Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πριν πολλά χρόνια, οι χοροί μεταμφιεσμένων ασκούσαν πάνω μου ποιητική γοητεία. Όταν με πήγαιναν στα bal d' enfants του παγωμένου Φεβρουαρίου όπως τα έλεγαν παλιά στα Χανιά, όταν χανόμουν σε ταινίες, μουσικές, ή νουβέλες για τις παράδοξες τούτες γιορτές, κατακυριευόμουν απ' τη σαγήνη μιας ιλιγγιώδους δυνατότητας: Η δυνατότητα να γίνεις, για λίγο άλλος, είναι μια ελευθερία απόλυτη! Οι χοροί μεταμφιεσμένων, ρωγμή άλλου τόπου, ονειρικού, αμφίβολου όσο και πιθανού, πρόσφεραν την ευχέρεια να βιώσεις, δίχως ενοχές, δίχως ντροπή ότι ψεύδεσαι, εκείνο που προτιμάς να ήσουν. Να φορέσε...

Αγαπάμε τελικά τα πρόσωπα ή μόνο τον έρωτα αγαπάμε; Αγαπάμε αυτό που μας δίνουν ή αυτό που περιμένουμε να μας δώσουν; Τη μορφή τους πόσο αγαπάμε και πόσο τη μεταμόρφωση που σχολαστικά τους επεξεργαζόμαστε; Κι αυτό που περιμένουμε πόσο αντέχει να ελπίζει; Αντέχει! Κι εγώ δεν ξέρω αν είναι ευλογία ή κατάρα η αντοχή τούτη. Κι εγώ δεν ξέρω τι αξίζει πιο πολύ, η ειρήνη ή η αγωνία της ψυχής μας.

Αν στέρηση είναι να μην έχεις αυτό που επιθυμείς, ανικανοποίητο είναι να έχεις μεν αυτό που επιθυμείς, αλλά να μη σου προσφέρει τη γεύση που περίμενες να σου προσφέρει. Η απόκτησή του να αποδεικνύεται απογοητευτική. Ο άνθρωπος σήμερα μαραίνεται μέσα στην εποχή του ανικανοποίητου. Κι αν, όταν στερείσαι, μπορείς να ονειρεύεσαι και να προσδοκάς, μέσα στην ανικανοποίητη καθημερινότητα και τις απανωτές απογοητεύσεις -όχι απ' αυτά που δεν έχεις αλλά απ' αυτά που έχεις-, δεν ξέρεις πια τι ακριβώς να επιθυμήσεις. Από παντού ακούς χείλη πικρά να συμπεραίνουν πως δεν υπάρχει συναί...

Στο βιβλίο αυτό βρίσκουμε τι έχουν πει ή γράψει άλλοι σημαντικοί διανοητές ή λογοτέχνες για τη μορφή και το έργο του Ντοστογιέφσκι. Κυρίως όμως έχουμε στα χέρια μας μια απόδοση και θεατρική διασκευή του "Υπογείου" από τη Μάρω Βαμβουνάκη. "Είμαι ένας άρρωστος άνθρωπος. Είμαι ένας άνθρωπος κακός. Είμαι απεχθής" δηλώνει στο ξεκίνημα κιόλας του έργου ο ήρωας -ή μάλλον ο αντιήρωας- του "Υπογείου" και συνεχίζει σε ένα ανιλεές ξεσκέπασμα της ψυχής του, των παθών και των έντονων αντιφάσεων που τη συνταράζουν.

Το γνωρίζω καλά αυτό το ύφος! Είναι το ύφος που συχνά παίρνουν γυναίκες με το δικό της παρελθόν. Επειδή δεν τις έμαθαν πως είναι αξιαγάπητες, καταφεύγουν στο να δείχνουν αξιολύπητες. Επειδή δεν νιώθουν ικανές στην αγάπη, εύκολα καταφεύγουν στο να ζητούν οίκτο. Είναι η δεύτερη επιλογή. Η δύναμη της αδυναμίας. Μου θυμίζει τώρα εκπληκτικά τη λιθογραφία με το άγγελο του Bouguereau στο χωλ έξω από το γραφείο μου. -Εσείς τι μου προτείνετε; ρώτησε παθητικά με φωνή δειλά παιδιάστικη. Εκανε συχνά την τσακισμένη για να προλάβει μην την τσακίσουν.

Η μικρή Δανάη τριγυρίζει μέσα στο μεγάλο σπίτι της, μελαγχολεί και πλήττει. Ώσπου μια μέρα ανακαλύπτει την ξύλινη σκάλα που οδηγεί στο υπόγειο. Εκεί ζουν δυο άγνωστοι, παράξενοι ηλικιωμένοι, ο Ροδολίνος και η Τζιτζιφλώρα. Σοφοί, καλοί, ονειροπόλοι και δραπέτες από το βαρετό κόσμο των μεγάλων, θα τη δεχθούν με αγάπη, θα τη φροντίσουν και θα την πάρουν σε μια απίστευτη, θαυμαστή άλλη γη· τόπο ολοζώντανο παλιών παραμυθιών και μύθων. Το υπόγειο λοιπόν μεταμορφώνεται σε μια «μηχανή του χρόνου» που τους ταξιδεύει στα πράσινα βουνά της Χάιντι, στο παλάτι της Κνωσού, στο πλοίο...

Η μικρή Δανάη τριγυρίζει μέσα στο μεγάλο σπίτι της, μελαγχολεί και πλήττει. Ώσπου μια μέρα ανακαλύπτει την ξύλινη σκάλα που οδηγεί στο υπόγειο. Εκεί ζουν δυο άγνωστοι, παράξενοι ηλικιωμένοι, ο Ροδολίνος και η Τζιτζιφλώρα. Σοφοί, καλοί, ονειροπόλοι και δραπέτες από το βαρετό κόσμο των μεγάλων, θα τη δεχθούν με αγάπη, θα τη φροντίσουν και θα την πάρουν σε μια απίστευτη, θαυμαστή άλλη γη· τόπο ολοζώντανο παλιών παραμυθιών και μύθων. Το υπόγειο λοιπόν μεταμορφώνεται σε μια «μηχανή του χρόνου» που τους ταξιδεύει στα πράσινα βουνά της Χάιντι, στο παλάτι της Κνωσού, στο πλοίο...

Ούτε το φανταζόμουν, ούτε ήθελα ποτέ μου να γράψω ένα εντελώς αυτοβιογραφικό βιβλίο. Είναι όμως ψεύτης όποιος πει "ποτέ" ή "πάντα" για τον εαυτό του, το πλάσμα δηλαδή που γνωρίζει λιγότερο. Έρχονται μετά γεγονότα που σε μεταμορφώνουν. Σ' εμένα ήρθε η εγγονή μου κι όσα πια την ακολούθησαν. Τον ίδιο μήνα που γεννήθηκε, έτσι όπως κυκλοφορούσα, κάπως σαν εκστατική, βρέθηκα στον υπολογιστή σπρωγμένη από τυφλή ανάγκη. Εξομολόγησης; Σημειώσεων να μην ξεχαστούν; Τραγουδιού που πιέζει να το πεις, αφού μέσα μας υπάρχουν μουσικές που αποφασίζουν αυτές για εμάς; Υπήρχαν όμως και...

Ούτε το φανταζόμουν, ούτε ήθελα ποτέ μου να γράψω ένα εντελώς αυτοβιογραφικό βιβλίο. Είναι όμως ψεύτης όποιος πει "ποτέ" ή "πάντα" για τον εαυτό του, το πλάσμα δηλαδή που γνωρίζει λιγότερο. Έρχονται μετά γεγονότα που σε μεταμορφώνουν. Σ' εμένα ήρθε η εγγονή μου κι όσα πια την ακολούθησαν. Τον ίδιο μήνα που γεννήθηκε, έτσι όπως κυκλοφορούσα, κάπως σαν εκστατική, βρέθηκα στον υπολογιστή σπρωγμένη από τυφλή ανάγκη. Εξομολόγησης; Σημειώσεων να μην ξεχαστούν; Τραγουδιού που πιέζει να το πεις, αφού μέσα μας υπάρχουν μουσικές που αποφασίζουν αυτές για εμάς; Υπήρχαν όμως και...

Ένα μυθιστόρημα 24 ωρών. Με τη φασαρία της ημέρας και λόγια πολλά. Με την ησυχία της νύχτας που ειρηνεύει τη βαθιά ζωή. Τηλεφωνήματα και ενοχές που υφαίνουν την καθημερινότητα, με γέλια και με οδύνη, με συνεννοήσεις και παρανοήσεις ατελείωτες.

Μια κλασική ρήση που εκφράζει το αίσιο τέλος μιας περιπέτειας, μιας ερωτικής ιστορίας, μιας ταραχής, ενός δύσκολου ταξιδιού, μιας θύελλας, ή ακόμα ενός δυσάρεστου περιστατικού. Μια διαπίστωση που κάνουμε ανακουφισμένοι, βλέποντας την ελπίδα να έρχεται, την πόρτα του αδιεξόδου να ανοίγει ξαφνικά, το "ουδέν κακόν αμιγές καλού", όπως έλεγαν και οι αρχαίοι. Οι ιστορίες αυτού του βιβλίου έχουν όλες καλό τέλος, αλλά είναι απρόβλεπτες. Γραμμένες σε δύσκολους καιρούς, δεν διεκδικούν απλώς το δικαίωμα στην ευτυχία, την ομορφιά, τη λύτρωση και το χαμόγελο· το κατακτούν διότι ο από...

Μια κλασική ρήση που εκφράζει το αίσιο τέλος μιας περιπέτειας, μιας ερωτικής ιστορίας, μιας ταραχής, ενός δύσκολου ταξιδιού, μιας θύελλας, ή ακόμα ενός δυσάρεστου περιστατικού. Μια διαπίστωση που κάνουμε ανακουφισμένοι, βλέποντας την ελπίδα να έρχεται, την πόρτα του αδιεξόδου να ανοίγει ξαφνικά, το "ουδέν κακόν αμιγές καλού", όπως έλεγαν και οι αρχαίοι. Οι ιστορίες αυτού του βιβλίου έχουν όλες καλό τέλος, αλλά είναι απρόβλεπτες. Γραμμένες σε δύσκολους καιρούς, δεν διεκδικούν απλώς το δικαίωμα στην ευτυχία, την ομορφιά, τη λύτρωση και το χαμόγελο· το κατακτούν διότι ο από...

Το βιβλίο είναι καμωμένο απ' το ημερολόγιο μιας γυναίκας, τρεις μήνες την άνοιξη. Μέσα απ' τις σελίδες του, περνούν αποσπάσματα απ' τη ζωή της κι απ' τη ζωή πέντε φίλων της. Η ίδια πάντως αναρωτιέται τι κάνει γράφοντας με τις ώρες τόσα πολλά...

Τα ραντεβού με τη Σιμόνη είναι τα ραντεβού μιας διάσημης ηθοποιού του θεάτρου με την ψυχαναλύτρια της. Όταν με αλήθειες και ψέματα, φόβο και πόθο, αγωνίζεται να καταφέρει μια εφιαλτική και συνάμα σαγηνευτική επιστροφή στο δικό της αληθινό παρελθόν.

Υπάρχει η Συνάντηση. Κι αυτοί οι δύο, εξ αρχής, πέρασαν θαρρετά και με θέληση μαζί στη σπηλιά που άμα μπεις δεν μπορείς πια να κάνεις πίσω. Κάτι σαν ζώνη του λυκόφωτος, σαν εμπειρία θανάτου, σε "νύχτα ασέληνο" αμαρτίας που αλέθει και εξαγιάζει. Από εκεί και πέρα, όλα τα απέξω, δεν θα είναι ποτέ πια όπως πριν. Και να χωρίσουν, και να χαθούν, η μεταμόρφωση δεν θα χαθεί. Και έτσι αποφασιστικά, επειδή το θέλεις κι επειδή σου χαρίζεται, αρχίζεις να ερωτεύεσαι ανακαλύπτοντας την μοναδικότητα του άλλου. Εκείνο που θα τον κάνει αναντικατάστατο. Καμιά αναπλήρωση μετά, καμιά απώθηση...

Ο άνθρωπος πρώτα αισθάνθηκε και μετά συλλογίσθηκε, πρώτα προσευχήθηκε και κατόπιν θεολόγησε. Η αποκάλυψη του ζώντος Θεού σεβάστηκε αυτή την ανθρωπολογική σταθερά. Και φιλανθρώπως ποιούσα, παραχώρησε την θεολογούσα διάνοια ως συνοδοιπόρο στη φλεγόμενη καρδία. Για να μη χαθεί στον δρόμο του αχανούς και πολυεπίπεδου αισθήματος. Οι Ψαλμοί λειτουργούν ως μια τέτοια πυξίδα... Η ποίηση προορίζεται ανέκαθεν για τα μη συμβατικά, για τα ουσιώδη, για τα "ενώπιον του Θεού πολύτιμα" (Α' Πέτρου 3: 4). Και όταν δεχθεί την ευλογία να εκφέρεται συλλογικά στα πλαίσια της Λατρείας, "εν...