Δάλλας Γιάννης 1924-2020
Dállas Giánnis
Ο Γιάννης Δάλλας γεννήθηκε το 1924 στη Φιλιππιάδα. Ποιητής, νεοελληνιστής και μεταφραστής έργων της αρχαίας γραμματείας. Σπούδασε κλασική φιλολογία στην Αθήνα. Υπηρέτησε στη μέση και στην ανώτατη εκπαίδευση (καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου). Eξέδωσε δεκατρείς ποιητικές συλλογές από τις οποίες οι δέκα πρώτες περιέχονται στη συγκεντρωτική τους επανέκδοση "Ποιήματα 1948-1988" (Νεφέλη, 1990) και οι τρεις επόμενες είναι οι: "Αποθέτης" (1993), "Στοιχεία ταυτότητας" (1999) και "Γεννήτριες" (2004). Επίσης σειρά συγκεντρωτικών μελετημάτων ("H δημιουργική δεκαετία στην ποίηση του Βάρναλη" και "Κωνσταντίνος Θεοτόκης, κριτική σπουδή μιας πεζογραφικής πορείας"), φιλολογικές εκδόσεις των πεζών του Κωνσταντίνου Θεοτόκη (Διηγήματα, Oι σκλάβοι στα δεσμά τους), των συνθετικών συλλογών του K. Βάρναλη ("Σκλάβοι πολιορκημένοι" και "Tο φως που καίει") και των έργων του A. Κάλβου ("Ωδαί", "H Ιωνιάς", "Oι Ψαλμοί του Δαβίδ"). Δημοσίευσε ακόμη δύο κριτικά βιβλία γύρω από το θέμα της ποιητικής και το θέμα του κλασικισμού του Κάλβου και άλλα τέσσερα για την ποίηση του Καβάφη (από τα οποία, τα σημαντικότερα είναι τα: "Καβάφης και ιστορία" και "Ο Καβάφης και η δεύτερη σοφιστική"). Αρκετά δοκίμια που αναφέρονται σε θέματα και κείμενα της παλαιότερης, της μεσοπολεμικής και της μεταπολεμικής λογοτεχνίας ("Εποπτείες A΄", 1954, "Υπερβατική Συντεχνία", 1958, "Πλάγιος λόγος", 1989, "Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης", 1997, "Ευρυγώνια", 2000, "Μανόλης Αναγνωστάκης - Ποίηση και ιδεολογία", 2000). Tο 2002 κυκλοφόρησε στις εκδόσεις "Άγρα" το βιβλίο του "Σκαπτή ύλη - Από τα σολωμικά μεταλλεία". Είναι επίσης συστηματικός μεταφραστής των αρχαίων λυρικών και των Αλεξανδρινών ποιητών: "Αρχαίοι λυρικοί" ("Χορικολυρικοί", "Μελικοί", "Ελεγειακοί", "Ιαμβογράφοι"), τα "Επιγράμματα" του Καλλίμαχου και "Tα δημώδη των αρχαίων" και "Αττικά συμποτικά", 2001). Τιμήθηκε με τη διάκριση του πρώτου Κρατικού Βραβείου Κριτικής και Δοκιμίου (1987) και του Μεγάλου Βραβείου Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του (1999).
Σκαπτή ύλη
Δάλλας Γιάννης 1924-
Άγρα (2002)
Σκαπτή ύλη είχε ονομαστεί στην αρχαιότητα η χρυσοφόρα φλέβα του Παγγαίου. Σκαπτή ύλη είναι, στην περίπτωση που μελετούμε, μεταφορικά και η ύλη που ανορύσσει από τα δικά του μεταλλεία ο Σολωμός. Και σκαπτή πρέπει να είναι και η σπουδή αυτού του έργου : μία ανασκαφή του κριτικού μελετητή πάνω στα ίχνη της πρωταρχικής ανασκαφής του ποιητή. Τέτοια είναι, για τα κείμενα της ωριμότητάς του, η διαδικασία της παραγωγής του, και η σωστή τους αποτίμηση. Είναι ό,τι καμινεύεται από τον ποιητή και αναμοχλεύεται από τον ερευνητή στα Αυτόγραφα. Όχι μόνον ό,τι λαγαρίζει και ως ύλη καθαράς...
Σολωμός και Κάλβος
Δάλλας Γιάννης 1924-
Νόηση (2009)
Φιλολογικά δοκίμια τα οποία αναφέρονται, αντίστοιχα, τέσσερα στην ποίηση του Σολωμού και τέσσερα στην ποίηση του Κάλβου. Μελετώνται, γενικά και αναλυτικά σε αυτά οι δύο κορυφαίοι ποιητές, ως διάνοιες αντίζυγες και αλληλοσυμπληρωματικές στην ποιητική ανάδειξη του αναγεννώμενου ελληνισμού. Μελετώντας γενικά, με την ποιητική τους τη διαφορετική ιδεολογικά και τεχνοτροπικά: ως κλασικιστής ο Κάλβος και ως ρομαντικός ο Σολωμός. Και αναλυτικά, με την κοινή θεματική τους, ως προς την ποιητική ανάδειξη του '21 με όλες τις ωδές του (εκτός δύο: "Ο Φιλόπατρις" και "Εις Θάνατον") ο Κάλβ...
Στίχοι βάρβαροι και άλλα ποιήματα
Μαρτζώκης Στέφανος
Ωκεανίδα (2000)
Στην παρούσα επιλογή ποιημάτων τού, λησμονημένου σήμερα, ιταλοελληνικής καταγωγής ποιητή Στέφανου Μαρτζώκη (1855-1913) έγινε προσπάθεια να συνδυαστεί το υποκειμενικό και αισθητικό με το αντικειμενικό και γραμματολογικό κριτήριο. Ταλαντευόμενος ο Μαρτζώκης ανάμεσα στον εκπρόθεσμο ρομαντισμό και τον ιδιόμορφο κλασικισμό του, και όντας στο περιθώριο του κυρίαρχου λογοτεχνικού κλίματος, άργησε να κρυσταλλώσει το προσωπικό ποιητικό στίγμα του - στη γνωστότερη και καλύτερη ενότητα ποιημάτων του, τους Στίχους βάρβαρους. Αλλά με την ενότητα αυτή ο Μαρτζώκης ξεπέρασε τους ρομαντικο...
Στο ρεύμα του ποταμού
Δάλλας Γιάννης 1924-
Γαβριηλίδης (2004)
Τα κείμενα αυτού του τόμου είναι τα πάρεργα ενός ποιητή. Γραμμένα τα περισσότερα μέσα στη δεκαετία του '50 και μερικά περιστασιακά και υστερόγραφα, του '60, σφραγισμένα από την παράδοση του λόγου και από τις επίκαιρες ροπές, είναι δημοσιευμένα, επώνυμα και ελάχιστα ψευδώνυμα, στα περιοδικά της εποχής ("Φιλολογική Πρωτοχρονιά", "Νέοι Ρυθμοί", "Νέα Πορεία", "Ηπειρωτικές Σελίδες", "Ηπειρωτική Εστία", "Ενδοχώρα", "Νέα Εστία", "Η λέξη"). Η συγκέντρωσή τους και η αναδιάταξή τους ανεξάρτητα από τη χρονολογική σειρά σ' αυτή την έκδοση έγινε για να υπηρετηθεί ο κύριος άξονας που τον...
Σύγχρονη ερωτική ποίηση
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2007)
Ανθολογούνται οι ποιητές: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Αντρέας Αγγελάκης, Βασιλης Αρφάνης, Σταύρος Βαβούρης, Ρέα Γαλανάκη, Γιάννης Δάλλας, Μηνάς Δημάκης, Κική Δημουλά, 'Αρης Δικταίος, Δημήτρης Δούκαρης, Νίκος Εγγονόπουλος, Οδυσσέας Ελύτης, Ανδρέας Εμπειρίκος, Έκτωρ Κακναβάτος, Γιώργος Καραβασίλης, Διονύσης Καρατζάς, Τάσος Κόρφης, Θανάσης Κωσταβάρας, Χρίστος Λάσκαρης, Τάσος Λειβαδίτης, Χριστόφορος Λιοντάκης, Κώστας Λογαράς, Στέλιος Λύτρας, Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Γιώργος Μαρκόπουλος, Ερρίκος Μπελιές, Θανάσης Θ. Νιάρχος, Παυλίνα Παμπούδη, Αθηνά Παπαδάκη, Δ. Π. Παπαδίτσας, Τίτος Πα...
Συνεκδοχές
Δάλλας Γιάννης 1924-
Ίκαρος (2010)
Τα δοκίμια αυτού του τόμου αναφέρονται, όπως τα προσδιορίζει και ο υπότιτλος, σε μορφώματα ποιητικά εμπειριών και ιδεών της εποχής μας. Και μορφώματα -τα ζούμε όλοι οι χειριστές του λόγου- είναι και έτσι πρέπει να νοούνται τα έργα της γραπτής λογοτεχνίας. Ιδιαίτερα της ποίησης στην οποία η μεταφορά ανοικειώνει και μορφοποιεί την εμπειρία του κειμένου, καθιστώντας τη μορφή του ως ταυτότητα του τίτλου και των περιεχομένων του ποιήματος. [...] (από την εισαγωγή του συγγραφέα)
Τα δημώδη των αρχαίων. Αττικά συμποτικά
Γαβριηλίδης (2001)
Τα δημώδη των αρχαίων. Αττικά συμποτικά
Γαβριηλίδης (2001)
Τα ματογυάλια
Κονεμένος Νικόλαος Σ.
Ωκεανίδα (1997)
Ο κόσμος έχει δύο ζεύγη ματογυάλια, ένα άσπρα κι ένα μαύρα. Και καταπώς τον συμφέρει κάθε φορά, αντικρίζει ό,τι συμβαίνει γύρω του φορώντας είτε τα άσπρα, όταν το εκθειάζει, είτε τα μαύρα, όταν το κατακρίνει. Έτσι, τι είναι καλό και τι κακό, ποια η αλήθεια και ποιο το ψέμα, ποια η πραγματικότητα, δεν φαίνεται να έχουν μεγάλη σημασία. Ο Νικόλαος Κονεμένος (1832-1907), ο πολύ γνωστός στην εποχή του, ιδίως για τις απόψεις του περί γλώσσας, αλλά αγνοημένος πλέον ιδιόρρυθμος Κερκυραίος διανοούμενος, καταγράφει στο πνευματώδες κείμενό του Τα ματογυάλια μια σειρά καθημερινών...
Τα ποιήματα του 2007
Συλλογικό έργο
Κοινωνία των (δε)κάτων (2008)
Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, οι ποιητές παρακολουθούν αποσβολωμένοι όσα τραγικά και παράδοξα συμβαίνουν γύρω τους -και μέσα τους. Μέσα σ' έναν κόσμο βίας, αδιαφορίας, πλεονεξίας και αρπακτικότητας, η φωνή τους πνίγεται στο λαρύγγι τους και, πνιγμένη, αρθρώνει στίχους σκληρούς, μελαγχολικούς, ερωτικούς, σουρεαλιστικούς, πολιτικούς, μεταφυσικούς, ειρωνικούς, σαρκαστικούς και προφητικούς. Με μύθους, μεταφορές και συμβολισμούς, οι ποιητές σήμερα, όπως έκαναν πάντα άλλωστε, μιλούν για έναν αλλόκοτο κόσμο σε μιαν αμφίδρομη σχέση όπου ο ένας εμπεριέχει τον άλλον -ο κόσμος το...
Τα ποιήματα του 2011
Συλλογικό έργο
Κοινωνία των (δε)κάτων (2012)
Το 2011 ήταν μια ακόμα χρονιά πλούσιας ποιητικής παραγωγής. Τα βιβλία των πρωτοεμφανιζόμενων ποιητών (οι περισσότεροι από αυτούς νεότατοι) αποτέλεσαν και πάλι τον κύριο όγκο των εκδόσεων, πράγμα που σημαίνει πως η υπερπαραγωγή δεν είναι καθόλου συμπτωματική και ίσως να σηματοδοτεί καθοριστικές εξελίξεις στη σχέση του κοινωνικού υποκειμένου με την αίσθηση ελευθερίας που προϋποθέτει η άσκηση της ποίησης. Θα πρέπει ωστόσο να επισημάνουμε πως είναι εμφανής η έλλειψη προϋποθέσεων σε μεγάλο μέρος εκείνων που δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους στην ποίηση. Συχνά, άνθρωποι όχι μόνο εξαιρ...
Τα σονέτα
Θεοτόκης Κωνσταντίνος 1872-1923
Ωκεανίδα (1999)
'Εβδομήντα πέντε ολόκληρα χρόνια μετά το θάνατό του (1923), για πρώτη φορά βλέπουν το φως της δημοσιότητας, συγκροτημένος σε βιβλίο, τα εξήντα εννέα σονέτα του μεγάλου μας πεζογράφου, ξανακοιταγμένα και κατά το δυνατόν αποκατεστημένα στην αυθεντική τους μορφή, με βάση τα σωζόμενα χειρόγραφα. Στην έκδοση περιλαμβάνονται επίσης, Πρόλογος, εκτενής κατατοπιστική κριτική Εισαγωγή, καθώς και αναλυτικές για τα επιμέρους ποιήματα σημειώσεις, όπου, έκτος των άλλων, καταχωρούνται και οι προγενέστερες εκδοχές. Με την έκδοση αυτή η Ωκεανίδα πιστεύει ότι συμβάλλει στην οφειλόμενη αναγνώ...
Το 1821 στην ελληνική ποίηση
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2011)
Εκατόν ενενήντα χρόνια από την κήρυξη της ελληνικής επανάστασης οι εκδόσεις "Κέδρος" εκδίδουν την ανθολογία του ποιητή Ηλία Γκρή "Το 1821 στην ελληνική ποίηση". Πρόκειται για ένα απάνθισμα όπου πρωταγωνιστούν θρυλικά πρόσωπα και τόποι, σύμβολα της Επανάστασης του 1821. Τα 140 ποιήματα που ανθολογούνται γράφτηκαν σε διάστημα 190 ετών από 109 Έλληνες ποιητές, με προεξάρχοντες τους Διονύσιο Σολωμό και Ανδρέα Κάλβο. Σχεδόν όλοι οι μείζονες και καταξιωμένοι Έλληνες ποιητές ανθολογούνται σε αυτή τη συλλογή. Πολλοί ακόμη, είτε αναφέρονται στο επίμετρο ονομαστικά είτε παρ...