλούτου
Πλάτων
Ενάλιος
Δεν χωράει αμφιβολία ότι ο άνθρωπος είναι σωστό να αγωνίζεται για να αποκτήσει τα αγαθά που χρειάζεται για να ζει καλά. Όταν όμως αγωνίζεται για να αποκτήσει όσο το δυνατόν περισσότερα αγαθά, πράττει άραγε το σωστό; Οι πλούσιοι που επιδιώκουν όλο και περισσότερη χλιδή, έχουν επιτύχει την ευδαιμονία; Ή μήπως η μία επιθυμία γεννά την άλλη και η συσσώρευση πλούτου γίνεται αυτοσκοπός και στην ουσία αιτία δυστυχίας;
