Πρόκλος
Proclus
Ο Πρόκλος, από τους τελευταίους μεγάλους διανοητές της νεοπλατωνικής φιλοσοφίας και του αρχαιοελληνικού φιλοσοφικού στοχασμού εν γένει, γεννήθηκε το 410 ή 412 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη και πέθανε το 485 στην Αθήνα. Σπούδασε στην Αλεξάνδρεια ρητορική με δασκάλους του Λεωνά και Ωρίωνα και φιλοσοφία με δασκάλους τους Ολυμπιόδωρο και Ήρωνα. Αργότερα συνέχισε τις σπουδές του στην Αθήνα, όπου υπήρξε μαθητής του Πλούταρχου και του Συνέσιου. Εκεί ήρθε σε επαφή με την αθηναϊκή νεοπλατωνική Ακαδημία, η οποία τον κατέκτησε οριστικά και της οποίας έγινε διευθυντής μετά το θάνατο του δασκάλου του Συριανού. Ζώντας σε μια εποχή συγκρητιστικού χάους, θα συνθέσει σε ένα ενιαίο και πολύπλοκο σύστημα ολόκληρη την προγενέστερή του νεοπλατωνική φιλοσοφική παράδοση, επηρεασμένη από στοιχεία πυθαγορικά, αριστοτελικά και στωικά· στο σύστημά του θα συνωθήσει τον ένα θεό, τη μαγεία και διάφορα όντα δαιμονικού χαρακτήρα, και με αυτή τη μορφή θα το παραδώσει στον σχολαστικό Μεσαίωνα. Το έργο του αποτελεί βασική πηγή για κάθε μελετητή της νεοπλατωνικής φιλοσοφίας, αλλά και του ίδιου του Πλάτωνα, του οποίου συχνά προτείνει πρωτότυπες και εξαιρετικά ενδιαφέρουσες ερμηνείες. Κύρια έργα του: σχόλια στους διαλόγους "Αλκιβιάδης Α΄ ", "Παρμενίδης", "Κρατύλος", "Πολιτεία" και "Τίμαιος" του Πλάτωνα, τα θεωρητικά "Στοιχείωσις θεολογική", "Εις την Πλάτωνος θεολογίαν" κ.ά., υπομνήματα σε έργα του Ησίοδου, Ομήρου, Ευκλείδη, Πτολεμαίου, κ.ά.
Άπαντα 16
Πρόκλος
Κάκτος
Συνέχεια του σχολιασμού του πλατωνικού Αλκβιάδη. Το ζήτημα της επιμέλειας του εαυτού μας και της ανάγκης για διαρκή αυτοέλεγχο.
Άπαντα 22
Πρόκλος
Κάκτος
Το μεγαλύτερο σωζόμενο έργο του Πρόκλου. Η έκθεση της δημιουργίας του ορατού σύμπαντος από τον καθολικό δημιουργό νου.
Περί της ιερατικής τέχνης των Ελλήνων. Ιεροί ύμνοι
Πρόκλος
Ηλιοδρόμιον (2001)
Η Φιλοσοφία, προκειμένου να εκφράσει τις αλήθειες της χρησιμοποιεί Ιδέες, ενώ η Θρησκεία, για τον ίδιο λόγο, χρησιμοποιεί Σύμβολα. Για την Ελληνική Παράδοση αυτά τα δύο σκέλη ενοποιούνται κάτω από τον ίδιον κορμό. Ο Πρόκλος εξήγησε την κίνηση και την πρόοδο του κόσμου διά του νόμου της τριάδος· δέχεται ότι η πρωταρχή του "Θείου Όντος" υπέρκειται και της Ενότητος και της Ουσίας· είναι το "επέκεινα του Ενός", "το αναιτίως Αίτιον". Εξ αυτού εκπορεύονται κατά τριαδική εξέλιξη τα όντα... Τα όντα, ως γεννώμενα κατά την εξελικτική πορεία του Κόσμου, είναι συγχρόνως όμοια κ...
Άπαντα 21
Πρόκλος
Κάκτος (2005)
[...] Πνεύμα οξύ και πολυμαθές ο Πρόκλος, χωρίς, όμως, αυστηρή επιστημονική επιχειρηματολογία, θα συνδυάσει σε ένα λεπτομερές και πλήρες, ιδιαίτερα όμως πολύπλοκο και δυσνόητο σύστημα ολόκληρη τη νεοπλατωνική φιλοσοφία, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί ως τις μέρες του. Με αριστοτεχνικό τρόπο θα πλάσει ένα ενιαίο σύστημα στο οποίο θα συμπεριλάβει τον έναν ύψιστο θεό (το Ένα ή Αγαθό), τους επιμέρους θεούς, τους αγγέλους, τους δαίμονες, τις ψυχές και άλλες ανώτερες και κατώτερες υπάρξεις. Δεν μπορούμε να του αποδώσουμε πρωτοποριακές ιδέες μέσα στον νεοπλατωνισμό, (ίσως αυτό να μην...
Διαλεκτική και θεωρία στον νεοπλατωνικό Πρόκλο
Πρόκλος
Ζήτρος (2005)
[...] Ο Πρόκλος ωστόσο δρατηριοποιείται συγγραφικά σε μια εποχή κατά την οποία ο γνήσιος φιλοσοφικός στοχασμός έχει αποκτήσει έναν δευτερεύοντα ρόλο και έχει προσλάβει, κατά το μάλλον ή ήττον, τη λειτουργία ενός χρηστικού -ανωτάτης βέβαια υφής- μέσου για την επεξεργασία θεολογικών και μεταφυσικών ζητημάτων. Πρόκειται για μια ιστορική περίοδο στο πλαίσιο της οποίας κυριαρχούν οι θρησκευτικές πράξεις, οι μυστικές τελετές και οι θεουργίες, για να εκφραστεί μέσα από την εκτύλιξή τους η εσωτερικότητα του ανθρώπου. Στην συγκεκριμένη αυτή στιγμή της ιστορικής εξέλιξης ο άνθρωπος α...
Άπαντα 24
Πρόκλος
Κάκτος (2006)
Το Β΄ βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη: στο προοίμιο και στην κυρίως πραγματεία περί κόσμου. Το προοίμιο με τη σειρά του χωρίζται σε τρία μέρη, που αντιστοιχούν σε ανάλογα χωρία του Τίμαιου: α) στην προσευχή, που ερμηνεύει το χωρίο του Τίμαιου 27c 1 - d 2. β) στην παράκληση των ακροατών που αντιστοιχεί στο χωρίο 27d 2-4 του Τίμαιου. γ) στη διατύπωση των υποθέσεων (αξιωμάτων, δεδομένων) που αντιστοιχεί στο χωρίο 27d 5 - 28b 5 του Τίμαιου. Ο Τίμαιος, ακολουθώντας την αποδεικτική μέθοδο των γεωμετρών, ξεκινά τη μελέτη του κόσμου και της φύσης από κάποιες δεδομένες υποθέσεις-α...
Άπαντα 25
Πρόκλος
Κάκτος (2006)
Το β΄ μέρος του Β΄ βιβλίου, το οποίο πραγματεύεται το τμήμα του Τίμαιου από το 29b έως το 31b, χωρίζεται σε δύο μεγάλες ενότητες: Α) Ο καθορισμός του είδους των λόγων που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την τελετή του σύμπαντος, καθώς και του τρόπου με τον οποίο πρέπει να αποδεχτούν τους λόγους αυτούς οι ακροατές (348.13-355.15). Β) Η τελική αιτία για την οποία συνέστησε ο δημιουργός τον κόσμο, καθώς και η φύση του υποδείγματος με βάση το οποίο τον συνέστησε (355.18-458.11). Η δεύτερη αυτή ενότητα χωρίζεται σε τρεις επιμέρους υποενότητες, εκ των οποίων η τρίτη αποτελεί ουσ...
Ο Έρως στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων
Συλλογικό έργο
Ζήτρος (2006)
Ο τόμος περιέχει τις θέσεις των Ελλήνων φιλοσόφων περί του έρωτος. Μετά από αναφορά στη θρησκεία και τη μυθολογία, το βάρος δίνεται στις περί έρωτος διδαχές των φιλοσόφων, από τον 6ο αιώνα π.Χ. έως τον 5ο αιώνα μ.Χ. Ακολουθεί επίμετρο με τις απόψεις βυζαντινών φιλοσόφων. Ακόμη, περιλαμβάνει σελίδες για τη μνηστεία, το γάμο, την παρθενία, την παλλακεία, τη μοιχεία, την πορνεία, τον εταιρισμό και τον παιδαγωγικό έρωτα. Ο πολιτισμός των Ελλήνων, κυριότατα "ερωτικός" υπό πάσα έννοια (έρως των σωμάτων, των ψυχών, των αξιών κ.τ.λ.), "συγκρίνεται" στο τελευταίο κεφάλαιο με...
Διαλεκτική και θεωρία στον νεοπλατωνικό Πρόκλο
Πρόκλος
Ελληνικά Γράμματα (2006)
Ο τόμος περιέχει ένα ευσύνοπτο τμήμα από τα σχόλια του νεοπλατωνικού φιλοσόφου Πρόκλου (412-485) στον πλατωνικό διάλογο "Αλκιβιάδης Α'", και συνοδεύεται από εκτενές ερμηνευτικό δοκίμιο του μεταφραστή και επιμελητή, καθηγητή στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Χρήστου Αθ. Τερέζη, που περιλαμβάνει τις ενότητες: Α': "Οι γνωσιολογικές προϋποθέσεις της διαλεκτικής και της θεωρίας", Β': "Από τη γνωσιολογία στην οντολογία".
Άπαντα 1
Πρόκλος
Κάκτος (2006)
[...] Πνεύμα οξύ και πολυμαθές ο Πρόκλος, χωρίς, όμως, αυστηρή επιστημονική επιχειρηματολογία, θα συνδυάσει σε ένα λεπτομερές και πλήρες, ιδιαίτερα όμως πολύπλοκο και δυσνόητο σύστημα ολόκληρη τη νεοπλατωνική φιλοσοφία, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί ως τις μέρες του. Με αριστοτεχνικό τρόπο θα πλάσει ένα ενιαίο σύστημα στο οποίο θα συμπεριλάβει τον έναν ύψιστο θεό (το Ένα ή Αγαθό), τους επιμέρους θεούς, τους αγγέλους, τους δαίμονες, τις ψυχές και άλλες ανώτερες και κατώτερες υπάρξεις. Δεν μπορούμε να αποδώσουμε πρωτοποριακές ιδέες μέσα στο νεοπλατωνισμό, (ίσως αυτό να μην ήταν...