Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πώς μπορεί να γίνει κάποιος ενάρετος πολίτης; Τι είναι η αρετή; Η αρχαία κοινωνία -με κέντρο την Αθήνα- αγωνίζεται να βρει την απάντηση σε αυτό το ερώτημα που καθορίζει σημαντικά την ανθρώπινη συμπεριφορά. Οι πολίτες και οι πολιτικοί, ο καθένας από τη μεριά του, θεωρούν ότι η επιτυχής εκτέλεση των καθηκόντων υποδεικνύει και τον ενάρετο πολίτη της αρχαιότητας. Όμως ο Πλάτων, ο οποίος ερευνά τη φιλοσοφική αλήθεια για την αρετή, δεν αρκείται στις αντιλήψεις και τα πορίσματα της συμβατικής κοινωνίας. Ο δάσκαλός του ο Σωκράτης δηλώνει με παρρησία ότι δεν γνωρίζει τίποτα για την...

"Το παράδοξο στον Μένωνα. ΜΕΝ.: Και με ποιον τρόπο, Σωκράτη, θα ερευνήσεις κάτι το οποίο δεν ξέρεις καν τι είναι; Ποιο πράγμα θα βάλεις στο νου σου να το ερευνήσεις από αυτά που δεν ξέρεις; Αλλά και στην καλύτερη περίπτωση, πες ότι το εντόπισες, πώς θα ξέρεις ότι είναι εκείνο που εσύ αγνοούσες; (Μένων, 80d) Η ανάμνηση. ΣΩ.: Η ψυχή είναι αθάνατη, έχει γεννηθεί πολλές φορές και έχει δει τα πράγματα εδώ πάνω, εκείνα στον Άδη και καθετί άλλο, δεν υπάρχει τίποτα που δεν το έχει μάθει ... Καθώς όλα μέσα στη φύση είναι συγγενή και η ψυχή έχει μάθει τα πάντα, τίποτα δεν εμποδίζε...

Στον τόµο αυτό περιλαµβάνονται τρία από τα µικρά σε έκτασι έργα του Πλάτωνος, τα εξής: "Μενέξενος" (ή Επιτάφιος-Ηθικός). Πρόκειται για σχέδιο επιταφίου λόγου, ο οποίος αποδίδεται στην Ασπασία την Μιλησία και τον απαγγέλλει ο Σωκράτης στον Μενέξενο. Ρητορικός λόγος και όχι φιλοσοφικός διάλογος. Μία υπέρβασις του Πλάτωνος µε στόχο τους ρήτορες, που αντιπαθεί. "Λύσις" (ή περί φιλίας µαιευτικός). Αναζητείται ο κατάλληλος ορισµός και η φύσις της φιλίας. Οι ορισµοί διαδέχονται ο ένας τον άλλο µε ταυτόχρονη αµφισβήτησι και απόρριψι του αµέσως προηγούµενου. Συµπέρασµα: τα όσα...

Στον παρόντα τόμο παρουσιάζονται τα νεανικά έργα του Πλάτωνα: "Λάχης - Λύσις". Τα συγκεκριμένα έργα ανήκουν στους λεγόμενους Σωκρατικούς Διαλόγους του φιλοσόφου και έχουν ιδιαίτερη σημασία, γιατί μας γνωρίζουν με ενδιαφέρουσες συζητήσεις του Σωκράτη σχετικά με το πώς και με το γιατί. Πώς να σκεφτόμαστε την αρετή και γιατί να την σκεφτόμαστε εν αναφορά προς τη γνώση. Πώς να συλλαμβάνουμε τη γνώση και γιατί να τη συλλαμβάνουμε έτσι; Πώς να διερευνούμε ένα θέμα και γιατί να το διερευνούμε έτσι; Κάθε Διάλογος πραγματεύεται μια από τις πιο καθοριστικές αρετές στη ζωή κ...

Θέµα του διαλόγου "Κρατύλος" είναι "η ορθότης των ονοµάτων". Κατά τον Κρατύλο για κάθε πράγµα υπάρχει από την φύση δοσµένο ένα όνοµα, ενώ κατά τον Ερµογένη τα ονόµατα τα καθορίζουν οι άνθρωποι κατόπιν κοινής συµφωνίας και γι' αυτό είναι ορθά. Οι δύο συνοµιλητές είναι ανυποχώρητοι στις απόψεις τους και η συζήτηση έχει φθάσει σε αδιέξοδο. Γι' αυτό ζητούν από τον Σωκράτη να πάρη θέσι επί ενός ζητήµατος που για πρώτη φορά τίθεται προς έρευνα, αν δηλαδή η γλώσσα γεννήθηκε "φύσει ή νόµω".

Η ιστορική σημασία του Κρατύλου έγκειται στο ότι στις σελίδες του ενσωματώνεται η πρώτη φιλοσοφική απόπειρα στην ιστορία της δυτικής σκέψης να αντιμετωπισθεί φιλοσοφικά η προβληματική της γλώσσας, και μάλιστα να συμπεριληφθούν σε ένα έργο η σχετική προσέγγιση του Πλάτωνος και προϋπάρξασες διδασκαλίες των Σοφιστών. Στον διάλογο αυτό δεν υπάρχει κάτι που να μην είναι αμφίσημο και -ακριβώς γι' αυτό- αντιφατικό, κυρίως δε αμφίσημα και αντιφατικά είναι τα ερωτήματα που εισάγονται προς συζήτηση. Από τις γραμμές, ωστόσο, αυτού του ζωηρότατου και εκπληκτικά πυκνού και σφιχτοδεμένου...

Η ιστορική σημασία του Κρατύλου έγκειται στο ότι στις σελίδες του ενσωματώνεται η πρώτη φιλοσοφική απόπειρα στην ιστορία της δυτικής σκέψης να αντιμετωπισθεί φιλοσοφικά η προβληματική της γλώσσας, και μάλιστα να συμπεριληφθούν σ ένα έργο η σχετική προσέγγιση του Πλάτωνος και προϋπάρξασες διδασκαλίες των Σοφιστών. Στον διάλογο αυτό δεν υπάρχει κάτι που να μην είναι αμφίσημο και - ακριβώς γι' αυτό - αντιφατικό. Από τις γραμμές, ωστόσο, αυτού του ζωηρότατου και εκπληκτικά πυκνού και σφιχτοδεμένου διαλόγου διαπιστώνουμε ότι τα ερωτήματα παραμένουν τεθειμένα και ανοικτά. Πρόκειτ...