Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο πρόσωπο του ανόητου δικαστή Φιλοκλέωνα καυτηριάζονται τα ήθη των δικαστών και παρωδείται η δικομανία των Αθηναίων.

Ο διαβρωμένος πολιτικός βίος, στα δύσκολα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου, οι συνθήκες απονομής δικαιοσύνης, αλλά και η δικομανία των Αθηναίων οδήγησαν έναν τίμιο και αυστηρό δικαστή στην παράνοια. Ο μόνος τρόπος για να σωθεί ήταν ν' αλλάξει τρόπο σκέψης και συνήθειες ζωής. Πόσο εύκολο ήταν αυτό;

Άγρυπνοι υπηρέτες, φραγμένες έξοδοι, δίχτυα ολόγυρα από το σπίτι, κι όμως ο γέρο-Φιλοκλέων δεν το βάζει κάτω: πρέπει να φτάσει στο δικαστήριο, να καταδικάσει... Ματαίως προσπαθεί ο γιος του, ο Βδελυκλέων, να τον πείσει πως το τιμητικό αξίωμα του δικαστή είναι στην ουσία μια παγίδα της εξουσίας για να στήνει πολιτικά παιχνίδια, άδικα του προτείνει άλλες δραστηριότητες και συναναστροφές. Κι όταν κάποια στιγμή φαίνεται πως τα καταφέρνει, τα πράγματα παίρνουν τελείως απροσδόκητη τροπή. Η μανία των Αθηναίων να λύνουν τις διαφορές τους στα δικαστήρια μπαίνει στο στόχαστρο της αρι...

Αθήνα, 5ος αιώνας (το π.Χ. περιττεύει). Η χρυσελεφάντινη Αθηνά κατοικεί στον Παρθενώνα από το 438. Έτος 422, ο Αριστοφάνης, διάσημος, τέταρτη φορά βραβευμένος, μεγαλοφυής και εκθαμβωτικά νέος -περίπου 25 ετών. Η Αθήνα ("δαιμόνιον πτολίεθρον") ηγέτης και φόβητρο. Ο Κλέων, θριαμβεύων δημαγωγός, ποδηγετεί Δικαιοσύνη και Πολιτική. Ο Αριστοφάνης προειδοποιεί και επιτίθεται με τους "Σφήκες". Με ήρωα του τον δικομανή Φιλοκλέωνα (Κλεωνόφιλος). Ο απλοϊκός "λυτρωτής" γυιος του θα περισώσει τον πατέρα από το σαθρό δικαστικό-πολιτικό κύκλωμα, για να τον εκτρέψει, τελικά, σε τρόπο ζωής...

Ο Αριστοφάνης είναι ο μεγάλος δημιουργός της αρχαίας ελληνικής κωμωδίας, ένας άνθρωπος που με ποιητική χάρη, με εντυπωσιακή ελευθεροστομία και με κριτική διάθεση σατίρισε τα κακώς κείμενα του τόπου του και της εποχής του. Μολονότι αντλεί τα θέματά του από τα συγχρονικά του δεδομένα, έχει πιάσει τη διαχρονικότητα των ανθρώπινων προβλημάτων. Από το πλούσιο έργο του μας σώζονται έντεκα κωμωδίες: "Θεσμοφοριάζουσαι", "Αχαρνής", "Ιππής", "Νεφέλαι", "Σφήκες", "Ειρήνη", "Όρνιθες", "Λυσιστράτη", "Βάτραχοι", "Εκκλησιάζουσαι", "Πλούτος".

Ο Πλούτος είναι τυφλός και γι’ αυτό χαρίζει τα αγαθά του στους κακούς. Ο φτωχός αγρότης Χρεμύλος τον οδηγεί στον Ασκληπιό για θεραπεία, οπότε ο Πλούτος μοιράζει τα αγαθά του στους καλούς.

Γραμμένος το 388 π.Χ. , ο Πλούτος είναι πιθανότατα από τις τελευταίες κωμωδίες του Αριστοφάνους. Διαθέτει πολλά στοιχεία δομής και περιεχομένου που προαναγγέλουν το τέλος της αρχαίας κωμωδίας και την άφιξη της μέσης και της νέας. Από τον Πλούτο απουσιάζουν οι αναφορές σε πρόσωπα και γεγονότα της εποχής. Ο Αριστοφάνης πραγματεύεται τα ισαιώνια θέματα της άνισης κατανομής του πλούτου και των κοινωνικών ανισοτήτων, αποτυπώνοντας εύγλωττα την έκπτωση των ανθρώπινων αξιών. Το έργο χαρακτηρίζεται από μια βαθύτερη βλοσυρή μελαγχολία, η δε σκωπτική του διάθεση εμφανίζεται μειωμένη...

Αν ο Πλούτος ήταν πράγματι Θεός και προτιμούσε να χαρίζει τα αγαθά του στους σοφούς, στους δίκαιους και στους τίμιους, ο κόσμος θα ήταν καλύτερος. Αρκεί βέβαια, όλοι αυτοί να μέναν έτσι και μετά!... Γιατί υπάρχει και η άποψη ότι τα πλούτη χαλάνε τον άνθρωπο!

Πως είναι δυνατόν άνθρωποι τίμιοι και εργατικοί να ζουν μέσα στη φτώχεια, ενώ απατεώνες, ψεύτες και κατεργάρηδες απολαμβάνουν όλα τα αγαθά; Ο Χρεμύλος παύει να αναρωτιέται όταν συναντά τον ίδιο το θεό Πλούτο και διαπιστώνει ότι είναι τυφλός. Αν πετύχει το σχέδιό του, θα πάψει αυτή η αιώνια αδικία και επιτέλους θα ανταμειφθούν για τους κόπους τους όσοι πραγματικά το αξίζουν. Ο Αριστοφάνης σχολιάζει σκληρά τα πρότυπα ζωής του καιρού του, αλλά εντέλει και κάθε εποχής, αφήνοντας ωστόσο σε μια γωνιά της σκέψης μας ένα κρίσιμο ερώτημα αναπάντητο: η φτώχεια γεννά μόνο δυσκολίες;

Ο "Πλούτος" είναι το τελευταίο από τα σωζόμενα έργα του Αριστοφάνη και παρουσιάστηκε στο αθηναϊκό κοινό το 388 π.Χ. Θέμα του έργου είναι η άνιση κατανομή των αγαθών και η λαχτάρα των ανθρώπων για μια καλύτερη ζωή. Ο θεός Πλούτος ήταν τυφλός και γι’ αυτό τα αγαθά του τα χάριζε τυχαία, όχι στους δίκαιους και τίμιους, όπως ήταν το σωστό και όπως θα ήθελε ο ίδιος, αλλά στους άδικους και στους άτιμους. Ο φτωχός και τίμιος Χρεμύλος με τη βοήθεια του Ασκληπιού, τού δίνει το φως του και τότε όλα αλλάζουν. Οι τίμιοι γιορτάζουν και οι ανέντιμοι θρηνούν. Επέρχεται, δηλαδή, μέσα από το...

Η κωμωδία "Πλούτος" διαβάζεται σήμερα με μεγάλη ευχαρίστηση και άνεση. Είναι απαλλαγμένη από ακρότητες και χονδροειδείς αισχρολογίες και διακρίνεται για το λεπτό της χιούμορ, το μετρημένο σκώμμα της και τη λεπτή της ειρωνεία. Πέρα από αυτά, η κωμωδία αυτή έχει κανονική σύνθεση και δομή και η κωμική ιδέα είναι σαφής και καθαρή. Ο αναγνώστης αισθάνεται τις συνέπειες της θεραπείας του Πλούτου σε δύο φάσεις. Το έργο δείχνει πως η αρετή θα φέρει την ευτυχία και η κακία τη δυστυχία στους ανθρώπους. Στον "Πλούτο" οι ιδέες του ποιητή ντύνονται με κάποια αστειότητα και παραδοξολογ...

Μία σύγχρονη προσέγγιση των κωμωδιών του Αριστοφάνη, που διασκεδάζει με έμπνευση ο Φίλιππος Μανδηλαράς, ειδικά για παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας, και εικονογραφεί με πολύ χιούμορ η Ναταλία Καπατσούλια. Με πληροφορίες για την κάθε κωμωδία, καθώς και την εποχή που γράφτηκε.

Ο Αριστοφάνης είναι ο μεγάλος δημιουργός της αρχαίας ελληνικής κωμωδίας, ένας άνθρωπος που με ποιητική χάρη, με εντυπωσιακή ελευθεροστομία και με κριτική διάθεση σατίρισε τα κακώς κείμενα του τόπου του και της εποχής του. Μολονότι αντλεί τα θέματά του από τα συγχρονικά του δεδομένα, έχει πιάσει τη διαχρονικότητα των ανθρώπινων προβλημάτων. Από το πλούσιο έργο του μας σώζονται έντεκα κωμωδίες: "Θεσμοφοριάζουσαι", "Αχαρνής", "Ιππής", "Νεφέλαι", "Σφήκες", "Ειρήνη", "Όρνιθες", "Λυσιστράτη", "Βάτραχοι", "Εκκλησιάζουσαι", "Πλούτος".