Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Polítis Kosmás
Κοσμάς Πολίτης (1888-1974). Ο Κοσμάς Πολίτης (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Παρασκευά Ταβελούδη) γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του εμπόρου Λεωνίδα Ταβελούδη από τη Λέσβο και της Καλλιόπης το γένος Χατζημάρκου από το Αϊβαλί. Το 1890 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Σμύρνη, μετά από την οικονομική καταστροφή του πατέρα του. Εκεί πήρε ιδιαίτερα μαθήματα Αγγλικών και Γαλλικών. Το 1900 πέθανε η μητέρα του και ο Πάρις (όπως τον φώναζαν οι δικοί του ) ανατράφηκε από την αδερφή του Μαρία. Στη Σμύρνη φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή και στο Αμερικανικό Κολλέγιο (από το οποίο δεν αποφοίτησε) και εργάστηκε στην Τράπεζα Ανατολής (1905-1911), σε υποκατάστημα της Εταιρείας Wiener Bank-Verein (1911-1919) και στην τράπεζα Credit Foncier d’ Algerie et de Tunisie (1919-1922). Το 1917 παντρεύτηκε την Κλάρα Κρέσπι που καταγόταν από την Αυστροουγγαρία, με την οποία απέκτησε μια κόρη, τη Φοίβη. Το Σεπτέμβρη του 1922 έφυγε με την οικογένειά του για τη Μασσαλία και το Παρίσι, όπου εργάστηκε στην εκεί Credit Foncier d’ Algerie et de Tunisie και το 1923 έφυγε για την Αγγλία. Εργάστηκε στο υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας του Λονδίνου και το 1924 επέστρεψε στην Ελλάδα ως υποδιευθυντής στο υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας στην Αθήνα. Το 1934 ζήτησε μετάθεση στην Πάτρα, όπου έζησε ως το 1942 αντιμετωπίζοντας έντονα οικονομικά προβλήματα, λόγω του δανείου που είχε πάρει για να χτίσει το σπίτι του στο Παλαιό Ψυχικό (που δημεύτηκε το 1945 από το Δημόσιο και ο Πολίτης αναγκάστηκε να πληρώνει ενοίκιο ως το θάνατό του). Παράλληλα αντιμετώπισε προβλήματα υγείας και το 1942 απολύθηκε από τη θέση του, καθώς η διεύθυνση της τράπεζας έκρινε πως έκανε κατάχρηση αναρρωτικών αδειών κατά τη διάρκεια σοβαρής αρρώστιας της κόρης του (πέθανε την ίδια χρονιά πάνω στη γέννα της, το ίδιο και το παιδί της· ο θάνατός της στάθηκε καθοριστικός για την επανασύνδεση του Πολίτη με την Κλάρα). Από το 1942 και ως το θάνατό του το βασικό μέσο βιοπορισμού του ήταν οι μεταφράσεις (από το 1945-1946 εργάστηκε ως μεταφραστής στο Βρετανικό Συμβούλιο και στο περιοδικό "Ελληνοαγγλική Επιθεώρηση"). Υπήρξε μέλος του ΚΚΕ και ιδρυτικό μέλος της ΕΔΑ, με την οποία έθεσε υποψηφιότητα στις εκλογές του 1951 στην περιφέρεια Πατρών, χωρίς να εκλεγεί. Το 1961 έγινε επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (είχε προηγηθεί άρνηση της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών να τον δεχτεί, καθώς αρνήθηκε να υπογράψει δήλωση μετανοίας για την αριστερή του δράση). Το 1967 πέθανε η γυναίκα του και ο Πολίτης συνελήφθη από την Ασφάλεια της δικτατορίας. Το 1973 μπήκε στον Ευαγγελισμό λόγω αναπνευστικής και καρδιακής ανεπάρκειας, μεταφέρθηκε για λίγο στον οίκο ευγηρίας "Relax Palace" στο Μαρούσι και ένα χρόνο αργότερα ξαναμπήκε στον Ευαγγελισμό, όπου πέθανε. Η πρώτη εμφάνιση του Κοσμά Πολίτη στο χώρο της λογοτεχνίας έγινε σε ηλικία 42 ετών με την έκδοση του "Λεμονοδάσους" (1930), που γίνεται δεκτό με ενθουσιασμό από τον κόσμο των γραμμάτων, ενώ ο ίδιος δήλωνε "ερασιτέχνης συγγραφέας". Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Πάτρα έγραψε την "Eroϊca", που μοιράστηκε το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος, το 1939, από κοινού με τον Μενέλαο Λουντέμη, και μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1960 από τον Μιχάλη Κακογιάννη (βραβείο σκηνοθεσίας Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, 1961, και συμμετοχή στα Φεστιβάλ Βερολίνου και Λονδίνου). Τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο διηγήματος (1960 για την "Κορομηλιά") και το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1964 για το "Στου Χατζηφράγκου"). Ο Κοσμάς Πολίτης θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της πεζογραφίας της γενιάς του ’30. Στο σύνολο του πεζογραφικού του έργου κυριαρχεί η αγωνιώδης αναζήτηση του απόλυτου ιδεώδους (συχνά τραγική λόγω της επίγνωσης της χιμαιρικής φύσης μιας τέτοιας αναζήτησης), η οποία εκφράζεται άλλοτε μέσω μιας ιδεαλιστικής, αισθητιστικής και κοσμοπολίτικης γραφής, που συνδυάζει ρεαλιστικά στοιχεία με λυρικές εξάρσεις και κινείται στα πλαίσια της μυθοποίησης της ζωής, και άλλοτε με μια πιο άμεση ιδεολογική στροφή προς τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα της εποχής (εντονότερη στα έργα του μετά την εισχώρησή του στο ΚΚΕ με αφετηρία "Το Γυρί"). Το τελευταίο εξολοκλήρου σωζόμενο έργο του "Στου Χατζηφράγκου" έχει ως αφορμή τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα στη Σμύρνη και κατά κάποιο τρόπο συνοψίζει το σύνολο της δημιουργίας του. Άλλα έργα του είναι: "Εκάτη", μυθιστόρημα, 1933, "Κωνσταντίνος ο Μέγας", θεατρικό, 1957, "Μάρκο Πόλο", πρωτότυπη εργασία πάνω στα ταξίδια του, 1967, αρκετά διηγήματα, το μυθιστόρημα "Τέρμα", το οποίο έμεινε ημιτελές (α' εκδ. 1975) και το αφήγημα "Καϊάφας" (α' εκδ. 1976). Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Κοσμά Πολίτη βλ. Νόρα Αναγνωστάκη, "Κοσμάς Πολίτης", στο "Η μεσοπολεμική πεζογραφία· από τον πρώτο ως τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1939)", τ. Ζ΄, σ.252-309, Αθήνα: Σοκόλης, 1993· Αλέξης Ζήρας, "Πολίτης Κοσμάς", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 8, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 1988· Peter Mackridge, "Χρονολόγιο Κοσμά Πολίτη (Πάρι Ταβελούδη)", περιοδικό "Διαβάζω" τ. 116, 10/4/1985, σ.8-12· Peter Mackridge, "Ο Κοσμάς Πολίτης και η εποχή του ως το 1937" και "Προσθήκες στη βιογραφία του Κ. Πολίτη (μετά το 1937)", στο Κοσμάς Πολίτης, "Eroϊca", επιμ. Peter Mackridge, σ. στ΄-κα΄, Αθήνα: Ερμής/"Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη", 1982· Αλέξης Ζήρας, "Πολίτης Κοσμάς", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη, 2007, σ. 1841-42. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Λογοτεχνικό ημερολόγιο 2012
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Πατάκη (2011)
"Κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας" μας εξομολογείται ο Κάρολος Κουν. Βλέπουμε θέατρο, συμμετέχοντας όλοι στη θεατρική διαδικασία, συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι, λοιποί καλλιτεχνικοί συντελεστές και θεατές, για να νιώσουμε ο ένας την ευαισθησία του άλλου μέσω αυτής της μορφής τέχνης· για να συγκινηθούμε και να συγκινήσουμε με τις αλήθειες, τα ανθρώπινα πάθη μας, τα προσωπικά αδιέξοδα, τις ηθικές αμφιβολίες και την ποθεινή λύτρωση στο τέλος όλων όσα διαδραματίζονται επί σκηνής. Κι όταν η αυλαία πέφτει, γεμάτοι μαγεία θεάματος και κατανόηση υπαρξιακών καταστά...
Λογοτεχνικό ημερολόγιο 2012
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Πατάκη (2011)
"Κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας" μας εξομολογείται ο Κάρολος Κουν. Βλέπουμε θέατρο, συμμετέχοντας όλοι στη θεατρική διαδικασία, συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι, λοιποί καλλιτεχνικοί συντελεστές και θεατές, για να νιώσουμε ο ένας την ευαισθησία του άλλου μέσω αυτής της μορφής τέχνης· για να συγκινηθούμε και να συγκινήσουμε με τις αλήθειες, τα ανθρώπινα πάθη μας, τα προσωπικά αδιέξοδα, τις ηθικές αμφιβολίες και την ποθεινή λύτρωση στο τέλος όλων όσα διαδραματίζονται επί σκηνής. Κι όταν η αυλαία πέφτει, γεμάτοι μαγεία θεάματος και κατανόηση υπαρξιακών καταστ...
Λεμονοδάσος
Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Μοτίβο (2007)
[...] Το "Λεμονοδάσος" (1930), με το οποίο γίνεται η πρώτη εμφάνιση του Κοσμά Πολίτη στα γράμματα, είναι μια ιστορία γραμμένη σε πρώτο πρόσωπο, εν είδει ημερολογίου. Καλύπτει τον ίδιο χρόνο που καλύπτουν τα αναφερόμενα γεγονότα και αφηγείται τον νεανικό έρωτα ανάμεσα στον Παύλο, το κεντρικό πρόσωπο, ένα νέο με επιτυχημένη σταδιοδρομία, γεμάτο όρεξη για ζωή και πόθο να χαρεί τα νιάτα του, και τη Βίργκω, το νεαρό κορίτσι από τον Πόρο που εγκλιματίζεται σιγά σιγά και στην κυριολεξία "ετοιμάζεται" να ενσαρκώσει την πραγματικότητα του απόλυτου έρωτα που βιώνει στο πρόσωπό της ο...
Λεμονοδάσος
Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Ελληνικά Γράμματα (2010)
Το "Λεμονοδάσος" είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Κοσμά Πολίτη που διαβάζεται και ξαναδιαβάζεται σαν μια γοητευτική ερωτική ιστορία, ανάμεσα στον Παύλο, ένα νεαρό Αθηναίο με επιτυχημένη σταδιοδρομία, και τη Βίργκω, ένα κορίτσι από τον Πόρο που ενσαρκώνει τον απόλυτο έρωτα. Δύο περήφανους νέους, που όσο αγαπούν με πάθος, τόσο παιδεύουν ο ένας τον άλλον. Η ιστορία διαδραματίζεται στη δεκαετία του 1920, με άρωμα εποχής, αλλά με προβληματισμούς ακόμα ή πάντα επίκαιρους. Το "Λεμονοδάσος" διαβάζεται και σαν μια απεικόνιση των δυσκολιών του σύγχρονου έρωτα, ταυτόχρονα όμως απλώνε...
Λεμονοδάσος
Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Πελεκάνος (2014)
Πρόκειται για το μυθιστόρημα που γοήτευσε πολλές γενιές αναγνωστών, καθιερώνοντας στη λογοτεχνία τον δημιουργό του. Η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, θυμίζει σελίδες ημερολογίου. Υπόθεση του έργου αποτελεί ο νεανικός έρωτας ανάμεσα σε δύο νέους. Από τη μια πλευρά, ο Παύλος, ένας επιτυχημένος επαγγελματικά νεαρός Αθηναίος αρχιτέκτονας και από την άλλη, η Βίργκω, μια δροσερή κοπέλα από τον Πόρο, ελληνο-βελγικής καταγωγής. Δεύτερη ηρωίδα του έργου, η Λήδα… για την οποία ο Παύλος παραδέχεται ότι νιώθει μια κάποια σκοτεινή έλξη… Οι διακυμάνσεις, οι δυσκολίες του έρωτα εκείνης της περι...
Κορομηλιά
Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Εκδόσεις Α. Καραβία (1973)
Περιλαμβάνονται τα διηγήματα: - "Κορομηλιά" - "Το ρέμα" - "Πρώτη Ανάσταση" - "Ένα διπλό"
Κορομηλιά
Πολίτης Κοσμάς 1888-1974
Πελεκάνος (2005)
Η συλλογή διηγημάτων "Κορομηλιά" κυκλοφόρησε το 1955 στην Αθήνα.
Ιστορίες μυστηρίου και φαντασίας
Poe Edgar Allan 1809-1849
Γνώση (2006)
Πολυτελής τετράχρωμη έκδοση με την καταπληκτική εικονογράφηση του Gary Kelley, δεμένη με σκληρό εξώφυλλο. Περιέχει τις ιστορίες: "Το βαρέλι του Αμοντιλλάδο", "Ο μαύρος γάτος" και "Ο οίκος των Ωσέρ".
Ιστορίες από το "Δεκαήμερον"
Boccaccio Giovanni
Γράμματα (2011)
Το "Δεκαήμερον" είναι το γνωστότερο και σπουδαιότερο έργο του μεγάλου ιταλού ποιητή Βοκάκιου. Ο Βοκάκιος έγραφε το "Δεκαήμερον" στα μέσα του 14ου αιώνα στη Φλωρεντία. Πρόκειται για 100 διηγήματα τα οποία δένονται αριστοτεχνικά με ένα ακόμη, το εκατοστό πρώτο. Ο κορμός του έργου είναι η περιγραφή δέκα ημερών μιας νεανικής συντροφιάς εφτά κοριτσιών και τριών αγοριών, που διηγούνται και ανταλλάσσουν εκατό ιστορίες. Σ αυτές τις ιστορίες παρουσιάζεται με κωμικό τρόπο η ζωή στην Ιταλία τον καιρό που γράφεται το Δεκαήμερον, και καυτηριάζονται οι πρακτικές των αριστοκρατών,...
Ήμουν ένα άσχημο κορίτσι
Selingo Anne - Marie
Ζαχαρόπουλος Σ. Ι. (1996)
Ξεχειλίζω από ευτυχία. Όλος ο κόσμος με συγχαίρει για την όμορφη γυναικούλα μου. Πώς; Μονάχα όμορφη; Εγώ τη βρίσκω θαύμα. Την αγαπώ πάνω από οτιδήποτε άλλο στον κόσμο. Και κάτι εντελώς μεταξύ μας: δεν πάει πολύς καιρός που ήταν ένα άσχημο κορίτσι. Κλαύδιος Πάουλς
Η ρωμαϊκή άνοιξη της κας Στόουν
Williams Tennessee
Ζαχαρόπουλος Σ. Ι. (1987)
Το μοναδικό μυθιστόρημα του Τέννεση Ουίλλιαμς αποτελεί το πορτραίτο μιας σαγηνευτικής γυναίκας, της κας Στόουν, που υπήρξε κάποτε όμορφη, πρώτη φίρμα του Μπροντγουαίη, για μια δεκαετία χωρίς αυτογνωσία. Γερασμένη πια γυναίκα η κα Στόουν υποφέρει από άγχος μοναξιάς και ανθρωποφοβία. Ο πληρωμένος έρωτας, που εξασφαλίζουν τα χρήματα της, δεν εξασφαλίζει και την ψυχική ισορροπία της, με αποτέλεσμα να φθαρεί μεθοδικά ως την τέλεια εξουθένωση. Οι τρεις νουβέλες που ακολουθούν ανήκουν στην περίοδο όπου ο συγγραφέας αναζητά και βρίσκει τα πρώτα στοιχεία ανθρωπιάς, που θα χρησιμοπ...