Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Θα πρέπει να σημειωθεί εν κατακλείδι ότι η παρούσα συλλογή άρθρων δεν αποβλέπει στην καθιέρωση οριστικών μεθοδολογικών επιταγών για το συγκεκριμένο χώρο. Αποτελεί μάλλον περιδιάβαση σε μερικές από τις σημαντικότερες νέες μεθοδολογικές κατευθύνσεις της διανοητικής ιστορίας. Είτε θεωρηθεί ως μελέτη μεμονωμένων διανοητών ή διανοητικών κινημάτων και τάσεων, σχολών σκέψης, της συλλογικής συνείδησης ή της λόγιας και λαϊκής κουλτούρας, η διανοητική ιστορία στρέφεται προς ολοένα και διαφορετικές κατευθύνσειςς, εμμένοντας σθεναρά, όπως φαίνεται, μόνο στην έννοια του μεθοδολογι...

Ορίζοντας τα έθνη ως φανταστικές πολιτικές κοινότητες, ο Benedict Anderson εξερευνά τόσο τις πολιτισμικές όσο και τις πολιτικές συνθήκες συγκρότησής τους. Ο συγγραφέας εστιάζει το ενδιαφέρον του σε πολύπλευρα και αλληλοδιαπλεκόμενα ζητήματα όπως η αλληλόδραση ανάμεσα στον καπιταλισμό και τις σύγχρονες τεχνολογίες εκτύπωσης και διακίνησης εντύπων, η παρακμή παραδοσιακών πολιτικών καθεστώτων (όπως η κληρονομική βασιλεία), οι μετασχηματισμοί της θρησκευτικής πίστης, οι μεταβαλλόμενες αντιλήψεις για το χρόνο, η γλωσσική έκφραση. Η ποιότητα της ανάλυσης και ο πλούτος του εμπειρι...

Σ' ένα έργο εξαιρετικής πυκνότητας αλλά και γεωγραφικής και χρονικής έκτασης, η συγγραφέας αφηγείται την ιστορία των γυναικών στην Ευρώπη από το 1500 έως το 1800. Μέσα από τις διαφορετικές ιδιότητες της συζύγου, της μητέρας, της χήρας, της ερωμένης, της πόρνης, της λόγιας, της μάγισσας αλλά και της επαναστάτριας συντίθενται τα κομμάτια της γυναικείας υπόστασης και ζωής στις ευρωπαϊκές κοινωνίες από το τέλος του Μεσαίωνα μέχρι τις αρχές της νεότερης εποχής. Γυναίκες διάσημες και γυναίκες ανώνυμες, γυναίκες με ή χωρίς άνδρες, γυναίκες στο σπίτι και στην εργασία, ζωντανεύουν σ...

Το βιβλίο αυτό αφορά τη δίκη για τη δολοφονία του αστυνομικού διοικητή του Μιλάνου το 1972, η οποία αποδόθηκε σε στελέχη της ακροαριστερής οργάνωσης Lotta Continua. Η δίκη δίχασε την κοινή γνώμη στην Ιταλία. Πόσο αξιόπιστη είναι η ομολογία πάνω στην οποία βασίστηκαν οι κατηγορίες; Αποτελεί η μνήμη μακρινών γεγονότων αποδεικτικό υλικό; Ποιες σχέσεις ανακριτή-ανακρινόμενου αποτυπώνουν τα ανακριτικά πρακτικά; Υπήρχαν σφάλματα λογικής στη συναγωγή συμπερασμάτων; Είναι δίκαιη η απόφαση του δικαστηρίου; Ο διαπρεπής ιστορικός Κάρλο Γκίνζμπουργκ με μια θαρραλέα δημόσια παρέμβαση αν...

Στην περίοδο 1562-1598, η Γαλλία συγκλονίσθηκε από την ένοπλη αναμέτρηση της δυναμικής προτεσταντικής μειονότητας με την καθολική πλειοψηφία. Στη διάρκεια των οκτώ θρησκευτικών πολέμων της περιόδου, οι Γάλλοι κλήθηκαν να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο αμοιβαία αποκλειστικές συλλήψεις της «γαλλικότητας», τη μία θεμελιωμένη στην παραδοσιακή ταύτιση του Καθολικισμού με την εθνική υπόσταση και την άλλη εκκοσμικευτική, η οποία δομούσε την εθνική κοινότητα σε υπέρβαση του θρησκευτικού σχίσματος και στη βάση ενός μοναρχικού εθνικισμού. Το βιβλίο επικεντρώνεται στον «πόλεμο των λέξεων»,...

Το ανά χείρας βιβλίο αφηγείται την ιστορία των τρόπων συγκρότησης μιας παράδοσης, η οποία λειτουργεί ως ένα νοητικό σύμπαν που περικλείει ένα σύνθετο αφήγημα για τον "ελληνοχριστιανικό πολιτισμό". Ποιοι είναι οι Τρεις Ιεράρχες; Ο Βασίλειος ο Μέγας, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος φυσικά. Πώς συγκροτήθηκε όμως αυτό το αγιολογικό σχήμα και πότε; Γιατί περιλαμβάνει αυτούς τους αγίους και όχι κάποιους άλλους; Τι σχέση έχει με τον "ελληνοχριστιανικό πολιτισμό"; Γιατί η ημέρα μνήμης των Τριών Ιεραρχών είναι "σχολική εορτή"; Πότε καθιερώθηκε; Το βιβλίο προσπα...

Το ανά χείρας βιβλίο αφηγείται την ιστορία των τρόπων συγκρότησης μιας παράδοσης, η οποία λειτουργεί ως ένα νοητικό σύμπαν που περικλείει ένα σύνθετο αφήγημα για τον "ελληνοχριστιανικό πολιτισμό". Ποιοι είναι οι Τρεις Ιεράρχες; Ο Βασίλειος ο Μέγας, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος φυσικά. Πώς συγκροτήθηκε όμως αυτό το αγιολογικό σχήμα και πότε; Γιατί περιλαμβάνει αυτούς τους αγίους και όχι κάποιους άλλους; Τι σχέση έχει με τον "ελληνοχριστιανικό πολιτισμό"; Γιατί η ημέρα μνήμης των Τριών Ιεραρχών είναι "σχολική εορτή"; Πότε καθιερώθηκε; Το βιβλίο προσπα...

Το δοκίµιο της ιστορικού Arlette Farge για το "πώς κάνουµε ιστορία" εκκινεί από τον στοχασµό πάνω στην εµπειρία του αρχείου και την καθηµερινότητα της έρευνας. Με οδηγό την αντίληψη του Μισέλ Φουκώ για τον χαρακτήρα του αρχείου, η Arlette Farge προτείνει µια νηφάλια ισορροπία ανάµεσα στην κοινωνική ιστορία και σε εκείνες τις προσεγγίσεις που, αφενός εκλαµβάνουν τους λόγους του αρχείου ως γεγονότα και αφετέρου, φέρνουν στο προσκήνιο τις τεχνικές µε τις οποίες οι ιστορικοί προσδίδουν πλοκή στο αρχειακό υλικό. Το αρχείο έχει γούστο, έχει µια οµορφιά που προκαλεί την επιθυµία ό...

Αντικείμενο του συνεδρίου μας υπήρξε ο αναστοχασμός επί των διαδρομών της ιστοριογραφίας της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας. Η σπουδή της ιστορίας και η καλλιέργεια του ιστορικού λόγου υπήρξαν θεμελιώδη και προσδιοριστικά στοιχεία της πνευματικής ζωής που αναπτύχθηκε στο ελληνικό κράτος από τη χαραυγή της ανεξαρτησίας του. Οι πραγματικές ιδεολογικές και κοινωνικές ανάγκες στις οποίες ανταποκρίθηκε η ιστοριογραφία ως διανοητικός παράγοντας της συγκρότησης του ελληνικού εθνικού κράτους πρόσθεσαν στην ακαδημαϊκή της υπόσταση και σοβαρές κοινωνικές λειτουργίες οι οποίες βρίσκον...

Το βιβλίο του Κώστα Φουντανόπουλου δεν αναφέρεται µόνο σε µια εργατική εποποιία, όπως ήταν το εργατικό κίνηµα της Θεσσαλονίκης, από τον καιρό της Φεντερασιόν έως την εξέγερση του Μάη του '36. Την αναλύει σε βάθος, τεκµηριωµένα και προπαντός µε τα ερωτήµατα της σύγχρονης κοινωνικής ιστορίας. Από πού προήλθε και πώς σχηµατίστηκε ο εργατικός πληθυσµός της Θεσσαλονίκης; Πώς συσχετίστηκε µε τη βιοτεχνία και τη βιοµηχανία της πόλης; Ποιο ήταν το βάρος των πολιτισµικών και νοοτροπιακών παραδόσεων και πώς επηρέασαν τις αντιλήψεις των εργατών για τον εαυτό τους και την εργασία τους;...

Δεκαπέντε ιστορικοί, ιστορικοί της τέχνης, της αρχιτεκτονικής και του λόγου, αρχιτέκτονες και αρχαιολόγοι παρουσιάζουν κριτικά το συνολικό καλλιτεχνικό έργο του Παντελή Λαζαρίδη, ως ένα Αρχείο προς αποκωδικοποίηση μέσα στο γενικότερο κοινωνικό και ιστορικό του πλαίσιο, από τα χρόνια του '60 στη Θεσσαλονίκη έως σήμερα. Εξετάζονται συγχρόνως εικόνες της εποχής και δυναμικές πτυχές της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργικής έκφρασης, που επίκεντρο της έχει τη ζωή στην πόλη, στο περιβάλλον που ορίζεται από την κυριαρχία των αναπαραστάσεων. Η πόλη, η σπαρακτική φαντασμαγορία τη...

Είναι δυνατό να σκεφτούμε το "κλασικό" και τις ελληνικές κληρονομιές διαφορετικά, με έναν καινούργιο τρόπο; Είναι δυνατό να τις αποσυνδέσουμε από την ιδεολογία της ελληνικής εθνικής γενεαλογίας ή της ανωτερότητας του δυτικού πολιτισμού; Γιατί, άλλωστε, να μας ενδιαφέρουν σήμερα που οι γνώσεις μας παγκοσμιοποιήθηκαν; Ο συγγραφέας προτείνει να αντιμετωπίζουμε το"κλασικό" όχι ως κάτι το βαθιά "εκπληκτικό" και "ξένο" ο κατακτούμε καθημερινά, ως ένα ισχυρό κίνητρο για να κατανοήσουμε το "διαφορετικό", ως ένα πρόγραμμα ανοιχτό σε καινούργιες ερμηνείες. Προτείνει μια καινούργια θε...

Στα χέρια σας κρατάτε την πρώτη πολιτισμική ιστορία που γράφτηκε για την πιο κοινή σεξουαλική πρακτική του κόσμου: τον αυνανισμό. Σε μια εποχή σαν την δική μας, στην οποία όλες σχεδόν οι αβλαβείς σεξουαλικές πρακτικές διαθέτουν τους δημόσιους υπερασπιστές τους και όλες σχεδόν οι σεξουαλικές πράξεις μπορεί να βρεθούν στα πρωτοσέλιδα την εφημερίδων, η πιο απλή και πιο αθώα ανάμεσά τους προκαλεί αμηχανία, δυσφορία και, όταν ομολογείται ανοιχτά, αναδεικνύεται γνήσια ριζοσπαστική. Ωστόσο, δεν συνέβαινε έτσι ανέκαθεν. Ο αυνανισμός ενδιέφερε ελάχιστα τον αρχαίο κόσμο, ενώ δεν αποτ...

Το ροκ ήταν μια από τις μεγαλύτερες πολιτισμικές επαναστάσεις. Δημιούργησε μια κουλτούρα που πήρε ταχύτατα μεγάλη έκταση στη νεολαία όχι μόνο των δυτικών χωρών αλλά όλου του κόσμου. Έχει ιδέες, που βγαίνουν από τους στίχους των τραγουδιών, αισθήματα, που καλλιεργούσε η μουσική και ο χορός, αλλά και στυλ: ντύσιμο, συμπεριφορά, κινησιολογία, έκφραση. Πράγματι το ροκ αποτελεί ένα από εκείνα τα φαινόμενα της ύστερης νεωτερικότητας το οποίο δεν μπορεί να περιγραφεί με κλασικές κατηγορίες ανάλυσης. Στο βιβλίο αυτό ο Νίκος Μποζίνης επιχειρεί μια ιστορική και πολιτισμική ανάλυση το...

Τα παιδιά στην Ελλάδα συχνά τελειώνουν το σχολείο με την πεποίθηση ότι ανήκουν σε ένα ανώτερο έθνος, στο οποίο οφείλει ολόκληρη η ανθρωπότητα να αποτίει φόρο τιμής. Επιπλέον μαθαίνουν ότι το έθνος αυτό δεν μπόρεσε να μεγαλουργήσει σε όλους τους τομείς στα νεότερα χρόνια, γιατί ήταν υπόδουλο στους Τούρκους επί 400 χρόνια. Και γιατί τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη δεν του επέτρεψαν, αδικώντας το, να ανακτήσει την παλιά του λαμπρότητα και τα παλιά του εδάφη, λησμονώντας πως, όταν εμείς χτίζαμε παρθενώνες, εκείνοι ζούσαν στα δέντρα. Οι διατυπώσεις αυτές καλλιεργούν στους νέους ένα α...

Πριν από την Επανάσταση του 1821 οι οθωμανικές επαρχίες που λίγο αργότερα θα αποτελούσαν το ελληνικό κράτος είχαν οικονομικές δομές το ίδιο αρχαϊκές και επίπεδο ανάπτυξης εξίσου χαμηλό με τα υπόλοιπα Βαλκάνια και τα παράλια της Μικράς Ασίας. Στα εκατόν ογδόντα χρόνια που ακολούθησαν, παρά τις καθυστερήσεις και τις αποτυχίες που υπήρξαν, παρά τις σοβαρές αδυναμίες και τα προβλήματα, που ακόμη και σήμερα συνεχίζουν να υφίστανται, η Ελλάδα απέκτησε μια σύγχρονη οικονομία, έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και έφθασε σε επίπεδο ανάπτυξης ασύγκριτα υ...

Μέσα από ποιες διαδικασίες συγκροτήθηκε το ελληνικό κράτος αλλά και ποιες κεντρικές πολιτικές εξελίξεις, δυνάµεις και θεσµούς ανέδειξε κατά τον δέκατο ένατο αιώνα; Αυτό είναι το βασικό ερώτηµα του παρόντος τόµου, ο οποίος περιλαµβάνει πέντε δοκίµια γραµµένα από ειδικούς επιστήµονες. Εξετάζονται οι διαδικασίες δηµιουργίας των εθνικών κρατών κατά την προϊούσα κρίση της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας. Διερευνάται γιατί έγινε και γιατί πέτυχε η Ελληνική Επανάσταση του 1821. Αναλύονται οι πολιτικές εξελίξεις της πρώτης περιόδου του ελληνικού κράτους µε ιδιαίτερη έµφαση στις σχέσεις εξ...

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είναι το αποφασιστικότερο γεγονός του 20ού αιώνα, καθώς n βαριά σκιά του "αγκάλιασε" όλο τον πλανήτη και είχε συνέπειες από την προσωπική και οικογενειακή τύχη τού καθενός, έως την εξόντωση ή μετατόπιση ολόκληρων πληθυσμών και το σχηματισμό ή τη διάλυση χωρών. Η μνήμη του πολέμου συνεχίζει να είναι επώδυνη και να προκαλεί παθιασμένες συζητήσεις. Όταν σίγησαν τα όπλα, ακολούθησαν οι πόλεμοι τnς ιστορίας που δεν λένε ακόμα να λήξουν, στο βαθμό που το τέλος του πολέμου ήταν η καταστατική πολιτική και ιδεολογική στιγμή τnς εποχής που ακολούθησε. Κάθε...