Κόντογλου Φώτης 1895-1965
Kóntoglou Fótis N.
Γεννημένος στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας το 1895, ο Κόντογλου αναδείχθηκε σε έναν από τους κορυφαίους Έλληνες ζωγράφους και πνευματικούς δημιουργούς του 20ού αιώνα. Νέος ταξίδεψε σε πολλές χώρες της Ευρώπης, όπου γνώρισε και σπούδασε τη "δυτική" λεγόμενη ζωγραφική, αλλά τελικά αφιερώθηκε στη βυζαντινή τέχνη και ιδιαίτερα στην αγιογραφία, που γνώρισε σε βάθος όταν επισκέφθηκε το Άγιον Όρος, το 1923. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, στη συνοικία Κυπριάδου, σ' ένα σπίτι που διατηρείται σήμερα ως μνημείο από την κόρη του και τον γαμπρό του. Φιλοτέχνησε πολλές φορητές εικόνες, εικονογράφησε εκκλησίες της Αθήνας, που σήμερα θεωρούνται μνημεία της βυζαντινής αγιογράφησης, συντήρησε τις τοιχογραφίες του Μυστρά, εξέδωσε το βιβλίο "'Εκφρασις της Ορθόδοξης Αγιογραφίας", έργο ιστορικής σημασίας για τη διατήρηση της βυζαντινής αγιογραφίας, ενώ ανάμεσα στις σημαντικότερες δημιουργίες του συγκαταλέγονται η διακόσμηση μιας αίθουσας του Δημαρχείου Αθηνών και οι τοιχογραφίες του σπιτιού του με την τεχνοτροπία του fresco. Κοντά του μαθήτευσαν μεγάλοι Έλληνες ζωγράφοι, όπως ο Τσαρούχης και ο Εγγονόπουλος. Τα έργα του, που έχουν εκτεθεί σε μεγάλες εκθέσεις του εσωτερικού και του εξωτερικού, βρίσκονται σήμερα σε μουσεία, πινακοθήκες και ιδιωτικές συλλογές. Παράλληλα, ο Κόντογλου υπήρξε προικισμένος συγγραφέας, υπέρμαχος της Ορθοδοξίας και της ελληνικής παράδοσης, λάτρης της ελληνικής φύσης και μέγας Θαλασσογράφος. Αυτά τα θέματα πραγματεύεται στα βιβλία του και σε πάνω από τρεις χιλιάδες άρθρα του, δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά. Με ζέση, γνώση, δυνατό λόγο, μα πάνω απ' όλα με μεγάλη καρδιά. Για το σύνολο της προσφοράς του στα ελληνικά γράμματα και την τέχνη βραβεύτηκε από το κράτος και την Ακαδημία Αθηνών. Πέθανε το 1965 στην Αθήνα.
Χριστουγεννιάτικες ιστορίες Ελλήνων και ξένων συγγραφέων
Συλλογικό έργο
Το Ποντίκι (2006)
Χαρακτηριστικά δείγματα από τις πιο όμορφες στιγμές της εγχώριας και δυτικής χριστουγεννιάτικης λογοτεχνίας μας ζωντανεύουν την ατμόσφαιρα των εορταστικών αυτών ημερών που ενώνουν το χριστιανικό κόσμο σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Περιέχει τα διηγήματα: Αντρέας Καρκαβίτσας, "Θείον όραμα"· Σέλμα Λάγκερλεφ, "Το ρόδο των Χριστουγέννων"· Φώτης Κόντογλου, "Παραμονή Χριστούγεννα"· Ο. Χένρυ, "Οι μάγοι με τα δώρα".
Χριστούγεννα και χιονιάς
Συλλογικό έργο
Νάρκισσος (2013)
Χριστουγεννιάτικα και πρωτοχρονιάτικα διηγήματα και αφηγήσεις, από το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα ως τις μέρες μας. Στην ανθολογία "Χριστούγεννα και Χιονιάς" επιλέχθηκαν πενήντα τέσσερα διηγήματα, κυρίως, από τριαντατέσσερις σημαντικούς Έλληνες συγγραφείς και δημιουργούς, με γνώμονα τη συνύπαρξη και συνήχηση διαφορετικών φωνών σε ένα ευρύ γιορταστικό πεδίο, χάριν μεγαλύτερης αναγνωστικής απόλαυσης. Με σκηνικό τις μέρες των Χριστουγέννων, προσωπικά βιώματα και μυθοπλασία -σε μεγάλες στιγμές- συνυφαίνονται και εμπνέουν κάθε λογής αφηγηματικά κείμενα, που αποτυπώνουν με...
Χαρμολύπη
Συλλογικό έργο
Ακρίτας (2020)
Πλήθυνε ο κόσμος μας σε πόνο, στέρηση, αφόρητη συναισθηματική συναλλαγή και εκκωφαντικά σπαταλημένη αγιότητα. Και οι άνθρωποι αλλόφρονες να τρέχουμε πίσω από μορφές αμφιλεγόμενες κοινωνικών ή θρησκευτικών αναμορφωτών ή στους χώρους άσκησης κάποιων γερόντων, σείοντας σημαίες-σήματα εγκλωβισμού σε ατελέσφορα όνειρα. Ψάχνοντας φορτικά και εναγώνια απάντηση και συμβουλή για τις μικρές λεπτομέρειες, που σηματοδοτούν την αβάστακτη καθημερινότητα της ασήμαντης ζωής μας. Και να μπροστά μας κάποια διηγήματα που οι ήρωές τους χωρίς να διεκδικούν το ρόλο του «σωτήρα», παλεύουν ανεπ...
Φώτης Κόντογλου, Από τον "Λόγο" στην "Έκφρασι"
Μουσείο Μπενάκη (2015)
Η συνοδευτική έκδοση της ομότιτλης έκθεσης που φιλοξενήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη (Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα) από τις 9 Δεκεμβρίου 2015 μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου 2016, με κύριο θέμα την ανάδειξη βιβλίων που έγραψε ή εικονογράφησε ο Φώτης Κόντογλου. Εκτός από την πλούσια εικονογράφηση, τα κείμενα των ειδικών επιστημόνων που περιλαμβάνονται στην έκδοση αναδεικνύουν ποικίλες πτυχές της καλλιτεχνικής δημιουργίας του ζωγράφου.
Φώτης Κόντογλου
Καρακατσάνη Αγάπη
Ελληνικά Γράμματα (2006)
Ο Φώτης Κόντογλου (κατά κόσμον Φώτης Αποστολέλης -1896-1965) υπήρξε μια σύνθετη προσωπικότητα της νεοελληνικής τέχνης και των γραμμάτων μας. Ορθόδοξος χριστιανός, με την πρωτοχριστιανική έννοια του όρου, αγιογράφος με ιδιόμορφο λαϊκό ιδίωμα (που επηρέασε μεγέθη του είδους του Τσαρούχη και του Εγγονόπουλου), συναξαριστής μιας ελληνικότητας που στα περίτεχνα γραπτά του περιλαμβάνει ως ενιαίο όλον την αρχαιότητα, το Βυζάντιο και την "καθ' ημάς Ανατολή", ο Κόντογλου αποτελεί εξαιρετική περίπτωση στοχαστικού καλλιτέχνη που παλεύει σε όλο το μάκρος του βίου για την Πίστη του....
Το πάρσιμο της Πόλης
Κόντογλου Φώτης 1895-1965
Ακρίτας (2003)
Είναι πάντα ευπρόσδεκτο και παρήγορο να εμφανίζονται κείμενα που δίνουν αφορμή στους Έλληνες να ξαναθυμηθούν τις μεγάλες στιγμές της ιστορικής τους διαδρομής. Ιδιαίτερα στην εποχή μας, όπου η νέα παγκοσμιοποίηση, αναδυόμενη μέσα από καθαρά υλιστικά, εξουσιαστικά και πλουτοκρατικά οράματα, σπρώχνει σε δεύτερη μοίρα μακραίωνες παραδόσεις πίστης και πνευματικού πολιτισμού. Το κομψό αυτό τομίδιο, με την πάλλουσα κοντόγλεια περιγραφή της Άλωσης και την ευαίσθητη εικονογράφηση, υψώνει φωνή αναβαπτίσεως σ' αυτήν τη μνήμη.
Το Εικοσιένα
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1993)
Σε καιρούς πνευματικού χαλασμού, καθώς οι σημερινοί, είναι δραματικά αναγκαίο και υπαρκτικά τραγικό να αναζητεί, κάθε λαός και κάθε άνθρωπος, τη σωτηρία του σε μια βαθύτερη αυτογνωσία, φροντίζοντας ν' απαλλάξει την αληθινή του ταυτότητα από μύθους και στολίσματα που της πρόσθεσαν τα βιωμένα χρόνια. Είναι δραματικά αναγκαίο, και νόμιμο, γιατί τέτοιο υψηλό αγώνισμα υποβάλλει η ίδια η εντελέχεια της Ιστορίας· και είναι υπαρκτικά τραγικό, γιατί χωρίς τέτοια συνειδητή κατάχτηση της ταυτότητας, οι άνθρωποι και τα έθνη χάνουν τον εαυτό τους, δεν υπάρχουν κατά τις προδιαγραφές τ...
Το Αϊβαλί η πατρίδα μου
Κόντογλου Φώτης 1895-1965
Άγκυρα (2009)
Σε τούτη τη συλλογή διηγημάτων του, ο κυρ Φώτης Κόντογλου αναπολεί και καταγράφει γεγονότα και ιστορίες της λατρεμένης πατρίδας του, τ' Αϊβαλιού. Της μικρής πολιτείας, όπου έζησε τα νεανικά του χρόνια, που είναι κρυμμένη κάπου εκεί μες στα μπουγάζια και τις ακρογιαλιές της βλογημένης Ανατολής. Θρηνώντας την απώλειά της, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον ερχομό του στην Ελλάδα, μας μιλάει νοσταλγικά για τους "αρχαίους ανθρώπους" της, μας διηγείται με αυθόρμητη ειλικρίνεια τις προσωπικές ιστορίες τους, πότε για αγίους, πότε για απλοϊκούς ξωμάχους, μα κάποτε και για...
Ταξιδευτές κι ονειροπόλοι
Κόντογλου Φώτης 1895-1965
Ακρίτας (2005)
"Καλόγηρος, τσομπάνος, κουρσάρος, Ρομπινσώνας, πειρατής, Γιάννης Αγιάννης, Πλοίαρχος Γκραντ, σκιτσογράφος, αγιογράφος, λογοτέχνης, ψάλτης για Βυζαντινός", ο Κόντογλου μας ταξιδεύει ξανά με την πένα του. Αυτή τη φορά μας πάει σε τόπους ξεχασμένους ή ειδωμένους με βλέμμα αλλιώτικο, με τη ματιά που μόνο αυτός μπορεί να βλέπει. Αίγυπτος, Μαύρη Αφρική, Εγγύς και Άπω Ανατολή και Μικρασία και παγωμένες χώρες του Βορρά. Αραπάδες, Άραβες, Συριάνοι, Λιβανέζοι, φυλές του Κουρδιστάν, του Αφγανιστάν, της βαθιάς Ασίας... Από τη Μεσόγειο ίσαμε την Κίνα, τη Σιβηρία και τη Γροιλανδία, πα...
Τα πορτραίτα του Φαγιούμ και η γενιά του '30 στην αναζήτηση της ελληνικότητας
Μουσείο Μπενάκη (1998)
Ο κατάλογος αυτός από την έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, με τίτλο "Τα πορτραίτα του Φαγιούμ και η γενιά του '30 στην αναζήτηση της ελληνικότητας", περιέχει έργα καλλιτεχνών όπως ο Πικιώνης, ο Κόντογλου, ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Νίκος Νικολάου, ο Εγγονόπουλος, ο Τσαρούχης, ο Μαυροϊδής, ο Πάππας και ο Μόραλης. Καλλιτέχνες που επηρεάστηκαν από τα πορτραίτα του Φαγιούμ εκτίθενται, δείχνοντας τη συνάντηση της τέχνης αυτής με το ελληνικό στοιχείο.