Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Γράμμα προς τη Νίκη που βρίσκεται στην Άνδρο, λίγες μέρες πριν φύγει ο Καραγάτσης για την Αμερική. Νίκη μου, Ήθελα να σου πω πως σ' αγαπώ πολύ. Ίσως να μη τόχεις καταλάβει. Μα φταίω εγώ. Μου αρέσει να εκδηλώνω παραμορφωμένα τα αισθήματά μου. Δύστροπος, στραβοκέφαλος, ανοικονόμητος, ανυπόφορος. Όχι όμως ψεύτης ούτε κάλπης. Έχεις κι εσύ τα ελαττώματά σου. Ελπίζω όμως ότι μ' έχεις πια καταλάβει. Τίποτα δε λογαριάζω πιο πολύ από το παιδί και σένα. Εγώ - αν κι αρκετά εγωιστής - έρχομαι παρακάτω. Τα υπόλοιπα δεν λογαριάζουν... Αρχές Αυγούστου 1950 Δεν θεωρώ ότι ο βίο...

Le colonel Liapkine"", qui, par son succes a la fois immediat et durable, assura d’emblee en Grece le renom de son auteur, semble refuser a dessein a son lecteur etranger les cliches d’un pays de mer et de soleil, d’une population festive et insouciante. Ou plutot il parait transferer cette vision mythique sur le personnage haut en couleur d’un emigre russe, officier tsariste chasse de sa patrie par la Revolution de 1917, dont la debordante vitalite va finir par se perdre dans la morne pla­titude de la plaine de Thessalie ou il a trouve a s’employer, dans une societe provin...

Ο Βασίλης Λάσκος υπήρξε πραγματικό πρόσωπο και τιμημένος αξιωματικός του Ναυτικού, που η ζωή, οι περιπέτειες, ο άμετρος πατριωτισμός και το τέλος του υπήρξαν ήδη μια σειρά από μυθιστορηματικά κατορθώματα, πριν γίνουν μυθιστορηματική βιογραφία από τον Μ. Καραγάτση. Υπήρξε από τους ήρωες που λογικά, σχεδόν αναπόφευκτα, ενέπνευσαν τον συγγραφέα, όπως ο Γιούγκερμαν και ο Λιάπκιν. Έχει όλα εκείνα τα στοιχεία της δωρεάς σε υπερβολικό βαθμό, είναι ξεχωριστός, στα όρια σχεδόν του υπερανθρώπου - αλλά και τις αδυναμίες του: είναι προληπτικός, ξεροκέφαλος, έντιμα αφελής, γενναιόδωρος...

Πασχαλινά κείμενα και αφηγήσεις, από τα τέλη του 19ου αιώνα ως τις μέρες μας. Στο "Δικό μας Πάσχα" επιλέχθηκαν πενήντα πέντε διηγήματα, κυρίως, από σαράντα έξι σημαντικούς Έλληνες συγγραφείς και δημιουργούς, με σκοπό τη συνύπαρξη και συνήχηση διαφορετικών φωνών σε ένα πανοραμικό γιορταστικό πεδίο. Στο σπίτι της πόλης, στο πατρικό του χωριού, στην εξοχική πλατεία, παντού όπου γιορτάζεται το χαρμόσυνο Πάσχα, σμίγουν αγαπημένα πρόσωπα γύρω από το παραδοσιακό τραπέζι, μέσα σε μιαν ατμόσφαιρα αναστάσιμης χαράς και ελπιδοφόρας προσμονής, σε πλήρη αρμονία με την αναγεννημένη α...

Η πρώτη εκδοχή της "Χίμαιρας", η γυμνή κι απέριττη, του 1936, λες και πρόκειται για έργο διαφορετικό σε σχέση με την κατοπινή, ευρύτερα γνωστή, εκδοχή του '53. Χωρίς τις εκτενείς μυθολογικές αναφορές, τα ποιητικά παραθέματα, τις πολλές φιλοσοφικές αναλύσεις, ο λόγος εδώ, που δεν "θυμίζει τη θάλασσα", επιγραμματικός, νηφάλιος, παραθετικός, ακολουθεί με γαλήνη, σαν ενιαία κινηματογραφική σεκάνς, την απεγνωσμένη εσωτερική πορεία της Ξένης από την κουπαστή του καραβιού της άφιξης μέχρι "το τρομερό βήμα" στα χείλη του γκρεμού της τελικής πτώσης. Περισσότερο νουβέλα παρά ρομάντζο...

Ο Άτλας κούνησε τους μοχλούς και το όχημα σηκώθηκε απ' το βυθό κι άρχισε να πλέει με μεγάλη ταχύτητα μέσα στη θάλασσα. Ύστερα από μία ώρα περίπου, οι επιβάτες είδαν να προβάλει στο βάθος μια θαυμάσια και παράξενη πολιτεία, με οικοδομήματα πανύψηλα, ωραιότατα σε ρυθμό, που δεν είχαν όμως παράθυρα. Κι αυτές οι οικοδομές έλαμπαν ολόκληρες από πολύχρωμα, φωσφορικά αντιφεγγίσματα, πολύ καλαίσθητα κανονισμένα, που έδιναν μια φαντασμαγορική όψη σ' όλη την πολιτεία. Το θέαμα ήταν τόσο φαντασμαγορικό, που οι φίλοι μας έμειναν κατάπληκτοι. "Να η Ατλαντίς, κύριοι!" τους είπε ο...

Η πρώτη κριτική για τον "Συνταγματάρχη Λιάπκιν" "Οι "λευκοί Ρώσοι" που έχουν καταφύγει στην Ελλάδα αρχίζουν ν' απασχολούν και την φιλολογία μας με την περιπέτεια και το δράμα της ζωής των. Ο "συνταγματάρχης Λιάπκιν" είναι ο τίτλος νουβέλας ενός νέου λογοτέχνου που παρουσιάζεται με το ψευδώνυμο Μ. Καραγάτσης. Η όλη σύνθεσις του έργου αυτού φανερώνει διηγηματογράφο με ζωηρή έμπνευση [...]. Αν και η διάθεση του είναι επαναστατική, εν τούτοις δεν κάνει φιλολογία πολιτική. Τον ενδιαφέρουν περισσότερο τα πράγματα, η μοίρα των προσώπων, η ζωή των, οι ανυψώσεις και οι καταπτώ...

Ξάνθη 26 Νοεμβρίου 1939 Αγαπημένε μου Φίλε, Οι κακές μέρες περάσανε. Σήμερα ωραία λιακάδα. Είμαι ελεύθερος. Έχω μια Ν. Εστία και διαβάζω το Γιούγκερμαν. Στο άλλο φύλλο τελειώνει. Δε θα'θελα να τελειώσει. Τι θα γίνω χωρίς άλλη συνέχεια; Αυτές οι τελευταίες σελίδες είναι αναμφισβήτητα αριστούργημα. Πες μου ποιος δικός μας έχει γράψει παρόμοιες; ... Σ' αφήνω γιατί σ' έχω ζαλίσει. Και πάλι συχώρεσέ με που σ' απασχόλησα τελευταία. Γράφε μου μόνο. Δούλος Σου Μαραμπού 1.12.39 Σεβάχ Θαλασσινέ, Δεν υπάρχει λόγος πως πρέπει να μπαρκάρεις. Όχι τόσο για τις 40 μηνιάτ...

Οι "Λησταί στα πρόθυρα των Αθηνών" είναι ένα άρτιο υφολογικά και αφηγηματικά έργο. Η δράση του είναι συνεχής, η πλοκή κάνει τον αναγνώστη να το διαβάζει απνευστί, η ατμόσφαιρά του είναι αποδομένη με τον πιο πειστικό, λογοτεχνικά, τρόπο. Ένα λογοτεχνικό κόσμημα. Τα μηνύματά του είναι αρκετά σαφή. Η αμφισβήτησή του Μ. Καραγάτση προς τις πολιτικές δυνάμεις μεταφράζει τις απόψεις του για το κράτος και τους πολιτικούς της δημοκρατίας, τους οποίους υπαινίσσεται αδύνατους και επιρρεπείς στην μικροπολιτική. Αποδίδοντας τη ληστεία στην έλλειψη δυνατού κράτους, και μάλιστα δυνατής χω...

Μια ανθολογία ελληνικού διηγήματος του εικοστού αιώνα είναι, εκ των πραγμάτων, ένα εγχείρημα συνολικού χαρακτήρα. Οφείλει να αποτυπώνει μέσα από κατασταλαγμένες μορφές τόσο τις περιπέτειες της γραφής όσο και της γλώσσας αλλά και της χώρας που ανέδειξε τους επιλεγμένους διηγηματογράφους. Όσο απαραίτητοι είναι σε μια ανθολογία οι δημιουργοί-αγκωνάρια, οι δημιουργοί που σ’ αυτούς αναφερόμαστε αυθόρμητα, σχεδόν χωρίς σκέψη, άλλο τόσο ενδυναμώνουν την ανθολογία αυτή οι δημιουργοί ήσσονος σημασίας. Οι συγγραφείς δηλαδή που αποτυπώνουν «στιγμές» και «εικόνες» ταπεινές και φαινομεν...

Ένα ανθολόγιο είναι πρώτ' απ' όλα μια επιλογή. Από το πλήθος των κειμένων πρέπει, με κάποια κριτήρια, αλλά να επιλέξεις και άλλα να αφήσεις στην άκρη. Ένα κριτήριό μας ήταν τα καλά κείμενα, αλλά δεν ήταν το κυριότερο. Γι' αυτό και ορισμένα τα παραλείψαμε, όχι χωρίς δυσκολία. Ο πρώτος στόχος μας ήταν να περιδιαβούμε τον Πειραιά μέσα από αφηγήσεις για τους τόπους του και τους ανθρώπους του. Και, επίσης, να παρακάμψουμε, αν μπορούμε, την στερεότυπη εικόνα για την πόλη που έχει μετασχηματιστεί και κυριαρχήσει μεταπολεμικά και μέχρι σήμερα. Στραφήκαμε σε όλων των ειδών τις αφηγή...

Tο "Σέργιος και Bάκχος" (1959), ιστορικό μυθιστόρημα ή καλύτερα μυθιστορηματική χρονογραφία, αντλεί την υπόθεσή του από το Bυζάντιο, εξιστορεί όμως συνολικά, άλλοτε σοβαρά και άλλοτε με ευτράπελο τρόπο, δεκατέσσερις αιώνες ζωής του Eλληνισμού, από το 250 μ.X. έως το 1948. Oι άγιοι Σέργιος και Bάκχος δεν ζουν αποσυρμένοι στην μακαριότητα του Παραδείσου αλλά αντίθετα -από τον περικαλλή ναό που έχτισε προς τιμήν τους ο Iουστινιανός-, παρακολουθούν με άγρυπνο μάτι την πορεία της Pωμιοσύνης αλλά και ολόκληρης της Oικουμένης, τη συζητούν, τη σχολιάζουν, την κρίνουν. Eν τω μεταξύ...

Ο χρόνος που πέρασε τίποτα δε θόλωσε σ' αυτή τη μορφή, τίποτα δεν αφαίρεσε από το έργο του. Ή τον συλλογιζόμαστε, ή βλέπουμε μια του φωτογραφία, ένα του σκίτσο, νομίζουμε πως είναι εδώ μπροστά μας, πως θα μας μιλήσει, πως θα μας καρφώσει με τα δυνατά του μάτια που πότε αντανακλούσαν έναν δαίμονα, πότε μια ανυπόφορη πλήξη και πότε μια καλοκάγαθη παιδικότητα. Δεν έλειπε ο σαρκασμός και το περιγέλασμα από τα βλέμματα αυτά. Μα πάντα είχαν κάτι το οξύ, το τραχύ και το κοφτερό. Ψηλός, επιβλητικός, υπεροπτικός, ωραίος, είχε το ύφος ενός αρχηγού, κάποτε και ενός δικτάτορα. Ένοιωθε...

"Το 10" αποτελεί κρίσιμη καμπή στο έργο του Μ. Καραγάτση και είναι ατυχές γεγονός ότι ο θάνατος του συγγραφέα ματαίωσε αμετάκλητα την ολοκλήρωσή του. Για πρώτη φορά ο Καραγάτσης αποστασιοποιείται πλήρως από τους ήρωές του και πλάθει τη μυθιστορηματική του ύλη με χέρι άφοβο έμπειρου τεχνίτη. Δεν υπάρχει εδώ προσωπική εμπλοκή του συγγραφέα, συμμετοχή του στα δρώμενα μέσ' από προσωπεία, αυτοβιογραφικές προβολές, ταυτίσεις, ευνοημένους χαρακτήρες. Υπάρχει συγγραφική διαύγεια, σιγουριά, ψυχρότητα ή και σκληρότητα. Το μέγα πλήθος των προσώπων που κατοικεί στο 10, τη λαϊκή πολυκατ...

Αν ο φίλος σας δολοφονήθηκε με γεια και χαρά του δολοφόνου! Έκανε δουλειά αριστοτεχνική. Τόσο αριστοτεχνική που, παρ' όλες τις δικαιολογημένες αμφιβολίες μας, είμαστε υποχρεωμένοι να παραδεχτούμε την άποψη της αυτοκτονίας. Να, ο λόγος που δεν τόλμησα να εκμυστηρευθώ στον εισαγγελέα τις υποψίες μου, για να διαταχθεί τακτική ανάκριση. Κίνδυνος ήταν να γελοιοποιηθώ, να χαντακώσω τη σταδιοδρομία μου, έτσι γυμνός που ήμουν από στοιχεία... Η αρμοδιότητά μου σαν αστυνομικού σταματάει εδώ, κι αρχίζει η δική σας, σαν μυθιστοριογράφου. Γιατί δεν γράφετε ένα μυθιστόρημα;

Αν ο φίλος σας δολοφονήθηκε, με γεια και χαρά του δολοφόνου! Έκανε δουλειά αριστοτεχνική. Τόσο αριστοτεχνική που, παρ' όλες τις δικαιολογημένες αμφιβολίες μας, είμαστε υποχρεωμένοι να παραδεχτούμε την άποψη της αυτοκτονίας. Να, ο λόγος που δεν τόλμησα να εκμυστηρευθώ στον εισαγγελέα τις υποψίες μου, για να διαταχθεί τακτική ανάκριση. Κίνδυνος ήταν να γελοιοποιηθώ, να χαντακώσω τη σταδιοδρομία μου, έτσι γυμνός που ήμουν από στοιχεία... Η αρμοδιότητά μου σαν αστυνομικού σταματάει εδώ, κι αρχίζει η δική σας, σαν μυθιστοριογράφου... Γιατί δεν γράφετε ένα μυθιστόρημα;

Ο τρίτος τόμος ενός μεγάλου κυκλικού έργου που εντάσσεται στη χορεία ανάλογων μυθιστορηματικών τοιχογραφιών του Μπαλζάκ και του Ζολά. Η τριλογία του Καραγάτση -που περιλαμβάνει τον "Κοτζάμπαση του Καστρόπυργου", το "Αίμα χαμένο και κερδισμένο" και "Τα στερνά του Μίχαλου"- είχε περιγραφεί από τον ίδιο ως "βιολογική και κοινωνική ιστορία μιας αστικής ελληνικής οικογένειας από το 1821 ως τα σήμερα". Στον πρώτο τόμο, ο Καραγάτσης έστηνε έναν ολοζώντανο κεντρικό ήρωα, τον Μίχαλο Ρούση, που γινόταν εξωμότης γιατί τον κυβερνούσε το αίσθημα του ευδαιμονισμού· στο "Αίμα χαμένο και κ...