Πατρικαλάκις Φαίδων 1935-2017
Patrikalákis Faídon
O Φαίδων Πατρικαλάκις (1935-2017) γεννήθηκε στη Δράμα στις 8.9.1935. Σπούδασε στη Σχολή Bακαλό και στη στο Παρίσι, στην Academie Julian, στην Academie du Feu, με την καθοδήγηση του Jabot, και στην Ecole de Dessin Applique a la Mode Historique. Tα έργα του από το 1960 παρουσιάζονται σε ατομικές και συλλογικές εκθέσεις στην Eλλάδα και το εξωτερικό. Παράλληλα, ασχολήθηκε και με τη σκηνογραφία-ενδυματολογία. Πρώτη του δουλειά τα σκηνικά για τον Mατωμένο Γάμο στην "Alliance Francaise" (1960) στο Παρίσι, όπου δούλεψε από το 1961 μέχρι το 1964 συνεργαζόμενος με το "Theatre de poche". Στο Λονδίνο συνδέθηκε με τον Μπέκετ αλλά δεν πήρε σάρκα η συνεργασία τους, αντίθετα έκανε σκηνικά και κοστούμια στο θέατρο "Old Witch". Με την επιστροφή του στην Eλλάδα δούλεψε με το "Θέατρο Tέχνης" του Kαρόλου Kουν (1967-1973), το K.Θ.B.E. (1970), το "Θέατρο Στοά" (1971), το Θέατρο Kαρέζη-Kαζάκου (1973-1974) συμμετέχοντας στο εμβληματικό "Το Μεγάλο μας τσίρκο", το "Aνοικτό Θέατρο" (1975), το Θεσσαλικό Περιφερειακό Θέατρο κ.ά. ενώ μέχρι τα τελευταία χρόνια έκανε σκηνικά και κοστούμια στο Θέατρο Καρέζη. Είχε στο ενεργητικό του 34 βιβλία για ζωγραφική, μουσική, σκηνογραφία, θέατρο, ποίηση, μυθιστόρημα και ταξιδιωτικές εμπειρίες. Βιβλία του: "Άγιο Όρος", Λεύκωμα με κείμενα και λαδοπαστέλ· "H πέτρα της σφενδόνας", εκδ. Eγνατία 1980, "Φαίδων", Λεύκωμα, Aθήνα 1982, "Iστορία της σκηνογραφίας, 19ος-20ος αιώνας" (B΄ τόμος), εκδ. Aιγόκερως 1984, "Tαξιδεύοντας ζωγραφικά", εκδ. Φόρκυς 1985, "Tο ρεαλιστικό, το ερωτικό και το υπερβατικό στη ζωγραφική (13ος-18ος αιώνας)" εκδ. Aιγόκερως 1988, "Ένα υπερβατικό γεγονός", εκδ. Kαστανιώτη 1988, "Iνδία, μια χώρα όπου οι άνθρωποι πετάνε και τα πουλιά περπατάνε", εκδ. Aιγόκερως 1989, "Eλέφαντας σε μοναστήρι", εκδ. Kαστανιώτη 1990, "Iστορία της σκηνογραφίας, 15ος-19ος αιώνας (A΄ τόμος)", εκδ. Aιγόκερως 1992, "Θεράπευαν με τη μουσική", εκδ. Kαστανιώτη 1993, β΄ έκδοση 1994, "H πορεία και το όραμα της βυζαντινής ζωγραφικής", εκδ. Παρουσία 1995, "Yεμένη, H γλυκιά ευκολία του ήλιου μέσα σ' ένα κρυστάλλινο σύμπαν", εκδ. Aιγόκερως 1996, "Tα μεγάλα χρώματα, Mυθιστορηματική βιογραφία Θεοφάνους του Kρητός", εκδ. Παρουσία 1998, "Tο μίσος δεν είναι μέλι που τελειώνει", εκδ. Kέδρος 1998). Από τις εκδόσεις Μανδραγόρας κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια δέκα βιβλία του: "Η αρπαγή του βελούδου, Σχέδια και λέξεις", (2001)," Legato", ποιήματα, (2004), "Το Μπαρόκ στις ηγεμονικές αυλές τον 17ο και 18ο αιώνα", Μελέτη, (2006), "Στην κόψη της μέρας", Ποιήματα & Σχέδια, (2008), "Η ζωγραφική της μουσικής και η μουσική της ζωγραφικής", Ποιητικά κείμενα για τη σύμπλευση της ζωγραφικής με τη μουσική, (2009), "Χάρμα οφθαλμών", Μυθιστόρημα, (2011), "Εκ της Σιωπής", Ποίηση, (2014), "Εγώ ο Ιωσήφ Σινάν", Μυθιστόρημα, (2015), "Ο Μαγικός κόσμος της ζωγραφικής", (2016), με κείμενα αυτοβιογραφικά και άλλα σχετικά με την πορεία του στον "μαγικό κόσμο" της ζωγραφικής, το ποιητικό "Ύδατα πτερόεντα", (2016) και τέλος το αφήγημα "Η Ειρήνη της Δράμας", (2017). Τον Ιούνιο του 2016 ο Δήμος Δράμας, η Δ.Ε.Κ.ΠΟ.Τ.Α. και το Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας οργάνωσαν σειρά εκδηλώσεων για τον Φαίδωνα Πατρικαλάκι: στην αίθουσα Μελίνα μια μεγάλη έκθεση ζωγραφικής με τίτλο Πτερόεντα, εισηγήσεις, παρεμβάσεις και ποιητικές αναγνώσεις στο Αρχαιολογικό μουσείο όπου έλαβε χώρα και έκθεση με κοστούμια και μακέτες του Φ.Π. από θεατρικές παραστάσεις του αρχαίου δράματος. Έφυγε από τη ζωή στις 13 Νοεμβρίου 2017.
Ιστορία της σκηνογραφίας
Πατρικαλάκις Φαίδων 1935-2017
Αιγόκερως (2020)
Η "Ιστορία της σκηνογραφίας" ακολουθεί τα ίχνη της δυτικής σκηνογραφίας και ενδυματολογίας από την αρχαιότητα μέχρι τον 20ό αιώνα. Με αφετηρία το αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό θέατρο εξετάζεται η αρχιτεκτονική, η σκηνογραφία και η ενδυματολογία της περιόδου, καθώς και η μεταφορά του αρχαίου δράματος στη σύγχρονη σκηνή. Το αρχαίο θέατρο διαδέχεται εκείνο της περιόδου μεταξύ 15ου-19ου αιώνα, ανιχνεύοντας τις σκηνογραφικές πρακτικές του αναγεννησιακού θεάτρου της Ιταλίας, της Αγγλίας και της Ισπανίας, του Κρητικού Θεάτρου της ώριμης Αναγέννησης, του γαλλικού θεάτρου του Μπαρόκ,...
Ταξιδεύοντας ζωγραφικά
Πατρικαλάκις Φαίδων 1935-2017
Δωδώνη (2020)
Μετά το φαγητό, στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου, σημειώνω τις εντυπώσεις της ημέρας ενώ συγχρόνως σχεδιάζω μερικές μορφές, αλλά κυρίως καταγράφω διάφορα χρώματα, μερικές περίεργες λάμψεις και ορισμένα ερεθίσματα, που θα προσπαθήσω να τα ενσωματώσω στον δικό μου τρόπο και στη δική μου αντίληψη ζωγραφικής. Σπάνια εμπνέομαι από τις ρεαλιστικές δυνατότητες ενός τόπου, αλλά από οτιδήποτε δημιουργείται μέσα μου συνειρμικά και επιλεκτικά. Από οτιδήποτε με συγκινεί και με συναρπάζει, ακόμα κι από ήχους, από υφάσματα που ανεμίζουν, από πουλιά που πετούν ή που κουρνιάζουν σε κόγχες των...
Το χάρισμα. Έξω τώρα
Πατρικαλάκις Φαίδων 1935-2017
Δωδώνη (2017)
ΜΑΝΑ: Χαίρομαι που κάνεις παρέα με τους γιους μου. Ελπίζω να τους βοηθήσεις ν' αποκτήσουν αυτοπεποίθηση. Είμαι σίγουρη ότι θα τους βοηθήσεις να σκέφτονται και να πράττουν σωστά, και το κυριότερο να είναι υπάκουοι και τρυφεροί με τη μάνα τους. Σήμερα μια μάνα είναι ανελέητα αντιμέτωπη με τα παιδιά της. Είναι απρόσωπα, επικίνδυνα και μοιάζουν μ' εκείνες τις βόμβες που μπορεί να εκραγούν από στιγμή σε στιγμή. ΥΠΝΟΣ: Οι φίλοι μου, απ' ό,τι διαπίστωσα, είναι καλά παιδιά και αγαπούν και σέβονται τη μάνα τους, και μάλιστα με το παραπάνω. ΜΑΝΑ: Τι είναι αυτά που λες, άνθρωπέ μου!...
Ο μαγικός κόσμος της ζωγραφικής
Πατρικαλάκις Φαίδων
Μανδραγόρας (2016)
Ο Φαίδων Πατρικαλάκις στο πρόσφατο βιβλίο του αναλύει τον τρόπο και τη σημειολογία της δουλειάς του, ενώ αναφέρεται εμμέσως στις επιδράσεις που δέχτηκε: ένα ευρετήριο δεκάδων σημαντικών ονομάτων από το χώρο της μουσικής, της ζωγραφικής και του θεάτρου παρατίθεται στο βιβλίο του όπου μεταξύ άλλων φιγουράρουν οι Μπέρνχαρντ, Μπετόβεν, Μπονάρ, Μπόρχες, Μπουσέ, Μπρανκούζι, Μπρακ, Ντα Βίντσι, Ντβόρζακ, Ραβέλ, Πικάσο, Σαγκάλ, Τζακομέτι κ.ά. Η εμπλοκή με την τέχνη είναι μια πάλη και μια δια βίου αγωνία: "Το να είσαι καλλιτέχνης είναι οδυνηρό και δύσκολο. Όταν ζωγραφίζω δίνω έναν...
Εγώ ο Ιωσήφ Σινάν
Πατρικαλάκις Φαίδων
Μανδραγόρας (2015)
Με αφορμή και επίκεντρο τη ζωή του ελληνορθόδοξης καταγωγής Ιωσήφ Σινάν, του ονομαστού αρχιτέκτονα της οθωμανικής αυτοκρατορίας που επί εποχής Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς βρέθηκε στην Πόλη -παιδί παιδομαζώματος- και συνδέθηκε με μεγάλη φιλία με τον επίσης χριστιανό ελληνικής καταγωγής Ιμπραήμ πασά, γνωστό ως Πάργαλη (από τον τόπο καταγωγής του την Πάργα), ο Φαίδων Πατρικαλάκις στο νέο μυθιστόρημά του μας ξεναγεί στα άδυτα του Παλατιού μετά την Άλωση της Πόλης. Ο Πατρικαλάκις με το βλέμμα του ζωγράφου αλλά και του βαθύ λάτρη της Κωνσταντινούπολης καταφέρνει να περιγράψει τη...
Ταξιδεύοντας ζωγραφικά
Πατρικαλάκις Φαίδων 1935-2017
Δωδώνη (2014)
Μετά το φαγητό, στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου, σημειώνω τις εντυπώσεις της ημέρας ενώ συγχρόνως σχεδιάζω μερικές μορφές, αλλά κυρίως καταγράφω διάφορα χρώματα, μερικές περίεργες λάμψεις και ορισμένα ερεθίσματα, που θα προσπαθήσω να τα ενσωματώσω στον δικό μου τρόπο και στη δική μου αντίληψη ζωγραφικής. Σπάνια εμπνέομαι από τις ρεαλιστικές δυνατότητες ενός τόπου, αλλά από οτιδήποτε δημιουργείται μέσα μου συνειρμικά και επιλεκτικά. Από οτιδήποτε με συγκινεί και με συναρπάζει, ακόμα κι από ήχους, από υφάσματα που ανεμίζουν, από πουλιά που πετούν ή που κουρνιάζουν σε κόγχες των...
Τζένη Καρέζη
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα Τζένη Καρέζη (2012)
Πάνε κιόλας είκοσι χρόνια! Κι όμως είναι σαν να μην πέρασε ούτε μια μέρα από εκείνον τόν καυτό Ιούλη του 1992 που χάσαμε την Τζένη στην ακμή της δημιουργικής της ζωής. Το πιο όμορφο κορίτσι του ελληνικού κινηματογράφου, ένα από τα πιο ταλαντούχα πλάσματα του ελληνικού θεάτρου, η γυναίκα με τα πιο εκφραστικά γαλάζια μάτια της μεγάλης και της μικρής οθόνης, η ηθοποιός με το πιο αναγνωρίσιμο προφίλ, πέρασε από τον υπαρκτό κόσμο στον κόσμο της μνήμης, φτωχαίνοντας τα κινηματογραφικά πλατό και τα θεατρικά σανίδια και αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στις καρδιές των εκατομμυρίων θαυ...
Χάρμα οφθαλμών
Πατρικαλάκις Φαίδων
Μανδραγόρας (2011)
Η μητέρα ήταν ερμητικά κλεισμένη στον εαυτό της. Είχε μεγάλα ξεσπάσματα τρυφερότητας και θυμού. Μέσα στο σπίτι οι διαθέσεις της είχαν τον πρώτο ρόλο. Ο πατέρας ήταν καλοκάγαθος. Φρόντιζε πάντα να δείχνει τον καλύτερό του εαυτό, αλλά ποτέ δεν ήμουν σίγουρος γι' αυτό που έδειχνε. Οι καυγάδες έμοιαζαν με τις τρομοκρατικές θύελλες που ξεσπούν στις θάλασσες. Η κυρία Όλγα είχε ένα χαρακτήρα πληθωρικό και θεατρικό, κάτι μεταξύ έπαρσης και διαρκούς έντασης. Έζησα μεταξύ αυτών των τριών ανθρώπων που ο καθένας τους είχε διαφορετικό χαρακτήρα. Όλα μέσα στο σπίτι μας φαίνονταν ήρεμα,...
Τα παραμύθια του καλού μάγου
Κοντός Γιάννης 1943-2015
Κέδρος (2009)
Δημιούργημα του Γιάννη Κοντού και του Φαίδωνα Πατρικαλάκι το βιβλίο αυτό είναι αλληγορικό και βαθιά ανθρώπινο. Μια συλλογή παραμυθιών με πρωταγωνιστές παιδιά και ζώα, κι έναν από μηχανής θεό: τον καλό μάγο. Τρυφερές, παραμυθένιες ιστορίες που δείχνουν ότι πρέπει να είμαστε γενναιόψυχοι και καλοί.
Η ζωγραφική της μουσικής και η μουσική της ζωγραφικής
Πατρικαλάκις Φαίδων
Μανδραγόρας (2009)
Συχνά οι ζωγράφοι απεικονίζουν στις συνθέσεις τους μουσικά όργανα. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα η απεικόνιση των μουσικών οργάνων αποτελεί μια διαδεδομένη στο χώρο της τέχνης πρακτική. Άλλωστε δεν θεωρείται καθόλου τυχαίο που τα περισσότερα μουσικά όργανα ήταν έργα αυτοτελή, κομψοτεχνήματα, διακοσμημένα με ανάγλυφες ανθρωπόμορφες παραστάσεις, απεικονίσεις ζώων ή άλλα εντυπωσιακά και λεπταίσθητα στολίδια. Σε τοιχογραφίες της Αιγύπτου, της Πομπηίας καθώς και σε μινιατούρες των Μογγόλων του Ιράν, της Αρμενίας, της Ιρλανδίας, τα μουσικά όργανα και οι οργανοπαίκτες κατείχαν ξ...
Το Μπαρόκ στις ηγεμονικές αυλές της Ευρώπης τον 17ο και 18ο αιώνα
Πατρικαλάκις Φαίδων
Μανδραγόρας (2006)
[...] Το βιβλίο κινείται ανάμεσα στο δοκιμιακό λόγο και στη μυθιστορία. Γεγονότα, πρόσωπα και έργα διασταυρώνονται μέσα στο ρυθμό της αφήγησης που μας επιτρέπει να γνωρίσουμε το Μπαρόκ από μια εντελώς διαφορετική οπτική και καλειδοσκοπική, θα έλεγα, σκοπιά. Αγωνίες και πειραματισμοί, εμπόδια και εύνοιες, αναζητήσεις και πάθη, οράματα και επιδιώξεις παρουσιάζουν στις σελίδες που ακολουθούν μια Ευρώπη με μεγάλη κινητικότητα, με μετακλήσεις και συμφωνίες, με απροσδόκητες καταστάσεις και αλλαγές, αλλά και καλλιτεχνική επικοινωνία που είχαν οι δημιουργοί μέσα από τις ιδιάζουσες...
Είμαστε όλοι γιοι του Μπαχ
Πατρικαλάκις Φαίδων
Αιγόκερως (2006)
Τηλεπαρουσιαστής: Να πάτε στο καλό. (Η κυρία Μπαχ αποχωρεί). Η Μαγκνταλένα μετά το θάνατο του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ έζησε ακόμα δέκα χρόνια μέσα στη φτώχεια και τη μιζέρια. Σπάνια γυναίκα, είχε αγαπήσει τον σύζυγο της και τις φούγκες του όσο αυτή η υποδειγματική αφοσιωμένη και χαρισματική ύπαρξη. (Ανοίγει το βιβλίο της Μαγκνταλένα Μπαχ και διαβάζει). "Λίγο πριν πεθάνει ο Μπαχ ο εγγονός του, του πρόσφερε ένα κόκκινο τριαντάφυλλο και αυτός, κοιτάζοντας το με δέος, είπε. "Εκεί όμως που πηγαίνω υπάρχουν πιο όμορφα πράγματα, πιο όμορφα χρώματα, υπάρχει μουσική που ούτε εσύ ούτε...
Συλλογή Γιώργου Κωστόπουλου
Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών Βούρου - Ευταξία (2005)
Ο Γιώργος Κωστόπουλος, εκδότης στο επάγγελμα, είναι συλλέκτης σπάνιων βιβλίων αλλά και έργων σύγχρονων Ελλήνων ζωγράφων και γλυπτών. Και οι δύο συλλογές του είναι εξαίρετης στάθμης και αυξάνονται ολοένα. Από την εικαστική του συλλογή πινάκων και γλυπτών ξεχωρίσαμε έναν αριθμό έργων, που δίνουν μια ευρύτερη εικόνα αναζητήσεων και τάσεων της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Η παρουσίασή τους σε έκθεση του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών Βούρου - Ευταξία αποσκοπεί στην ενίσχυση των σημαντικών συλλεκτικών προσπαθειών, όπως αυτής του Γιώργου Κωστόπουλου, αλλά και στην ενημέρωση του...
Ιστορία της σκηνογραφίας
Πατρικαλάκις Φαίδων 1935-2017
Αιγόκερως (2004)
[...] Το θεατρικό κοστούμι σήμερα εκφράζει δυναμισμό, και αυτονομία, από μόνο του, δεν είναι μόνο χαρακτήρας, αλλά επάνω απ' όλα Σύνθεση. Όπως το σκηνικό οργανώνεται γλυπτικά, έτσι και το κοστούμι βασίζεται σε σχέσεις όγκου και μεγέθυνσης. Ο ενδυματολόγος πρέπει να τολμά να καταπιάνεται με τα πιο ανόμοια υλικά, να εξαντλεί τους πιο τολμηρούς συνδυασμούς και να συνταιριάζει με μέταλλα ή πλαστικές ύλες, τα πιο διαφορετικά είδη υφασμάτων. Το ζωντανό θέατρο θέλει τόλμη φαντασία δυναμισμό, καινούργια έκφραση, καινούργιους τρόπους, καινούργια υλικά, τίποτα δε πρέπει να δεσμεύε...