Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο όρος "ρωμαίικος συβολισμός" επινοήθηκε από τον πολυσυζητημένο γλωσσικό αναμορφωτή Γιάννη Ψυχάρη στο γύρισμα του 19ου προς τον 20ό αιώνα, προκειμένου να δοθεί όνομα στο ορμητικό ρεύμα της εποχής για τη διασταύρωση εγχώριων λαϊκών παραδοσιακών στοιχείων και ευρωπαϊκών πρωτοποριακών αναζητήσεων κατά τη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας των Νεοελλήνων. Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να παρακολουθήσει την ανάπτυξη ακριβώς της τάσης αυτής, όπως διαγράφεται επίμονα μέσα στον αποκαλυπτικό καθρέφτη του θεάτρου, από την εποχή της πρώτης αφύπνισης των σχετικών ανησυχιών, στα χρόνια του...

Ο τόμος απαρτίζεται από 32 κείμενα που έχουν την αφετηρία τους στις ανακοινώσεις του ομότιτλου συνεδρίου νεοελληνικών σπουδών που οργάνωσε το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης το 2013 προς τιμήν του Αλέξη Πολίτη, κορυφαίου μελετητή του νεοελληνικού πολιτισμού. Με κεντρικούς άξονες τις διάφορες μορφές και λειτουργίες του λόγου και του χρόνου από την εποχή του Διαφωτισμού ως τις παραμονές των Βαλκανικών πολέμων ανιχνεύονται οι δράσεις, οι ιδέες και οι πραγματώσεις της ελληνικής κοινωνίας και χαρτογραφούνται οι σημαντικότεροι αναβαθμοί που οδήγησαν στη διαμόρφωσή της....

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, που η μελέτη της ιστορίας και θεωρίας του θεάτρου εισχώρησε επίσημα -με σημαντική καθυστέρηση- στα πανεπιστημιακά ιδρύματα και στα ερευνητικά κέντρα της χώρας, η επιστημονική έρευνα στο συγκεκριμένο τομέα έχει αναπτυχτεί με πολύ εντυπωσιακούς ρυθμούς. Έχουν επομένως ωριμάσει πλέον οι συνθήκες για να αξιοποιηθούν τα επιμέρους ευρήματά της στη σύνθεση μιας γενικής ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου, στην επιφυλακτική έστω συνεκτίμηση του αποθησαυρισμένου νέου υλικού για το σχεδιασμό μιας εικόνας συνόλου. Η παρούσα εργασία έχει ως στόχο να...

[set δύο τόμων] Ο Τόμος Β΄ συνεχίζει τη δημοσίευση των πορισμάτων του σχετικού με την ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου ερευνητικού προγράμματος που διεξάγεται στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ρεθύμνου από το 1988, κάτω από τη διεύθυνση του συγγραφέα. Στις δυόμισι χιλιάδες ελληνόφωνες παραστάσεις του πρώτου τόμου, έρχονται τώρα να προστεθούν άλλες δεκατρεισήμισι χιλιάδες, για να οδηγήσουν τη διερεύνηση της δραστηριότητας των εγχώριων επαγγελματιών της σκηνής ως το τέλος του 19ου αιώνα. Tο Χρονικό που προκύπτει από τη σύνθεση όλων αυτών των στοιχείων σε μια ενιαία...

Ο Σ. Ν. Φιλιππίδης δίδαξε για 25 χρόνια κλασική και νεοελληνική φιλολογία, καθώς και θεωρία της λογοτεχνίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Με την αποχώρησή του από την ενεργό διδασκαλία, συνάδελφοι και μαθητές τον αποχαιρέτησαν με τα δοκίμια που συγκεντρώνονται σε τούτον τον τόμο. Ο αναγνώστης θα βρει εδώ μελέτες φιλολογικές, θεατρολογικές, ιστορικές, ψυχαναλυτικές και συγκριτολογικές, για τον Καζαντζάκη και τον Όμηρο, τον Καζαντζάκη σεναριογράφο ή τον Καζαντζάκη και την Αίγυπτο, για τον "Ορφέα" του Σολωμού, τον Ιωάννη Ισ. Σκυλίτση, την ελληνική υποδοχή τ...

Όταν ξεκινούσε το "Εν έτει...", είχαμε πει ότι σκοπός της σειράς ήταν να ενημερώσει για γεγονότα πον θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν "μικρά", σύντομα, περαστικά, γιατί και αυτά δρουν ανεπαίσθητα, στον μέσο και μακρό χρόνο, στη συνείδηση του κοινωνικού υποκειμένου· "μικρά" γεγονότα ενός έτους· απ' αυτά που αποθέτουν τη δράση τους στο βάθος των κοινωνικών σχέσεων και που πολλά μαζί μπορεί να σχηματίσουν το πλαίσιο για την ανάδειξη του "μεγάλου" γεγονότος. Αυτά τα μικρά, τα υπόκωφα, τα τρέχοντα και περιφρονημένα, που εκφράζουν και διαπλάθουν νοοτροπίες και συμπεριφορές, δεν τα...

Σημαίνουσα μορφή της ελληνικής θεατρολογίας, ο Δημήτρης Σπάθης, με το πλούσιο ερευνητικό έργο του, τον ανήσυχο επιστημονικό στοχασμό του, τη διδακτική του θητεία και τη συνέπεια του βίου του, υπήρξε, άμεσα ή έμμεσα, δάσκαλος για πολλούς νεότερους θεατρολόγους. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμβολή του στην έρευνα πάνω στην ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου, την οποία συνεχίζει ώς σήμερα με νεανικό πάθος και πρωτότυπη σκέψη. Οι συνεργάτες του παρόντος τόμου αποφάσισαν να τον τιμήσουν για την προσφορά του, χαρίζοντάς του μια πρόσφατη επιστημονική εργασία τους. Τα μελετήματα...

Το Ιστορικό Δράμα καλλιεργήθηκε από τους Έλληνες συγγραφείς των δύο τελευταίων αιώνων, με μια μαζικότητα, πάθος και διάρκεια, που δεν παρατηρούνται στη δραματική παραγωγή κανενός άλλου λαού της Ευρώπης. Υιοθετημένο από τους πρωτοπόρους του ρομαντικού κινήματος στα χρόνια της Μεγάλης Ιδέας (Ιωάννης Ζαμπέλιος, Αλέξανδρος Ραγκαβής, Δημήτριος Βερναρδάκης, Αντώνιος Αντωνιάδης) κληροδοτήθηκε στους επιγόνους τής μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εποχής (Νίκος Καζαντζάκης, Γιώργος Θεοτοκάς, Άγγελος Σικελιανός, Βασίλης Ρώτας κ.ά.) για να γίνει βασικό μέσο σχολιασμού των νέων εθνικών π...

Tον Aύγουστο του 1881, μέσα σε ένα κλίμα εύθραυστης στασιμότητας και διάχυτης επιφυλακτικότητας απέναντι στους εργάτες της ελληνικής σκηνής, εμφανίζεται για πρώτη φορά στην Aθήνα ο Nικόλαος Λεκατσάς: ένας ηθοποιός γεννημένος στην Iθάκη που, μετά από είκοσι πέντε χρόνια παραμονής στη Mεγάλη Bρετανία, επιστρέφει στην πατρίδα του και πρώτος γνωρίζει στο ελληνικό κοινό τον Σάυλοκ, τον Pωμαίο, τον Bασιλιά Ληρ, τον Pιχάρδο III, διευρύνοντας έτσι σημαντικά το ισχνό μέχρι τότε σαιξπηρικό ρεπερτόριο. H άφιξή του προκαλεί έκρηξη ενθουσιασμού και δημιουργεί ελπίδες για την ποιοτική α...

Με τον πρώτο αυτό τόμο αρχίζει η δημοσίευση των πορισμάτων του ερευνητικού προγράμματος για την ιστορία του ελληνικού θεάτρου, που έχει αναπτυχθεί κατά τα τελευταία δώδεκα χρόνια στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών στο Ρέθυμνο. Παρακολουθείται η εισαγωγή στην πρώιμη μετεπαναστατική ελληνική κοινωνία του πρωτοεμφανιζόμενου θεσμού των τακτικών θεατρικών παραστάσεων, και η επίπονη ανάδυση ενός νέου επαγγελματικού κλάδου που κατορθώνει τελικά να εδραιωθεί, χάρις στο σύστημα των ασταμάτητων περιοδειών των μελών του, στα αστικά κέντρα της Ανατολικής Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσ...

Καθρέφτης της εγχώριας κοινωνίας σε μια από τις συναρπαστικότερες φάσεις της νεότερης ιστορίας της -στην περίοδο κατά την οποίαν κάποιες παραδοσιακές επαρχίες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας κατορθώνουν να αποσπαστούν από το ανατολίτικο πλαίσιό τους για να μετεξελιχθούν σε σύγχρονο ανεξάρτητο κράτος με ευρωπαϊκούς θεσμούς- το ελληνικό θέατρο προσφέρει για μελέτη στους ερευνητές όχι μόνο τα δραματουργικά πρότυπα που ενέπνευσαν τους κωμωδιογράφους του, δηλαδή τα υποδείγματα του Αριστοφάνη και του Μολιέρου, του Γκολντόνι και του Λαμπίς· αποκαλύπτει επίσης με ολοζώντανο τρόπο και...

Η μελέτη αυτή επιχειρεί να φωτίσει μιαν ανεξερεύνητη μέχρι τώρα πτυχή της εγχώριας λαϊκής καλλιτεχνικής δραστηριότητας, την καλλιέργεια της ανατολίτικης μουσικής στην Ελλάδα, στα χρόνια πριν από την εμφάνιση του ρεμπέτικου τραγουδιού. Στο Παράρτημα Κειμένων αναδημοσιεύεται ένα απάνθισμα σημαντικών και σπάνιων άρθρων, από τον Τύπο της εποχής, που περιγράφουν με κάποια διεξοδικότητα τη λειτουργία του καφέ αμάν.